Khóa luận Ứng dụng công nghệ tin học và thành lập bản đồ số bằng máy toàn đạc điện tử South tờ số 38 tỷ lệ 1/2000 xã Biên Sơn – Huyện Lục Ngạn – Tỉnh Bắc Giang

 điểm 
4.3.1.2 Bố trí và đo vẽ đường chuyền kinh vĩ 
 Dựa trên các tư liệu đã có là bản đồ hiện trạng sử dụng đất, kết hợp với 
việc đi khảo sát thực địa, tiến hành xây dựng lưới khống chế đo vẽ cho khu vực 
toàn xã. Trước tiên dựa vào sự phân bố của các điểm địa chính cấp cao kết hợp 
42 
với điều kiện địa hình để phân khu thành lập các dạng lưới khống chế đo vẽ cho 
phù hợp, điểm khởi và khép của lưới đo vẽ là các điểm địa chính cấp II trở lên. 
Lưới khống chế đo vẽ toàn bộ khu vực xã Biên Sơn gồm 179 điểm, trong đó có 4 
điểm địa chính cơ sở hạng III và 20 điểm địa chính cơ sở hạng IV đã biết được dùng 
làm các điểm khởi tính cho các dạng đường chuyền. 
Lưới được xây dựng theo phương pháp toàn đạc sử dụng máy đo GPS Huace -
X20 (Số máy :951815,925104,101540,951646,954945,951633,951811) với 2 lượt 
đo đi và đo về, mỗi lần với 2 nửa lần đo, đảm bảo theo đúng quy trình, quy phạm của 
Bộ Tài nguyên và Môi trường. 
4.3.1.3. Bình sai lưới kinh vĩ 
- Trút số liệu đo từ máy GPS Huace – X20 bằng phần mềmCompass. 
- Từ số liệu đo đạc lưới kinh vĩ đã tiến hành sử dụng phần mềm bình sai 
GPSurvey 2.35 để bình sai lưới kinh vĩ. 
4.3.2. Đo vẽ chi tiết, biên tập bản đồ bằng phần mềm Microstation và Famis 
4.3.2.1. Đo vẽ chi tiết 
Sau khi có kết quả bình sai lưới ta có được tọa độ chính xác của các điểm 
lưới, tiến hành đo chi tiết. 
- Khi đo vẽ chi tiết, tùy theo yêu cầu độ chính xác bản đồ cần lập và 
phương pháp đo vẽ lập bản đồ địa chính mà lựa chọn loại máy đo, độ chính xác 
lý thuyết theo lý lịch của máy đo cho phù hợp và phải quy định rõ trong thiết kế 
kỹ thuật dự toán công trình. 
- Đo vẽ đường địa giới hành chính. 
+ Trước khi đo vẽ chi tiết, ta phải phối hợp với cán bộ địa chính cấp xã dẫn 
đạc xác định đường địa giới hành chính trên thực địa theo thực tế đang quản lý 
và thông tin trên hồ sơ địa giới hành chính. 
+ Việc đo vẽ chi tiết đường địa giới hành chính thực hiện theo ranh giới 
thực tế đnag quản lý tại thực địa với độ chính xác tương đương với điểm đo chi tiết. 
- Đo vẽ ranh giới thửa đất được thực hiện theo hiện trạng thực tế đang sử 
dụng, quản lý đã được xác định. 
43 
- Đo vẽ nhà ở, công trình xây dựng khác thực hiện theo đường ranh giới 
thực tế đang sử dụng, quản lý tại thực địa với độ chính xác tương đương với 
điểm đo vẽ chi tiết. 
Tiến hành trút số liệu đo chi tiết trong má bằng phần mềm ra máy tính để 
xử lý số liệu: 
- Bước 1: Sử dụng phần mềm trút số liệu từ máy đo điện tử TOPCON : 
Chọn received and convert FC5 data to ASC format. Phần mềm sẽ trút tất cả 
các số liệu đo trong file mà ta lựa chọn. 
Hình 4.1: Làm việc với phần mềm T-COM 
Hình 4.2: Phần mềm chạy ra các số liệu đo được trong máy 
44 
- Bước 2: Tiến hành xử lý số liệu đo xong phần mềm sẽ cho ra kết quả là 
file số liệu có đuôi .asc. 
Hình 4.3: File số liệu có đuôi .sl 
- Bước 3: Ta chuyển file số liệu đuôi .asc sang file số liệu có đuôi .tcm 
bằng file TCON có kèm theo trong phần mềm T-COM để cho ra được file điểm 
đo cụ thể. 
Hình 4.4: File số liệu có đuôi .tcm 
45 
 Hình 4.5: Nhập số liệu bằng phần mềm Microstation 
- Bước 4: Khi kiểm tra,chỉnh sửa xong file có đuôi .tcm tiếp tục tiến hành 
chuyển sang file có đuôi .txt để có được tọa độ các điểm chi tiết, tương ứng và 
có thể nhập trực tiếp số liệu đo trên phần mềm Microstation. 
4.3.2.2. Ứng dụng phần mềm Microstation và Famis thành lập bản đồ địa chính 
 Nhập số liệu đo 
 Khi xử lý được file số liệu điểm chi tiết có đuôi .txt ta tiến hành triển 
điểm lên bản vẽ. Khởi động Microstation, tạo file bản vẽ mới chọn ( Select ) file 
chuẩn có đầy đủ các thông số cài đặt. 
- Tìm dẫn đến ổ, thư mục, file chứa số liệu cần triển điểm lên bản vẽ : 
Hình 4.6: Chọn ổ chứa file số liệu .txt 
46 
 Chọn đúng đường dẫn chứa file số liệu chi tiết có đuôi .txt ta được một 
file bản vẽ chứa các tâm điểm chi tiết, đây chính là vị trí các điểm cần xác định 
ở ngoài thực địa và đã được tính toạ độ và độ cao theo hệ thống toạ độ VN2000. 
Để biết được thứ tự các điểm nối với nhau thành các ranh thửa đúng như ngoài 
thực địa ta tiến hành triển điểm chi tiết lên bản vẽ: 
 Hình 4.7: Triển điểm chi tiết lên bản vẽ 
 Thành lập bản vẽ. 
Từ các điểm chi tiết và bản vẽ sơ hoạ ngoài thực địa ta sử dụng thanh công 
cụ vẽ đường thẳng Place Smartline và chọn lớp cho từng đối tượng của chương 
trình Micorstation để nối các điểm đo chi tiết. 
Lần lượt thực hiện các công việc nối điểm theo bản vẽ sơ hoạ của tờ bản 
đồ khu vực xã Biên Sơn, ta thu được bản vẽ của khu vực đo vẽ. Lúc này các 
thửa đất trên bản vẽ thể hiện rõ vị trí hình dạng và một số địa vật đặc trưng của 
khu đo. 
Hình 4.8: Một góc tờ bản đồ trong quá trình nối điểm 
47 
 Kết nối với cơ sở dữ liệu bản đồ. 
Để có thể thực hiện các nhóm chức năng của phần mềm cơ sở dữ liệu bản 
đồ như đánh số thửa, tính diện tích tự động ta phải tạo được tâm thửa ( 
topology). Công việc chuyển sang bước tiếp theo. 
 Sửa lỗi. 
Topology là mô hình lưu trữ dữ liệu bản đồ ( không gian ) đã được chuẩn 
hóa. Nó không chỉ lưu trữ các thông tin địa lý, mô tả vị trí, kích thước, hình 
dạng của từng đối tượng bản đồ riêng rẽ mà còn còn mô tả quan hệ không gian 
giữa chúng với nhau như nối nhau, kề nhau. 
Chức năng này rất quan trọng trong công việc xây dựng bản đồ. Sau khi 
đóng vùng sửa lỗi, topology là mô hình đảm bảo việc tự động tính diên tích, là 
đầu vào của các chức năng tạo bản đồ địa chính, tạo hồ sơ thửa đất, tạo bản đồ 
chủ đề, vẽ nhãn thửa. 
Như đã nói ở trên tâm thửa chỉ được tạo khi các thửa đã đóng vùng hay 
khép kín. Tuy nhiên trong quá trình thực hiện vẽ không tránh khỏi sai sót. Famis 
cung cấp cho chúng ta một chức năng tự động tìm và sửa lỗi. Tính năng này 
gồm 2 công cụ MRFClean và MRF Flag Editor. 
Phần mềm MRFClean dùng để kiểm tra lỗi tự động, nhận diện và đánh 
dấu vị trí các điểm cuối tự do bằng một ký hiệu (chữ D), tự động tạo các 
điểm giao giữa các đường cắt nhau; xóa những đường, những điểm trùng nhau. 
Hình 4.9: Tự động tìm, sửa lỗi Clean 
48 
Các lỗi còn lại phải tiếp tục dùng chức năng MRF Flag Editor để sửa. Kích 
chuột vào nút Next để hiển thị các lỗi mà chức năng MRF Flag báo màn hình 
bản đồ xuất hiện, nơi nào có chữ D là nơi đó còn lỗi, cần tự sửa bằng tay sử 
dụng thanh công cụ modifi của Microstaion với các chức năng như vươn dai đối 
tượng, cắt đối tượng. Các hình minh hoạ dưới đây là hình thanh công cụ Modifi 
của Microstaion và những lỗi được tính năng sửa lỗi MRF Flag báo để sửa cùng 
với các hình minh hoạ các thửa đất sau khi được sửa lỗi. 
Hình 4.10: Màn hình hiển thị các lỗi của thửa đất 
Hình 4.11: Các thửa đất sau khi được sửa lỗi 
49 
 Chia mảnh bản đồ. 
Sau khi sửa hết các lỗi trên bản đồ, ta tiến hành tạo bảng chắp và chia mảnh 
bản đồ. 
Chia mảnh bản đồ địa chính để ta biên tập được các loại bản đồ có tỉ lệ 
khác nhau. Tại đây ta chọn tỷ lệ, loại bản đồ, vị trí mảnh và phương pháp chia mảnh. 
Ví dụ như xã Biên Sơn sẽ có 2 tỷ lệ bản đồ là 1:1000 và tỷ lệ 1:2000. 
Hình 4.12: Bản đồ sau khi phân mảnh 
 Tiến hành biên tập mảnh bản đồ. 
- Tạo vùng. 
 Chọn Level cần tạo vùng (ở đây là level của thửa đất) nếu nhiều lớp tham 
gia tính diện tích thửa đất thì ta phải tạo tất cả các lớp và mỗi lớp cách nhau 
bằng dấu phẩy. Sau đó chương trình tự tạo lớp tâm thửa cho từng thửa đất. 
Tạo vùng xong ta vào Cơ sở dữ liệu bản đồ chọn quản lý bản đồ để kết 
nối với cơ sở dữ liệu mới có thể thực hiện được các bước tiếp theo. 
50 
Hình 4.13: Thửa đất sau khi được tạo tâm thửa 
- Đánh số thửa. 
Số thứ tự của thửa đất được coi như một tên riêng của thửa đất. Nó được 
dùng trong quản lý đất đai, được ghi trong các hồ sơ địa chính liên quan như: 
Bản vẽ gốc, bản đồ địa chính gốc, hồ sơ kỹ thuật thửa đất, các loại bảng thống 
kê .v.v 
Tại mục bắt đầu từ chọn 1, chọn khoảng băng rộng theo chiều ngang tại 
mục độ rộng là 20, chọn kiểu đánh đánh tất cả, chọn kiểu đánh zích zắc, kích 
51 
vào hộp thoại Đánh số thửa. Chương trình sẽ thực hiện đánh số thửa cho từng 
thửa đất từ trên xuống dưới, từ trái qua phải. 
Hình 4.14: Đánh số thửa tự động 
- Gán dữ liệu từ nhãn. 
 Để phục vụ cho việc thành lập các tài liệu quản lý đất và các loại hồ sơ 
địa chính, bước gán dữ liệu từ nhãn này cung cấp đầy đủ các thông tin số liệu 
cho việc thành lập các loại hồ sơ địa chính. 
Trước khi tiến hành bước này các thông tin thửa đất phải được thu thập đầy 
đủ và được gắn nằm trong các thửa. Các lớp thông tin của thửa đất được gắn 
bằng lớp nào thì bước gán thông tin từ nhãn sẽ tiến hành gán nhãn bằng lớp đó. 
 Hình 4.15: Thửa đất sau khi được gán dữ liệu từ nhãn 
52 
 Trong bước gắn nhãn thửa ta gắn ( họ và tên chủ sử dụng đất, loại đất, địa 
chỉ ) bằng lớp 53 do vậy ta gán thông tin từ nhãn lớp 53 cho hai loại thông tin 
(họ và tên chủ sử dụng đất, loại đất), và gán địa chỉ chủ sử dụng đất bằng lớp 52, 
vvv.... gán xong các lớp thông tin ta phải kết nối với cơ sở dữ liệu bản đồ. 
- Vẽ nhãn thửa. 
 Vẽ nhãn thửa là một trong nhưng công cụ thường dùng để hiển thị các dữ 
liệu thuộc tính thành các đối tượng đồ hoạ theo một cách định dạng cho trước. 
Có thể có rất nhiều dữ liệu thuộc tính đi kèm theo tại một thời điểm không thể 
hiển thị được tất cả các dữ liệu. 
Hình 4.16: Vẽ nhãn thửa 
 Đánh dấu vào vẽ tự động rồi vẽ nhãn chương trình sẽ tự động vẽ nhãn 
toàn bộ bản đồ với mục đích sử dụng là mục đích lúc tạo tâm thửa và số thửa 
ứng với số thửa đã đánh. 
- Sửa bảng nhãn thửa. 
 Để đảm bảo cho đầy đủ các thông tin địa chính được cập nhật trong file 
báo cáo, ta phải kiểm tra bảng nhãn thửa xem file báo cáo đã cập nhật đầy đủ 
hay chưa. Có nhưng trường hợp các thông tin của thửa đất khi gắn bị chồng đè 
lên ranh thửa, do vậy khi gán nhãn thửa file báo cáo sẽ không cập nhật được các 
thộng tin vào bản nhãn. 
 Sửa bảng nhãn thửa để kiểm tra bảng cơ sở dữ liệu địa chính xem các 
thông tin trong bảng đã đầy đủ chưa nêu thiếu ta có đầy đủ các cửa sổ cho phép 
53 
ta thay đổi bổ sung các thông tin như (Tên chủ sử dụng, địa chỉ chủ sử dụng đất, 
xứ đồng, loại đất) sửa chữa bổ sung xong ta ghi lại và báo cáo vào file (báo cáo) 
để thông tin được cập nhật đầy đủ. 
Hình 4.17: Sửa bảng nhãn thửa 
- Tạo khung bản đồ địa chính. 
 Tạo khung bản đồ bao gồm: Viền khung, các điểm chia tọa độ, thanh tỉ lệ, 
bảng ghi chi tiết thông tin của các nhãn thửa nhỏ và các thông tin như ngày, 
tháng, tên cơ quan lập bản đồ, cơ quan kiểm tra và các thông tin liên quan khác 
trong thành lập bản đồ. Khung bản đồ địa chính cần phải tạo ra với vị trí và cách 
thể hiện theo đúng quy định trong pham vi thành lập bản đồ địa chính của Bộ TN & 
MT ban hành. 
Hình 4.18: Tạo khung bản đồ địa chính 
54 
Hình 4.19: Tờ bản đồ sau khi được biên tập hoàn chỉnh 
 Khi ta ấn vào nút ‘ Chọn bản đồ ‘ và chọn điểm trên màn hình thì toạ độ 
góc khung của bản đồ xẽ hiên lên. Đây là các toạ độ được tính dựa trên các tham 
số tỷ lệ sau khi hoàn tất các quá trình cơ bản nêu trên. 
Đến đây ta đã hoàn thành công việc ứng dụng phần mềm Microstation, 
Famis thành lập bản đồ địa chính tờ số 38 tỷ lệ 1:2000 xã Biên Sơn từ số liệu đo 
chi tiết. 
 Kiểm tra kết quả đo. 
Sau khi biên tập hoàn chỉnh, bản đồ này đã được in thử , tiến hành rà soát, 
kiểm tra, so sánh, mức độ chính xác của bản đồ so với thực địa. Lựa chon những 
thửa khả nghi là có sai số lớn, tiến hành đo khoảng cách trên bản đồ, sau đó 
chuyển khoảng cách đó ra thực địa. 
Đo dải thửa, đo đường thằng đồng thời dùng thước dây đo khoảng cách 
ngoài thực địa rồi so sánh kết quả giữa thực địa và trong bản đồ. Những sai số 
đều nằm trong giới hạn cho phép. Như vậy, độ chính xác của bản đồ sau khi 
biên tập đạt yêu cầu kỹ thuật. 
55 
 In bản đồ. 
 Khi bản đồ đã được kiểm tra hoàn chỉnh và độ chính xác đạt yêu cầu kỹ 
thuật, lúc này tiến hành in chính thức bản đồ này. 
4.4. Đánh giá, nhận xét kết quả thành lập tờ bản đồ địa chính số 18 từ số 
liệu đo chi tiết 
 Kết quả: 
+ Thành lập được lưới khống chế đo vẽ xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh 
Bắc Giang. 
+ Thành lập được bản đồ địa chính số 38 qua các số liệu đo chi tiết trong 
quá trình đo đạc. 
+ Bản mô tả xác định ranh giới, mốc giới thửa đất, sổ nhật ký trạm đo lập 
đúng mẫu, đúng quy định, có đầy đủ chữ ký xác nhận, đồng ý của các cấp có 
liên quan. 
+ Ranh giới, loại đất được đo vẽ và thể hiện phù hợp với hiện trạng sử dụng. 
 Nhận xét: 
 + Trong quá trình đo đạc còn gặp đôi chút khó khăn do địa hình phức tạp, 
diện tích lớn, tranh chấp đất gây cản trở việc đo đạc. 
 + Thiết bị, dụng cụ phục vụ cho công việc đo đạc đã xuống cấp làm chậm 
tiến độ khi đo đạc ở khu vực khó khăn, đòi hỏi độ chính xác cao. 
56 
PHẦN 5 
KẾT LUẬN VÀ ĐỀ NGHỊ 
5.1. Kết luận 
Sau khi đo vẽ toàn bộ diện tích xã Biên Sơn thu được kết quả như sau : 
- Thành lập được lưới khống chế đo vẽ bao gồm: 38 điểm địa chính và 156 
điểm lưới kinh vĩ có độ chính xác cao. 
- Tổng số tờ bản đồ địa chính của toàn xã là 73 tờ: 24 tờ tỷ lệ 1: 1000, 46 
tờ tỷ lệ 1: 2000 , 3 tờ tỷ lệ 1:5000 
- Tờ bản đồ địa chính số 38 và các tờ bản đồ còn lại đã hoàn thành khi kết 
thúc đợt thực tập và được xử lý, biên tập theo phần mềm MicroStationSE, FAMIS 
đã đạt kết quả tốt. 
5.2. Đề nghị 
- Phát triển nguồn nhân lực cho ngành địa chính, đào tạo những kỹ thuật 
viên sử dụng thành thạo phần mềm MicroStation, Famis và các modul, phần 
mềm khác có liên quan đến thành lập, biên tập bản đồ và không ngừng phổ biến, 
ứng dụng khoa học công nghệ mới. 
- Đổi mới, hiện đại hoá công nghệ về đo đạc và bản đồ. Các bản đồ nên xử 
lý, biên tập trên Famis để có một hệ thống dữ liệu thống nhất, đảm bảo cho việc 
lưu trữ, quản lý và khai thác. 
57 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Công ty cổ phần TNMT Phương Bắc(2018), kế hoạch thi công,công tác: đo 
đạc chỉnh lý bản đồ địa chính, xây dựng csdl địa chính xã Biên Sơn, huyện 
Lục Ngạn 
[2] UBND xã Biên Sơn(2018), Báo cáo tình hình kinh tế, xã hội, quốc phòng, an 
ninh 
 [3] UBND xã Biên Sơn(2018), Đánh giá hiện trạng sử dụng đất nông nghiệp 
xã Biên Sơn, huyện Lục Ngạn, tỉnh Bắc Giang 
Website: 
da-t-nong-nghie-p-xa-huo-ng-thuo-ng-huye-n-do-ng-hy-ti-nh-tha-i-
nguyen.htm 
 [4] Lê Văn Thơ (2009), Bài giảng môn trắc địa I – Trường Đại học Nông 
lâm Bắc Giang 
[5] Vũ Thị Thanh Thủy (2009) Bài giảng trắc địa II – Trường Đại học Nông 
lâm Bắc Giang 
[6] TT25-2014 ngày 19/05/2014, Quy định về thành lập BĐĐC, Bộ TN&MT 
[7] TT 05/2009/TT-BTNMT ngµy 1/6/2009,Hướng dẫn kiểm tra, thẩm định và 
nghiệm thu công trình, sản phẩm địa chính, Bộ TN & MT 
[8] Luật đất đai 2013 ngày 29/11/2013 
[9] Tổng cục địa chính, Hướng dẫn sử dụng máy toàn đạc điện tử 
[10] Tổng cục địa chính. Hướng dẫn sử dụng phần mềm famis – caddb 
[11] Nguyễn Ngọc Anh, (2013), Bài giảng thực hành tin học chuyên ngành – 
Trường Đại học Nông lâm Bắc Giang 
[12] Nguyễn Thị Kim Hiệp (Chủ biên) Vũ Thanh Thủy, Võ Quốc Việt, Phan 
Đình Binh, Lê Văn Thơ, Giáo trình bản đồ địa chính. (2006) Nxb Nông 
nghiệp Hà Nội