Bài giảng Tìm kiếm thông tin y tế - Trần Thị Bích Phương

 TRƯỜNG ĐẠI HỌC Y DƯỢC CẦN THƠ
 KHOA KHOA HỌC CƠ BẢN
 BỘ MÔN TIN HỌC
 BÀI GIẢNG 
TÌM KIẾM THÔNG TIN Y TẾ
 TRẦN THỊ BÍCH PHƯƠNG
 PHỤ TRÁCH BỘ MÔN TIN HỌC
NẮM VỮNG CÁC KỸ NĂNG TIN HỌC 
 Mở một trình duyệt Web trên Mozilla 
 Firefox hoặc Google Chorme
 Thêm một địa chỉ trang web vào thư
 mục favorites/bookmarks 
 Lưu các trang web
 Tải các tập tin dạng pdf và lưu lại
 trong máy tính
 Lập các thư mục và quản lý các tài
 liệu bên trong
 MỘT SỐ LỖI THÔNG THƯỜNG NÊN 
TRÁNH TRONG QUÁ TRÌNH TÌM KIẾM
 Sử dụng
 Google để
 tìm kiếm
 những địa
 chỉ đã có
 PHÂN BIỆT BÀI BÁO, SÁCH, TÀI LIỆU 
 CHẤT XÁM
 CÁC BÀI BÁO/TẠP CHÍ SÁCH
Các bài báo, thường được gọi là bài Một tập hợp các trang in được đóng tập và
 viết, được in trong các tạp chí bao bìa
Tạp chí là các xuất bản phẩm định kỳ Trong lĩnh vực thư viện và xuất bản, sách
 được các nhà xuất bản thương mại phát đôi khi còn được gọi là chuyên khảo, có
 hành theo những khoảng thời gian đều nghĩa là chúng được in một lần chứ không
 đặn nhất định phải định kỳ, mặc dù sách cũng có thể được
Một tạp chí thường có chỉ số ISSN, phát hành theo các tuyển tập, tùng thư
 được in ở trang thông tin về tạp chí Được nhà xuất bản in và bán
 Không phải luôn luôn, nhưng thường thì
 sách có chỉ số ISBN
 NHỮNG THỨ Ở GIỮA TÀI LIỆU XÁM
Đôi khi rất khó để phân biệt đâu là sách, Dùng để chỉ những tài liệu như các thông báo
 đâu là tạp chí chính sách, các hướng dẫn thực hành, bản
Từng cuốn sách riêng lẻ trong tuyển tập tin, báo cáo của đơn vị, kỷ yếu hội nghị, luận
 có thể có ISBN, trong khi cả tuyển tập văn, luận án
 lại mang ISSN Là các ấn phẩm thông tin của chính phủ, các
Mặt khác, các bài viết từ tạp chí cũng có đơn vị hàn lâm hoặc kinh doanh, có dạng
 thể được tập hợp lại và in ra như một điện tử hoặc là tài liệu in nhưng không xuất
 cuốn sách bản nhằm mục đích thương mại
 Tìm kiếm các thông tin tin cậy
 Nhà xuất bản
 Tài liệu tham khảo Nguồn tài trợ
 Tính thống nhất, 
logic và chất lượng Tác giả
 tổng thể
 Thông
 Thiết kế tin của Cấp phép
 nghiên cứu
 tư liệu
 Ngôn ngữ
 Ngôn ngữ
 Bối cảnh Cấu trúc và trình bày
 Chủ đề, câu hỏi, mục tiêu
 Tìm kiếm các thông tin tin cậy
Tìm thủ công, không kế hoạch
 Tạo quả bóng tuyết
 Các cách
 tìm tư liệu khác
 Sử dụng các thư mục
 Tìm kiếm trực tuyến
SỬ DỤNG PUBMED 
Thông tin lưu trữ trong PubMed 
- Khoảng hơn 4.800 tạp chí
- Có đường dẫn đến các tạp chí
- Từ thập kỷ 1940
- Được cập nhật hàng ngày
- Miễn phí
- Ngôn ngữ: tiếng anh
- Bài báo có mã số, tên tập san, tác giả, 
 7
ĐĂNG NHẬP PUBMED
https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pubmed/
 8
 Các bước
Tạo một tài khoản trên PubMed
 • Click vào đây
 9
• Click vào link để tạo tài khoản
 10
• Điền thông tin theo hướng dẫn, Create account 
 để hoàn tất đăng ký tài khoản
• Đăng nhập lại khi đăng ký thành công
 11
Các bước tìm kiếm trên PubMed
 • Xác định rõ câu hỏi muốn tìm
 • Xác định từ khóa và tìm kiếm từ khóa theo
 chủ đề
 • Tìm kiếm
 • Giới hạn/mở rộng phạm vi tìm kiếm
 • Lưu kết quả tìm kiếm
 12
Ví dụ
• Tiếng việt: Ảnh hưởng của biến đổi khí hậu lên
 sốt xuất huyết
• Tiếng Anh: Effects of climate change on
 dengue fever morbidity
• Xác định từ khóa cho nội dung tìm kiếm
 – Climate change
 – Dengue fever
 13
Sử dụng MeSH trên PubMed
 • Quay lại trang chủ, click “PubMed” và chọn “MeSH”
 14
Cơ sở dữ liệu MeSH
 • MeSH: Medical Subject Headings
 • Một danh sách có trên 19,000 đề mục
 từ y khoa
 • Có khoảng 10-15 MeSH được gán
 cho mỗi bài báo có trong Pubmed
 15
• Gõ từ khóa, nhấp nút “Search”
• Định nghĩa thuật ngữ
 16
• Tại “Climate change”, check vào nội dum tìm kết hợp trong
 Subheading (nếu cần)
• Đưa thuật ngữ để tìm vào ô search với “AND”
• Do Global warming nằm trong climate change: không tìm thêm
 (không chọn mục nào trong subheading) 17
• Chọn tiếp khóa “dengue fever” và chọn Search
• Chọn Add to search builder để kết hợp 2 từ khóa
• Click “Search PubMed”
 18
• Số bài báo tìm được
• Click vào từng mục để giới hạn tìm kiếm
 19
• Nếu chọn loại bài báo là “Review”, giới hạn
 thời gian “5 years” và bằng tiếng anh “English” 
 thì kết quả chỉ còn 13
 20
• Chọn bài báo từ danh sách bằng cách check vào
 dấu chọn phía trước
 21
• Đường dẫn đến full text
• Chọn Save Items\Add Favorites Lưu bài báo
 22
• Quay lại My NCBI để tìm lại hoạt động đã lưu
 23
LƯU Ý KHI TÌM KIẾM TRONG PUBMED
• Nên sử dụng MeSH hoặc Clinical Queries
• Nên sử dụng boolean logic: AND, OR
• Có thể áp dụng các kỹ thuật khác để giới hạn/mở
 rộng kết quả tìm kiếm như:
 – Text word
 – Truncation: từ cắt ngọn
 – Synonyms: từ đồng nghĩa
 – Phrase: tìm cụm từ
 24
 BÀI TẬP
1. Tạo tài khoản trên Pubmed
 2. Tìm bài báo trong các Tạp chí Y Dược học trên Thư viện
 của Trường, thực hiện tìm kiếm tài liệu tại mục Tài liệu tham khảo
 của bài báo bằng Pubmed và lưu vào tài khoản của mình trên
 Pubmed (01 bài báo bất kỳ trong các quyển tạp chí đã xuất bản)
 3. Tạo thư mục tài liệu tham khảo trong EndNote và lưu các tài
 liệu tham khảo tại câu 2 trên vào thư mục EndNote
 4. Thực hiện trích dẫn danh mục tài liệu tham khảo cho bài
 báo trong câu 2 bằng Ms Word kết hợp EndNote trong MS
 Word