Khóa luận Thực trạng và một số giải pháp xây dựng nông thôn mới ở xã Phi Hải, huyện Quảng Uyên, tỉnh Cao Bằng

ờng: 
 Do phong tục tập quán người dân làm nhà sàn và để trâu bò ở dưới cho 
tiện chăm sóc. Tìm quý đất xây dựng chuồng để nuôi nhốt trâu, bò khó và khó 
khăn cho việc an ninh 
Xã chưa xây dựng được nghĩa trang nên việc chôn cất người đã mất còn 
tự do và cũng là do phong tục của người dân muốn chon cất người đã mất ở 
ngay trên phần đất của gia đình 
Việc thu gom rác và xử lý rác thải chưa được thực hiện. chủ yếu các hộ 
gia đình tự đốt chứ không gom và xử lý tập chung 
Nước thải từ các hộ gia đình được trực tiếp xả thải ra môi trường. 
 Tiêu chí môi trường là tiêu chí khó thực hiện nhất vì người dân nhận 
thức về bảo vệ môi trường chưa cao. 
 Nguyên nhân 
- Đối với cơ chế (cơ chế tài chính), chính sách còn nhiều bất cập, các 
đơn vị có trách nhiệm còn chưa có sự nghiên cứu, sáng tạo trong vận dụng 
để phù hợp với các hình thức. Đây là một trong những khó khăn trong việc 
xây dựng kế hoạch, ra quyết định và huy động kinh tế - xã hội ở cấp xóm, 
phần nào hạn chế sự tham gia của người dân. 
- Công tác đào tạo, tập huấn cho người dân nông thôn gặp nhiều khó 
khăn, trình độ dân trí của người dân chưa cao. 
47 
- Trình độ văn hóa và chuyên môn của cán bộ quản lý cấp cơ sở còn 
chưa đồng đều. Một số cán bộ có năng lực và trình độ thấp, không có lòng 
nhiệt tình với công việc, chưa huy động được sức mạnh của các đoàn thể 
làm cho công tác vận động quần chúng tham gia vào các hoạt động của mô 
hình đạt kết quả không cao. 
- Vai trò của người dân và cộng đồng chưa được quan tâm đúng mức, 
tạo tâm lý chờ đợi từ sự hỗ trợ từ bên ngoài còn phổ biến, chưa tạo cho 
người dân kiến thức và thói quen trong quyết định và lựa chọn những việc 
thiết thực để phát triển cộng đồng. 
- Kinh phí cho xây dựng NTM còn hạn hẹp. 
 Một số giải pháp 
- Nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng ủy, chính quyền và các tổ chức 
chính trị - xã hội của địa phương 
- Nâng cao ý thức của người dân trong chương trình mục tiêu quốc gia 
về xây dựng NTM. 
- Nâng cao trình độ dân trí 
- Huy động kinh phí từ người dân địa phương và bà con xa quê 
4.6. bài học rút ra 
- Muốn xây dựng NTM phải đặt dưới sự chỉ đạo của Đảng và chính 
quyền các cấp 
- Hệ thống chính trị và các tổ chức quần chúng phải bàn bạc thống 
nhất chỉ đạo 
- Các chỉ đạo của địa phương phải được sự đoàn kết thống nhất của 
người dân 
- Đảng, chính quyền các cấp và các tổ chức phải làm tốt công tác công 
tác tuyên truyền vận động người dân, gần dân, sát dân tập chung giải quyết 
các bức xúc của người dân. 
48 
 Ở đâu mà không quan tâm đến người đến lợi ích của người dân, 
không quan tâm đến người dân, không có được sự đoàn kết của người dân sẽ 
không làm dược gì. 
4.7. Thực trạng điều kiện kinh tế, đời sống của hộ 
4.7.1. Lao động 
Bảng 4.4: Tình hình dân số và lao động của hộ 
Chỉ tiêu ĐVT Nghèo Trung bình Khá Chung 
1. Số nhân khẩu/ hộ Khẩu/hộ 5 5 4 
2. Số lao động/hộ Người/hộ 4 3 2 
3. Số người ăn theo/hộ Người 3 2 2 
4. Trình độ văn hoá chủ hộ 
4.1. Cấp 1 % 93 30 1 
4.2. Cấp 2 % 5 25 20 
4.3. Cấp 3 % 2 35 55 
4.4. Trên cấp 3 % 0 10 24 
(Nguồn: phỏng vấn hộ) 
4.7.2. Sản xuất trồng trọt 
Bảng 4.5. tình hình sử dụng đất canh tác 
Sào/hộ 
Diện tích đất sản xuất 
đất nông nghiệp 
Nghèo Trung bình Khá 
Diện tích lúa 5 7 6 
Diện tích ngô 4 2 2 
Cây hoa màu khác 1 0.5 
(nguồn phỏng vấn hộ) 
4.7.3 Hoạt động phi nông nghiệp 
49 
Bảng 4.6: Thu nhập từ làm thuê của hộ 
Loại hộ 
Số hộ tham gia 
(N) 
Tỷ lệ 
(%) 
Thu nhập bình quân 
(1000 đồng/hộ/năm) 
Nghèo 12 15 12.600 
Trung bình 21 26.25 17.500 
Khá 13 16.25 19.700 
Chung 46 57.5 17.000 
(phỏng vấn hộ) 
4.7.4 Tài sản cơ bản phục vụ đời sống 
Bảng 4.13. Tài sản của hộ 
Loại tài sản Loại hộ 
Số hộ có tài 
sản 
(N) 
Số lượng 
trung bình 
(cái/hộ) 
Tỷ lệ hộ có 
tài sản 
(%) 
1.Ti vi 
Nghèo 4 0.3 5.6 
Trung bình 34 1.1 47.2 
Khá 34 1.2 47.2 
2. Máy quạt 
Nghèo 10 1.2 12.8 
Trung bình 34 1.8 43.6 
Khá 34 2 43.6 
3. Xe đạp 
Nghèo 7 1 13 
Trung bình 27 1.1 50 
Khá 20 1.3 37 
4. Xe máy 
Nghèo 6 1 8 
Trung bình 34 1.3 46 
Khá 34 1.7 46 
5.Điện thoại 
Nghèo 12 2.25 15 
Trung bình 34 2.5 42.5 
Khá 34 3.3 42.50. 
(Nguồn: Phỏng vấn hộ) 
50 
4.7.5. Nguyên nhân đói nghèo 
- Do chưa thực hiện tốt việc kế hoạch hóa gia đình 
- Khả năng tiếp thu khoa học – kỹ thuật vào sản xuất còn thấp 
- trình độ dân trí thấp, việc làm không ổn định, thiếu việc làm 
- Thiếu kinh nghiệm làm ăn 
4.8. Thuận lợi, khó khăn, trong xây dựng NTM ở xã Phi Hải 
Thuận lợi 
- Dân biết 
- Dân bàn 
- Dân làm 
- Dân kiểm tra 
- Dân hưởng lợi 
Khó khăn 
- Đóng góp tiền của người dân 
còn hạn chế 
- Người dân chưa quan tâm đến 
vai trò kiểm tra, giám sát, nghiệm 
thu và quyết toán các công trình 
Cơ hội 
- Người dân chưa nhận thấy vai trò của 
mình 
- Người dân chưa quen với việc làm chủ 
trong cộng đồng 
Thách thức 
- trình độ người dân còn hạn chế 
- thiếu cán bộ nòng cốt trong xây 
dựng NTM 
51 
PHẦN 5 
ĐỊNH HƯỚNG VÀ GIẢI PHÁP 
5.1. Định hướng 
Xây dựng nền nông nghiệp hiện đại, tăng trưởng nhanh và bền vững, 
góp phần đẩy nhanh chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn hợp lý theo hướng 
gắn phát triển sản xuất nông nghiệp với công nghiệp và dịch vụ - du lịch, 
được thể hiện trên một số nội dung, cụ thể là: 
- Phát triển nông nghiệp theo quy hoạch một cách toàn diện, đa dạng 
theo hướng tập trung, sản xuất hàng hóa, chất lượng cao, ưu tiên đầu tư phát 
huy hai thế mạnh kinh tế thủy sản và kinh tế vườn. 
- Ưu tiên phát triển công nghiệp các ngành chế biến gắn với lợi thế về 
nguồn nguyên liệu của địa phương, củng cố, phát triển và nâng cao hiệu quả 
hoạt động các làng nghề tiểu thủ công nghiệp. 
- Khuyến khích các thành phần kinh tế tham gia đầu tư, nâng cao chất 
lượng các loại hình dịch vụ, du lịch, góp phần đẩy mạnh chuyển dịch cơ cấu 
kinh tế, nâng cao đời sống của cư dân nông thôn. 
- Xây dựng và nhân rộng mô hình liên kết 4 nhà trong sản xuất nông 
nghiệp, khuyến khích liên kết giữa nông dân với doanh nghiệp để tổ chức sản 
xuất theo hợp đồng, tạo sự chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức về sự liên 
kết, hợp tác để sản xuất nông - thủy sản hàng hóa phù hợp với nhu cầu thị trường. 
- Tập trung củng cố, nâng chất các tổ hợp tác, hợp tác xã, câu lạc bộ 
nông dân hiện có, vận động nông dân tham gia thành lập mới các loại hình 
kinh tế hợp tác phù hợp. 
5.2. Giải pháp 
Xây dựng NTM là việc đổi mới tư duy, nâng cao năng lực của người 
dân, tạo động lực giúp cho họ chủ động phát triển kinh tế, xã hội, góp phần 
thực hiện chính sách vì nông nghiệp, nông dân, nông thôn, thay đổi cơ sở vật 
chất và diện mạo đời sống văn hóa qua đó thu hẹp khoảng cách sống giữa 
52 
nông thôn và thành thị. Đây là quá trình lâu dài và liên tục, là một trong 
những nội dung trọng tâm cần tập trung lãnh đạo, chỉ đạo trong đường lối,chủ 
trương phát triển đất nước và của các địa phương trong giai đoạn trước mắt 
cũng như lâu dài. 
Để xây dựng NTM mang lại hiệu quả cao cần tạo ra một phong trào với 
sự vào cuộc của người dân địa phương và các cấp chính quyền liên quan, 
muốn vậy mô hình phát triển NTM phải sát với điều kiện thực tế. Bên cạnh đó 
cần tăng đầu tư cho nông nghiệp,nông dân, nông thôn, nâng cao chất lượng 
nguồn nhân lực, bồi dưỡng kiến thức quản lý cho cán bộ HTX, tổ hợp tác chủ 
trang trại,chuyển giao tiến bộ kỷ thuật, hỗ trợ đào tạo nghề cho nông dân. 
Xây dựng mô hình NTM cần phải căn cứ vào từng điều kiện cụ thể của 
vùng về tiềm năng, lợi thế, năng lực cán bộ và khả năng đóng góp của người 
dân, từ đó đưa ra các giải pháp phù hợp nhằm xây dựng mô hình NTM phù 
hợp sau: 
 Đào tạo, nâng cao nguồn nhân lực xây dựng NTM 
Chuẩn hóa, sàng lọc, bồi dưỡng, ổn định và đưa đi đào tạo cán bộ cấp xã 
để đảm bảo đến năm 2014 cán bộ xã đều đạt trình độ văn hóa cấp 3 và được đào 
tạo một nghề chuyên môn trình độ trung cấp trở lên phù hợp với chức danh 
được giao. 
- Đào tạo kiến thức quản lý cho cán bộ HTX chủ trang trại. 
- Thực hiện quy chế, kế hoạch triển khai thực hiện, điều hành dự án trên 
địa bàn. 
- Tập huấn, chuyển giao tiến bộ kỷ thuật sản xuất cho nông thôn. 
- Thử nghiệm một số hình thức tổ chức nghề phi nông nghiệp ngay tại 
xã để thuận tiện cho thanh niên xã có cơ hội và theo học. 
 Nâng cao dân trí 
Nâng cao dân trí để người dân có thể nắm bắt được những TBKH mới 
vào sản xuất, góp phần chuyển dịch cơ cấu kinh tế nông thôn theo hướng 
53 
CNH – HĐH nông nghiệp nông thôn. 
 Tăng cường sự tham gia của người dân trong xây dựng NTM 
Sự tham gia của người dân và cộng đồng đóng một vai trò rất lớn trong 
xây dựng NTM, vì vậy muốn xây dựng thành công NTM phải làm cho họ tin 
tưởng vào chủ trương, chính sách của đảng và nhà nước từ đó có thể phát huy 
được sự tham gia của người dân. Muốn vậy trước hết chúng ta phải xác định 
trọng tâm, trọng điểm của xây dựng NTM, giải quyết những khó khăn, bức xúc 
của người dân trong sản xuất, phát triển kinh tế, nâng cao đời sống vật chất và 
tinh thần của họ. 
 Kết hợp chương trình xây dựng NTM và phong trào xây dựng làng văn hóa 
Xây dựng làng văn hóa đã đem lại hiệu quả xã hội rất tích cực và đã trở 
thành một nội dung quan trọng của xây dựng NTM, việc xây dựng làng văn 
hóa, nhà văn hóa phải có sự kết hợp chặt chẽ giữa nhà nước và người dân, góp 
phần cho sự phát triển đồng bộ về tất cả mọi mặt kinh tế - chính trị - văn hóa 
– giáo dục – y tế. 
 Xây dựng NTM gắn với quản lý bảo vệ tài nguyên môi trường 
Hiện nay vấn đề ô nhiễm môi trường ở nông thônđang ngày càng trở 
nên trầm trọng đã làm ảnh hưởng đến đời sống của người dân, nguyên nhân 
do sự xuất hiện của các làng nghề, ý thúc của người dân chưa tốt đã gây ô 
nhiễm môi trường và nguồn nước. Vì vậy địa phương cần chú ý xây dựng, cải 
tạo hệ thống xử lý nước thải, tổ chức thu gom, xử lý rác thải tập trung, hệ 
thống cấp nước sinh hoạt hợp vệ sinh đến các hộ. 
Mặt khác, cần có những chương trình, kế hoạch kể cả ngắn hạn và dài 
hạn trong công tác đào tạo, chuyển giao khoa học công nghệ....ở khu vực 
nông thôn gắn với các chương trình phát triển nông thôn và xây dựng NTM. 
54 
PHẦN 6 
KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 
6.1. Kết luận 
Xây dựng NTM là một công trình lớn, cũng là công trình do nông dân 
chủ trương xây dựng. Nhưng do hiện nay, mức thu nhập của người nông dân 
còn thấp, không thể tự mình hoàn thành công tác xây dựng mà cần phải có sự 
trợ giúp về tài chính của chính phủ, thậm chí ở những vùng có kinh tế kém 
phát triển phải hoàn toàn dựa vào chính phủ đầu tư. 
Sau một thời gian nghiên cứu những lí luận cơ bản và thực trạng xây 
dựng NTM tại xã Phi Hải huyện Quảng Uyên tỉnh Bằng tôi rút ra được một số 
kết luận sau: 
Thứ nhất, xây dựng nông thôn mới không phải là một dự án đầu tư do 
nhà nước cấp ngân sách mà đây là quá trình xây dựng và phát triển cộng đồng 
dựa vào nội lực của cộng đồng. 
Thứ hai, các nguồn hỗ trợ bên ngoài cho quá trình xây dựng nông thôn 
mới chỉ có tính chất hỗ trợ và thúc đẩy các hoạt động phát triển của nông thôn. 
Thứ ba, được sự quan tâm, hỗ trợ vốn của tỉnh Cao Bằng, Nhà nước, 
các hoạt động phát triển làng xóm được thực hiện đi đúng kế hoạch, bám sát 
vào nhu cầu thực tế của người dân. Ngoài ra, tạo được lòng tin cả người dân 
dưới sự dẫn đường chỉ lối của nhà nước Cộng hòa Xã Hội Chủ Nghĩa Việt Nam. 
Thứ tư, sau một năm hưởng ứng chủ trương xây dựng nông thôn mới 
của nhà nước đã gặt hái được những thành công đáng khích lệ, tác động trực 
tiếp vào cuộc sống của người dân, đưa kinh tế nông thôn phát triển thêm một 
bước mới. 
Về kinh tế: Tổng giá trị sản xuất của các ngành có chiều hướng tăng 
lên.Cơ cấu kinh tế đã từng bước chuyển dịch theo hướng sản xuất hàng hóa, 
tỷ trọng ngành nông nghiệp giảm thay vào đó là tỷ trọng của ngành phi 
nông nghiệp. 
55 
Về cơ sở hạ tầng: Đã được nâng cấp rõ rệt, tạo điều kiện cho sản xuất 
và sinh hoạt được đảm bảo hơn. 
Về văn hóa – xã hội: Các phong tục truyền thống của địa phương được 
tiếp tục phát triển, đời sống tinh thần của người dân từng bước được nâng cao. 
Về các tổ chức chính trị và xã hội: Ngày càng phát huy vai trò lãnh đạo 
quần chúng. 
Mặc dù, quá trình xây dựng NTM tại xã Phi Hải đã thu được nhiều kết 
quả đáng khích lệ, nhưng vẫn chưa được như mong đợi. Cụ thể là: Các hoạt 
động vẫn chưa nêu cao được tính tự chủ của người dân, họ vẫn chưa tự nhận 
thấy vai trò làm chủ cộng đồng của mình, sự tham gia vào các hoạt động phát 
triển làng, lập kế hoạch, kiểm tra, nghiệm thu, giám sát và quyết toán các 
công trình.Mặt khác, trình độ người dân còn hạn chế và năng lực của các tổ 
chức hội, đoàn thể còn thấp, sự chuyển dịch cơ cấu còn chậm. 
6.2. kiến nghị 
a. Đối với nhà nước 
-Tăng cường kinh phí, kêu gọi các nguồn vốn nhàn rỗi trong dân, vốn 
của các tổ chức kinh tế khác đóng trên địa bàn, phải đầu tư vốn hợp lý cho 
hoạt động xây dựng NTM. 
- Có kế hoạch đào tạo, tập huấn cho đội ngũ cán bộ xã, xóm về xây 
dựng NTM 
- Cần có chính sách và cơ chế phân cấp quản lí từng chương trình dự án 
và lồng ghép các chương trình dự án từ nguồn đầu tư của nhà nước cho từng 
lĩnh vực nông nghiệp, nông dân, nông thôn. 
- Cần có chính sách phù hợp nhằm quan tâm hơn đến phát triển sản 
xuất và tăng thu nhập cho người dân. 
* Đối địa phương: 
56 
- Quy hoạch là một trong những công việc quan trọng trong quá trình 
xây dựng NTM trước khi tiến hành quy hoạch cần nghiên cứu rõ tình hình địa 
phương cũng như tâm tư, nguyện vọng của người dân. 
- Thực hiện đi sâu đi sát trong nhân dân, luôn luôn lắng nghe để nắm 
bắt tâm tư nguyện vọng của người dân, có kế hoạch phân bổ vốn họp lý 
- Có kế hoạch cử cán bộ, công chức tham dự các lớp đào tạo, bồi 
dưỡng nghiệp vụ. 
- Chú trọng nhiều hơn đến việc sản xuất, tạo công ăn việc làm và nâng 
cao thu nhập cho người dân tại địa phương. 
- Khi dự án hoàn thành cần có cơ chế quản lí, giám sát phù hợp. 
- Làm tốt công tác dân vận, nâng cao hiệu quả công tác vận động, 
tuyên truyền bà con nhân dân chung tay xây dựng NTM 
b. Đối với người dân 
- Tạo mọi điều kiện để cán bộ địa phương thực hiện các dự án ở xã. 
- Luôn nâng cao ý thức trong phát triển kinh tế của địa phương, đặc biệt 
là sự vào cuộc tích cực trong chương trình xây dựng nông thôn mới nói chung. 
- Cần quan tâm nhiều đến việc tập thể,thực hiện đầy đủ quyền và nghĩa 
vụ của bản thân trong việc xây dựng xã trở thành xã NTM. 
57 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Các văn bản tài liệu 
- Thông tư hướng dẫn thực hiện bộ tiêu chí quốc gia về NTM số 
54/2009/TT-BNNPTNT. 
- Quyết định phê duyệt chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM 
giai đoạn 2010 – 2020 tháng 6/2010. 
- Báo cáo kết quả xây dựng NTM của xã Phi Hải năm 2018 thuộc phòng 
thống kê xã Phi Hải 
1. Các trang web: 
- Nongthonmoi.gov.vn: Chương trình mục tiêu quốc gia về xây dựng NTM 
giai đoạn 2010 -2020. 
- Agroviet.gov.vn: Cổng thông tin điện tử bộ nông nghiệp và phát triển nông 
thôn. 
- https://123doc.org/document/1433490-thuc-trang-xay-dung-nong-thon-
moi-o-xa-thach-my-huyen-loc-ha-tinh-ha-tinh.htm