Khóa luận Nghiên cứu đặc điểm nông sinh học và một số biện pháp kỹ thuật nâng cao năng suất chất lượng na dai La Hiên – Võ Nhai

iữa các 
công thức từ 62,8% (công thức 4) đến 73,6% (công thức 2). Các công thức 
bón phân tổng hợp NPK Đầu Trâu có độ Brix khá hơn, đạt từ 11,5% – 14%, ở 
công thức 4 chỉ đạt 10,5% 
Ở đất bãi bằng số hạt na/quả của các công thức dao động từ 58,6 
hạt/quả (công thức 2) đến 77,2 hạt/quả (công thức 4). Tỷ lệ phần ăn được của 
36 
các công thức thí nghiệm có sự dao động giữa các công thức từ 60,9% (công 
thức 4) đến 71,3% (công thức 2). Các công thức bón phân tổng hợp NPK Đầu 
Trâu có độ Brix đạt từ 10,5% – 13%, ở công thức 4 chỉ đạt 10,5%. Các chỉ 
tiêu theo dõi cho thấy độ Brix trên đất núi đá cao hơn so với na được trồng 
trên đất bãi bằng. 
Hình 1. Quả na được trồng trên đất núi đá và đất bãi bằng 
 Như vậy, có thể nhận thái hình thái quả na được trồng trên núi đá vôi 
có mẫu mã quả xanh sáng, mắt na nổi. Trong khi đó, na được trồng trên đất 
bãi bằng có màu quả xanh xám, mắt na mở to và dẹt hơn so với na được trồng 
trên núi đá vôi. 
4.2.3. Nghiên cứu ảnh hưởng của một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ 
đến năng suất, chất lượng cây na tại Võ Nhai, Thái Nguyên. 
 Các xã trồng nhiều na ở Võ Nhai, Thái Nguyên có địa hình núi đá dốc 
nên việc bổ sung dinh dưỡng cho na bằng các loại phân hữu cơ hoặc vô cơ 
riêng rẽ là rất khó khăn, đôi khi không thực hiện được. Nhiều hộ dân thường 
bón NPK Lâm Thao có tác dụng tốt, giảm được khối lượng vận chuyển và 
thời gian bón phân. Tuy nhiên, NPK Lâm Thao thuần túy là phân vô cơ tổng 
hợp, không có bổ sung phân vi lượng và các hợp chất mùn, dẫn đến năng suất 
và phẩm chất na quả không được cải thiện. 
 Thí nghiệm so sánh hiệu quả của phân bón NPK Lâm Thao với phân 
bón vi sinh hữu cơ Đầu trâu có lượng bón lần lượt 3kg, 4kg, 5kg để so sánh. 
Kết quả bước đầu thu được như sau 
37 
4.2.3.1. Ảnh hưởng của của một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ tới đến năng 
suất và một số yếu tố cấu thành năng suất của Na tại Võ Nhai, Thái Nguyên. 
Bảng 4.11. Ảnh hưởng của một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ đến 
năng suất và một số yếu tố cấu thành năng suất 
Loại đất 
Trồng na 
CT 
Tỷ lệ đậu 
quả (%) 
Số quả/cây 
(quả) 
Khối lượng 
quả (g) 
Năng suất 
na(kg/cây) 
Đất núi đá 1 45,7 90 220,7 19,86 
2 49,9 98 245 24,0 
3 55,5 105 279,5 29,35 
4 40,1 78 218,3 17,03 
P <0,05 <0,05 <0,05 
Cv (%) 4,6 4,8 4,5 
LSD0,05 9,7 30,1 3,7 
Đất bãi 
bằng 
1 44,6 83 207,5 17,2 
2 48,6 101 266 26,87 
3 58,7 112 304,5 34,1 
4 39,8 72 231 16,6 
P <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 
Cv (%) 6,9 12,9 6,8 2,1 
LSD0,05 12,7 57,4 5,8 4,1 
Phân bón vi sinh hữu cơ ảnh hưởng trực tiếp đến tỷlệ đậu quả, 
sốquảtrên cây, 
khối lượng quảvà năng suất ở mức tin cậy 95% (với P<0,05). 
Tỷ lệ đậu quả của các công thức thí nghiệm dao động từ 40,1% (công 
thức 4) đến 58,7% (công thức 3). Tỷ lệ đậu quả đạt cao nhất là 58,7% (công 
thức 3- cây được trồng trên đất bãi bằng) cao hơn công thức đối chứng 16,7%, 
công thức 4 có tỷ lệ đậu quả là 33,5% thấp hơn đối chứng, công thức 2 có tỷ 
lệ đậu quả cao hơn đối chứng ở mức tin cậy 95%. 
Số quả trên cây của các công thức thí nghiệm có sự dao động giữa các 
công thức từ 72 quả/cây (công thức 4) đến 112 quả/cây (công thức 3). Số 
quả/cây giữa các công thức só sự sai khác rõ rệt so với đối chứng ởmức tin 
cây 95% (P<0,05). Công thức 3 có số quả/cây cao nhất 112 quả, cao hơn đối 
chứng 11,7 quả/cây, công thức 4 có số quả trên cây là 33,8 quả thấp hơn đối chứng. 
Khối lượng quả(g) của các công trong thí nghiệm dao động từ 207 g/ 
quả đến 305 g/quả. Khối lượng quả giữa các công thức só sự sai khác rõ rệt so 
38 
với đối chứng ở mức tin cây 95% (P<0,05). Công thức 2 và công thức 4 có 
khối lượng quả cao nhất 200g, cao hơn đối chứng 30g, CT còn lại có khối 
lượng quả cao hơn CTĐC. 
Qua nghiên cứu thấy phân hữu cơ vi sinh làm năng suất đều tăng lên rõ 
rệt so với đối chứng; làm cho cây tăng nhanh về thân lá do đó tỷ lệ đậu qủa 
cao,năng suất tăng. 
4.2.3.2. Ảnh hưởng của một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ đến hình thái quả 
Bảng 4.12. Ảnh hưởng của một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ đến 
hình thái quả 
Loại đất 
Trồng 
na 
CT 
Tổng số 
mắt/ 
quả 
Số mắt 
lép/quả 
Tỷ lệ quả dị 
hình/cây 
Kích thước quả 
Chiều 
cao quả 
Đường 
kính quả 
Đất núi 
đá 
1 91 14 25 6,0 7,7 
2 92 9 19 6,1 8,4 
3 95 7 15 6,5 8,8 
4 110 16 29 5,7 7,5 
Đất bãi 
bằng 
1 98 16 30 5,6 8,15 
2 97 19 20 6,2 8,21 
3 103 11 17 6,7 8,8 
4 108 21 32 5,58 7,6 
Như vậy trong điều kiện thí nghiệm, phân bón vi sinh hữu cơ không 
ảnh hưởng nhiều đến số hạt trên quả. Số mắt/quả của các công trong thí 
nghiệm dao động từ 69 mắt (công thức 3) đến 105 mắt (công thức 4). 
Công thức 3 có số mắt/quả cao nhất 100,5 mắt, cao hơn đối chứng 6,5 
mắt, các công thức còn lại đều có số mắt/quả cao hơn đối chứng. 
4.2.3.3. Ảnh hưởng của các một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ đến chất 
lượng quả 
Để cây ăn quả đạt năng suất cao, có chất lượng tốt thì phân bón là yếu 
tố không thể thiếu trong quá trình sản xuất. Tuy nhiên, tình hình sử dụng phân 
bón của nông dân rất khác nhau. Trong thực tế sản xuất, nhiều nông dân 
thường bón phân chưa hợp lý. Nông dân có thói quen bón nhiều phân đạm, 
không chú ý nhiều đến phân lân và kali. Việc bón phân không hợp lý (nhất là 
39 
bón nhiều phân đạm) có thể làm cho cây khó ra hoa, đậu quả. Nếu bón nhiều 
đạm trong giai đoạn nuôi quả có thể làm cho quả to, năng suất tăng nhưng 
chất lượng trái sẽ giảm, hiệu quả sản xuất không cao. 
Khi bổ sung phân bón vi sinh hữu cơ tăng chất lượng và giá trị thương 
phẩm của sản phẩm như tăng lượng đường, quả ngọt và đẹp mã ... Đánh giá 
ảnh hưởng của phân vi sinh hữu cơ đầu trâu đến chất lượng quả na thu được 
kết quả như sau: 
Bảng 4.13. Ảnh hưởng của các một số tổ hợp phân bón vi sinh hữu cơ đến 
chất lượng quả 
Loại đất 
Trồng na 
CT Số hạt/quả Độ brix 
Tỷ lệ ăn được 
(%) 
Đất núi đá 1 90 15 69,55 
2 72 19 71,66 
3 85 17 72 
4 113 14 66,55 
P - <0,05 <0,05 
Cv (%) - 3,5 4,9 
LSD0,05 - 2,5 1,7 
Đất bãi bằng 1 97 14 67,8 
2 84 17 73,1 
3 96 16 70,5 
4 121 11 64,7 
P - <0,05 <0,05 
Cv (%) - 2,5 1,7 
LSD0,05 - 0,65 2,2 
Tỷ lệ phần ăn được có sự dao động giữa các công thức thí nghiệm từ 
56,7% (công thức 1) đến 67% (công thức 3). Tỷ lệ phần ăn được giữa các 
công thức só sự sai khác rõ rệt. Công thức 3 có tỷ lệ phần ăn được cao nhất 
67%, cao hơn đối chứng 10,3%, các công thức còn lại đều có tỷlệphần ăn 
được cao hơn đối chứng. 
Độ Brix có sự dao động giữa các công thức thí nghiệm từ 19,7% (công 
thức 4) đến 25,3% (công thức 3). Độ Brix giữa các công thức só sự sai khác 
40 
rõ rệt so với đối chứng. Công thức 3 có độ Brix cao nhất 25,3%, cao hơn đối 
chứng 1,7%, công thức 4 có độ Brix là 19,7% thấp hơn đối chứng, công thức 
còn lại có độ Brix cao hơn đối chứng. 
Biểu đồ 1. Độ Brix của quả na khi trồng trên đất núi đá và đất bãi bằng 
với các mức sử dụng phân bón vi sinh khác nhau 
Qua biểu đồ trên nhận thấy, độ Brix của quả na khi được trồng trên đất 
đá vôi cao hơn so với độ Brix của quả na khi được trồng trên đất bãi bằng ở 
tất cả các công thức sử dụng phân bón khác nhau. Trong cùng mức phân bón 
vi sinh hữu cơ thì độ Brix của quả na trồng trên đất đá vôi cao hơn so với na 
được trồng trên đất bãi bằng. 
4.2.4. Ảnh hưởng của chất kích thích sinh trưởng GA3 đến năng suất, chất 
lượng quả na 
4.2.4.1. Ảnh hưởng của chất kích thích sinh trưởng GA3 đến động thái đậu 
quả của na 
 Chất kích thích sinh trưởng GA3 là một trong 100 loại gibberellin có 
trong cây, gibberellin được tổng hợp chủ yếu trong lá non và một số cơ quan 
41 
non đang sinh trưởng có vai trò kích thích sự sinh trưởng về chiều cao, chiều 
dài của cành, rễ, kích thích sự nảy mầm của hạt, của củ, kích thích sự ra hoa, 
có hiệu quả trong việc phân hóa giới tính, ảnh hưởng lên sự hình thành quả và 
tạo quả không hạt... vì lợi ích to lớn của GA3 chúng tôi tiến hành thí nghiệm 
phun GA3 cho cây na ở các nồng độ khác nhau: 60ppm, 70ppm, 80ppm, đối 
chứng là phun nước lã mục đích tăng khả năng phân hóa hoa, phân hóa giới 
tính, tăng kích thước hoa và tăng tỷ lệ đậu hoa, đậu quả... từ đó so sánh giữa 
các nồng độ với đối chứng, giữa các nồng độ khác nhau, tỷ lệ đậu quả thu 
được thể hiện ở bảng 3.14. 
Bảng 4.14. Ảnh hưởng của phun chất kích thích sinh trưởng GA3 đến tỷ 
lệ đậu quả ở giai đoạn sau phun 30 ngày (30 hoa/cây, 1 cây /công thức) 
Chỉ tiêu 
CT 
Tổng số 
hoa theo 
dõi 
Sau 10 
ngày 
phun 
Sau 15 
ngày 
phun 
Sau 20 
ngày 
phun 
Sau 25 
ngày 
phun 
Sau 30 
ngày 
phun 
Tỷ lệ 
% 
CT1 30 28 25 21 16 13 41,0 
CT2 30 26 22 19 15 13 45,5 
CT3 30 26 24 20 16 14 44,0 
CT4 (ĐC) 30 27 25 22 16 13 44,5 
Qua bảng 4.14 cho thấy tỉ lệ đậu quả của các công thức phun GA3 
nồng độ 60ppm (CT1), CT2 - 70ppm, CT3 - 80ppm không có sự chênh 
lệch quá lớn so với CTĐC phun nước lã (CT4), lần lượt cho tỉ lệ đậu quả 
là: Phun GA3 nồng độ 60ppm (CT1) 41,0%; Phun GA3 nồng độ 70ppm 
(CT2) 45,5%; Phun GA3 nồng độ 80ppm (CT3) 44,0%; không phun GA3 
(CT4) công thức đối chứng 44,5%. 
42 
4.2.4.1. Ảnh hưởng của chất kích thích sinh trưởng GA3 đến năng suất và yếu 
tố cấu thành năng suất 
 Khi tiến hành xử lý phun chất kích thích sinh trưởng GA3 cho vườn na 
đã thấy ở các nồng độ phun khác nhau có ảnh hưởng khác nhau đến tỷ lệ đậu 
quả, và năng suất thu hoạch na. Qua theo dõi tiến hành phun chất kích thích 
sinh trưởng GA3 trên thí nghiệm chúng tôi đã thu được kết quả được thể hiện 
qua số liệu bảng 4.15 sau đây: 
Bảng 4.15. Ảnh hưởng của phun chất kích thích sinh trưởng GA3 đến các 
yếu tố cấu thành năng suất và năng suất na tại Võ Nhai 
Chỉ tiêu 
CT 
Tỷ lệ đậu 
quả (%) 
Số quả/ 
cây (quả) 
Khối 
lượng quả 
(g) 
Năng suất lt 
(kg/cây) 
Năng suất 
thực thu 
(kg/cây) 
 CT1 41,0 29,0 267 26,5 24,80a 
 CT2 45,5 33,0 304 32,45 31,30b 
 CT3 44,0 32,0 296 28,71 25,20b 
 CT4 (Đc) 44,5 27,0 215 22,0 21,64bc 
 P <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 <0,05 
CV % 4,0 8,8 15,0 10,6 3,7 
LSD0,05 4,5 3,9 2,8 16,3 6,5 
Số liệu bảng cho thấy tỷ lệ đậu quả giữa các công thức phun GA3 nồng 
độ 60ppm (CT1), phun GA3 nồng độ 80ppm (CT3), phun GA3 nồng độ 
70ppm (CT2) cao hơn công thức đối chứng không phun hoàn toàn (CT4). 
Trong đó phun GA3 nồng độ 70ppm (CT2) có tỷ lệ đậu quả cao nhất 45,5%. 
Số quả/cây giữa các công thức là khá tương đương nhau, khối lượng quả giữa 
phun GA3 nồng độ 60ppm (CT1), phun GA3 nồng độ 70ppm (CT2), phun 
GA3 nồng độ 80ppm (CT3) chênh lệch không đáng kể so với công thức đối 
chứng không phun hoàn toàn (CT4), phun GA3 nồng độ 70ppm (CT2) có 
43 
khối lượng lớn nhất 304g. Nhìn vào bảng 4.15 ta cũng thấy được năng suất 
của phun GA3 nồng độ 60ppm (CT1), phun GA3 nồng độ 70ppm (CT2), 
phun GA3 nồng độ 80ppm (CT3). Phun GA3 nồng độ 70ppm (CT2) là cao 
hơn so với công thức đối chứng không phun hoàn toàn (CT4) ở các công thức 
sử dụng chất kích thích sinh trưởng GA3 theo từng mức khác nhau sẽ cho 
năng suất khác nhau 
0
5
10
15
20
25
30
35
CT1 CT2 CT3 CT4 (Đc)
năng suất lt
năng suất tt
Năng suất (kg/cây)
Công thức
Biểu đồ 2. Năng suất của cây na ở các mức phun GA3 khác nhau 
44 
Phần 5 
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 
5.1. Kết luận 
5.1.1. Đặc điểm nông sinh học của vườn na tại xã La Hiên, huyện Võ Nhai- 
Thái Nguyên: 
Trên đất bằng: Chiều cao cây từ 5 – 10 năm tuổi trung bình là 2,76 m 
(đất bằng), đường kính tán cây 5 năm tuổi là 2,6 m, 10 năm tuổi là 2,8 m và 
15 năm tuổi là 2,9 m. Chiều dài lá trung bình là 16,1cm, đường kính lá trung 
bình là 4,3cm. Thời gian xuất hiện nụ của đợt hoa vào ngày 8/3/2018, thời 
gian bắt đầu nở hoa vào ngày 7/4/2018, hoa nở rộ từ ngày 23/4- 5/5/2018 và 
ngày 15/6/2018 kết thúc hoàn toàn lứa hoa. 
Trên đất đá vôi: Chiều cao cây trung bình đạt 2,5m. Đường kính tán cây 
na 5 năm đường kính tán là 2,8 m, cây 10 đường kính tán là 2,9 m và cây 10 
đạt 3,2 m. Chiều dài lá trung bình của cây na là 14,7cm, đường kính lá trung 
bình là 4,2cm. Thời gian xuất hiện nụ vào ngày 10/3/2018, thời gian hoa bắt 
đầu nở vào ngày 10/4/2018, hoa nở rộ từ ngày 28/4- 6/5/2018 và ngày 
11/6/2018 kết thúc hoàn toàn lứa hoa. 
5.1.2. Nghiên cứu các biện pháp kỹ thuật tác động đến vườn na tại xã La 
Hiên, huyện Võ Nhai- Thái Nguyên: 
- Bón phân NPK Đầu trâu 13-13-13+TE với lượng 5 kg/cây tạo điều 
điện cho cây na sinh trưởng phát triển tốt với chiều dài cành lộc từ 18,2-18,6 
cm, đường kính lộc dao động khoảng 0,71-0,77 cm và số lá trên cành đạt 302-
321 lá/cành. Tuy nhiên, năng suất na cao nhất ở công thức 2 bón 4 kg/cây đạt 
42,6-42,9 kg quả/cây. 
- Bón phân vi sinh Đầu trâu: Các công thức có sử dụng phân vi sinh 
đầu trâu cây na sinh sinh trưởng phát triển tốt. Tỷ lệ ra hoa đậu quả cao đạt 
40,1-58,7%, số quả/cây dao động từ 72-112 quả/cây, khối lượng quả trung 
45 
bình đạt từ 207-305 gam/quả. Quả na có chất lượng tốt, mắt na mở đều, 
không bị lép. Độ Brix cao. Trong đó, công thức 3 (sử dụng 5kg phân vi sinh 
đầu trâu/cây) cây na sinh trưởng phát triển tốt nhất và chất lượng quả tốt nhất. 
- Phun GA3 ở các nồng độ 60ppm, 70ppm, 80ppm thời kỳ na nhú lộc, 
ra hoa cho năng suất đạt từ 31,06 – 33,92 kg quả/cây, cao hơn đối chứng từ 
8,62 đến 11,48 kg quả/cây. 
5.2. Đề nghị 
Bón phân NPK Đầu trâu 13-13-13+TE với lượng 2 kg/cây; Sử dụng 5 
kg phân vi sinh Đầu trâu/cây để cây na sinh trưởng phát triển tốt nhất và cho 
năng suất cao. Phun GA3 ở các nồng độ 60, 70ppm thời kỳ na nhú lộc, ra hoa; 
Cần nghiên cứu tổng hợp các biện pháp bón phân NPK Đầu trâu: 13-
13-13+TE, bổ sung thêm phân vi sinh đầu trâu và phun GA3 thời kỳ na ra lộc 
và bao quả để xây dựng quy trình kỹ thuật, khuyến cáo cho người dân ở Võ 
Nhai, Thái Nguyên và những địa phương có điều kiện sinh thái tương tự sản 
xuất na dai theo hướng hàng hoá. 
46 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
I. Tài liệu trong nước 
1. Nguyễn Mạnh Chinh, Nguyễn Đăng Nghĩa. Trồng - chăm sóc và phòng trừ 
sâu bệnh Nhãn - Chôm chôm - Mãng cầu, quyển 3, Nxb Nông Nghiệp, 
TP.HCM 2006. 
2. Vũ Công Hậu. Trồng mãng cầu. Nxb Nông Nghiệp, 1996. 
3. Vũ Công Hậu (1996), Trồng CĂQ ở Việt Nam, Nhà xuất bản nông Nghiệp. 
4. Vũ Công Hậu. Trồng cây ăn quả ở Việt Nam. Nxb Nông nghiệp TP Hồ Chí 
Minh, 2000, 487tr. 
5. Chu Thị Thơm, Phan Thị Lài. Hưỡng dẫn trồng, chăm sóc táo-bưởi-
hồngna. Nxb Lao động, Hà Nội, 2005. 
6. Trần Thế Tục, Nguyễn Ngọc Kính. Kỹ thuật trồng một số cây rau, quả giàu 
vitamin. Nxb Nông nghiệp Hà Nội, 2007, 147tr. 
7. Trần Thế Tục. Kỹ thuật trồng và chăm sóc Na - Thanh long, Nxb Nông 
Nghiệp, 2008. 
8. UBND huyện Lục Nam. Báo cáo kết quả thực hiện chương trình sản xuất 
nông lâm nghiệp hàng hoá giai đoạn 2010 - 2015 của huyện Lục Nam, 
2014. 20. 
ài=Tra cứu thực vật rừng 
Việt nam. (tài liệu dẫn: Cây cỏ có ích ở Việt Nam. Võ Văn Chi, Trần 
Hợp) 
II. Tài liệu nước ngoài 
9. Crane J. H, and Campbell C.W. (1990), Origin and Distribution of Tropical 
and Subtropical Fruits. In: Fruit of Tropical and Subtropical Origin. 
FSS, Florida, USA; pp 1-65.