Quản lý nhà nước về bảo hiểm y tế tại tỉnh Điện Biên

YT miễn phí từ nguồn ngân sách 
nhà nước đảm bảo. Tuy nhiên tại một số địa bàn, đặc biệt là vùng đồng bào dân tộc thiểu số, 
vùng sâu, xa, một số phụ huynh đăng ký chậm trễ hoặc không đăng ký giấy khai sinh nên chính 
quyền cơ sở chưa rà soát đầy đủ để cấp thẻ BHYT kịp thời.
Nhóm đối tượng thuộc hộ gia đình làm nông nghiệp, lâm nghiệp và diêm nghiệp, thân nhân 
người lao động và nhóm người lao động tự do.Những người này có thu nhập không ổn định và 
không thuộc một tổ chức xã hội nào quản lý, điều kiện kinh tế khó khăn. Đa số nhóm đối tượng 
này chỉ tham gia khi ốm đau, nên tỷ lệ bao phủ BHYT ở nhóm này còn thấp.
- Đánh giá các nhân tố ảnh hưởng tới quản lý nhà nước về Bảo hiểm y tế trên địa bàn tỉnh 
• Tác động của nền kinh tế
Trong những năm vừa qua, kinh tế – xã hội tại tỉnh Điện Biên ngày càng phát triển, đời sống 
nhân dân được ổn định, nhận thức về ý nghĩ và tầm quan trọng về BHYT ngày càng được nâng 
cao. Quá trình hình thành quỹ BHYT, công tác ban hành các văn bản hướng dẫn thực hiện và 
quản lý hoạt động BHYT ngành càng chuyên nghiệp hơn.
Từ năm 2016 – 2018, số lượng người tham gia mới BHYT ngày càng gia tăng, tính đến 
31/12/2016 đã có 578.122 người tham gia BHYT chiếm 0000% dân số toàn tỉnh. Mặt khác, số 
người tham gia BHYT tăng lên kéo theo chi trả KCB khi có ốm đau, bệnh tật cũng sẽ tăng lên, 
trong những năm gần đây, tình trạng âm quỹ BHYT đang là vẫn đề cấp bách mà BHXH tỉnh 
Thanh Hóa luôn quan tâm sát sao.
• Tác động của hệ thống chính sách pháp luật
Từ năm 2014 – 2016, Chính phủ, BHXH Việt Nam đã ban hành rất nhiều văn bản về hoạt 
động BHYT như Luật BHYT năm 2014 – Luật số 46/2014/QH13 ngày 13/06/2014 Luật sửa đổi, 
bổ sung một số điều của Luật Bảo hiểm y tế của thủ tướng chính Phủ; Quyết định 959/QĐ–
BHXH ngày 09/09/2015 – Quyết định ban hành quy định về quản lý thu bảo hiểm xã hội, bảo 
hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp; quản lý sổ bảo hiểm xã hội, thẻ bảo hiểm y tế của tổng giám đốc 
BHXH Việt Nam... Điều đó tác động rất lớn đến quá trình quản lý nhà nước về hoạt động BHYT 
tại tỉnh Điện Biên khi thay đổi các quy trình nghiệp vụ, cách quản lý hay các chế độ thụ hưởng 
chính sách thẻ BHYT.
• Tác động của trình độ quản lý của cán bộ 
Trong thời gian qua trình độ quản lý của cán bộ làm công tác quản lý nhà nước về BHYT 
cũng như của cán bộ làm công tác giám định BHYT luôn ngày được nâng cao giúp quản lý cho 
quỹ BHYT giảm được những khoản chi sai, chi không đúng đối tượng, tránh tình trạng trục lợi 
73TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
và lạm dụng khi sử dụng quỹ KCB BHYT. 
 Mặt khác, do đối tượng tham gia BHYT ngày càng tăng lên, đối tượng đi khám chữa 
bệnh, tuần suất khám chữa ngày càng cao, trong khi đó trình độ của đội ngũ cán bộ còn hạn 
chế, chưa đáp ứng hết được các yêu cầu đặt ra nên vẫn còn xảy ra nhiều sai sót trong quá trình 
quản lý.
• Tác động của công tác tuyên truyền chính sách
Thực hiện công tác tuyên truyền chính sách BHYT có ảnh hưởng lớn tới hoạt động quản lý 
nhà nước về BHYT. Trong những năm qua, công tác tuyên truyền luôn được chú trọng vì thông 
qua tuyên truyền giúp mọi người hiểu biết hơn về chính sách BHYT, những quyền lợi cũng như 
trách nhiệm của mình khi tham gia BHYT. Công tác quản lý nhà nước về hoạt động BHYT cũng 
thuận lợi hơn khi người dân hiểu, nắm rõ luật BHYT.
3. Giải pháp và đề xuất tăng cường quản lý nhà nước về BHYT
- Giải pháp
Quản lý đúng đối tượng tham gia Bảo hiểm y tế: Tăng cường công tác quản lý và mở rộng 
đối tượng tham gia BHYT trên địa bàn quản lý để đưa các đối tượng thuộc diện phải tham gia 
nhưng chưa tham gia vào theo đúng quy định của pháp luật, đảm bảo quyền lợi hợp pháp của 
người dân. Tiếp tục hoàn thiện pháp luật, cơ chế chính sách về bảo hiểm y tế, đặc biệt là chính 
sách hỗ trợ tham gia bảo hiểm y tế đối với người lao động trong lĩnh vực nông lâm, diêm nghiệp; 
tham gia bảo hiểm y tế theo hộ gia đình; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm trong tham gia bảo hiểm 
y tế; cơ chế quản lý quỹ bảo hiểm y tế hiệu quả và phòng chống lạm dụng, trục lợi; bảo đảm bình 
đẳng việc khám chữa bệnh bảo hiểm y tế tại bệnh viện công lập và bệnh viện tư nhân. Đẩy mạnh 
công tác tuyên truyền về chính sách pháp luật bảo hiểm y tế, bảo hiểm xã hội để mỗi người dân, 
doanh nghiệp, tổ chức, cơ quan, đơn vị hiểu về lợi ích, trách nhiệm và quyền lợi để chủ động, 
tích cực tham gia bảo hiểm y tế. Huy động mọi nguồn lực và có chính sách hỗ trợ người thuộc 
hộ gia đình cận nghèo, học sinh, sinh viên để đảm bảo 100% tham gia BHYT.
Quản lý thu quỹ Bảo hiểm y tế chặt chẽ: Để làm tốt công tác quản lý đối tượng tham gia, 
nâng cao hiệu quả công tác quản lý thu, cần phải tiến hành đồng bộ các nhiệm vụ trên. Kết hợp 
những nội lực hiện có của cơ quan cùng với sự giúp đỡ từ các yếu tốt bên ngoài để đạt được 
kết quả mở rộng đối tượng tham gia, quản lý thu tốt nhất. Xây dựng chế tài chặt chẽ để yêu cầu 
các doanh nghiệp, các tổ chức và cá nhân có trách nhiệm phải đóng bảo hiểm y tế theo Luật Bảo 
hiểm y tế. Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra và xử lý nghiêm doanh nghiệp, đơn vị trốn 
đóng, nợ đóng bảo hiểm y tế, các tập thể, cá nhân lạm dụng, trục lợi quỹ bảo hiểm y tế.
Quản lý chi quỹ Bảo hiểm y tế chặt chẽ: Giám đốc các Sở, Thủ trưởng các ngành, đoàn thể 
cấp tỉnh và Chủ tịch UBND các huyện, thành phố, thị xã tăng cường tổ chức tuyên truyền, phổ 
biến sâu rộng chính sách pháp luật về BHYT; ý nghĩa, quyền lợi, trách nhiệm của người dân khi 
tham gia BHYT nhằm khuyến khích, vận động người dân tham gia BHYT. Kịp thời phản ánh và 
biểu dương những đơn vị, cá nhân thực hiện tốt chính sách BHYT; phát hiện và xử lý nghiêm 
theo quy định của pháp luật đối với những hành vi, trục lợi quỹ BHYT.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra: Việc duy trì và nâng cao chất lượng giải quyết đơn 
thư khiếu nại, tố cáo,nâng chất lượng công tác kiểm tra, thanh tra liên ngành, xử lý kết luận sau 
74 TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
kiểm tra, thanh tra vẫn là một trong những giải pháp quan trọng cần thực hiện nhằm đảm bảo an 
toàn nguồn quỹ BHXH, BHYT góp phần tích cực vào sự nghiệp an sinh xã hội trên địa bàn tỉnh.
Tăng cường phối kết hợp với các ban ngành liên quan: Tăng cường phối hợp đa ngành trong 
quá trình thực hiện quản lý thu chi BHYT có ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Bởi vì sự hỗ trợ của 
các ngành, các cấp liên quan sẽ tạo điều kiện thuận lợi cho việc thực hiện tốt công tác quản lý 
thu chi theo nguyên tắc: thu chi đúng, thu đủ, thu kịp thời, không xảy ra tình trạng thất thu hay 
thất thoát cho quỹ BHYT. 
Ứng dụng công nghệ thông tin trong hoạt động BHYT: Nâng cấp các phần mềm nghiệp vụ để 
sử dụng có hiệu quả trong tác nghiệp; đồng thời phối hợp với các ngành có liên quan xây dựng 
các phần mềm quản lý, liên thông kết nối và chia sẽ dữ liệu
Cải cách thủ tục hành chính trong quản lý BHYT: Thực hiện tốt cơ chế “một cửa” theo tiến 
trình cải cách thủ tục hành chính của chính phủ, giảm bớt gánh nặng về thủ tục cho người tham 
gia, tránh tâm lý ngần ngại khi đến cơ quan BHXH giải quyết chế độ. Do đó, để nâng cao hiệu 
quả làm việc của bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả thủ tục hành chính cần nâng cao chất lượng 
đội ngũ cán bộ ở bộ phận này thông qua mở các lớp tập huấn, bổ túc chuyên môn nghiệp vụ cho 
đội ngũ làm công tác một cửa cũng như cán bộ toàn đơn vị.
Đẩy mạnh tuyên truyền, phổ biến pháp luật về BHYT: Chủ động phối hợp với cơ quan thông 
tấn, báo chí, các ban, ngành, đoàn thể, hội quần chúng trong thành phố thường xuyên mở chiến 
dịch truyền thông, tuyên truyền về chính sách BHYT nhằm làm chuyển biến nhận thức của các 
cấp, các ngành, của người dân về chính sách này. Đa dạng hóa các hình thức tuyên truyền, vận 
động phù hợp với từng nhóm đối tượng để người dân thấy được BHYT mang lại nhiều lợi ích từ 
đó tích cực tham gia và tự giác đóng BHYT đúng quy định.
- Đề xuất
Đề xuất về chính sách
Bỏ mức hưởng 100% chi phí khám chữa bệnh cho các đối tượng. Nên quy định tất cả các 
nhóm đối tượng tham gia BHYT phải cùng thực hiện chi trả (xây dựng tỷ lệ cùng chi trả cho các 
nhóm đối tượng phù hợp để tăng cường hoạt động cùng giám sát chi phí KCB của đối tượng khi 
tham gia BHYT).
BHXH Việt Nam phải tích cực tham gia ý kiến với Bộ, ngành liên quan trình Chính phủ đề 
nghị Quốc hội xem xét sửa đổi, bổ sung Luật BHYT cho phù hợp với thực tiễn, từ đó giúp cho 
công tác xây dựng và thực hiện kế hoạch thu BHYT đúng quy định, chống thất thu quỹ BHYT và 
đảm bảo quyền lợi cho người tham gia.
Chủ động xây dựng chương trình, kế hoạch để phát triển nhanh và bền vững các nhóm đối 
tượng tham gia BHYT gắn với tiêu chí phát triển BHYT trong chương trình xây dựng nông thôn 
mới. Tập trung chỉ đạo các xã có tỷ lệ tham gia thấp để cuối năm 2020 đạt mục tiêu có trên 95% 
dân số trên địa bàn tham gia BHYT.
Huy động mọi nguồn lực và có chính sách hỗ trợ thêm của địa phương ngoài mức hỗ trợ của 
nhà nước đối với người tham gia BHYT thuộc hộ gia đình cận nghèo; học sinh, sinh viên; người 
làm nông, lâm, ngư, diêm nghiệp có mức sống trung bình. Tiếp tục duy trì các nhóm đối tượng 
75TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
đã tham gia BHYT đạt tỷ lệ 100%.
Tập trung lãnh đạo thực hiện có hiệu quả các quy định của pháp luật về BHYT; hướng dẫn 
thủ tục và tạo điều kiện thuận lợi để người dân tham gia BHYT đặc biệt là nhóm đối tượng tham 
gia BHYT theo hộ gia đình; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến chính sách pháp luật về 
BHYT đến các đơn vị sử dụng lao động và nhân dân tại các xã, phường, thị trấn.
Đề xuất về cơ chế phối hợp
Phối hợp với các ngành và tranh thủ sự chỉ đạo của cấp ủy, chính quyền để giải quyết, đồng 
thời báo cáo kịp thời về BHXH tỉnh những vướng mắc trong việc thực hiện Luật sửa đổi, bổ sung 
một số điều của Luật BHYT nhằm đảm bảo quyền lợi về BHYT cho người dân.
Ngành Lao động – Thương binh và Xã hội chỉ đạo thực hiện việc rà soát, thống kê, lập danh 
sách và xác nhận kịp thời danh sách tham gia BHYT cho các nhóm đối tượng thuộc ngành quản 
lý, đảm bảo đúng thời gian, đúng đối tượng, không trùng lắp, không bỏ sót đối tượng. 
Ngành Tài chính đảm bảo đầy đủ, thanh toán kịp thời kinh phí đóng BHYT cho các nhóm đối 
tượng được ngân sách nhà nước đóng, hỗ trợ đóng theo đúng quy định tại Thông tư liên tịch số 
41/2014/TTLT–BYT–BTC ngày 24/11/2014 của Bộ Y tế – Bộ Tài chính về hướng dẫn thực hiện 
BHYT.
Đề xuất về tổ chức thực hiện
Đưa việc thực hiện chỉ tiêu người dân tham gia BHYT vào chương trình công tác thường 
xuyên của Thường trực cấp ủy, HĐND, UBND và chỉ tiêu phát triển kinh tế – xã hội của địa 
phương.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát doanh nghiệp, lao động thuộc diện tham 
gia BHYT; thực hiện xử lý nghiêm đối với các tổ chức, cá nhân trốn đóng, chậm đóng, nợ đọng 
BHYT.
Phối hợp với cơ sở KCB tổ chức tốt công tác khám chữa bệnh theo chế độ BHYT; tăng cường 
công tác thường trực giám định BHYT, thực hiện nghiêm túc chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ 
về công tác tin học hóa BHYT nhằm nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện chính sách BHYT.
Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra việc chấp hành pháp luật về lao động, BHXH, BHYT, 
BHTN; xử lý nghiêm hành vi vi phạm pháp luật, nhất là hành vi trốn đóng, nợ đóng và gian lận, 
trục lợi BHXH, BHYT, BHTN; phối hợp tổ chức kiểm tra việc triển khai thực hiện chính sách 
BHXH, BHYT của UBND cấp xã và các đơn vị; xử lý kịp thời các vướng mắc trong quá trình thực 
hiện chính sách trên địa bàn.
Tăng cường hoạt động và phát triển mạng lưới Đại lý thu, nâng cao chất lượng phục vụ, tạo 
thuận lợi cho các bên tham gia BHXH, BHYT, BHTN; tập trung triển khai thực hiện có hiệu quả 
về giao dịch điện tử trong việc thực hiện thủ tục tham gia BHXH, BHYT, BHTN và đề nghị cấp 
sổ BHXH, thẻ BHYT.
Với BHXH tỉnh Điện Biên, công tác truyền thông BHXH, BHYT được đẩy mạnh qua sự phối 
hợp với các tổ chức, đoàn thể trên địa bàn. Ông Nguyễn Xuân Thảnh - Phó Giám đốc BHXH 
tỉnh Điện Biên cho biết, năm 2018, BHXH tỉnh đã ký 18 chương trình phối hợp với 17 đơn vị để 
76 TẠP CHÍ KHOA HỌC
QUẢN LÝ VÀ CÔNG NGHỆ
tổ chức thực hiện tốt công tác tuyên truyền chế độ chính sách BHXH, BHYT, BH thất nghiệp với 
thế mạnh của từng tổ chức, đơn vị. Đơn cử, năm 2018, BHXH tỉnh đã phối hợp với Hội Nông 
dân tổ chức được 35 lớp tập huấn, 130 buổi tuyên truyền lồng ghép vào các chương trình hoạt 
động của Hội cho trên 15.000 lượt người tham gia; phối hợp với UBND các xã, phường, thị trấn 
tổ chức 245 đối thoại trực tiếp với tổng số 9.614 người tham gia; phối hợp với Bưu điện tổ chức 
45 đối thoại trực tiếp góp phần giúp BHXH tỉnh hoàn thành tốt các chỉ tiêu phát triển đối tượng 
tham gia BHXH, BHYT.
BHXH tỉnh đã ban hành kế hoạch số 808/KH-BHXH về việc thực hiện gửi tin nhắn SMS 
(Brandname) trên mạng di động cho các cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng lao động và người 
tham gia bảo hiểm xã hội tự nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình. Kế hoạch triển khai bao gồm 2 
giai đoạn:
Giai đoạn 1: Từ tháng 9/2018, triển khai tới các đơn vị, người tham gia bảo hiểm xã hội tự 
nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình thuộc khối Văn phòng Bảo hiểm xã hội tỉnh và Bảo hiểm xã 
hội thành phố Điện Biên Phủ quản lý.
Giai đoạn 2: Từ tháng 10/2018, triển khai tới các đơn vị, người tham gia bảo hiểm xã hội tự 
nguyện, bảo hiểm y tế hộ gia đình thuộc Bảo hiểm xã hội các huyện, thị còn lại.
Đối tượng gửi tin nhắn bao gồm các cơ quan, tổ chức, đơn vị sử dụng lao động, người tham 
gia bảo hiểm xã hội tự nguyện và người tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình theo các số điện thoại 
đã đăng ký với cơ quan bảo hiểm xã hội.
Các nội dung của tin nhắn sẽ bao gồm: Thông báo tình hình tham gia bảo hiểm xã hội, bảo 
hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp, bảo hiểm tai nạn lao động bệnh nghề nghiệp của đơn vị (trong 
đó tập trung vào các đơn vị nợ đọng từ 02 tháng trở lên); Thông báo các văn bản hướng dẫn, 
quy định mới trong việc thực hiện Luật Bảo hiểm xã hội, Luật Bảo hiểm y tế; Thông báo về tiến 
độ giải quyết các đơn thư, khiếu nại hoặc liên quan đến việc giải quyết chính sách, chế độ cho 
các đối tượng tham gia; Thông báo thời điểm đến hạn đóng tiền của đối tượng tham gia bảo 
hiểm xã hội tự nguyện và đối tượng tham gia bảo hiểm y tế hộ gia đình...
Dự kiến thời gian gửi tin nhắn sẽ làm 2 đợt: ngày mùng 5 và ngày 20 hàng tháng.
Hiện nay cơ quan Bảo hiểm xã hội tỉnh và Bảo hiểm xã hội các huyện thị đang tích cực thu 
thập đầy đủ số điện thoại di động của chủ đơn vị sử dụng lao động, kế toán và cán bộ theo dõi 
BHXH của đơn vị, người lao động tại đơn vị; số điện thoại di động của từng người tham gia 
BHXH tự nguyện, BHYT hộ gia đình.
Với kế hoạch triển khai thực hiện gửi tin nhắn trên mạng di động cho cơ quan, tổ chức, đơn 
vị sử dụng lao động, người tham gia BHXH tự nguyện và người BHYT hộ gia đình. BHXH tỉnh 
Điện Biên hi vọng sẽ tăng cường hơn công tác đôn đốc thu hồi nợ, đảm bảo tốt hơn quyền lợi 
của người tham gia, giúp các đơn vị sử dụng lao động chủ động hơn trong việc chuẩn bị nguồn 
kinh phí đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế.