Thực hiện chính sách, pháp luật liên kết vùng trong phát triển du lịch ở các tỉnh Bắc Trung Bộ

ch đặc 
bình (từ 2,73 đến 2,88). Các đối tượng trưng của vùng là phát triển du lịch tham 
khảo sát đánh giá quy hoạch phát triển du quan nghiên cứu di sản thế giới và văn hóa 
lịch của các địa phương chủ yếu dừng lại - lịch sử. Các địa phương trong vùng đã 
phạm vi từng tỉnh nên thiếu tính đồng bộ khai thác các thế mạnh của địa phương để 
và liên kết. Nhìn chung, các địa phương xây dựng nên các sản phẩm đặc trưng của 
chưa quan tâm đúng mức đến liên kết vùng từng tỉnh, tạo tiền đề phát triển các tour, 
trong phát triển du lịch. tuyến du lịch vùng5. 
 - Kết quả thực hiện chính sách liên Kết quả khảo sát thực hiện liên kết 
kết phát triển sản phẩm du lịch vùng Bắc phát triển sản phẩm du lịch vùng Bắc Trung 
Trung Bộ Bộ cho thấy, các nội dung phát triển sản 
5. Các dòng sản phẩm du lịch đặc thù của các địa phương gồm du lịch văn hóa lịch sử gắn với cuộc kháng chiến chống 
Mỹ; du lịch văn hóa lịch sử triều Nguyễn gắn với quần thể di tích cố đô Huế; du lịch nghiên cứu, tìm hiểu văn hóa lịch 
sử kiến trúc thành nhà Hồ - Lam Kinh; du lịch sinh thái gắn với di sản thiên nhiên thế giới và vùng cảnh quan tự nhiên 
độc đáo; du lịch học tập, nghiên cứu tìm hiểu các danh nhân văn hóa, lịch sử Việt Nam; du lịch nghỉ dưỡng biển...
56 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021
 CHÍNH SÁCH
phẩm đặc thù của từng tỉnh, liên kết phát thực hiện chính sách phát triển du lịch chưa 
triển sản phẩm đặc trưng của từng nhóm thường xuyên, đôi khi còn hình thức, chưa 
địa phương và liên kết xây dựng các tour, xây dựng được hình ảnh chung để quảng bá, 
tuyến du lịch và được đánh giá ở mức khá. xúc tiến du lịch do còn thiếu kinh nghiệm, 
Các chương trình liên kết đã bước đầu giới chưa tạo được nhiều sản phẩm du lịch mới 
thiệu được các sản phẩm du lịch đặc trưng đồng thời chưa tạo được bản sắc, thương 
của vùng Bắc Trung Bộ và từng nhóm địa hiệu riêng có của vùng. Sản phẩm du lịch 
phương cũng như sản phẩm đặc thù của bị trùng lặp khiến cho sức hút khách du lịch 
từng địa phương. đến vùng Bắc Trung Bộ còn yếu. Du lịch 
 Tuy nhiên, việc liên kết phát triển biển các tỉnh trong vùng không có gì khác 
các sản phẩm du lịch chung toàn vùng và biệt rõ rệt. Hệ thống sản phẩm dịch vụ bổ 
liên kết hình thành chuỗi dịch vụ du lịch trợ, bổ sung còn đơn điệu, chưa phong phú 
ở toàn vùng chưa được đánh giá cao (dưới đa dạng. 
trung bình). Nguyên nhân là do việc phối - Về liên kết tuyên truyền quảng bá và 
hợp, liên kết liên kết giữa các địa phương xúc tiến du lịch
 Bảng 4: Đánh giá việc thực hiện chính sách liên kết phát triển 
 sản phẩm du lịch vùng Bắc Trung Bộ
 Giá trị 
 Tổng Mức độ đánh giá Độ lệch 
STT Nội dung trung 
 số chuẩn
 5 4 3 2 1 bình
 Liên kết phát triển các sản phẩm 
 1 568 0 54 248 182 84 2,48 0,79
 du lịch chung toàn vùng
 Liên kết phát triển sản phẩm đặc 
 2 568 117 274 153 24 0 3,85 0,79
 trưng của từng nhóm địa phương
 Liên kết phát triển sản phẩm đặc 
 3 568 158 342 56 12 0 4,14 0,67
 thù của từng tỉnh
 Liên kết hình thành chuỗi dịch 
 4 568 0 103 372 89 4 3,01 0,61
 vụ du lịch ở toàn vùng
 Liên kết xây dựng các tour, 
 5 568 109 378 65 16 0 4,02 0,65
 tuyến du lịch
 Trung bình chung 2,78
 (Tổng hợp kết quả điều tra của nhóm tác giả)
 Kết quả khảo sát cho thấy, phần lớn nối các tour, tuyến, điểm du lịch. Các tỉnh 
người được hỏi (90,42%) cho rằng, chương Thanh Hóa, Nghệ An, Hà Tĩnh, Quảng 
trình liên kết du lịch ở vùng Bắc Trung Bộ Bình đã có nhiều chương trình hợp tác liên 
đã có tác dụng nâng cao thương hiệu du kết xây dựng nhiều sản phẩm du lịch đặc 
lịch ở Băc Trung Bộ. Nhiều tour, tuyến du thù trở thành một trong những tuyến du lịch 
lịch liên kết được hình thành và đưa vào thu hút khá đông khách quốc tế. Chất lượng 
khai thác có hiệu quả. Nhiều sản phẩm du du lịch cộng đồng được cải thiện đáng kể. 
lịch đặc trưng được xây dựng nhờ việc kết Sự phát triển của các chương trình liên kết 
 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021 57
CHÍNH SÁCH
du lịch và các tour, tuyến du lịch liên tỉnh - Về liên kết hợp tác nâng cao năng lực 
đã tạo điều kiện từng bước hiện đại hóa hệ cạnh tranh du lịch
thống cơ sở hạ tầng du lịch. Xu hướng đầu Hợp tác, liên kết du lịch vùng Bắc Trung 
tư vào phân khúc cao cấp với sự tham gia Bộ được hình thành ở mức độ ban đầu. Điều 
của các nhà đầu tư chiến lược trong lĩnh này được thể hiện ở cả ba phạm vi hợp tác. 
vực du lịch ở vùng Bắc Trung Bộ đã hình Ở phạm vi hợp tác nội bộ địa phương, các cơ 
thành. Sự liên kết giữa các tỉnh ở vùng Bắc chế hợp tác giữa các bên mang tính giao dịch 
Trung Bộ với các trung tâm du lịch lớn như nhiều hơn là quá trình hợp tác. Tương tự với 
Hà Nội, Đà Nẵng, thành phố Hồ Chí Minh liên kết doanh nghiệp cấp vùng. Ở cấp liên 
đã tạo ra sức hút đầu tư lớn. Các tỉnh Bắc kết chính sách vùng, một số sáng kiến và kết 
Trung Bộ đã thu hút được nhiều dự án đầu quả hợp tác đã được ghi nhận (như tổ chức 
tư khu du lịch, khu nghỉ dưỡng, cơ sỏ lưu một số hoạt động xúc tiến chung, trao đổi 
trú cao cấp, trong đó nhiều dự án xây dựng thông tin ). Tuy nhiên, hợp tác chính sách 
khách sạn đạt chuẩn từ 3 - 4 sao, góp phần 
 cấp vùng mới dừng lại ở các hoạt động cụ 
thay đổi diện mạo một số khu du lịch và 
 thể mà chưa hình thành nên các chương trình 
từng bước đáp ứng yêu cầu về chất lượng 
 hành động hay ở mức cao hơn là một cách 
của hệ thống cơ sở vật chất kỹ thuật du lịch.
 tiếp cận chiến lược cho hợp tác.
 - Về liên kết xây dựng đồng bộ hạ tầng 
 Các hoạt động hợp tác liên kết đang 
du lịch, đặc biệt là hạ tầng giao thông
 chuyển từ tạo lập niềm tin sang giai đoạn xây 
 Hạ tầng giao thông trong khu vực được dựng các chương trình hợp tác. Việc tạo lập 
chú trọng đầu tư. Về giao thông đường bộ, niềm tin được xem là giai đoạn đầu tiên của 
các dự án lớn (dự án nâng cấp mạng lưới hợp tác, từ có những định hướng hợp tác, phụ 
giao thông khu vực miền Trung - ADB5, dự thuộc lẫn nhau trong hoạt động động trước khi 
án nâng cấp mở rộng đường Hồ Chí Minh, 
 có những quyết định hành động chung. Quá 
dự án cầu vượt ngã ba Huế - Đà Nẵng,) 
 trình hợp tác, liên kết du lịch trong khu vực 
đã được xúc tiến triển khai nhằm đẩy mạnh 
 Bắc Trung Bộ chuyển dần từ giai đoạn thử 
sự giao lưu giữa các vùng Bắc - Nam Trung 
 nghiệm, thăm dò sang giai đoạn định hướng 
Bộ với các cực phát triển của cả nước là 
 phối hợp hành động chung. Điều này thấy rõ 
đồng bằng sông Hồng (phía Bắc) và Đông 
 hơn ở liên kết chính sách cấp vùng và liên kết 
Nam Bộ (phía Nam), góp phần tạo nền tảng 
 nội bộ tại các địa phương.
phát triển kinh tế xã hội, qua đó thúc đẩy 
hoạt động du lịch. Trong vùng Bắc Trung Hợp tác và liên kết du lịch trong vùng 
Bộ, hệ thống vận tải đường bộ giữ vai trò không thực sự cân xứng, do phát triển không 
chủ đạo, chiếm 90% thị phần vận tải, các đồng đều của du lịch các tỉnh trong vùng. Du 
phương thức khác chỉ đảm nhận thị phần lịch vùng Bắc Trung Bộ nổi bật trong vùng là 
nhỏ (hàng không 2,2% hành khách), đường du lịch tỉnh Quảng Bình - trung tâm du lịch 
sắt (4,49% hành khách). Hệ thống giao của cả vùng. Tại Quảng Bình, lực lượng các 
thông đường bộ về cơ bản đáp ứng yêu cầu doanh nghiệp du lịch đã được hình thành khá 
vận chuyển hàng hóa và hành khách nội đông đảo. Không chỉ là các cơ sở lưu trú, 
vùng, liên vùng và vận tải quốc tế, nhất là cung cấp dịch vụ địa phương, sự hình thành 
vận tải quá cảnh quốc tế. Hệ thống cầu trên của các doanh nghiệp lữ hành đánh dấu giai 
quốc lộ 1A được cải tạo, nâng cấp, xây mới đoạn phát triển mới của điểm đến du lịch này 
đã nâng cao đáng kể năng lực lưu thông của - giai đoạn tăng trưởng (development). Trong 
hệ thống giao thông đường bộ trong vùng. khi đó, các tỉnh khác trong vùng mới trong 
58 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021
 CHÍNH SÁCH
giai đoạn phát triển khai phá (exploration) hợp tác này là những chuyến du lịch làm 
hoặc tham gia (involvement) khi ngành du quen (FAM trip) giới thiệu các sản phẩm và 
lịch còn rất non trẻ. dịch vụ du lịch địa phương tới các công ty 
 Phạm vi hợp tác chủ yếu trong cấp độ lữ hành để xây dựng sản phẩm.
ngành du lịch (cấp sở và doanh nghiệp). 3. Giải pháp nâng cao hiệu quả thực hiện 
Các hoạt động hợp tác đã và ngày càng nhận chính sách, pháp luật liên kết vùng trong 
được sự quan tâm của cấp lãnh đạo tỉnh. Tuy phát triển du lịch ở các tỉnh vùng Bắc 
vậy, những quan tâm này chưa được chuyển Trung Bộ
nhiều thành những định hướng chính sách Nhằm nâng cao hiệu quả thực hiện 
và đầu tư ở cấp Tỉnh, làm hạn chế hiệu quả chính sách, pháp luật liên kết vùng trong 
và năng lực hợp tác, liên kết. phát triển du lịch ở các tỉnh vùng Bắc Trung 
 Cơ quan quản lý nhà nước đóng vai Bộ, chúng tôi cho rằng, cần thực hiện một 
trò quan trọng trong quá trình hợp tác. số giải pháp sau:
Trong vùng Bắc Trung Bộ, trừ tỉnh Quảng Thứ nhất, xây dựng cơ chế, chính sách 
Bình, doanh nghiệp du lịch chủ yếu là doanh thúc đẩy đầu tư kết cấu hạ tầng, đặc biệt là hạ 
nghiệp nhỏ, mới hình thành, có phạm vi hoạt tầng kết nối các khu điểm du lịch của vùng; 
động bó hẹp tại địa phương. Các hoạt động có cơ chế cởi mở, thông thoáng, ưu đãi, khích 
hợp tác, liên kết mới ở trạng thái bị động. lệ các doanh nghiệp và người dân chủ động 
Trong điều kiện đó, hợp tác liên kết du lịch và tích cực tham gia đầu tư cơ sở hạ tầng du 
trong vùng nổi lên vai trò của các cơ quan lịch, sáng tạo ý tưởng, đầu tư nguồn lực để 
quản lý nhà nước về du lịch. Các cơ quan hình thành các sản phẩm du lịch; xây dựng cơ 
này tiên phong trong hợp tác, tạo ra nhận chế điều phối liên kết vùng để cùng giải quyết 
thức về tầm quan trọng của hoạt động này, những vấn đề chung đảm bảo mục tiêu hài 
từng bước giới thiệu và thúc đẩy các mô hình hòa lợi ích và cạnh tranh bình đẳng giữa các 
hợp tác. Tuy các kết quả mới chỉ là bước đầu tỉnh trong vùng, từng bước thực hiện vai trò 
nhưng vai trò của các cơ quan quản lý nhà động lực lan tỏa vùng kinh tế Bắc Trung Bộ; 
nước ngày càng được thể hiện rõ rệt. xây dựng cơ chế, chính sách hợp lý, phù hợp 
 Vai trò của các đối tác ngoài vùng thúc với tình hình phát triển để tăng cường năng 
đẩy quá trình hợp tác, liên kết. Một trong lực bộ máy và hoạt động xúc tiến quảng bá, 
những đối tác quan trọng ngoài vùng là các đẩy mạnh liên kết giữa các địa phương trong 
công ty lữ hành đưa khách tới du lịch trong vùng cùng với Tổng cục Du lịch triển khai các 
vùng. Một tour du lịch vùng Bắc Trung Bộ chương trình xúc tiến quảng bá du lịch quốc 
thường đi qua nhiều địa điểm du lịch tại gia và của vùng; khuyến khích người dân và 
nhiều tỉnh trong vùng. Gắn kết các điểm du doanh nghiệp tư nhân tham gia góp ý vào các 
lịch, các dịch vụ du lịch này trở thành một dự án đầu tư, xây dựng và đa dạng hóa sản 
tua, một sản phẩm du lịch là công việc của phẩm và dịch vụ du lịch như dịch vụ lưu trú 
các công ty lữ hành. Quá trình kinh doanh tại nhà dân, dịch vụ ẩm thực, hướng dẫn du 
các tour du lịch đem lại yêu cầu hợp tác lịch bản địa, sản xuất và bán các sản phẩm thủ 
giữa các doanh nghiệp của địa phương với công mỹ nghệ, hàng lưu niệm truyền thống 
các doanh nghiệp du lịch ở ngoài vùng. Dần của địa phương, cung cấp sản vật của địa 
dần, quá trình hợp tác này lan tỏa thành hợp phương cho phát triển du lịch.
tác giữa các doanh nghiệp và các bên tham Thứ hai, đẩy mạnh xúc tiến, quảng bá 
gia của địa phương. Một ví dụ điển hình của du lịch vùng Bắc Trung Bộ.
 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021 59
CHÍNH SÁCH
 Đẩy mạnh quảng bá du lịch vùng trên địa phương ngoài vùng, đặc biệt chú trọng 
internet và các mạng truyền thông xã hội. Sở liên kết với Hà Nội, Tp Hồ Chí Minh, Đà 
Văn hóa - Thể thao và Du lịch và các doanh Nẵng, Ninh Bình và Quảng Nam; thúc đẩy 
nghiệp trong vùng chủ động tham gia các hội hợp tác liên kết chặt chẽ, hiệu quả với các 
chợ du lịch quốc tế, các chương trình giới quốc gia trên Hành lang kinh tế Đông Tây 
thiệu du lịch Việt Nam tại những thị trường và trong Tiểu vùng Sông Mêkông mở rộng.
trọng điểm và tiềm năng ở nước ngoài. Đẩy Đẩy mạnh và tăng cường hợp tác, liên 
mạnh hoạt động xúc tiến du lịch Vùng thông kết giữa các tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ, 
qua việc xây dựng bộ nhận diện thương hiệu giữa các doanh nghiệp trong và ngoài vùng 
du lịch vùng dựa trên cơ sở các sản phẩm du để đầu tư phát triển sản phẩm du lịch vùng; 
lịch đặc thù của Vùng và tiềm năng du lịch thường xuyên trao đổi kinh nghiệm và tìm 
của từng địa phương trong Vùng. được tiếng nói chung thông qua các kênh 
 Thứ ba, nâng cao năng lực của cơ quan hợp tác, liên kết phát triển sản phẩm du 
quản lý nhà nước, Hiệp hội Du lịch trong phát lịch đặc thù, khác biệt của vùng, nâng cao 
triển du lịch ở các tỉnh vùng Bắc Trung Bộ. vị thế cạnh tranh điểm đến cho toàn vùng. 
 Nâng cao năng lực quản lý chuyên Hợp tác, liên kết trong đào tạo phát triển 
ngành du lịch của Sở Văn hóa - Thể thao và nguồn nhân lực du lịch chuyên nghiệp, 
Du lịch, Sở Văn hóa, Thể thao và Du lịch chất lượng, đảm bảo tiêu chuẩn nghề quốc 
trong vùng; nâng cao năng lực quản lý trong gia và khu vực.
xây dựng và quản lý quy hoạch, quản lý đầu Thứ tư, tăng cường liên kết ứng dụng 
tư xây dựng và phát triển sản phẩm du lịch, khoa học công nghệ giữa các địa phương 
xúc tiến quảng bá, đào tạo bồi dưỡng, quản trong vùng. Tích cực ứng dụng khoa học và 
lý môi trường du lịch; tăng cường liên kết, công nghệ, đặc biệt là công nghệ số trong 
hợp tác, phối hợp trong hoạt động du lịch đầu tư phát triển sản phẩm du lịch, xúc tiến, 
giữa các ngành ở địa phương; giữa các địa quảng bá du lịch; áp dụng công nghệ sử 
phương trong vùng để tạo sản phẩm du lịch dụng năng lượng tái tạo, năng lượng sạch 
có chất lượng, khác biệt, hấp dẫn và có khả trong các doanh nghiệp du lịch ở vùng Bắc 
năng cạnh tranh trên thị trường quốc tế và Trung Bộ.
trong nước. Kết luận. Liên kết vùng là một trong 
 Nâng cao vai trò của Hiệp hội Du lịch những khâu đột phá để phát triển du lịch. 
của các tỉnh thuộc vùng Bắc Trung Bộ trong Để liên kết phát triển du lịch thực sự có hiệu 
việc kết nối, tạo điều kiện cho các doanh quả, bền vững, cần thực hiện đồng bộ nhiều 
nghiệp lữ hành và các doanh nghiệp đẩy giải pháp, trong đó việc xây dựng một hệ 
mạnh liên kết, hợp tác xây dựng sản phẩm thống chính sách pháp luật vững mạnh là 
du lịch đặc thù của vùng, từ đó hình thành yếu tố cơ bản để việc thực thi, triển khai 
các chương trình du lịch hấp dẫn. trong thực tế được thông suốt và mang tính 
 Thực hiện liên kết chặt chẽ trong vùng hiệu quả cao, đạt được mục tiêu gắn liên kết 
về đầu tư phát triển du lịch, xây dựng các du lịch với sự phát triển kinh tế - xã hội của 
chương trình liên kết chung của vùng, liên mỗi địa phương và điều đó cũng có ý nghĩa 
kết quảng bá xúc tiến du lịch vùng, liên kết đặc biệt quan trọng để phát huy tiềm năng 
đào tạo phát triển nguồn nhân lực du lịch, du lịch, góp phần thúc đẩy phát triển kinh 
xây dựng trang thông tin điện tử du lịch tế - xã hội vùng như các nghị quyết Trung 
chung của vùng; đẩy mạnh liên kết với các ương và Chính phủ đã đề ra 
60 Số 03 + 04 (427 + 428) - T2/2021