Trách nhiệm của ASEAN với các vấn đề an ninh khu vực: Góc nhìn của luật pháp quốc tế

 cơ chế do ASEAN thành lập. Hay gần đây nhất,
 cam kết quốc tế được ký kết bởi các quốc gia thành
 Philippines đã sử dụng cơ chế trọng tài trong Công
 viên ASEAN chiếm 62% tổng số các hiệp ước quốc tế
 ước luật biển 1982 để giải quyết tranh chấp tại Biển
 của ASEAN 28.
 Đông với Trung Quốc [ 2, p.15], mặc dù các tranh
 Cơ chế giải quyết tranh chấp chấp này cũng liên quan đến nhiều quốc gia ASEAN
 và ASEAN cũng đặc biệt quan tâm đến vấn đề này.
 Khác với hai tổ chức quốc tế khu vực là Liên minh
 châu Âu (EU) và Liên minh châu Phi (AU), ASEAN KẾT LUẬN
 không thành lập một toà án chuyên để giải quyết các Các tổ chức quốc tế tại các khu vực có những lợi thế
 tranh chấp liên quan đến khu vực của mình. Tuy vậy, trong việc giữ gìn hoà bình và an ninh của khu vực
 trong Hiến chương ASEAN và Nghị định thư về cơ mình. Cựu Tổng thư ký Liên hiệp quốc Ban Ki-moon
 chế giải quyết tranh chấp trong hiến chương ASEAN đã nhận xét rằng các tổ chức quốc tế khu vực đóng vai
 (gọi tắt là Nghị định thư 2017), ASEAN đưa ra các trò quan trọng trong việc ngăn chặn và giải quyết hiệu
 biện pháp giải quyết tranh chấp của mình bao gồm : quả các xung đột xảy ra trong khu vực của mình 33.
 tham vấn, dàn xếp, trung gian, hoà giải và trọng tài. Một ví dụ thành công điển là Liên minh châu Âu (EU).
 Mặt khác, ở các mối quan hệ trên các lĩnh vực khác Vào năm 2012 EU đã được trao giải Nobel hoà bình
 nhau các quốc gia ASEAN có thể có các cơ chế riêng cho những nỗ lực của mình về việc giữ gìn hoà bình
 2
 theo từng văn bản [ , p.15]. Ví dụ, các tranh chấp liên cho lục địa châu Âu, nơi từng có lịch sử đẫm máu về
 quan đến hợp tác kinh tế ASEAN có Nghị định thư chiến tranh và xung đột 34.
 2
 về tăng cường giải quyết tranh chấp [ , p.15]. Còn ASEAN là tổ chức quốc tế lâu đời nhất và cũng là tổ
 đối với các tranh chấp khác ngoài các tranh chấp liên chức quốc tế lớn nhất khu vực Đông Nam Á. Từ khi
 quan đến việc áp dụng và giải thích các văn bản pháp có Hiến chương, ASEAN đã có tư cách pháp lý rõ ràng
 lý của ASEAN, các quốc gia thành viên phải giải quyết và trở thành một chủ thể độc lập trong hệ thống pháp
 các bất đồng của mình bằng các biện pháp hoà bình lý quốc tế. Tổ chức này cũng đã được trang bị những
 đã được nêu ra trong Hiệp ước thân thiện và hợp tác quyền năng pháp lý quan trọng để giải quyết các tranh
 ở Đông Nam Á 1976. chấp trong khu vực mà mình chịu trách nhiệm. Do
 Có thể nhận thấy ASEAN hay các cơ quan ASEAN có đó, ASEAN cần phải thực sự tận dụng những lợi thế
 vai trò nhất định trong quá trình giải quyết tranh chấp. của mình để thực hiện nghĩa vụ giữ gìn an ninh của
 Vai trò đầu tiên đó là việc điều phối các hoạt động khu vực Đông Nam Á.
 1004
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 5(2):999-1007
 Tuy nhiên, từ các phân tích trên có thể thấy rằng UNESCO (United Nations Educational Scientific and
 ASEAN vẫn chưa sử dụng hiệu quả các quyền năng Cultural Organizations) Tổ chức giáo dục, khoa học
 pháp lý mà mình có được để có thể thực hện trách và văn hoá Liên hiệp quốc
 nhiệm bảo vệ an ninh và hoà bình khu vực. Thật vậy, WB (World Bank) Ngân hàng thế giới
 các văn bản ban hành trong ASEAN không có giá trị WEF (World Economic Forum) Diễn đàn kinh tế Thế
 pháp lý ràng buộc đối với các thành viên. Số lượng giới
 hiệp ước quốc tế được ký kết bởi ASEAN, như một tổ
 chức quốc tế, không đáng kể so với các hiệp ước được TUYÊN BỐ XUNG ĐỘT LỢI ÍCH
 ký kết bởi các thành viên của Hiệp hội. Đặc biệt, chưa Bản thảo này không có xung đột về lợi ích.
 có một quốc gia thành viên nào vận dụng cơ chế giải
 quyết tranh chấp của ASEAN để giải quyết các xung TUYÊN BỐ ĐÓNG GÓP CỦA TÁC GIẢ
 đột của mình. Do đó dẫn đến hiện tượng là gần như Tác giả thực hiện bài viết bằng các phương pháp
 không thấy được vai trò quan trọng của ASEAN trong nghiên cứu khoa học của ngành luật học (phân tích,
 các vấn đề liên quan đến an ninh khu vực. giải thích và áp dụng các điều khoản trong các công
 Mặc dù vậy, sau khi đã xác định được rằng gìn giữ ước quốc tế), và các phương pháp nghiên cứu cơ bản
 hoà bình và an ninh khu vực là một trách nhiệm của khác như tổng hợp và phân tích tài liệu, và so sánh các
 tổ chức, ngoài các quyền năng pháp lý mà ASEAN đã trường hợp điển hình.
 nêu, ASEAN cần cân nhắc việc sử dụng các công cụ
 pháp lý khác để thực hiện trách nhiệm này. Trong đó TÀI LIỆU THAM KHẢO
 có cả việc yêu cầu các Toà án quốc tế cho ý kiến tư vấn 1. Minh B. ASEAN đã phát triển như thế nào sau 50 năm?
 VNEconomy. [Online] [ngày 7/8/2017]. 2017;Available from:
 đề các vấn đề pháp lý của các xung đột khu vực. 
 nao-sau-50-nam-2017080707458797.htm.
 LỜI CẢM ƠN 2. Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á (ASEAN). Hiến chương
 ASEAN. [Online]. 2008;Available from: https://asean.org/
 Tác giả bài viết chân thành cảm ơn sự đóng góp của cô storage/images/archive/publications/ASEAN-Charter.pdf.
 Nguyễn Thị Hồng Vân, sinh viên Trần Nguyễn Quỳnh 3. Sukma R. Vai trò của ASEAN trong việc giải quyết tranh chấp
 Như và Nguyễn Thị Thanh Trúc, khoa Quan hệ quốc Biển Đông. nghiencuubiendong. [Online][Ngày 2/8/2012].
 2012;Available from: 
 tế, Trường đại học KHXH&NV,TPHCM, vào bài viết. 2784-vai-tro-ca-asean-trong-vic-gii-quyt-tranh-chp-bin-
 Bài viết nằm trong công trình nghiên cứu khoa học ong.
 thuộc đề tài cấp cơ sở của tác giả tại trường Khoa học 4. Collinson G, Roberts CB. The South China Sea and Australia’s
 Regional Security Environment. National Security College Oc-
 xã hội và Nhân văn, Tp. Hồ Chí Minh. Mã số đề tài: casional Paper. 2013;5(1):34–39.
 TC2020-06 5. Thuỷ NTT. Thái độ và phản ứng quốc tế đối với phán quyêt
 của Toà trọng tài tranh chấp ở Biển Đông và tác động tới
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT việc giải quyết tranh chấp ở vùng biển này. Nghiencuubien-
 dong.vn. [Online][Ngày 20/7/2018]. 2018;Available from: http:
 ASEAN (Association of Southeast Asian Nations) //nghiencuubiendong.vn/nghien-cuu-vietnam/7017-thai-do-
 va-phan-ung-quoc-te-toa-trong-tai-bien-dong-va-tac-dong.
 Hiệp hội các quốc gia Đông Nam Á 6. Chesterman S. ASEAN có tồn tại hay không? Hiệp hội các
 AU (African Union) Liên minh châu Phi quốc gia Đông Nam Á với tư cách pháp lý quốc tế? Luật quốc
 DARIO (Draft Articles on the Responsibility of Inter- tế và học thuyết pháp lý . 2008;1(1). Available from: 
 nellco.org/nyu_plltwp/83.
 national Organizations) Dự thảo luật về trách nhiệm 7. Klabbers J. An Introduction to International Organizations
 của các tổ chức quốc tế Law. New York: Cambridge University Press. Chương 3. 2002;.
 EU (European Union) Liên minh châu Âu 8. Browlie I. Principles of Public International Law (Các Nguyên
 tắc của Công Pháp quốc tế). 5th Ed. Oxford: Clarendons Press.
 ICJ (International Court of Justice) Toà án công lý 1998;.
 quốc tế 9. Shaw M. International law. New York: NXB Cambridge. 2017;.
 IMF(International Monatery) Fund Quỹ tiền tệ quốc 10. Klabbers J. An Introduction to International Organizations
 Law. New York: Cambridge University Press. 2002;p. 53.
 tế 11. Klabbers J. Advanced Introduction to the Law of International
 ILO (International Labour Organization) Tổ chức lao Organizations. Massachusetts: Elgar Press. 2015;p. 21. Avail-
 động quốc tế able from: https://doi.org/10.4337/9781782540953.
 12. Seyester F. Tư cách pháp lý khách quan của các quốc tế
 ITLOS (International Tribunal for Law of the Sea) Toà đa guốc gia: năng lực của chúng có thật sự phụ thuộc vào
 án luật biển quốc tế các hiệp ước thành lập nên chúng hay không? Copenhagen:
 SCO (Shanghai Cooperation Organization) Tổ chức Copenhagen University Press. 1963;p. 47.
 13. Vụ kiện Bồi thường cho những thiệt hại do hoạt động của
 hợp tác Thượng Hải Liên hiệp quốc, Reparation for Injuries suffered in the ser-
 TAC (Treaty of Amity and Cooperation in Southeast vice of the United Nations, Advisory Opinion, [1949], ICJ Rep.
 1949;p. 9. Available from:
 Asia) Hiệp ước thân thiện và hợp tác Đông Nam Á https://www.icj-cij.org/files/case-
 related/4/004-19490411-ADV-01-00-EN.pdf.
 UN (United Nations) Liên hiệp quốc
 1005
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 5(2):999-1007
 14. ASEAN. Vientian Action Program. [Online]. 2004;Available 2007-Memorandum-of-Understanding-between-ASEAN-
 from: https://www.asean.org/storage/images/archive/VAP- and-the-UN-on-ASEAN-UN-Cooperation.pdf.
 10th%20ASEAN%20Summit.pdf. 24. Stefano SI. Các hiệp ước đối ngoại của ASEAN: Hội nhập thông
 15. ASEAN. Kuala Lumpur Declaration on the Establishment qua Luật pháp- Vai trò của Luật và các nguyên tắc pháp luật
 of the ASEAN Charter. [Online]. 2005;Available from: trong vấn đề hội nhập của ASEAN. New York: Cambridge Uni-
 https://asean.org/?static_post=kuala-lumpur-declaration- versity Press. 2015;80.
 on-the-establishment-of-the-asean-charter-kuala-lumpur- 25. Ryngaert C, Dekker IF, Wessel RA, Wouters J. Các phán quyết
 12-december-2005. về luật các tổ chức quốc tế. New York: Cambridge University
 16. ASEAN. Terms of Reference of the Eminent persons groups Press. 2016;p. 67.
 on the ASEAN Charter. [Online]. 2012;Available from: 26. Chương IV, Hiến chương Liên hiệp quốc;Available from:
 https://asean.org/?static_post=terms-of-reference-of-the- https://thuvienphapluat.vn/van-ban/Van-hoa-Xa-hoi/Hien-
 eminent-persons-group-epg-on-the-asean-charter. Chuong-Lien-hop-quoc-1945-229045.aspx.
 17. ASEAN. Report of the Eminent persons groups on the ASEAN 27. Metassan ZA. Thi hành các hiệp ước quốc tế căn cứ vào
 Charter. [Online]. 2007;Available from: https://www.asean.org/ Hiến chương ASEAN. Hội nghị của Đại hội đồng của Hiệp hội
 wp-content/uploads/images/archive/19247.pdf. Luật ASEAN lần thứ 11, ngày 15-17/2/2012;Available from:
 18. ASEAN. Chairperson’s statement of the 12th ASEAN Summit. https://www.aseanlawassociation.org/11GAdocs/workshop4-
 [Online]. 2007;Available from: https://asean.org/?static_post= brunei.pdf.
 chairperson-s-statement-of-the-12th-asean-summit-he-the- 28. Cremona M, Kleimann D, et al. ASEAN’s external agreements:
 president-gloria-macapagal-arroyo-one-caring-and-sharing- Law, Practice and the Quest for Collective Action, Cambridge:
 community. Cambridge University Press. 2015;p. 86. Available from: https:
 19. ASEAN. Rules of the Procedure for the Conclusion of Interna- //doi.org/10.1017/CBO9781316181324.
 tional Agreements by ASEAN. [Online]. 2010;Available from: 29. Beckman R. Promoting Compliance: The Role of Dispute Set-
 https://www.asean.org/storage/images/archive/documents/ tlement and Monitoring Mechanism in ASEAN Instruments,
 ROP%20for%20Conclusion%20of%20International% Cambridge: Cambridge University Press. 2016;p. 62. Available
 20Agreements%20by%20ASEAN.pdf. from: https://doi.org/10.1017/CBO9781316534700.
 20. ASEAN. Agreement on the Privileges and Immunities of the 30. Vụ kiện về chủ quyền đối với các đảo Pulau Ligitan và Pulau
 Association of Southeast Asian Nations. [Online]. 2009;Avail- Sipadan, ICJ Report. 2001;Available from: https://www.icj-cij.
 able from:  org/en/case/102.
 20140416012939.pdf. 31. Vụ kiện về chủ quyền đối với các thực thể Pedra Branca/Pulau
 21. ASEAN. Agreement between the Government of the Republic Batu Puteh, Middle Rocks và South Ledge, ICJ Report.
 of Indonesia and the Association of Southeast Asian Nations 2008;Available from: https://www.icj-cij.org/en/case/130.
 (ASEAN) on Hosting and Granting Privileges and Immunities 32. Vụ kiện Biển Đông, Toà trọng tài phụ lục VII Công ước Luật
 to the ASEAN Secretariat. [Online]. 2012;Available from: http: biển 1982, PCA Report,. 2016;Available from: https://pca-cpa.
 //agreement.asean.org/media/download/20140416010338.pdf. org/en/cases/7/.
 22. ASEAN. Joint Statement of the 3rd ASEAN-US leaders meet- 33. Tuyên bố của Ban Ki-moon trước cuộc tranh luận của Hội đồng
 ing. [Online]. 2011;Available from:  bảo an Liên hiệp quốc (SC/9136), ngày 6 tháng 11 năm 2007;.
 statement-of-the-3rd-asean-us-leaders-meeting-2/. 34. Europa. Liên minh châu Âu nhận giải thưởng Nobel
 23. ASEAN. Memorandum of Understanding between ASEAN Hoà Bình năm 2012. [Online]. 2012;Available from:
 and the UN on ASEAN-UN Cooperation. [Online]. 2007;Avail- https://europa.eu/european-union/about-eu/history/2010-
 able from: https://asean.org/wp-content/uploads/2017/12/ today/2012/eu-nobel_en.
 1006
Science & Technology Development Journal – Social Sciences & Humanities, 5(2):999-1007
 Open Access Full Text Article Research Article
ASEAN’s responsibilities towards regional peace and security
under the light of international law
Pham Ngoc Minh Trang*
 ABSTRACT
 After more than 50 years of existence and development, the Association of Southeast Asian Nations
 (ASEAN) has established itself as one of the significant players in the international community. This
 Use your smartphone to scan this oldest as well as biggest international organization was believed to be the 5th most substantial
 QR code and download this article economy in the world in 2020. Apart from contributing to the economic development of the re-
 gion, ASEAN has also paid great attention to its political goals, one of which is to maintain and
 enhance peace, security and stability in the Southeast Asian region. With respect to this function,
 ASEAN has been excoriated for its ineffective performance and indolent reactions to regional pre-
 carious situations such as the Myanmar's Rohingya crisis and the chronic disputes in the East Sea.
 Hence, most criticisms called for a more compelling and active ASEAN in order to fulfill its role as
 a guardian of regional peace and security. Simon Chesterman, Dean of the Faculty of Law, Na-
 tional University of Singapore, posed a question: ``does ASEAN exist?'' In order to answer to such
 a broad question, this paper analyse the legal personality of ASEAN under the light of international
 law, which confirms the independence of ASEAN from member states as an actor of international
 system. Next, the paper examine the legal powers of ASEAN used to respond to regional security
 related issues. Finally, the paper establishes that ASEAN has legal obligation to settle any disputes
 that affect the peace and security of the region.
 Key words: ASEAN, regional peace and security, legal responsibilities
 University of Social Sciences &
 Humanities, VNU-HCM, Vietnam
 Correspondence
 Pham Ngoc Minh Trang, University of
 Social Sciences & Humanities,
 VNU-HCM, Vietnam
 Email: pnminhtrangfir@hcmussh.edu.vn
 History
 • Received: 18/01/2021 
 • Accepted: 11/5/2021 
 • Published: 13/5/2021
 DOI : 10.32508/stdjssh.v5i2.625 
 Copyright
 © VNU-HCM Press. This is an open-
 access article distributed under the
 terms of the Creative Commons
 Attribution 4.0 International license.
 Cite this article : Trang P N M. ASEAN’s responsibilities towards regional peace and security under 
 the light of international law. Sci. Tech. Dev. J. - Soc. Sci. Hum.; 5(2):999-1007.
 1007