Khóa luận Đánh giá hiệu quả kinh tế của cây ngô tại xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
1.1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Việt Nam là một nước nông nghiệp, ngành nông nghiệp là ngành kinh tế
quan trọng trong chiến lược phát triển kinh tế xã hội của đất nước. Cây ngô là
một trong những cây lương thực quan trọng thứ hai sau lúa, là cây màu quan
trọng trồng được ở nhiều vùng sinh thái khác nhau, đa dạng về mùa vụ gieo
trồng và hệ thống canh tác. Cây ngô không chỉ cung cấp lương thực cho con
người, vật nuôi mà còn là cây trồng xóa đói giảm nghèo tại các tỉnh có điều
kiện kinh tế khó khăn . Ngoài ra ngô còn là nguyên liệu cho công nghiệp chế
biến thực phẩm và công nghiệp nhẹ.
Những năm gần đây sản xuất ngô tại Việt Nam không ngừng tăng lên cả
về diện tích và năng suất, tuy nhiên sự phát triển đó dường như chưa tương
xứng với tiềm năng và nhu cầu của nước ta. Hàng năm nước ta vẫn phải nhập
khẩu ngô để phục vụ cho nhu cầu trong nước. Năng suất ngô nước ta chỉ đạt
hơn 4 tấn/ha thấp hơn nhiều so với năng suất ngô các nước trên thế giới như
năng suất ngô của Mỹ là 9 - 11 tấn/ha. Cho thấy hiệu quả cây ngô Việt Nam
còn thấp. Vì vậy mục tiêu quan trọng đối với cây ngô trong thời gian tới là
đáp ứng đủ nhu cầu trong nước, giảm nhập khẩu và tiến tới xuất khẩu thu
ngoại tệ [6].
Xá Nhè là xã ở phía tây của huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên, người dân
sống chủ yếu dựa vào nông nghiệp, là vùng có điều kiện tự nhiên phù hợp với
một số loại cây trồng như lúa, ngô, đậu tương. So với các loại cây trồng khác
thì cây ngô là loại cây trồng có thế mạnh của vùng và được trồng nhiều tại địa
bàn từ ngày xưa và từ khi có giống lai năng suất ngô tăng cao, đời sống nhân
dân ngày một được cải thiện. Tuy nhiên trước những đòi hỏi của nền kinh tế2
thị trường và sự gia tăng dân số làm cho đất sản xuất ngày càng hạn hẹp đòi
hỏi làm sao nâng cao năng suất trên phần diện tích có hạn mà không làm ảnh
hưởng đến chất lượng sản phẩm và môi trường để hướng tới phát triển nông
nghiệp bền vững. Bên cạnh đó vẫn còn nhiều người nông dân chưa dám mạnh
dạn đầu tư nhiều kể cả về vốn, phân bón hay mở rộng diện tích cho phát triển
cây ngô, vì vậy đã làm cho hiệu quả sản xuất chưa cao so với mong muốn, sự
phát triển còn chưa tương xứng với tiềm năng hiện có của địa phương.
Xuất phát từ những thực tế đó tôi đã tiến hành thực hiện đề tài: “Đánh giá hiệu
quả kinh tế của cây ngô tại xã Xá Nhè - huyện Tủa Chùa - tỉnh Điện Biên”.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Khóa luận Đánh giá hiệu quả kinh tế của cây ngô tại xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên
t cao, sức kháng bệnh tốt). Tăng diện tích thâm canh, tăng vụ, cải tạo đất vườn, san gạt những quả đồi có độ dốc thấp, tạo mặt bằng để đất giữ màu được bền lâu, từ đó dẫn tới tăng năng suất cây trồng. Chuyển những diện tích trồng lúa nước không cho năng xuất cao, sang trồng ngô (2-3 vụ/năm). Phát triển mạnh ngành nghề chăn nuôi theo hướng công nghiệp sản xuất hàng hóa, tăng đàn trâu, đàn bò, đàn lợn, gia cầm để tận dụng phân bón cho sản xuất ngô. Tập trung đầu tư phát triển hệ thống giao thông liên thôn, liên xã, kiên cố hóa hệ thống các tuyến mương nội đồng, đập đầu mối để đáp ứng nhu cầu tưới tiêu cho cây trồng. Phát triển cây ngô theo hướng thâm canh, áp dụng các tiến bộ khoa học - kỹ thuật để nâng cao năng suất, chất lượng sản phẩm. Ứng dụng nhanh các tiến bộ kỹ thuật về giống, kỹ thuật canh tác, phòng trừ sâu bệnh, để tăng năng suất, chú trọng khâu chế biến và bảo quản đảm bảo chất lượng sản phẩm, tăng hiệu quả sản xuất, đảm bảo sản xuất bền vững, gắn sản xuất với tiêu thụ sản phẩm. 47 Đầu tư xây dựng các mô hình sản xuất trình diễn, để cho bà con nông dân thăm quan, học tập áp dụng rộng rãi trong sản xuất tại UBND xã Xá Nhè đồng thời tổ chức sơ kết, tổng kết rút kinh nghiệm. Làm tốt công tác thi đua khen thưởng kịp thời đối với những cá nhân, hộ gia đình có thành tích trong phát triển kinh tế gia đình tại xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên. Việc sản xuất ngô muốn đạt được hiệu quả, nhất thiết phải có sự phối hợp của 3 nhà đó là nhà khoa học, nhà đầu tư, nhà nông và sự quan tâm vào cuộc của các cấp ủy đảng, chính quyền UBND xã Xá Nhè, mặt trận tổ quốc và các ban ngành đoàn thể chính trị của xã. Có như vậy thì việc sản xuất ngô của xã Xá Nhè mới đem lại hiệu quả cao hơn. 4.6.2. Một số giải pháp nhằm phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất ngô ở xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên 4.6.2.1. Giải pháp đối với chính quyền địa phương * Quy hoạch vùng sản xuất ngô Để cây ngô phát triển bền vững, các cơ quan chức năng cần rà soát lại quy hoạch tổng thể và định hướng để phát triển vùng sản xuất ngô giai đoạn 2010 - 2020 và tầm nhìn 2030, giúp nông dân áp dụng đúng quy trình kỹ thuật đã được hướng dẫn để nâng cao năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm. * Giải pháp về giống Cung cấp giống có năng suất, chất lượng cao cho các hộ sản xuất. Đẩy mạnh công tác cải tạo giống cũ, lựa chọn các giống mới phù hợp với điều kiện của địa phương. * Giải pháp về vốn - Kêu gọi thu hút các nhà đầu tư, đầu tư phát triển sản xuất ngô trên địa bàn xã. - Cấp giống cho các hộ trồng ngô. 48 - Hỗ trợ phân bón cho các hộ nghèo để tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ yên tâm sản xuất. - Ưu tiên đầu tư cơ sở hạ tầng phục vụ cho các vùng trồng ngô thông qua các nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách, các chương trình dự án lồng ghép, hỗ trợ về hệ thống thủy lợi, đường giao thông, hỗ trợ phân bón, thuốc trừ sâu, xây dựng lò sấy để chất lượng ngô được bảo đảm, - Đa dạng hóa các hình thức huy động vốn và khuyến khích đầu tư mở rộng phát triển vùng sản xuất ngô trên địa bàn. * Giải pháp về kỹ thuật - Đẩy mạnh công tác, ứng dụng các tiến bộ khoa học kỹ thuật và công nghệ mới trong sản xuất như việc chọn giống, quy trình kỹ thuật canh tác, chế biến và bảo quản, nâng cao trình độ sản xuất của người nông dân. - Tiếp tục tăng cường tuyên truyền, vận động nhân dân đầu tư phát triển cây ngô. Theo đó cần lựa chọn giống, áp dụng kỹ thuật canh tác và có chính sách khuyến nông tốt để xây dựng vùng chuyên canh trồng cây ngô. - Đẩy mạnh công tác khuyến nông: Hướng dẫn người dân phòng trừ sâu bệnh, sử dụng thuốc trừ sâu đúng liều lượng, tránh việc lạm dụng thuốc. * Giải pháp về cơ chế chính sách - Có cơ chế chính sách bình ổn giá thì mới khuyến khích được người dân yên tâm phát triển sản xuất. - Chính sách hỗ trợ vay vốn hay đầu tư giống cho hộ gia đình trồng ngô. * Một số giải pháp khác - Tìm thị trường đầu ra ổn định cho nông dân, để người dân yên tâm sản xuất. - Tuyên truyền, khuyến khích nông dân quan tâm, mua bảo hiểm cây trồng, để hạn chế rủi ro. - Có các dịch vụ hỗ trợ sản xuất như phân bón, vật tư, 49 4.6.2.2. Giải pháp đối với nông hộ * Giải pháp về vốn Không một ngành sản xuất nào đạt được hiệu quả nếu không có vốn đầu tư. Vốn đầu tư đóng một vai trò hết sức quan trọng trong quá trình sản xuất. Qua nghiên cứu thực tế cho thấy hầu hết các hộ trồng ngô đều thiếu vốn sản xuất, nhất là đối với hộ nghèo. Để giải quyết tốt vấn đề này nhà nước cần phải có những chính sách kịp thời hỗ trợ về vốn trên cơ sở phân tích khả năng đầu tư của từng nhóm hộ từ đó đề ra mức hỗ trợ vốn cần thiết cho từng nhóm hộ. Cần đơn giản hóa về thủ tục cho vay, hình thức cho vay. * Giải pháp về kỹ thuật Lựa chọn giống mới vừa có năng suất cao, ổn định vừa có khả năng chống chịu sâu bệnh tốt, vừa cho sản phẩm chất lượng cao, gieo trồng đúng thời vụ để năng suất được bảo đảm. Trong việc sản xuất ngô, việc phòng trừ sâu bệnh là hết sức cần thiết. Nếu thời tiết không thuận lợi thì cây ngô sẽ bị sâu bệnh hại vì vậy cần phát hiện kịp thời và xử lý. Tại địa phương, các hộ ít khi phun thuốc, chỉ sử dụng phương pháp thủ công nên không diệt được tận gốc, cần phát hiện đúng loại sâu bệnh và sử dụng đúng loại thuốc, đúng liều lượng nhưng cũng tránh việc lạm dụng trong sử dụng thuốc bảo vệ thực vật gây ô nhiễm môi trường. * Giải pháp về chế biến Tiến hành xây dựng lò sấy, để nâng cao chất lượng ngô, thời gian sử dụng dài, cần có ý kiến với lãnh đạo cấp trên đề xuất ý kiến về việc hỗ trợ xây lò sấy. 50 PHẦN 5 KẾT LUẬN VÀ KIẾN NGHỊ 5.1. Kết luận Qua thời gian nghiên cứu đề tài “Đánh giá hiểu quả kinh tế của cây ngô tại xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên” tôi đã rút ra một số kết luận như sau: Điều kiện tự nhiên của xã Xá Nhè thích hợp cho phát triển cây ngô. Chính nhờ cây ngô mà cuộc sống của người dân nơi đây từng bước được cải thiện, chăn nuôi được phát triển hơn, thu nhập người dân ngày một cao hơn. Như vậy, đẩy mạnh việc sản xuất ngô và nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất ngô là hướng đi đúng đắn để khai thác tốt tiềm năng, thế mạnh của địa phương nhằm phát triển kinh tế và nâng cao thu nhập cho hộ nông dân. Từ sự mạnh dạn đầu tư về phân bón, giống và công chăm sóc nên tình hình sản xuất ngô trong những năm qua trên địa bàn đã đạt được những bước tiến đáng kể cả về diện tích, năng suất và sản lượng: Năm 2016 diện tích trồng ngô của xã là 641 ha năng suất đạt 3,92 tấn/ha, đến năm 2018 diện tích là 642 ha năng suất đạt 4,12 tấn/ha. Các hộ điều tra cũng đã có sự đầu tư cả về phân bón và công chăm sóc trong việc trồng ngô nên năng suất và sản lượng cũng khá cao. Giá trị sản xuất bình quân từ ngô của các hộ điều tra năm 2018 là 359.624 nghìn đồng, với sản lượng bình quân đạt 59.937,3 kg và giá bán trung bình là 6.000 đồng/kg. So với cây trồng khác thì cây ngô cho giá trị kinh tế cao hơn. Cụ thể so với cây lúa thì giá trị sản xuất của ngô thấp hơn lúa, nhưng lợi nhuận thu về từ sản xuất ngô lại cao hơn, vì chi phí sản xuất của cây ngô thấp hơn chi phí sản xuất lúa. Cụ thể giá trị bình quân ngô thu được là 884,46 nghìn đồng/sào với 51 lợi nhuận là 246,86 nghìn đồng/sào, giá trị bình quân cây lúa là 1020,5 nghìn đồng/sào thu về lợi nhuận là 120,6 nghìn đồng /sào. Bên cạnh những điều kiện thuận lợi còn có những điều kiện khó khăn như: thiếu vốn, phần lớn người dân chưa biết áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật vào trong sản xuất. Vì vậy, mà hiệu quả mang lại chưa cao so với những công sức mà người trồng ngô bỏ ra. Về vấn đề tiêu thụ ngô ở các hộ nông dân vẫn còn đang là một vấn đề khó khăn vì họ thiếu thông tin về thị trường. Tại địa phương chưa có thị trường ổn định, chủ yếu các hộ bán cho tư thương nên hay bị ép giá và thường bán với giá thấp hơn giá thị trường. Giá cả thời điểm đầu vụ và cuối vụ có sự chênh lệch. Từ những kết quả nghiên cứu trên, có thể khẳng định cây ngô là một cây kinh tế mũi nhọn trong việc chuyển dịch cơ cấu cây trồng. Vì vậy, trong những năm tới chúng ta cần phải đầu tư phát triển cây ngô để cây ngô thực sự trở thành cây kinh tế mũi nhọn của xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên. 5.2. Kiến nghị * Đối với huyện Tủa Chùa Cần có những chính sách trợ giúp cho sự phát triển của cây ngô để cây ngô thực sự là cây mũi nhọn của xã như: Đầu tư cho kết cấu cơ sở hạ tầng cho xã, đưa các giống có năng suất cao vào sản xuất. Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn cần phối hợp với Trạm khuyến nông thường xuyên mở lớp tập huấn, chuyển giao các tiến bộ kỹ thuật cho người dân. * Đối với xã Xá Nhè Tăng cường đội ngũ khuyến nông có chuyên môn sâu để hướng dẫn kỹ thuật canh tác một cách thường xuyên, tuyên truyền giải thích để người dân thấy rõ được việc canh tác theo đúng kỹ thuật sẽ mang lại hiệu quả kinh tế lâu dài, góp phần hoàn thành được mục tiêu của tỉnh và huyện đề ra. 52 Tận dụng tiềm năng đất đai sẵn có ở xã Xá Nhè, mở rộng diện tích trồng ngô, thâm canh, tăng vụ. Tích cực tìm kiếm các đối tác bên ngoài nhằm bao tiêu sản phẩm cho người dân, cung cấp giống có chất lượng cao cho người dân, hỗ trợ phân bón cho hộ nghèo. Hướng dẫn người dân sử dụng thuốc trừ sâu hợp lý, phòng trừ sâu bệnh một cách hiệu quả mang lại giá trị cao nhất cho người dân. * Đối với các hộ nông dân Các hộ phải tích cực áp dụng các tiến bộ kỹ thuật mới, tăng cường đầu tư cho cây ngô, ngoài ra cần phải đầu tư cho phát triển chăn nuôi nhằm tăng lượng phân chuồng cho trồng trọt. Tham gia đầy đủ các lớp tập huấn kỹ thuật do cán bộ khuyến nông xã cũng như trạm khuyến nông huyện tổ chức nhằm nâng cao tŕnh độ kỹ thuật. Tích cực học hỏi các hộ sản xuất tiên tiến để có thêm kiến thức cho phát triển sản xuất, đặc biệt là trong sản xuất ngô. Tích cực tìm hiểu các thông tin về thị trường giá cả, nhằm có kiến thức thêm về thị trường, tránh bị tư thương ép giá. 53 TÀI LIỆU THAM KHẢO I. Tài liệu tiếng việt 1. Báo cáo về tình hình thực hiện các mục tiêu kinh tế - xã hội trong ba nãm 2016 đến năm 2018 và phương hướng phát triển cho năm tới của UBND xã Xá Nhè 2. FAO STAT, 2015- 2017 Số liệu thống kê. 3. Lê Lâm Bằng (2008), “Đánh giá hiểu quả kinh tế sản xuất chè của hộ nông dân trên địa bàn huyện Văn Chấn - tỉnh Yên Bái”, luận văn thạc sỹ kinh tế, Trường Đại học kinh tế và QTKD Thái Nguyên. 4. Mai Thị Thanh Xuân, Đặng Thị Thu Hiền nghiên cứu phát triển kinh tế hộ gia đình ở Việt Nam. 5. Nguyễn Hữu Tề Giáo trình cây lương thực (tập 2) - Trường Đại học Nông nghiệp I Hà Nội. 6. Ngô Hữu Tình, Trần Hồng Uy, Võ Đình Long, Bùi Mạnh Cường, Lê Quí Kha, Nguyễn Thế Hùng Cây ngô: Nguồn gốc, đa dạng, di truyền và quá trình phát triển. 7. Nguyễn Mạnh Thắng (2015), giáo trình Đánh giá nông thôn có sự tham gia của nông dân (PRAI-Participatory-Iural-lppraisal), Trường Đại học Nông Lâm Thái Nguyên. 8. Tổng cục thống kê (2018) ww.gso.gov.vn 9. Tình hình sử dụng đất của xã Xá Nhè 2016 – 2018. II. Tài liệu internet 10. 11. www.cuctrongtrot.gov.vn/ctt/images/2011102116649.doc 12. 54 13. san_luong_ngo.htm 14. https://text.123doc.org/document/2447534-thuc-trang-san-xuat-va-phan- bo-cay-ngo-tinh-son-la.htm PHIẾU ĐIỀU TRA (Dành cho những hộ trồng ngô) Phiếu số: . Người điều tra: Tẩn A Páo. Thời gian điều tra: Ngày ... thángnăm 2019 Địa bàn điều tra: xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, tỉnh Điện Biên A. THÔNG TIN CƠ BẢN Tên chủ hộGiới tính: Tuổi: Dân tộc:.. Trình độ văn hóa: ....../12 Số nhân khẩu: Số lao động chính; Địa chỉ: Bản (thôn):xã Xá Nhè, huyện Tủa Chùa, Tỉnh Điện Biên. Phân loại hộ (theo thu nhập): Khá Trung bình Nghèo B. THÔNG TIN CHI TIẾT VỀ HỘ SẢN XUẤT NGÔ I. Diện tích đất sản xuất nông nghiệp đang sử dụng của hộ Loại đất Diện tích (sào) Ghi chú Đất canh tác Đất trồng ngô Đất trồng lúa Đất trồng cây khác Tổng cộng II. Chi phí sản xuất cho các cây trồng chính của hộ trong năm 2018 1. Chi phí sản xuất cho trồng ngô của hộ Chi phí ĐVT Số lượng (kg) Đơn giá (1000đồng) Thành tiền (1000đồng) 1.Chi phí trung gian 1.1.Giống Giống nhà Kg Giống mua Kg 1.2.Phân bón + Đạm Kg + NPK Kg + Phân chuồng Kg 2. Chi phí khác 3. Khấu hao TSCĐ 4. Công lao động 4.1. Công làm đất Công 4.2. Công gieo trồng Công 4.3. Công chăm sóc Công 4.4. Công thu hái, chế biến Công Tổng chi phí 2. Chi phí sản xuất cho trồng cây lúa của hộ Chi phí ĐVT Số lượng (kg) Đơn giá (1000đồng) Thành tiền (1000đồng) 1.Chi phí trung gian 1.1.Giống Giống nhà Kg Giống mua Kg 1.2.Phân bón + Đạm Kg + NPK Kg + Phân chuồng Kg 1.3.Thuốc trừ sâu Lọ 2.Chi phí khác 3. Khấu hao TSCĐ 4. Công lao động 4.1. Công làm đất Công 4.2. Công gieo, cấy Công 4.3. Công chăm sóc Công 4.4. Công thu hái, chế biến Công Tổng chi phí III. Kết quả sản xuất của hộ từ trồng trọt năm 2018 Kết quả sản xuất của cây ngô năm 2018 Cây trồng DT cho Thu hoạch (sào) Sản lượng (kg) Giá bán TB (1.000đ/kg) Giá trị sản xuất (1000đồng) Ngô Kết quả sản xuất của một số cây trồng khác trong năm 2018 Cây trồng DT cho Thu hoạch (sào) Sản lượng (kg) Giá bán TB (1.000đ/kg) Giá trị sản xuất (1000đồng) Lúa Đậu tương Lạc Cây khác Tổng cộng Xin ông (bà) vui lòng trả lời các câu hỏi sau: 1. Nguồn vốn để sử dụng cho sản xuất của gia đình: Vốn tự có: Vay ngân hàng : Vay từ hộ khác: 2. Ông (bà) tự trồng ngô hay có sự hỗ trợ từ bên ngoài? Nếu được hỗ trợ thì: - Cơ quan nào hỗ trợ? - Hỗ trợ những gì? Vốn Phân bón Giống Kỹ thuật 3. Giống cây ngô mà gia đình ông (bà) sử dụng: 4. Ông (bà) tự sản xuất hay mua giống cây ngô ở ngoài: Tự sản xuất Mua ngoài 5. Ông (bà) có được tập huấn kỹ thuật không? Có Không Nếu có thì cơ quan, tổ chức nào thường tiến hành tập huấn: Phòng NN & PTNT Trạm khuyến nông Các cơ quan, tổ chức khác 6. Thị trường tiêu thụ chủ yếu: Bán cho thương lái Tự mang ra chợ bán Doanh nghiệp đến thu mua 7. Trong thời gian tiêu thụ gia đình có gặp khó khăn gì hay không? 8. Gia đình có tiếp tục mở rộng diện tích trồng ngô không? Có Không Vì sao? .................................... 9. Những khó khăn chủ yếu của gia đình hiện nay là gì? Khó khăn 2.1. Thiếu đất 2.2. Thiếu vốn 2.3. Sâu bệnh 2.4. Thiếu thông tin về thị trường 2.5. Thiếu các dịch vụ hỗ trợ của sản xuất 2.6 Khó khăn khác 10. Ý kiến của ông (bà) trong việc phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế sản xuất ngô? ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ ........................................................................................................................ XÁC NHẬN CỦA CHỦ HỘ (Ký, ghi rõ họ tên)
File đính kèm:
- khoa_luan_danh_gia_hieu_qua_kinh_te_cua_cay_ngo_tai_xa_xa_nh.pdf