Bài giảng Quản lý công - Bài 14: Tiếp cận hệ thống và phức hợp trong quản lý công

Quản Lý Công
Bài 14: Tiếp cận Hệ thống và Phức hợp trong Quản lý công
Nội dung 
Những vấn đề phức hợp (complex) trong quản lý công
Tiếp cận hệ thống và phức hợp trong giải quyết những vấn đề công
Thảo luận: Phòng, tránh sạt lở, lũ quét – cuộc chiến cấp bách
Những vấn đề
phức hợp
trong quản lý
công
Khái niệm vấn đề phức hợp (complex)
So sánh với vấn đề phức tạp (complicated) 
và nan giải (wicked)
So sánh với hỗn loạn (chaos) 
Giới thiệu
• Từ đầu thế kỷ 21 đến nay, nhiều nhà lý 
thuyết và thực hành quản lý công đã 
bắt đầu nhìn nhận nhiều vấn đề công 
(kinh tế, quy hoạch, giao thông, y tế, 
môi trường), theo góc độ hệ thống, 
liên ngành, biến động và khó lường 
thay vì cục bộ, đơn ngành, ổn định và 
tiên lượng. 
• “Stop pretending that an economy can 
be controlled”, Angel Gurría, OECD 
Secretary-General
• Tư duy/ tiếp cận hệ thống (systems 
thinking/approach) và lý thuyết phức 
hợp (complexity theory): cách tiếp cận 
mới trong chính sách và quản lý công 
hiện đại để giải quyết những vấn đề 
trên.
Complex issues
• Newton world: predictable, deterministic, 
stable, order, rules, principles 
E.g. factory, bureaucracy, engineering, 
transportation, machinery, mechanics, construction 
• Complicated world: ultimately 
predictable with sufficient analysis and 
modelling 
E.g. banking regulation, trade treaties and 
healthcare systems
• Complex world: unpredictable, uncertain, 
unstable, emergent, interactive, adaptive
E.g. society, economy, urban development, traffic, 
biology, jungle, weather; COVID pandemic
https://laodong.vn/dien-dan/tphcm-de-xuat-thu-phi-xe-oto-vao-trung-tam-de-giai-quyet-
ket-xe-coi-chung-pha-san-565774.ldo
https://tuoitre.vn/ket-xe-tai-tphcm-se-ngay-cang-tram-trong-968832.htm
Complex vs. Simple Problems
Predictable SIMPLE
COMPLEXUnpredictable
Complex vs. Wicked Problems
Unsolvable
Predictable
TAME
WICKED
COMPLEX
Solvable
Unpredictable
Complex vs. Complicated: A Common View
Many elements/ 
actors
Predictable
SIMPLE
COMPLICATED (car, 
airplane, factory, 
banking, trade)
COMPLEX
(climate change, 
society, economy)
Single 
element/actor
Unpredictable
Simple vs. Complicated vs. Complex vs. Chaos
https://www.brighton.ac.uk/_pdf/research/ssparc/toolkitframework.pdf
COMPLEX VS. COMPLICATED vs. CHAOS
Clear cause and 
effect
Predictable
SIMPLE
COMPLICATED (car, 
airplane, factory)
COMPLEX
(climate change, 
economy)
Hidden cause and 
effect
No cause and 
effect
CHAOS
(weather)
Unpredictable
Unstable
From complexity 
to chaos: 
Edward Lorenz’s 
“The Butterfly’s 
Effect”
Tiếp cận hệ 
thống và phức 
hợp trong giải 
quyết những 
vấn đề công 
Tư duy/tiếp cận hệ thống
Tiếp cận vấn đề công: truyền thống - hệ
thống - phức hợp
Giải quyết vấn đề nan giải và phức hợp
Tư duy/tiếp cận
hệ thống
(systems 
approaches/thi
nking)
• System: 
• elements joined together by dynamics that 
produce an effect, create a whole or influence 
other elements and systems. 
• Systems exist on a spectrum of 
comprehensibility – from those easily observed 
and analysed to those that are highly complex or 
novel requiring postulation. 
• A system always exceeds the sum of its parts.” 
(OECD, 2017)
• Complex adaptive system: “a system often 
involving human activities and dynamics that 
make it continuously emergent and with 
only limited predictability.” (OECD, 2017)
Tư duy/tiếp cận hệ thống 
Traditional
• “ceteris 
paribus” 
• Dependent, 
independent, 
controlled 
variables 
System
• All other things 
change
• Interdependent 
actors
Tiếp cận vấn đề công: 
Truyền thống - hệ thống - phức hợp
Truyền
thống
Hệ
thống
Phức
hợp
So sánh các cách tiếp cận vấn đề công
Tr
ad
it
io
n
al • Discipline
• Vertical
• Stable
• Goals-based
• Effective 
• Linear
• Reductionist
• Process/cycle
Sy
st
em
 a
p
p
ro
ac
h • Complicated
• Predictable
• Connection
• Rules-based
• Optimal/efficient
• Rational choice
• System analysis
• Governance 
Networks
C
o
m
p
le
xi
ty • Complex
• Unpredictable
• Interactive
• Emergent
• Adaptive
• Dynamic
• Evolving
• Complex 
Adaptive System
Four patterns 
and responses
https://txm.com/making-sense-problems-cynefin-framework/
Giải quyết vấn đề nan giải
và phức hợp
• Solving wicked/complex problems by
• complexity theory and governance 
networks as useful analytical tools
• “situational awareness” for negotiating 
the complex systems (B&L).
• Public Private Partnership (PPP)
• Collaborative governance: multiple 
stakeholders (resources, sources of 
knowledge)
• Complex networks of actors: complex 
adaptive system (CAS)
https://www.cambridge.org/core/books/social-sustainability-past-and-future/role-of-the-complex-
adaptive-systems-approach/F6F59CA8879515E3178770111717455A/core-reader
Types of complexity (B&L)
Substantive 
complexity
Information 
shortage
Ambiguity
Strategic complexity: 
The complex set 
of actors 
With their 
different 
perceptions and 
interests.
Institutional 
complexity
•Network actors: from different cultures and 
diverse backgrounds.
•Collaboration between actors from public and 
private domains may be problematic.
•Networks embedded in a larger environment 
with many other networks: actors in various 
networks at different levels.
How to respond to complexity
Managing substantive 
complexity within 
governance networks
• Learning about “frames” 
and consensus building
• Win–win situations and 
enhancing variety
• Enhancing the 
authoritativeness of 
experts and research
Managing strategic 
complexity
• Bonding through 
facilitation
• Bonding through 
negotiation
Managing institutional 
complexity
• Network formation and 
change by boundary 
spanning
• Enhancing and changing 
institutional rules
• Managing internal and 
external feedback 
mechanisms.
Complex Adaptive System (CAS)
• Complexity theory: economics, weather, 
computer science, biology, society
• CAS: “systems that have a large number of 
components, often called agents, that 
interact and adapt or learn” (Holland, in B 
&L); “robust patterns of organization and 
activity in systems that have no central 
control or authority.”
• CAS: used to analyze social, biological and 
natural systems.
• CAS characteristics:
• Emergent 
• Dynamic
• Interactive
• Interdependent
Source: Vietnam (exemplars.health)
Thảo luận: “Phòng, tránh
sạt lở, lũ quét”
1. Ưu/nhược điểm của tư duy hệ 
thống và phức hợp trong quản lý 
công.
2. Có áp dụng cách tiếp cận hệ 
thống và phức hợp với những vấn 
đề công ở Việt Nam được không? 
Nếu không, tại sao? Nếu được, 
như thế nào? 
3. Tình trạng sạt lở, lũ quét ở miền 
Trung năm 2020 là vấn đề đơn 
giản, phức tạp, nan giải, phức 
hợp? Tại sao? Thử áp dụng tư 
duy hệ thống và phức hợp để nhìn 
nhận và phân tích vấn đề này.