Giáo trình Kỹ năng lập luận và tranh luận (Phần 2)
Tranh luận (argument, debate), có khi còn được gọi là
tranh biện (tranh luận – phản biện) là một hình thức giao tiếp
ngôn ngữ đặc thù, thường xuất hiện trong những tình huống
giao tiếp có tính đối kháng cao, trong đó các bên tranh luận
dùng lý lẽ, lập luận để phân tích, luận giải nhằm xác định
đúng/sai, phải/trái về một quan điểm, một tư tưởng, một
vấn đề, một sự việc nào đó. Theo Đại từ điển tiếng Việt thì
tranh luận là “bàn cãi có phân tích lý lẽ để tìm ra lẽ phải”1.
Có tranh (giành/cạnh tranh, đấu tranh ) mà không có luận
(bàn bạc, biện luận, bình luận, đàm luận, thảo luận ) thì chỉ
là sự cãi cọ, đấu khẩu dựa trên cảm tính cá nhân, chủ quan,
không phân tích đúng/sai, không sử dụng lý lẽ và lập luận để
xác định chân lý/nghịch lý, phải/trái, hợp lý/bất hợp lý
Ngược lại, nếu chỉ có luận mà không có tranh thì đó là thuyết
trình, diễn giảng, thuyết giảng trong đó quan điểm của các
bên là cùng hướng, không mâu thuẫn, không đối nghịch
nghĩa là không đòi hỏi thẩm tra để xác định đúng/sai, hay/dở,
tốt/xấu, phải/trái
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Trang 10
Tải về để xem bản đầy đủ
Tóm tắt nội dung tài liệu: Giáo trình Kỹ năng lập luận và tranh luận (Phần 2)
có và thật sự là nếu bạn là một thanh niên gốc Phi và bạn làm một điều tương tự như một thanh niên da trắng khác thì khả năng cao hơn là bạn sẽ bị bắt, bị buộc tội và bị bỏ tù. Do vậy, chúng ta phải giải quyết vấn đề phân biệt chủng tộc trong hệ 297 thống tư pháp của nước Mỹ, chúng ta không thể cứ nói Luật pháp và Trật tự, chúng ta phải nói rằng chúng ta hướng tới tương lai với một kế hoạch có thể giúp người dân không gặp rắc rối với Pháp luật, phải xử lý những hình phạt tối thiểu, bắt buộc điều đã và đang khiến quá nhiều người phải ngồi tù một cách không đáng có. Chúng ta cần nhiều chương trình tạo cơ hội làm lại cuộc đời. Có rất nhiều phương án tích cực mà chúng ta có thể làm và tôi tin chắc rằng những luật kiểm soát súng đạn theo đúng lẽ thường sẽ rất có ích vào lúc này. Đây cũng là điều mà Donald Trump ủng hộ. Chúng ta có quá nhiều vũ khí quân dụng lưu hành bừa bãi ở nơi công cộng. Lực lượng cảnh sát của chúng ta không được trang bị đủ để ứng phó. Chúng ta phải để súng tránh xa khỏi tay những kẻ gây hại khi có súng trong tay và chúng ta phải ban lệnh cấm những kẻ đang trong diện theo dõi khủng bố mua súng. Nếu những kẻ này bị cấm không được lên máy bay thì chúng cũng phải bị cấm khi mua súng. Đây là những gì chúng ta có thể làm và 2 Đảng phải đồng thuận trong vấn này. LH. Bà nói rằng chúng ta cần làm mọi việc trong khả năng để cải thiện năng lực cảnh sát, qua đó đánh thẳng vào vấn đề phân biệt đối xử ngầm. Bà có nghĩ rằng cảnh sát hiện nay phân biệt đối xử ngầm với người da đen hay không? HC. Tôi cho rằng phân biệt đối xử ngầm là một vấn đề với tất cả mọi người không chỉ cảnh sát. Quá nhiều người trong chúng ta đi đến kết luận quá sớm khi đánh giá người khác và do đó tôi nghĩ rằng tất cả chúng ta cần phải nghiêm túc tự đặt câu hỏi: Tại sao tôi lại cảm thấy như vậy? Nhưng 298 khi đề cập đến vấn đề năng lực cảnh sát, một khía cạnh có ý nghĩa và hệ quả mang tính con người, mang tính sống còn thì như tôi đã nói, trong gói ngân sách đầu tiên mà tôi phải chịu trách nhiệm, tôi sẽ đầu tư vào việc hỗ trợ giải quyết vấn đề phân biệt đối xử ngầm bằng việc tái huấn luyện đại đa số sĩ quan cảnh sát. Vài tuần trước tôi có cuộc nói chuyện với một nhóm các cảnh sát đầy kinh nghiệm và có năng lực, họ cũng thừa nhận phân biệt đối xử ngầm là một vấn đề, họ có rất nhiều mối quan ngại, vấn đề thần kinh là một trong những mối quan ngại lớn nhất bởi ngày nay cảnh sát đang phải đối mặt với rất nhiều kẻ có vấn đề về thần kinh. Họ muốn có được sự ủng hộ, họ muốn được huấn luyện thêm, họ muốn được giúp đỡ và tôi cho rằng Chính phủ có thể làm được điều đó. DT. Tôi muốn được phản hồi về vấn đề này. Thứ nhất tôi đồng tình và rất nhiều người trong Đảng của tôi muốn trao một số quyền nhất định cho những người trong diện theo dõi và diện cấm bay. Tôi nói điều này là dù có được sự bảo trợ của Hiệp hội súng trường Mỹ (NRA) nhưng chúng ta phải xem xét rất kỹ lưỡng những người này dù họ có xứng đáng bị liệt vào danh sách đó không. Chúng ta sẽ giúp họ ra khỏi danh sách nhưng tôi đồng ý với việc không thể bán súng cho họ. Về vấn đề kiểm soát đột xuất, có lẽ động cơ chính trị là lý do khiến bà không dám nói về vấn đề này, nhưng tôi không cho rằng điều đó là không nên. Ở New York, chúng ta có 2.200 vụ ám sát mỗi năm và từ sau khi áp dụng kiểm soát đột xuất con số này giảm xuống còn 500 vụ. 500 vụ ám sát vẫn còn là rất nhiều nhưng chúng ta đã giảm từ 2.200 xuống còn 299 500 dưới thời thị trưởng cũ, nhưng thị trưởng đương nhiệm lại bãi bỏ chính sách này. Vậy nên, bà không thể nói rằng chính sách này không có tác dụng bởi vì nó có tác dụng, tác dụng rất lớn. HC . Công bằng mà nói, nếu chúng ta so sánh giữa các thị trưởng với nhau thì dưới thời thị trưởng đương nhiệm tỷ lệ tội phạm vẫn tiếp tục được giảm trong đó có cả số lượng các vụ ám sát. DT . Bà nhầm rồi! HC . Tôi không hề nhầm DT . Số vụ ám sát đã tăng, kiểm tra mà xem HC . Tôi đánh giá cao nỗ lực của cả 2 thị trưởng, cả 2 cảnh sát trưởng bởi những gì họ làm đã phát huy tác dụng và những cộng đồng khác cần ngồi lại với nhau và học hỏi từ những gì đã phát huy tác dụng. Tôi cho rằng dù chỉ một vụ ám sát cũng là quá nhiều, nhưng điều quan trọng là chúng ta phải học hỏi từ những điều đã phát huy tác dụng chứ không phải từ những gì nghe qua có vẻ ồn ào nhưng không có tác dụng như mong muốn. Chẳng ai không muốn đảm bảo an toàn cho các cụm dân cư cả nhưng cũng chẳng ai phản đối việc phải tôn trọng quyền lợi của những thanh niên sinh sống tại các cụm dân cư này. Vậy nên, chúng ta cần làm tốt hơn việc hợp tác với các cộng đồng: các cộng đồng tôn giáo, cộng đồng kinh doanh cũng như cảnh sát để cùng nhau giải quyết vấn đề này. 300 LH. Tôi xin nhắc lại, đây là phần tranh luận về sắc tộc. DT . Tôi muốn được phản hồi. LH. Xin mời Ông. DT . Cộng đồng người Mỹ gốc Phi đã quá thất vọng với giới làm chính trị, những người đến mùa tranh cử như lúc này đây thì nói rất hay nhưng sau mùa tranh cử thì hẹn 4 năm sau gặp lại nhé. Cộng đồng người Mỹ gốc Phi đã bị Đảng Dân chủ và giới làm chính trị lợi dụng để lấy những lá phiếu từ họ. Các chính trị gia đã kiểm soát các cộng đồng này trong suốt một thế kỷ qua Tôi đã tới khắp nơi, tôi đã gặp những con người vĩ đại nhất trong cộng đồng ấy và họ rất, rất thất vọng với những gì giới chính trị gia đã nói với họ và những gì giới chính trị gia làm được cho họ. HC . Tôi nghĩ Donald vừa chỉ trích tôi chỉ vì tôi chuẩn bị cho cuộc tranh luận này và đúng là tôi đã chuẩn bị và Ông biết tôi còn chuẩn bị làm gì nữa không? Làm Tổng thống. Và tôi nghĩ đó là một việc đúng đắn. Thưa ông Trump, trong 5 năm qua ông đã tuyên truyền một cáo buộc sai sự thật rằng Tổng thống da đen đầu tiên của nước Mỹ không phải cư dân sinh ra ở đây. Ông đã nghi ngờ tính hợp pháp của ông ấy, rồi trong vài tuần qua ông đã thừa nhận điều mà đa phần người Mỹ đã thừa nhận từ hàng năm trước: Tổng thống sinh ra tại Mỹ. Ông có thể cho chúng tôi biết tại sao ông phải mất quá lâu mới thừa nhận điều đó. DT . Tôi sẽ nói cho bà biết, rất đơn giản thôi, những người quản lý chiến dịch tranh cử của bà khi tranh cử với 301 Obama và là bạn thân của bà đã trả lời phỏng vấn với phóng viên chính trị của CNN về nghi ngờ xuất xứ của Obama. Một phóng viên được đánh giá cao đã tới Kenya để tìm hiểu về vấn đề này. Họ đã đẩy vụ việc lên cao trào nhưng không thể ép Obama trình ra giấy khai sinh. Khi tôi tham gia tôi đã ép ông ta phải trình ra giấy khai sinh, vậy nên tôi cảm thấy thỏa mãn. Vì sao tôi cảm thấy thỏa mãn ư? Vì tôi muốn xong đâu vào đấy thì tập trung vào đánh bại IS, xong đâu vào đấy thì tạo ra công ăn việc làm, xong đâu vào đấy thì xây dựng biên giới vững mạnh, bởi tôi mong muốn xong đâu vào đấy thì tập trung vào những việc quan trọng đối với tôi và quan trọng đối với đất nước. LH. Tôi muốn hỏi là giấy khai sinh đã được Tổng thống công khai vào năm 2011, nhưng sau đó ông vẫn tuyên truyền về việc Tổng thống sinh ra tại Kenya và nghi ngờ tính xác thực trong suốt những năm 2012, 2013, 2014, 2015 và gần đây nhất là vào tháng 1 năm nay. Vậy điều gì đã khiến ông thay đổi quan điểm. DT . thì không ai thúc đẩy việc làm rõ cả, không ai quan tâm đến vấn đề này, nhưng tôi là người đã buộc họ phải công khai giấy khai sinh và tôi nghĩ tôi đã hoàn thành tốt nhiệm vụ. Cựu ngoại trưởng Clinton cũng tham gia mà. Ai cũng sẽ nói rằng điều đó là không chính xác nhưng sự thật là vậy đấy Hãy xem lại CNN đi, xem lại đoạn phỏng vấn với cựu quản lý chiến dịch của bà đi, bà có liên quan đấy. Nhưng cũng giống bà không thể đem về công ăn việc làm cho nước Mỹ, bà cũng chẳng làm được gì trong vụ này. 302 LH. Bà Clinton, tôi sẽ để bà phản hồi nhưng xin nhắc lại rằng chúng ta đang nói tới vấn đề hàn gắn mâu thuẫn sắc tộc trong phần này. HC. Hãy nghe ông ta nói mà xem. Rõ ràng đúng như Donald vừa thừa nhận ông ta biết khi đứng trên sân khấu này và khi được hỏi về vấn đề sắc tộc ông sẽ tìm cách lảng tránh nhưng đâu có dễ vậy. Sự thật là ông đã bắt đầu sự nghiệp chính trị của mình dựa trên lời nói dối đầy tính phân biệt chủng tộc rằng: Tổng thống da đen đầu tiên của chúng ta không phải công dân Mỹ. Không hề có bất kỳ bằng chứng nào cho thấy điều đó nhưng ông ta cứ thế tuyên truyền. Sở dĩ ông ta cứ lặp đi lặp lại luận điệu này trong nhiều năm bởi một bộ phận những người ủng hộ ông ta dường như tin hoặc tự ép mình tin vào điều đó, nhưng hãy nhớ rằng khi Donald bắt đầu sự nghiệp vào năm 1973, ông ta đã bị Bộ Tư pháp kiện về việc phân biệt chủng tộc khi không cho phép người Mỹ gốc Phi thuê nhà tại các khu chung cư do ông ta sở hữu. Và ông ta cũng nhắc nhở tất cả những người làm việc cho mình phải nhớ rõ đấy chính là chính sách phải tuân thủ. Thực chất ông ta đã bị Bộ Tư pháp kiện tới 2 lần, do đó có thể thấy ông ta có tiền sử phân biệt chủng tộc và vụ nơi sinh của Tổng thống Obama là một lời bịa đặt gây tổn thương sâu sắc. Các bạn biết đấy, Barack Obamalà một người có phẩm cách rất cao và tôi có thể thấy rõ lời bịa đặt kia khiến ông ấy phiền lòng đến mức nào. Nhưng tôi muốn nhắc đến lời của Michelle Obama trong bài phát biểu tuyệt với của bà tại Đại hội Đảng Dân chủ: “Khi đối phương tìm cách chơi xấu, ta vẫn phải 303 kiêu hãnh ngẩng cao đầu” và Barack Obama vẫn kiêu hãnh ngẩng cao đầu, mặc cho những chiêu trò của Donald Trump tìm cách kéo ông xuống. LH. Thưa ông Trump, ông có thể phản hồi, sau đó chúng ta sẽ chuyển sang phần tiếp theo. DT . Tôi xin được phản hồi. Thứ nhất tôi đã được xem cái cách mà bà được chuẩn bị trước khi tranh luận với Barack Obama. Bà đối xử với ông ta chẳng ra gì và rồi tôi xem cái cách mà bà nói về mọi việc tốt đẹp ra sao hay bà tuyệt với như thế nào. Bà đã tìm mọi cách bêu xấu Obama. Bà và bộ phận tranh cử của bà, thậm chí còn phát tán bức ảnh của Obama trong cái bộ trang phục ấy, bức ảnh rất nổi tiếng còn gì? Tôi đã nghĩ Bà không thể phủ nhận điều đó đâu. Mới tuần trước, quản lý chiến dịch tranh cử của bà còn thừa nhận điều đó. Vì thế nên bà đừng có tỏ ra thanh cao, không có tác dụng gì đâu. Còn về vấn đề kiện tụng, đúng khi đó tôi còn trẻ, tôi và Công ty của cha mình và không chỉ có các Công ty của tôi mà còn nhiều Công ty khác trên khắp đất nước cũng bị kiện. Đó là một vụ kiện liên bang. Chúng tôi đã giải quyết vụ kiện mà không phải thừa nhận sai lầm. Tôi sẽ đi xa hơn một bước, ở Florida - một cộng đồng khó nhằn nhưng là một cộng đồng tuyệt vời và giàu có, có lẽ là cụm dân cư giàu có nhất trên thế giới - tôi đã mở một sân goft ở đây và được đánh giá rất cao, không hề phân biệt đối xử với người Mỹ gốc Phi, không hề phân biệt với người Hồi giáo hay bất kỳ ai. Đó là một sân goft rất thành công và tôi rất mừng vì đã xây lên 304 nó và được đánh giá rất cao. Tôi rất tự hào vì nó, thực sự tôi cảm thấy vậy” .. II. Giả định Anh (Chị) là người ủng hộ cho các tuyên bố trong các chủ đề dưới đây. Hãy xây dựng lập luận gồm các luận điểm, các lý lẽ, bằng chứng để bảo vệ cho tuyên bố đó. Chủ đề 1. Muốn có kết quả khác biệt thì phải hành động khác biệt, không theo cách cũ. Chủ đề 2. Để sống trung thực và đúng đắn bạn chỉ cần biết ít thôi, nhưng để sống khác bạn cần nghiên cứu kỹ các đạo luật. Chủ đề 3. Muốn người khác đối xử với mình thế nào, hãy đối xử với họ theo cách mình muốn. Chủ đề 4. Luật sư là cánh tay nối dài của thẩm phán. Chủ đề 5. Luật sư là người có một trái tim nóng, một cái đầu lạnh và đôi bàn tay sạch. III. Với mỗi chủ đề dưới đây, Anh (Chị) hãy: a. Chọn cho mình một trong hai quan điểm: Ủng hộ hoặc phản đối. b. Từ quan điểm đã chọn, xây dựng lập luận (khoảng 01 trang giấy A 4) để bảo vệ quan điểm đã chọn, bao gồm các nội dung: đưa ra các luận điểm; nêu các lý lẽ và các minh chứng bảo vệ các luận điểm đó; kết luận cuối cùng. 1. “Kết bạn trên Facebook, nên hay không?” . 2. “Bỏ quy định điểm danh sinh viên trên lớp, nên hay không?”. 305 3. “Quan hệ tình dục trước hôn nhân, nên hay không?” . 4. “Sinh viên nên tập trung vào nhiệm vụ học tập, đừng mất thời gian vào chuyện chính trị, chuyện đời sống xã hội”. 5. “Bãi bỏ án tử hình, nên hay không?” . 6. “Hợp thức hóa hôn nhân đồng tính, nên hay không?”. 7. “Quy định “Luật sư có nghĩa vụ tố giác thân chủ, nên hay không?”. 8. “Điều luật cho phép được chọn “cái chết êm ái” *, nên hay không?”. (*Cái chết êm ái là cái chết khi người bệnh có nguyện vọng muốn được giải thoát khỏi sự đau đớn của bệnh tật, muốn được kết thúc nhẹ nhàng cuộc đời bằng một liều thuốc độc). 9. “Không có tiền, đừng hy vọng có cuộc sống hạnh phúc”. 10. “Sống thử, nên hay không?”. 306 TÀI LIỆU THAM KHẢO [1] Lê Thanh Sơn (Chủ biên), Đoàn Đức Lương (2018), Kỹ năng tư duy phản biện, NXB Đại học Huế. [2] Lê Thị Hồng Vân (Chủ biên)... (2017), Giáo trình Kỹ năng nghiên cứu và lập luận, NXB Hồng Đức. [3] Lê Duy Ninh (2016), Logic - Phi logic trong đời thường và trong pháp luật, Tài liệu lưu hành nội bộ, thành phố Hồ Chí Minh. [4] Hồ Ngọc Diệp (2016), Tình huống pháp lý và thực tiễn tố tụng , NXB Phương Đông. [5] Đỗ Thị Diệu Ngọc, Nguyễn Huy Cường (2019), Tư duy biện luận – nghĩ hay hơn hay nghĩ, NXB Thế giới. [6] Trần Việt Dũng (2014), Đào tạo luật thông qua mô hình phiên tòa giả định – cẩm nang cho giảng viên và sinh viên Luật, NXB Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh. [7] Walter Dill Scott (2018), Khoa học điều trí khiển tâm , NXB Kinh tế thành phố Hồ Chí Minh. [8] Nguyễn Trường Giang (2006), Logic trong tranh luận, NXB Thanh niên. [9] Hồ Ngọc Diệp (2010), Bình luận án các vụ án dân sự, kinh doanh thương mại, NXB Phương Đông. [10] Lê Duy Ninh (2013), Một số tình huống và bài tập môn Logic học, NXB Đại học Quốc gia thành phố Hồ Chí Minh. [11] Wesite: www.congbobanan.toaan.gov.vn 307 NHÀ XUẤT BẢN ĐẠI HỌC HUẾ 07 Hà Nội, TP. Huế - Điện thoại: 0234.3834486; Fax: 0234.3819886 Website: huph.hueuni.edu.vn Chịu trách nhiệm xuất bản Q. Giám đốc: TS. Trần Bình Tuyên Chịu trách nhiệm nội dung Q. Tổng biên tập: TS. Nguyễn Chí Bảo Thẩm định nội dung TS. Lê Thị Thảo ThS. Hoàng Ngọc Thanh Biên tập viên Ngô Văn Cường Biên tập kỹ thuật Trần Dương Hoàng Long Trình bày, minh họa Minh Hoàng Sửa bản in Ngô Cường Đối tác liên kết xuất bản Đoàn Đức Lương, Trường Đại học Luật, Đại học Huế Đường Võ Văn Kiệt, phường An Tây, thành phố Huế KỸ NĂNG LẬP LUẬN VÀ TRANH LUẬN In 2.000 bản, khổ 14.5x20.5cm tại Công ty TNHH In và Bao bì Hưng Phú, Khu phố 1A, phường An Phú, thị xã Thuận An, tỉnh Bình Dương. Số xác nhận đăng ký xuất bản: 1472-2020/CXBIPH/05-20/ĐHH. Quyết định xuất bản số: 71/QĐ/ĐHH-NXB, cấp ngày 08 tháng 05 năm 2020. In xong và nộp lưu chiểu năm 2020. Mã số ISBN: 978-604-974-422-8 308
File đính kèm:
- giao_trinh_ky_nang_lap_luan_va_tranh_luan_phan_2.pdf