Tổng quan về bệnh Columnaris trên cá nước ngọt

Việc phòng trị bệnh columnaris cho cá 
trước đây chủ yếu dùng kháng sinh vì hiệu quả 
điều trị tốt. Tuy nhiên do chính sách hạn chế 
sử dụng kháng sinh, nhiều giải pháp thay thế 
đã và đang được nghiên cứu trên thế giới và có 
những kết quả nhất định như các hóa chất xử lý 
môi trường nuôi, vaccine, thảo dược, probiotic, 
prebiotic. Ở Việt Nam, việc phòng trị bệnh chưa 
có nghiên cứu nào được công bố mà phần lớn 
dựa vào kinh nghiệm của người nuôi và thường 
chữa bệnh theo hướng bao vây. Do tính chất 
phát bệnh, hiệu quả chữa trị chỉ khi cá được xử 
lý kịp thời.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Tài liệu tiếng Việt 
Bùi Quang Tề, 2016. Bệnh học thủy sản. Viện nghiên 
cứu nuôi trồng thủy sản I.
Nguyễn Ngọc Du, Trương Hồng Việt, Phạm Võ 
Ngọc Ánh, 2008. Bệnh thường gặp trên cá Koi, 
cá Dĩa và các giải pháp phòng trị. Viện NCNTTS 
II. Báo cáo tổng kết đề tài cấp thành phố - Sở 
khoa học công nghệ thành phố Hồ Chí Minh.
Từ Thanh Dung, Nguyễn Anh Tuấn, Nguyễn Thị 
Tiên, 2012. Nghiên cứu tác nhân gây bệnh trắng 
đuôi trên cá tra (Pangasianodon hypophthalmus) 
và giải pháp điều trị. Tạp chí Khoa học 2012:22c 
136-145. Trường Đại học Cần Thơ.
Tài liệu tiếng Anh
Altinok, I., 2004. Toxicity and therapeutic effects 
of chloramine-T for treating Flavobacterium 
columnare infection of goldfish. Aquaculture, 
239(1), 47-56. doi: https://doi.org/10.1016/j.
aquaculture.2004.05.035
Austin, B., & Austin, D. A., 1999. Bacterial Fish 
Pathogens: Disease of Farmed and Wild Fish 
(Vol. XXVIII).
Bailey, T. A., 1984. Effects of twenty-five 
compounds on four species of aquatic fungi 
(Saprolegniales) pathogenic to fish. Aquaculture, 
38(2), 97-104. doi: https://doi.org/10.1016/0044-
8486(84)90222-9
Baldwin, T. J., & Newton, J.C., 1993. Pathogenesis 
of Enteric Septicemia of Channel Catfish, Caused 
by Edwardsiella ictaluri: Bacteriologic and Light 
and Electron Microscopic Findings. Journal 
of Aquatic Animal Health, 5(3), 189-198. doi: 
10.1577/1548-8667(1993)005
2.3.CO;2
Barony, G. M., Tavares, G. C., Assis, G. B., Luz, R. 
K., Figueiredo, H. C., & Leal, C. A., 2015. New 
hosts and genetic diversity of Flavobacterium 
columnare isolated from Brazilian native species 
and Nile tilapia. Dis Aquat Organ, 117(1), 1-11. 
doi: 10.3354/dao02931
Bartie, K. L., Austin, F. W., Diab, A., Dickson, C., 
30 TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 15 - THÁNG 12/2019
VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II
Dung, T. T., Giacomini, M., & Crumlish, M., 
2012. Intraspecific diversity of Edwardsiella 
ictaluri isolates from diseased freshwater catfish, 
Pangasianodon hypophthalmus (Sauvage), 
cultured in the Mekong Delta, Vietnam. J Fish 
Dis, 35(9), 671-682. doi: 10.1111/j.1365-
2761.2012.01376.x
Beck, B. H., Farmer, B. D., Straus, D. L., Li, C., & 
Peatman, E., 2012. Putative roles for a rhamnose 
binding lectin in Flavobacterium columnare 
pathogenesis in channel catfish Ictalurus 
punctatus. Fish Shellfish Immunol, 33(4), 1008-
1015. doi: 10.1016/j.fsi.2012.08.018
Boutin, S., Bernatchez, L., Audet, C., & Derome, 
N., 2012. Antagonistic effect of indigenous skin 
bacteria of brook charr (Salvelinus fontinalis) 
against Flavobacterium columnare and F. 
psychrophilum. Vet Microbiol, 155(2-4), 355-
361. doi: 10.1016/j.vetmic.2011.09.002
Bullard, S. A., Mohammed, H., & Arias, C. R., 2013. 
First record of the fish pathogen Flavobacterium 
columnare genomovar II from bluegill, Lepomis 
macrochirus (Rafinesque), with observations on 
associated lesions. J Fish Dis, 36(4), 447-451. 
doi: 10.1111/jfd.12005
Cahill, M. M., 1990. Virulence factors in motile 
Aeromonas species. J Appl Bacteriol, 69(1), 
1-16. 
Cao, H., Zheng, W., Xu, J., Ou, R., He, S., & Yang, X., 
2012. Identification of an isolate of Saprolegnia 
ferax as the causal agent of saprolegniosis of 
yellow catfish (Pelteobagrus fulvidraco) eggs. 
Vet Res Commun, 36(4), 239-244. doi: 10.1007/
s11259-012-9536-8
Ciftci, A., Onuk, E. E., Ciftci, G., Findik, A., Sogut, 
M. U., Didinen, B. I., . . . Altun, S., 2016. 
Development and validation of glycoprotein-
based native-subunit vaccine for fish against 
Aeromonas hydrophila. J Fish Dis, 39(8), 981-
992. doi: 10.1111/jfd.12499
Crumlish, M., T Dung, T., F Turnbull, J., T N Ngoc, 
N., & W Ferguson, H., 2002. Identification of 
Edwardsiella ictaluri from diseased freshwater 
catfish, Pangasius hypophthalmus (Sauvage), 
cultured in the Mekong Delta, Vietnam (Vol. 25).
Dalsgaard, I., 1993. Virulence mechanisms in 
Cytophaga psychrophila and other Cytophaga-
like bacteria pathogenic for fish. Annual Review 
of Fish Diseases, 3, 127-144. doi: https://doi.
org/10.1016/0959-8030(93)90032-7
Declercq, A. M., Boyen, F., Van den Broeck, 
W., Bossier, P., Karsi, A., Haesebrouck, F., & 
Decostere, A., 2013. Antimicrobial susceptibility 
pattern of Flavobacterium columnare isolates 
collected worldwide from 17 fish species. J 
Fish Dis, 36(1), 45-55. doi: 10.1111/j.1365-
2761.2012.01410.x
Declercq, A. M., Chiers, K., Haesebrouck, F., Van 
den Broeck, W., Dewulf, J., Cornelissen, M., & 
Decostere, A., 2015. Gill infection model for 
columnaris disease in common carp and rainbow 
trout. J Aquat Anim Health, 27(1), 1-11. doi: 
10.1080/08997659.2014.953265
Decostere, A., Haesebrouck, F., & Devriese, 
L. A., 1997. Shieh medium supplemented 
with tobramycin for selective isolation of 
Flavobacterium columnare (Flexibacter 
columnaris) from diseased fish. J Clin Microbiol, 
35(1), 322-324. 
Decostere, A., Haesebrouck, F., & Devriese, L. A., 
1998. Characterization of four Flavobacterium 
columnare (Flexibacter columnaris) strains 
isolated from tropical fish. Vet Microbiol, 62(1), 
35-45. 
E. Bly, J., A. Lawson, L., J. Dale, D., Szalai, A., 
Durborow, R., & W. Clem, L., 1992. Winter 
saprolegniosis in channel catfish (Vol. 13).
Farmer, B. D., Straus, D. L., Mitchell, A. J., Beck, 
B. H., Fuller, S. A., & Barnett, L. M., 2014. 
Comparative Effects of Copper Sulfate or 
Potassium Permanganate on Channel Catfish 
Concurrently Infected with Flavobacterium 
columnare and Ichthyobodo necator. Journal 
of Applied Aquaculture, 26(1), 71-83. doi: 
10.1080/10454438.2014.882213
Fregeneda-Grandes, J., Rodríguez-Cadenas, F., & 
Aller-Gancedo, J., 2007. Fungi isolated from 
cultured eggs, alevins and broodfish of brown 
trout in a hatchery affected by Saprolegniosis 
(Vol. 71).
Gaunt, P. S., Chatakondi, N., Gao, D., & Endris, 
R., 2015. Efficacy of Florfenicol for Control of 
Mortality Associated with Edwardsiella ictaluri 
in Three Species of Catfish. J Aquat Anim Health, 
27(1), 45-49. 
Gray, W. L., Williams, R. J., Jordan, R. L., & 
Griffin, B. R., 1999. Detection of channel catfish 
virus DNA in latently infected catfish. Journal 
31TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 15 - THÁNG 12/2019
VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II
of General Virology, 80(7), 1817-1822. doi: 
doi:10.1099/0022-1317-80-7-1817
Hawke, J. P., & Thune, R. L., 1992. Systemic 
Isolation and Antimicrobial Susceptibility of 
Cytophaga columnaris from Commercially 
Reared Channel Catfish. Journal of 
Aquatic Animal Health, 4(2), 109-113. doi: 
10.1577/1548-8667(1992)004
2.3.CO;2
Jiang, R. H., de Bruijn, I., Haas, B. J., Belmonte, 
R., Lobach, L., Christie, J., . . . van West, P. 
(2013). Distinctive expansion of potential 
virulence genes in the genome of the oomycete 
fish pathogen Saprolegnia parasitica. PLoS 
Genet, 9(6), e1003272. doi: 10.1371/journal.
pgen.1003272
Khardori, N., & Fainstein, V., 1988. Aeromonas 
and Plesiomonas as etiological agents. Annu Rev 
Microbiol, 42, 395-419. doi: 10.1146/annurev.
mi.42.100188.002143
Kunttu, H. M., Valtonen, E. T., Suomalainen, L. R., 
Vielma, J., & Jokinen, I. E., 2009. The efficacy of 
two immunostimulants against Flavobacterium 
columnare infection in juvenile rainbow trout 
(Oncorhynchus mykiss). Fish Shellfish Immunol, 
26(6), 850-857. doi: 10.1016/j.fsi.2009.03.013
Lafrentz, B. R., Lapatra, S. E., Shoemaker, C. 
A., & Klesius, P. H., 2012. Reproducible 
challenge model to investigate the virulence 
of Flavobacterium columnare genomovars in 
rainbow trout Oncorhynchus mykiss. Dis Aquat 
Organ, 101(2), 115-122. doi: 10.3354/dao02522
LaFrentz, B. R., Waldbieser, G. C., Welch, T. J., 
& Shoemaker, C. A. (2014). Intragenomic 
heterogeneity in the 16S rRNA genes of 
Flavobacterium columnare and standard protocol 
for genomovar assignment. J Fish Dis, 37(7), 
657-669. doi: 10.1111/jfd.12166
Mohammed, H., Olivares-Fuster, O., LaFrentz, S., 
& Arias, C. R., 2013. New attenuated vaccine 
against columnaris disease in fish: choosing 
the right parental strain is critical for vaccine 
efficacy. Vaccine, 31(45), 5276-5280. doi: 
10.1016/j.vaccine.2013.08.052
Nho, S. W., Abdelhamed, H., Karsi, A., & Lawrence, 
M. L., 2017. Improving safety of a live attenuated 
Edwardsiella ictaluri vaccine against enteric 
septicemia of catfish and evaluation of efficacy. 
Vet Microbiol, 210, 83-90. doi: 10.1016/j.
vetmic.2017.09.004
Papa, D. M., Mae G. Candare, C., Lorenze S. Cometa, 
G., Elloisa G. Gudez, D., Marielle Isabella T. 
Guevara, A., Bianca Therese G. Relova, M., 
& Papa, R. D., 2014. Aeromonas hydrophila 
Bacteriophage UP87: An Alternative to Antibiotic 
Treatment for Motile Aeromonas Septicemia in 
Nile Tilapia (Oreochromis niloticus) (Vol. 97).
Plumb, J. A., Green, O. L., Smitherman, R. O., 
& Pardue, G. B., 1975. Channel Catfish 
Virus Experiments with Different Strains of 
Channel Catfish. Transactions of the American 
Fisheries Society, 104(1), 140-143. doi: 
10.1577/1548-8659(1975)1042
.0.CO;2
Poobalane, S., Thompson, K. D., Ardo, L., Verjan, 
N., Han, H. J., Jeney, G., . . . Adams, A., 2010. 
Production and efficacy of an Aeromonas 
hydrophila recombinant S-layer protein vaccine 
for fish. Vaccine, 28(20), 3540-3547. doi: 
10.1016/j.vaccine.2010.03.011
Seghouani, H., Garcia-Rangel, C.-E., Füller, J., 
Gauthier, J., & Derome, N., 2017. Walleye 
Autochthonous Bacteria as Promising Probiotic 
Candidates against Flavobacterium columnare. 
Frontiers in Microbiology, 8, 1349. doi: 10.3389/
fmicb.2017.01349
Shoemaker, C. A., Klesius, P. H., Drennan, J. D., 
& Evans, J. J., 2011. Efficacy of a modified live 
Flavobacterium columnare vaccine in fish. Fish 
Shellfish Immunol, 30(1), 304-308. doi: 10.1016/j.
fsi.2010.11.001
Shoemaker, C. A., Olivares-Fuster, O., Arias, C. R., & 
Klesius, P. H., 2008. Flavobacterium columnare 
genomovar influences mortality in channel catfish 
(Ictalurus punctatus). Vet Microbiol, 127(3-4), 
353-359. doi: 10.1016/j.vetmic.2007.09.003
Sink, T. D., & Lochmann, R. T., 2008. Preliminary 
Observations of Mortality Reduction in Stressed, 
Flavobacterium columnare–Challenged Golden 
Shiners after Treatment with a Dairy-Yeast 
Prebiotic. North American Journal of Aquaculture, 
70(2), 192-194. doi: 10.1577/A07-067.1
Straus, D. L., Farmer, B. D., Beck, B. H., Bosworth, 
B. G., Torrans, E. L., & Tucker, C. S., 2015. Water 
hardness influences Flavobacterium columnare 
pathogenesis in channel catfish. Aquaculture, 
435, 252-256. doi: https://doi.org/10.1016/j.
aquaculture.2014.10.003
32 TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 15 - THÁNG 12/2019
VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II
Suomalainen, L. R., Kunttu, H., Valtonen, E. T., 
Hirvela-Koski, V., & Tiirola, M., 2006. Molecular 
diversity and growth features of Flavobacterium 
columnare strains isolated in Finland. Dis Aquat 
Organ, 70(1-2), 55-61. doi: 10.3354/dao070055
Suomalainen, L. R., Tiirola, M. A., & Valtonen, E. T., 
2005. Effect of Pseudomonas sp. MT5 baths on 
Flavobacterium columnare infection of rainbow 
trout and on microbial diversity on fish skin and 
gills. Dis Aquat Organ, 63(1), 61-68. doi: 10.3354/
dao063061
Thanh Dong, H., Senapin, S., LaFrentz, B., & 
Rodkhum, C., 2016. Virulence assay of rhizoid 
and non-rhizoid morphotypes of Flavobacterium 
columnare in red tilapia, Oreochromis sp., fry 
(Vol. 39).
Van den Berg, A. H., McLaggan, D., Diéguez-
Uribeondo, J., & van West, P., 2013. The impact 
of the water moulds Saprolegnia diclina and 
Saprolegnia parasitica on natural ecosystems 
and the aquaculture industry. Fungal Biology 
Reviews, 27(2), 33-42. doi: https://doi.
org/10.1016/j.fbr.2013.05.001
Wagner, B. A., Wise, D. J., Khoo, L. H., & Terhune, 
J. S., 2006. The Epidemiology of Bacterial 
Diseases in Food-Size Channel Catfish. J 
Aquat Anim Health, 18(4), 263-272. doi: 
10.1577/1548-8667(2002)0142.0
.co;2
Wang, X., Liu, S., Yang, Y., Fu, Q., Abebe, A., & Liu, 
Z., 2017. Identification of NF-κB related genes 
in channel catfish and their expression profiles 
in mucosal tissues after columnaris bacterial 
infection. Developmental & Comparative 
Immunology, 70, 27-38. doi: https://doi.
org/10.1016/j.dci.2017.01.003
Zhang, D., Moreira, G. S. A., Shoemaker, C., 
Newton, J. C., & Xu, D.-H., 2016. Detection and 
quantification of virulent Aeromonas hydrophila 
in channel catfish tissues following waterborne 
challenge. FEMS Microbiology Letters, 363(9), 
fnw080-fnw080. doi: 10.1093/femsle/fnw080
Zhang, Y., Arias, C. R., Shoemaker, C. A., & Klesius, 
P. H., 2006. Comparison of lipopolysaccharide 
and protein profiles between Flavobacterium 
columnare strains from different genomovars. J 
Fish Dis, 29(11), 657-663. doi: 10.1111/j.1365-
2761.2006.00760.x
Zhao, H., Li, C., Beck, B. H., Zhang, R., Thongda, 
W., Davis, D. A., & Peatman, E., 2015. Impact 
of feed additives on surface mucosal health 
and columnaris susceptibility in channel catfish 
fingerlings, Ictalurus punctatus. Fish Shellfish 
Immunol, 46(2), 624-637. doi: 10.1016/j.
fsi.2015.07.005
33TẠP CHÍ NGHỀ CÁ SÔNG CỬU LONG - SỐ 15 - THÁNG 12/2019
VIỆN NGHIÊN CỨU NUÔI TRỒNG THỦY SẢN II
A REVIEW OF COLUMNARIS DISEASE ON FRESHWATER FISH
Nguyen Ngoc Du *1
ABSTRACT
The aim of this paper is to review the columnaris disease on freshwater fish through out the world 
and Vietnam, causative agent(s), mechanisms of disease developments, transmission routes, and 
treatments. Some of the appearance of columnaris disease are the de-color of the fish muscle, from 
anus to tail, and tail rod on pangasius, which named “white and rotten tail”. The disease causes mass 
loss in production of catfish industry, especially from the stage of fry to fingerling. In addition, the 
paper reviews curent researchs and the promissing projects on columnaris treatments. 
Keywords: Columnaris disease, white and rotten tail, Flavobacterium columnare.
1 Research Institute for Aquaculture No.2
* Email: ngocduaqua@yahoo.com
Người phản biện: TS. Lê Hồng Phước
Ngày nhận bài: 22/10/2019
Ngày thông qua phản biện: 25/11/2019
Ngày duyệt đĕng: 25/12/2019
 Người phản biện: TS. Lý Thị Thanh Loan 
Ngày nhận bài: 22/10/2019
Ngày thông qua phản biện: 25/11/2019
Ngày duyệt đĕng: 25/12/2019