Thực trạng phát triển du lịch có trách nhiệm ở huyện Kiên Hải, tỉnh Kiên Giang

ệt đối xử, 
đảm bảo môi trường làm việc vệ sinh và an toàn, 
thực hiện bình đẳng giới, tuân thủ cách thức 
tuyển dụng có trách nhiệm, cung cấp chương 
trình đào tạo kỹ năng phù hợp, ưu tiên sử dụng 
lao động địa phương, không sử dụng lao động 
trẻ em. 
Đối tượng sử dụng nhiều lao động và phản 
ánh đúng thực trạng sử dụng lao động có trách 
nhiệm hay không ở địa phương là doanh nghiệp 
dịch vụ lưu trú, ăn uống và tham quan. Qua khảo 
sát 46 doanh nghiệp ở Kiên Hải, có 91,3% số 
doanh nghiệp được hỏi cho rằng họ không sử 
dụng lao động trẻ em. Một tỷ lệ rất đáng kể 
doanh nghiệp ưu tiên sử dụng lao động địa 
phương và trả lương cho nhân viên ở mức tối 
thiểu hoặc cao hơn mức quy định của nhà nước 
(lần lượt là 87% và 82,6%). Không phân biệt đối 
xử đối với nhân viên và đảm bảo môi trường làm 
việc vệ sinh và an toàn cho nhân viên được 
78,3% và 73,9% doanh nghiệp chọn. Trong khi 
đó, có tiền thưởng và những ưu đãi khác cho 
nhân viên, có hợp đồng lao động với nhân viên, 
Nguyễn Trọng Nhân, Huỳnh Văn Đà, Phan Việt Đua - Thực trạng phát triển du lịch 
75 
tuyển dụng theo quy trình (xây dựng bản mô tả 
vị trí công việc, đăng thông tin tuyển dụng, áp 
dụng các tiêu chí để tuyển dụng), cung cấp 
chương trình đào tạo kỹ năng phù hợp với việc 
làm cho nhân viên được rất ít doanh nghiệp chọn 
(tương ứng là 26,1%, 8,7%, 4,3%, 0%). 
Để có dữ liệu đối chứng với những phản hồi 
của doanh nghiệp dịch vụ du lịch, 16 nhân viên 
lao động trong ngành du lịch được phỏng vấn 
với những nội dung gần tương đồng với nội 
dung phỏng vấn doanh nghiệp. Vấn đề được 
nhiều nhân viên đồng ý nhất là họ được trả lương 
ở mức tối thiểu hoặc cao hơn mức quy định của 
nhà nước (75%). Một tỷ lệ đáng kể cho rằng họ 
không bị phân biệt, đối xử và lạm dụng (62,5%). 
Có 62,5% ý kiến cho rằng doanh nghiệp đảm 
bảo nơi làm việc của họ vệ sinh và an toàn. Mặc 
dù doanh nghiệp rất ít tuyển dụng nhân viên theo 
quy trình nhưng nhân viên lại phản hồi không 
tiêu cực đối với vấn đề này bởi có 50% cho rằng 
họ được tuyển dụng công bằng và minh bạch. Ít 
nhân viên trả lời họ có hợp đồng lao động, có 
tiền thưởng và những ưu đãi khác, được doanh 
nghiệp đào tạo kỹ năng phù hợp với việc làm 
(lần lượt là 37,5%, 25%, 12,5%). Khi được hỏi 
về mức độ hài lòng đối với công việc, 50% nhân 
viên trả lời cảm thấy hài lòng. 
Bảng 2. Sử dụng lao động của doanh nghiệp dịch vụ du lịch ở Kiên Hải 
Nội dung 
Phần trăm chọn 
của doanh nghiệp 
Phần trăm chọn 
của nhân viên 
Có hợp đồng lao động 8,7 37,5 
Trả lương ở mức tối thiểu hoặc cao hơn mức quy định của nhà nước 82,6 75,0 
Có tiền thưởng và những ưu đãi khác 26,1 25,0 
Không phân biệt, đối xử, lạm dụng 78,3 62,5 
Đảm bảo môi trường làm việc vệ sinh và an toàn 73,9 62,5 
Cung cấp chương trình đào tạo kỹ năng phù hợp với việc làm 0 12,5 
Tuyển dụng theo quy trình1; được tuyển dụng công bằng và minh bạch2 4,3 50 
Nguồn: Phỏng vấn của nhóm nghiên cứu, 2020 
Bên cạnh những việc làm được như trả lương, 
tôn trọng và đảm bảo môi trường làm việc cho 
nhân viên, vẫn còn những khoảng trống đáng kể 
về đào tạo, khen thưởng, hợp đồng lao động, quy 
trình tuyển dụng nhân sự của doanh nghiệp dịch 
vụ du lịch ở Kiên Hải. 
Hỗ trợ điểm đến du lịch có trách nhiệm: 
Hỗ trợ điểm đến du lịch có trách nhiệm là 
việc các tổ chức không chỉ khai thác điểm đến 
vì các lợi ích kinh tế của họ mà còn đóng vai trò 
tích cực trong việc nâng cao các giá trị văn hóa 
xã hội, bảo vệ môi trường địa phương, mang lại 
và phân phối các lợi ích kinh tế công bằng cho 
cộng đồng địa phương. Hỗ trợ điểm đến du lịch 
1 Dành cho doanh nghiệp 
có trách nhiệm bao gồm sử dụng hàng hóa và vật 
liệu địa phương, chi trả thích đáng cho hàng hóa 
và dịch vụ của nhà cung cấp địa phương, sử 
dụng lao động địa phương, hỗ trợ đào tạo nguồn 
nhân lực du lịch của địa phương, cung cấp kinh 
phí cho hoạt động bảo vệ môi trường và bảo tồn 
tài nguyên 
Khảo sát 46 doanh nghiệp dịch vụ du lịch ở 
Kiên Hải cho thấy, ý kiến được nhiều doanh 
nghiệp chọn nhất là sử dụng lao động địa 
phương (65,2%). Con số này cao hơn chút ít so 
với phản hồi của nhân viên lao động trong ngành 
du lịch (62,5%). Trên 50% doanh nghiệp cho 
rằng họ sử dụng hàng hóa và vật liệu ở địa 
2 Dành cho nhân viên 
Tạp chí Nghiên cứu Địa lý nhân văn, số 1(32) – Tháng 3/2021 
76 
phương (56,5%) và chi trả thích đáng cho hàng 
hóa của nhà cung cấp ở địa phương (52,2%). 
Việc cung cấp kinh phí cho hoạt động bảo vệ 
môi trường và bảo tồn tài nguyên, hỗ trợ đào tạo 
nguồn nhân lực du lịch của địa phương ít được 
doanh nghiệp thực hiện (tương ứng là 21,7% và 
17,4%). 
Đã có sự hỗ trợ tương đối tích cực của doanh 
nghiệp du lịch đối với sự phát triển kinh tế (sử 
dụng lao động, hàng hóa và vật liệu) nhưng ít 
doanh nghiệp đóng góp tình nguyện cho việc 
bảo tồn tài nguyên, môi trường và đào tạo phát 
triển nguồn nhân lực du lịch ở địa phương. 
Quản lý du lịch có trách nhiệm: 
Quản lý du lịch có trách nhiệm là việc tổ 
chức, điều khiển và thực hiện các hoạt động 
nhằm đảm bảo hài hòa lợi ích cho nhiều bên liên 
quan ở nơi đến du lịch. Một số biểu hiện cơ bản 
của quản lý du lịch có trách nhiệm là tạo điều 
kiện thuận lợi cho hoạt động kinh doanh, phát 
triển nguồn nhân lực, cải cách thủ tục hành 
chính, thống nhất và niêm yết giá phòng nghỉ, 
xử lý vi phạm trong lĩnh vực hoạt động du lịch, 
thu gom rác thải và xử lý chất thải, đảm bảo an 
toàn giao thông. 
Theo sự phản hồi của chính quyền địa 
phương, để phát triển du lịch có trách nhiệm, 
thời gian qua, địa phương có những hoạt động 
quản lý như “gặp gỡ doanh nghiệp và hướng 
dẫn, hỗ trợ hoạt động kinh doanh của họ”; “tạo 
môi trường cạnh tranh lành mạnh, bình đẳng cho 
các doanh nghiệp kinh doanh du lịch”; “khuyến 
khích doanh nghiệp đổi mới, sáng tạo, đa dạng 
hóa các loại hình, sản phẩm du lịch phù hợp với 
đặc thù biển đảo”; “tạo điều kiện thuận lợi để 
người dân trực tiếp tham gia kinh doanh và 
hưởng lợi từ du lịch”; “mở 20 lớp tập huấn, đào 
tạo nghề du lịch tại địa bàn các xã”; “triển khai 
ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý lưu 
trú du lịch”; “để các cơ sở lưu trú tự quyết định 
giá phòng theo cơ chế thị trường dựa trên chất 
lượng sản phẩm, dịch vụ nhưng phải niêm yết 
công khai và đăng ký giá với cơ quan thuế”; 
“hướng dẫn các tổ chức, cá nhân kinh doanh du 
lịch đảm bảo môi trường du lịch an toàn, chất 
lượng và thân thiện”; “giải quyết triệt để tình 
trạng cò mồi, lôi kéo khách”; “tổ chức 14 đợt 
kiểm tra về đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm 
trên địa bàn huyện”. 
Mặc dù chính quyền địa phương đã thực hiện 
nhiều hoạt động quản lý nhưng tình trạng “chặt 
chém” du khách vẫn còn diễn ra. Nhiều du 
khách cho rằng “một số quầy hàng, quán ăn chặt 
chém du khách”; “có những điểm du lịch tự ý 
lên giá”; “giá cả ở một vài khu du lịch còn khá 
cao so với mặt bằng chung”; “một số khu du lịch 
làm tiền du khách” và đây chính là một trong 
những nguyên nhân dẫn đến sự suy giảm mức 
độ hài lòng của du khách đối với du lịch ở Kiên 
Hải. 
Bên cạnh đó, rất nhiều du khách cảm thấy 
không hài lòng khi đi du lịch ở Kiên Hải là tình 
trạng xả rác thải. Mặc dù ở xã Lại Sơn và An 
Sơn đã có lò đốt rác nhưng rác thải còn rất phổ 
biến ở các xã của Kiên Hải. Ngoài ra, một số du 
khách cảm thấy lo lắng khi không ít cơ sở lưu 
trú xả nước thải trực tiếp xuống biển. 
Ở xã Lại Sơn, địa phương đã thiết lập bảng 
cảnh báo giao thông “phải đội mũ bảo hiểm và 
không chở quá số người quy định khi tham gia 
giao thông” nhưng một số du khách vẫn không 
thực hiện và bị cảnh sát giao thông xử phạt. 
Nguyên nhân dẫn đến sai phạm có thể do du 
khách nghĩ rằng sẽ không có cảnh sát giao thông 
túc trực hoặc không chú ý bảng cảnh báo giao 
thông. 
Không ít những cố gắng đã được tạo ra nhằm 
đảm bảo môi trường du lịch an toàn, chất lượng, 
thân thiện và chuyên nghiệp nhưng vẫn còn tình 
trạng không niêm yết giá cả dịch vụ, thách giá 
và “chặt chém” du khách, thiếu khả năng trong 
Nguyễn Trọng Nhân, Huỳnh Văn Đà, Phan Việt Đua - Thực trạng phát triển du lịch 
77 
việc thu gom và xử lý chất thải, vi phạm khi 
tham gia giao thông của du khách. 
Vận hành cơ sở lưu trú có trách nhiệm: 
Mục tiêu bao trùm của ngành dịch vụ lưu trú 
là đem lại cho khách hàng sự thoải mái trong kỳ 
nghỉ. Để làm được điều đó, một lượng đáng kể 
nguồn tài nguyên được sử dụng để phục vụ nhu 
cầu của du khách về sưởi ấm, làm mát, giặt là, 
tắm rửa, thông tin liên lạc, ăn uống, giải trí... 
Cộng hưởng của việc tiêu thụ nhiều nguồn lực 
và tăng lượng chất thải là những tác động tiêu 
cực tới môi trường, cộng đồng địa phương và lợi 
nhuận kinh doanh ở mức nào đó của công ty. Để 
giảm thiểu những tác động này tới kinh tế, xã 
hội và môi trường, ngành kinh doanh dịch vụ lưu 
trú phải lưu tâm đến việc khuyến khích du khách 
sử dụng tiết kiệm nước, điện và giữ gìn vệ sinh 
môi trường. 
Khảo sát nhiều cơ sở lưu trú ở Kiên Hải, 
chúng tôi nhận thấy rằng, chủ cơ sở đã quan tâm 
đến việc khuyến khích du khách sử dụng tiết 
kiệm điện và giữ gìn vệ sinh, bảo vệ môi trường 
thông qua bảng nội quy, bảng hoặc giấy dán 
tường với các thông điệp như “vui lòng tắt hết 
thiết bị điện khi ra khỏi phòng”; “vui lòng rút 
thẻ chìa khóa ra khỏi ổ điện khi ra khỏi phòng”; 
“xin quý khách giữ vệ sinh chung”; “không hút 
thuốc trên giường ngủ, không vứt giấy vệ sinh, 
rác thải vào thiết bị vệ sinh gây tắc cống”; 
“không mang chai nhựa, hộp nhựa, túi nilon 
xuống bãi tắm”; “vui lòng không vứt rác xuống 
biển” Vấn đề còn bỏ ngỏ hiện nay ở hầu hết 
các cơ sở lưu trú của Kiên Hải là việc khuyến 
khích du khách sử dụng tiết kiệm nước, trong 
khi nước ngọt là nguồn tài nguyên quý hiếm ở 
Kiên Hải. 
Khảo sát 160 du khách đến du lịch ở Kiên Hải 
liên quan đến những vấn đề trên, phương diện 
du khách đánh giá cao nhất là cơ sở lưu trú có 
những cách thức khuyến khích du khách giữ gìn 
vệ sinh và bảo vệ môi trường (3,81/5). Ý kiến 
cũng được nhiều du khách đánh giá cao là cơ sở 
lưu trú có những cách thức khuyến khích du 
khách sử dụng tiết kiệm điện (3,79/5). Trong khi 
đó, du khách chưa đồng ý với phát biểu cơ sở 
lưu trú có những cách thức khuyến khích du 
khách sử dụng tiết kiệm nước (3,44/5). 
Như vậy, nhiều doanh nghiệp lưu trú đã thực 
hiện một số biện pháp khuyến khích du khách 
sử dụng tiết kiệm điện và giữ gìn vệ sinh môi 
trường; tuy nhiên, việc khuyến khích du khách 
sử dụng nước ngọt chưa được doanh nghiệp 
quan tâm. 
Điều hành cơ sở ăn uống có trách nhiệm: 
Trong du lịch, cơ sở ăn uống là một phần 
không thể thiếu của bộ sản phẩm tại điểm đến và 
điều hành cơ sở ăn uống có trách nhiệm đồng 
nghĩa với việc chủ cơ sở ăn uống thực hiện tốt 
vệ sinh môi trường và vệ sinh an toàn thực 
phẩm, đảm bảo môi trường an ninh và an toàn, 
mua sản phẩm thực phẩm được canh tác không 
trái đạo đức và được trồng tại địa phương, chi 
trả thích đáng cho hàng hóa của nhà cung cấp 
địa phương, sử dụng lao động địa phương 
Hiện tại, du lịch phát triển mạnh nhất ở xã Lại 
Sơn và An Sơn nên cơ sở ăn uống chủ yếu tập 
trung ở hai địa phương này. Hai bên cầu cảng, 
những bãi biển đẹp, khu nuôi cá lồng bè là nơi 
phát triển cơ sở ăn uống mạnh nhất ở huyện Kiên 
Hải. Nguyên liệu chế biến tương đối đa dạng 
nhưng chủ lực là hải sản. Về vấn đề vệ sinh, an 
ninh và an toàn, du khách đồng ý cao nhất với ý 
kiến: cơ sở ăn uống đảm bảo trật tự và an toàn 
(4,11/5). Bên cạnh đó, khuôn viên cơ sở ăn uống 
sạch cũng được du khách đánh giá cao (4,0/5). 
Ngoài ra, việc đảm bảo vệ sinh an toàn thực 
phẩm ở cơ sở lưu trú cũng được du khách đánh 
giá cao (3,95/5). 
Điều hành cơ sở ăn uống có trách nhiệm ở 
Kiên Hải còn được thể hiện qua mua thực phẩm 
được canh tác không trái đạo đức (87%) và được 
trồng tại địa phương (60,9%), sử dụng lao động 
Tạp chí Nghiên cứu Địa lý nhân văn, số 1(32) – Tháng 3/2021 
78 
địa phương (65,2%). Bên cạnh đó, trên 52,2% 
doanh nghiệp thừa nhận chi trả thích đáng cho 
hàng hóa của nhà cung cấp địa phương. 
4. Kết luận và khuyến nghị 
Là điểm đến du lịch mới nổi nhưng Kiên Hải 
rất có triển vọng phát triển du lịch ở tương lai. 
Sự phát triển du lịch luôn tạo ra tác động kép đối 
với huyện Kiên Hải trên phương diện kinh tế, xã 
hội, văn hóa và môi trường. Để giảm thiểu 
những tác động tiêu cực và tối đa những tác 
động tích cực của du lịch, huyện Kiên Hải cần 
phải phát triển du lịch có trách nhiệm. Phát triển 
du lịch có trách nhiệm có thể bảo vệ sinh thái và 
tốt cho kinh tế, xã hội, văn hóa của điểm đến 
(Leslie, 2012). 
Huyện Kiên Hải đã thực hiện nhiều hoạt động 
có lợi cho sự phát triển du lịch nói chung và du 
lịch có trách nhiệm nói riêng, hướng đến sự phát 
triển bền vững ngành du lịch. Tuy nhiên, vẫn 
còn một số rào cản đối với sự phát triển du lịch 
có trách nhiệm ở địa phương trên khía cạnh sản 
phẩm du lịch, thông tin điểm đến, phát triển 
nguồn nhân lực, đóng góp tài chính tình nguyện 
cho bảo tồn, giá cả dịch vụ, an toàn cho du 
khách, thu gom và xử lý chất thải, sử dụng nước 
ngọt. 
Để giảm thiểu những rào càn, thúc đẩy sự 
phát triển du lịch có trách nhiệm, một số biện 
pháp địa phương có thể thực hiện như phát triển 
loại hình, dịch vụ du lịch thân thiện với môi 
trường và có trách nhiệm đối với cộng đồng; đẩy 
mạnh hoạt động cung cấp thông tin về điểm đến; 
quan tâm nhiều hơn đến quyền lợi của nhân viên 
lao động trong ngành du lịch; tạo nguồn tài 
chính phục vụ bảo tồn tài nguyên, bảo vệ môi 
trường; hạn chế sự tác động tiêu cực của du 
khách đối với sinh vật biển; tích cực giải quyết 
vấn đề chất thải từ hoạt động du lịch; đảm bảo 
quyền lợi và sự an toàn cho du khách; tăng 
cường hoạt động diễn giải khuyến khích du 
khách sử dụng tiết kiệm nước ngọt ở cơ sở lưu 
trú. 
Bài báo này là sản phẩm của đề tài nghiên cứu khoa học cấp Trường Đại học Cần Thơ; có 
mã số: T2020-32. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Chương trình Phát triển Năng lực Du lịch có trách nhiệm với Môi trường và Xã hội (2013), Bộ công cụ Du lịch có trách 
nhiệm tại Việt Nam, Hà Nội. 
2. Chi cục Thống kê huyện Kiên Hải (2020), Niên giám thống kê năm 2019, Huyện Kiên Hải. 
3. Huyện ủy Kiên Hải (2020), Báo cáo tổng kết chuyên đề thực hiện phát triển du lịch theo Nghị quyết Đại hội Đảng bộ 
huyện lần thứ VIII nhiệm kỳ 2015-2020, Kiên Hải. 
4. Leslie, D. (2012), Responsible tourism: Concepts, Theory and Practice, CABI Publishing house, London. 
5. The Cape Town Declaration (2002), International Conference on Responsible Tourism in Destinations, Cape Town, 
https://responsibletourismpartnership.org/cape-town-declaration-on-responsible-tourism/, truy cập vào 4/7/2020. 
Thông tin tác giả: 
Nguyễn Trọng Nhân, Huỳnh Văn Đà - Trường Đại học Cần Thơ 
Phan Việt Đua - Trường Đại học Bạc Liêu 
Khu 2, đường 3/2, phường Xuân Khánh, quận Ninh Kiều, thành phố Cần Thơ 
ĐT: 039.7272.801; Email: trongnhan@ctu.edu.vn. 
Nhật ký tòa soạn: 
Ngày nhận bài: 15/01/2021 
Biên tập: 03/2021