Vận dụng quan điểm Hồ Chí Minh về nâng cao công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học

à hệ thống tư tưởng về thể dục thể thao nói chung, về giáo 
dục thể chất nói riêng có giá tri ̣ to lớn và đã đươc̣ kiểm nghiêṃ qua thưc̣ tiễn, mãi là chân lý sáng 
ngời, góp phần vào sư ̣kiến taọ và phát triển của nhân loaị. 
Từ khóa: Quan điểm Hồ Chí Minh, công tác giáo dục thể chất và thể thao trường học 
Abstracts: President Ho Chi Minh, the immense leader of the people of Vietnam is also the 
birth of the revolutionary sports and gymnastics in the country. He left behind generations a very 
precious spiritual heritage, that is the ideological system of sports in general and physical education 
in particular has great value and has been tested through practice, always bright truth, contributing 
to the creation and development development of humanity. 
Keywords: Ho Chi Minh view, physical education and school sports 
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 
 4 
sinh ngành TDTT cách mạng Việt Nam. 
Tiếp đó, ngày 27/3/1946, Hồ Chí Minh ký 
Sắc lệnh số 38 về việc thành lập Nha 
Thanh niên và Thể dục trực thuộc Bộ 
Quốc gia Giáo dục với cơ cấu gồm Phòng 
Thanh niên và Phòng Thể dục Trung 
ương. Cũng trong ngày này, Người viết 
bài Sức khỏe và Thể dục đăng trên báo 
Cứu quốc. Đây là lời kêu gọi toàn dân tập 
thể dục đầu tiên của Người dưới chế độ 
mới. Tối ngày 26/5/1946, Hồ Chí Minh đã 
dự Lễ khai mạc Đại hội Thanh niên Hà 
Nội. Tại đây, Lễ hội thanh niên vận động 
đã được phát động và Ban tổ chức đã mời 
Người châm ngọn lửa phát động phong 
trào Khỏe vì nước. Từ Hà Nội, phong trào 
này đã lan tỏa ra cả nước. 
Hồ Chí Minh rất coi trọng TDTT đối 
với thế hệ trẻ và xác định giáo dục thể chất 
học đường là một bộ phận quan trọng 
trong nền giáo dục quốc dân: "Một nền 
giáo dục sẽ đào tạo các em nên những 
người công dân hữu ích cho nước Việt 
Nam, một nền giáo dục làm phát triển 
hoàn toàn những năng lực sẵn có của các 
em". Từ quan điểm đó, sau này, Người đã 
chỉ ra một cách cụ thể về giáo dục nói 
chung và giáo dục thể chất nói riêng. Giáo 
dục toàn diện là: "Thể dục kết hợp với gìn 
giữ vệ sinh chung và riêng, trí dục, mỹ 
dục, đức dục". Bốn mặt giáo dục đó có 
quan hệ mật thiết với nhau, trong đó thể 
dục là tiền đề đầu tiên để phát triển các 
mặt giáo dục khác. Kể cả với học viên 
trong nhà trường quân đội cũng vậy, Hồ 
Chí Minh đặt giáo dục thể chất lên trước 
hết: "Các cháu phải ra sức thi đua: luyện 
tập thân thể cho mạnh mẽ, nghiên cứu kỹ 
thuật cho thông thạo, trau dồi tinh thần 
cho vững chắc, hun đúc đạo đức của người 
quân nhân cách mạng cho vững vàng". 
- Ngày 17/9/1946 là tết trung thu đầu 
tiên của Việt Nam độc lập, Người đã gửi 
thư cho học sinh, trong đó người căn dặn: 
"phải siêng năng tập TDTT cho mình 
mẩy được nở nang và ra sức giúp việc cho 
nhi đồng cứu Vong Hội" 
- Ngày 10/11/1946, Bác đến dự lễ khai 
mạc buổi lễ Thanh niên quốc tế tổ chức tại 
Quảng trường Nhà hát lớn Thành phố do 
trường Thể dục Việt Nam tổ chức. Phát 
biểu tại buổi lễ, Người căn dặn, trong 
thanh niên còn nhiều người rất yếu ớt, cán 
bộ, học sinh của Trường Thể dục phải làm 
cho toàn thể đồng bào cùng khỏe, phải phổ 
thông hóa, đại chúng hóa, dân chủ hóa thể 
dục. Bác còn nói rõ: "Các học sinh đã tập 
luyện công phu và sức đã khỏe. Hiện tại ở 
nông thôn cũng như thành thị còn rất 
nhiều đồng bào yếu ớt. Mang danh cán bộ 
TDTT, các học sinh có bổn phận tổ chức 
cho đồng bào cùng tập luyện. Có như vậy 
công phu tập luyện của các em mới hữu 
ích." 
 - Ngày 24/10/1955, Bác gửi thư cho 
học sinh nhân ngày khai trường. Người 
nêu lên nội dung giáo dục toàn diện, trong 
đó coi trọng tất cả các mặt đức, trí, thể, 
mỹ: 
• Thể dục: Làm cho thân thể khỏe 
mạnh, đồng thời cần giữ gìn vệ sinh và 
vệ sinh chung; 
• Trí dục: Ôn lại những điều đã học, 
học thêm những tri thức mới; 
• Mỹ dục: Để phân biệt cái gì là đẹp, 
cái gì là không đẹp; 
• Đức dục: Là yêu Tổ quốc, yêu 
nhân dân, yêu lao động, yêu khoa học. 
- Ngày 02/11/1956, Bác đến thăm Đại 
hội toàn quốc lần thứ II Đoàn Thanh niên 
cứu quốc. Nói chuyện với Đại hội, Bác 
căn dặn: Thanh niên phải gương mẫu 4 
điểm: 
1) Giữ vững đạo đức cách mạng, khiêm 
tốn, cần cù, hăng hái, dũng cảm. Phải 
tránh tư tưởng kiêu ngạo, công thần, tự tư, 
tư lợi. 
2) Xung phong trong mọi công tác. 
3) Cố gắng học tập chính trị, văn hóa, 
nghề nghiệp để tiến bộ mãi. 
4) Luôn luôn rèn luyện thân thể cho 
khỏe mạnh. Khỏe mạnh thì mới có đủ sức 
để tham gia một cách dẻo dai bền bỉ nhưng 
công việc ích nước lợi dân. 
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 
 5 
- Ngày 18/12/1959, tại kỳ họp thứ 11, 
Quốc hội khóa I nước Việt Nam Dân chủ 
Cộng hòa, Bác báo cáo về Dự thảo Hiến 
pháp sửa đổi. Về quyền lợi và nghĩa vụ cơ 
bản của công dân, Người nêu rõ: "Công 
dân đều bình đẳng trước pháp luật. Nhà 
nước chú trọng đặc biệt việc giáo dục 
thanh niên về đức dục, trí dục và thể dục." 
- Bác Hồ đi thăm và nói chuyện với 
đồng bào, cán bộ các tỉnh: Cao Bằng 
(21/2/1961), Thái Nguyên (13/3/1960), 
Tuyên Quang (25/3/1961), xã Đại Nghĩa, 
tỉnh Hà Đông (7/10/1961), xã Quảng An, 
Hà Nội (29/9/1962), Nam Định 
(22/5/1963), rồi đến Bắc Ninh, Quảng 
Ninh, Thanh Hóa, Nghệ An, Hải Phòng 
Ở đâu, Bác cũng đều nhắc đến tầm quan 
trọng sức khỏe, phải năng luyện tập 
TDTT, ăn ở vệ sinh. 
- Từ năm 1956 đến mùa hè năm 1969, 
Bác Hồ có hàng trăm cuộc tiếp đón, gặp 
gỡ, thăm hỏi các đoàn thể thao các nước 
bạn đến thăm và thi đấu hữu nghị tại Việt 
Nam. Đặc biệt có các hoạt động thể thao 
lớn: Giải Bóng chuyền Việt-Trung-Triều-
Mông (1958), Giải Bóng đá Quân đội Hữu 
nghị các nước (SKDA) 1963, Đại hội Thể 
thao Các lực lượng mới trỗi dậy 
(GANEFO) 1963, GANEF. 
Qua những sự kiện trên đây, có thể 
khẳng định, Hồ Chí Minh không chỉ là 
người khai sinh ra ngành TDTT cách 
mạng Việt Nam, mà còn là người khởi 
xướng phong trào thể dục quần chúng với 
khẩu hiệu cách mạng khỏe vì nước. 
2. Vận dụng quan điểm của Bác vào 
công tác phát triển GDTC 
Quán triệt quan điểm tư tưởng của Bác, 
Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm tới 
công tác giáo dục thể chất và thể thao 
trường học, nhất là trong những năm gần 
đây, vận dụng quan điểm của Chủ tịch Hồ 
Chí Minh, ngành Giáo dục đã cụ thể hóa 
thành nhiều chương trình hành động, đặc 
biệt thực hiện Quyết định 1076 của Thủ 
tướng Chính phủ Phê duyệt Đề án tổng thể 
phát triển giáo dục thể chất và thể thao 
trường học giai đoạn 2016 - 2020, định 
hướng đến năm 2025, toàn ngành Giáo 
dục đã đạt được kết quả bước đầu rất đáng 
khích lệ. Môn học giáo dục thể chất không 
chỉ đã chính thức được đưa vào trong 
chương trình đào tạo chính khóa từ phổ 
thông đến đại học, mà còn đồng thời đẩy 
mạnh nhiều hoạt động thể thao trường học. 
Các hoạt động cho việc nâng cao chất 
lượng công tác giáo dục thể chất và thể 
thao trường học ngày càng nhận được sự 
quan tâm của xã hội. Gần đây ngày 20/12, 
tại Hà Nội, Bộ Giáo dục và Đào tạo và Bộ 
VH-TT&DL ký kết “Chương trình phối 
hợp chỉ đạo, quản lý, tổ chức công tác giáo 
dục thể chất và hoạt động thể thao trường 
học giai đoạn 2016-2020”. Ngày 
16/4/2018, Bộ Giáo dục và Đào tạo ban 
hành Công văn số 1491/BGDĐT-GDTC, 
ngày 16/4/2018 về việc tiếp tục thực hiện 
Đề án "Tổng thể phát triển giáo dục thể 
chất, thể thao trường học giai đoạn 2017 - 
2020, định hướng đến 2025" Đặc biệt 
gần đây nhất, ngày 23/02/2019, trực tiếp 
Bộ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo đã chủ 
trì tổ chức Hội nghị nâng cao chất lượng 
công tác giáo dục thể chất và thể thao 
trường học. 
Theo đó, kết luận hội nghị, Bộ trưởng 
Bộ Giáo dục và Đào tạo đề nghị các Sở 
Giáo dục và Đào tạo, các đại học, học 
viện, trường đại học, cao đẳng sư phạm và 
trung cấp sư phạm cần tập trung vào các 
nhiệm vụ đúng với việc vận dụng quan 
điểm của Bác vào công tác phát triển 
GDTC, đó là: 
Tiếp tục tuyên truyền, nâng cao nhận 
thức và trách nhiệm của các cấp, các 
ngành, nhà trường đối với phát triển giáo 
dục thể chất và thể thao trường học. 
Thực hiện hiệu quả Chương trình môn 
học Giáo dục thể chất hiện hành và tổ 
chức các hoạt động thể thao trong trường 
học, đổi mới mục tiêu, nội dung, phương 
pháp, hình thức dạy và học, kiểm tra và 
đánh giá chất lượng giáo dục thể chất theo 
hướng phát triển năng lực, phẩm chất 
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 
 6 
người học. Chuẩn bị các điều kiện để triển 
khai thực hiện Chương trình giáo dục thể 
chất thuộc Chương trình giáo dục phổ 
thông mới. Các cơ sở giáo dục đại học, 
xây dựng chương trình môn học giáo dục 
thể chất đảm bảo hài hòa giữa kiến thức cơ 
bản và nội dung tự chọn, đáp ứng nhu cầu 
tập luyện, vui chơi giải trí và tạo động lực 
cho sinh viên tự rèn luyện thân thể. 
Tổ chức và duy trì các hoạt động vận 
động, tập luyện và thi đấu thể thao cho học 
sinh, sinh viên đảm bảo phù hợp với đặc 
điểm tâm sinh lý, lứa tuổi và trình độ đào 
tạo của học sinh, sinh viên, phát huy sự 
hứng thú, tính tự giác, khả năng tự học, tự 
rèn luyện của học sinh, sinh viên; tăng 
cường hỗ trợ về phương pháp, điều kiện 
để tổ chức các hoạt động thể thao cho học 
sinh, sinh viên đối với các địa phương 
vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo, 
vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khó 
khăn. Tiếp tục tổ chức dạy và học bơi cho 
học sinh, chú trọng các địa phương ven 
biển, địa phương có nhiều sông, hồ, suối, 
kênh, rạch; tổ chức việc dạy và học võ 
thuật cổ truyền Việt Nam, phù hợp với 
điều kiện cụ thể của nhà trường, từng cấp 
học và trình độ đào tạo; đưa việc tập thể 
dục buổi sáng và thể dục giữa giờ cho học 
sinh, sinh viên thành hoạt động thường 
xuyên trong các cơ sở giáo dục phổ thông 
và cơ sở đào tạo. Đổi mới kiểm tra, đánh 
giá toàn diện công tác giáo dục thể chất 
đối với từng cấp học và trình độ đào tạo... 
Thành lập và tổ chức hoạt động câu lạc bộ 
thể dục, thể thao cho học sinh, sinh viên, 
động viên, khuyến khích học sinh, sinh 
viên tham gia các hoạt động thể thao ngoại 
khóa. 
Có kế hoạch tăng cường cơ sở vật chất, 
dành quỹ đất xây dựng hệ thống sân tập, 
trang thiết bị, dụng cụ tập luyện và từng 
bước đầu tư xây dựng nhà tập luyện đa 
năng, bể bơi, cho các cơ sở giáo dục phổ 
thông ở những nơi có điều kiện, phục vụ 
giáo dục thể chất và thể thao trường học. 
Tăng cường sự phối hợp, hỗ trợ của các cơ 
sở tập luyện, thi đấu thể thao do ngành 
Thể dục, Thể thao quản lý phục vụ công 
tác giáo dục thể chất và thể thao trường 
học tại địa phương. 
Tiếp tục tổ chức đào tạo, bồi dưỡng bảo 
đảm đủ số lượng và chuẩn hóa đội ngũ 
giáo viên, giảng viên giáo dục thể chất tại 
các cơ sở giáo dục phổ thông, cơ sở giáo 
dục đại học, cao đẳng và trung cấp sư 
phạm; tăng cường năng lực, trách nhiệm 
đào tạo của các cơ sở giáo dục đại học 
tham gia đào tạo, bồi dưỡng giáo viên, 
giảng viên thể dục, thể thao. 
Đẩy mạnh công tác xã hội hóa hoạt 
động thể thao trường học, triển khai hình 
thức đối tác công - tư trong đầu tư xây 
dựng các công trình phục vụ công tác giáo 
dục thể chất và thể thao trường học. Tăng 
cường tham gia các hoạt động về giáo dục 
thể chất và phong trào thể thao của học 
sinh, sinh viên trong nước và quốc tế. 
Đặc biệt đối với 2 trường (Trường Đại 
học Sư phạm TDTT Hà Nội và Trường 
Đại học Sư phạm TDTT Thành phố Hồ 
Chí Minh) phải xây dựng chương trình bồi 
dưỡng giáo viên giáo dục thể chất và tiến 
hành tổ chức đổi mới nội dung chương 
trình đào tạo để đảm bảo tạo nguồn chuẩn 
đáp ứng chương trình mới; đồng thời 
thành lập viện nghiên cứu về giáo dục thể 
thất và thể thao trường học 
Có thể nói, đó là sự vận dụng hết sức 
sáng tạo những quan điểm, tư tưởng của 
Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thể 
chất, nhất là khi mà hiện nay giáo dục thể 
chất và thể thao trường học tuy đang phát 
triển mạnh mẽ về số lượng, nhưng vẫn còn 
nhiều hạn chế, yếu kém về chất lượng và 
phương thức đào tạo, chưa theo kịp với 
yêu cầu mới của cách mạng. Công cuộc 
đổi mới đất nước, hội nhập quốc tế sâu 
rộng và trong thời kỳ văn minh nhân loại 
phát triển rất cao như hiện nay, tư tưởng 
của Chủ tịch Hồ Chí Minh về giáo dục thể 
chất và thể thao trường học cần phải được 
Đảng và Nhà nước, nhất là những người 
trực tiếp đang làm nhiệm vụ về công tác 
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN 
 7 
giáo dục thể chất, cần tiếp tục quán triệt, 
nghiên cứu sâu rộng và vận dụng hiệu quả 
hơn nữa vào thực tiễn giáo dục, đào tạo 
nước nhà. Hơn lúc nào hết, đất nước ta 
đang đòi hỏi phải có cuộc cách mạng thật 
sự khoa học và triệt để về giáo dục, đào 
tạo, để "tái cấu trúc" một cách khoa học và 
tiên tiến nền giáo dục, đào tạo, nhằm "đổi 
mới căn bản, toàn diện giáo dục, đào tạo", 
nâng cao chất lượng và tầm vóc đích thực 
của giáo dục, đào tạo, đặc biệt là coi trọng 
đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao - 
như Nghị quyết Hội nghị TƯ 8 (Khóa XI) 
và Nghị quyết Đại hội Đảng XII đã đặt ra. 
3. Kết luận 
Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có công đào 
tạo nên nhiều thế hệ cách mạng Việt Nam, 
những lãnh tụ xuất sắc cho Ðảng, nhằm 
giải phóng dân tộc, giải phóng giai cấp, 
giải phóng con người. Không chỉ vậy, 
chính Người đã khai sinh và đặt nền móng 
cho nền TDTT nói chung cho giáo dục thể 
chất mới của Việt Nam. 
Ðó là nền giáo dục mang tính dân tộc, 
tính khoa học, tính dân chủ và đại chúng; 
bảo đảm cho mọi người đều được đi học, 
ai cũng được học hành, có quyền bình 
đẳng về giáo dục; đảm bảo cho sự phát 
triển toàn diện những năng lực sẵn có của 
con người. 
Ngày nay, công tác giáo dục, đào tạo 
nhằm phát huy nguồn lực con người vẫn là 
một nhân tố có ý nghĩa quyết định cho sự 
nghiệp xây dựng xã hội mới, sự nghiệp 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa ở nước ta. 
Sự nghiệp giáo dục nói chung, giáo dục 
thế hệ trẻ nói riêng đang đứng trước những 
điều kiện thuận lợi mới và những thách 
thức lớn. Vì thế, cần phải tiếp tục nghiên 
cứu, quán triệt sâu sắc những quan điểm 
của Hồ Chí Minh về giáo dục, để góp phần 
nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo ra 
cho đất nước những con người "vừa hồng 
vừa chuyên". Những phương pháp giáo 
dục con người toàn diện, phương châm 
giáo dục thiết thực, cụ thể của Thầy 
Nguyễn Ái Quốc - Nguyễn Tất Thành - 
Hồ Chí Minh về giáo dục và đào tạo con 
người Việt Nam hơn nửa thế kỷ qua vẫn 
còn nguyên giá trị, vẫn tỏa sáng tính cách 
mạng, tính nhân văn và tính dân tộc sâu 
sắc. Đẩy mạnh và phát triển toàn diện sự 
nghiệp giáo dục - đào tạo trong công cuộc 
đổi mới hôm nay là thực hiện tư tưởng của 
Người, nhanh chóng đưa nước ta "sánh vai 
với các cường quốc năm châu". 
* Bí thư Đảng ủy - Hiệu trưởng Trường Đại học Sư phạm TDTT Hà Nội 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Hồ Chí Minh Biên niên tiểu sử, tập 3, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 2006, tr.143, 190-
191. 
2. Văn kiện Đại hội Đảng, tập 1, Nxb Sự thật, Hà Nội, tr.77. 
3. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 4, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tr.212. 
4. Hồ Chí Minh, Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội, 1995, tr308-309. 
5. Hồ Chí Minh, Toàn tập, Tập 8, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà Nội 2000, tr.263-264). 
LÝ LUẬN VÀ THỰC TIỄN