Tác hại của sản phẩm thuốc lá mới

Final Report. N Engl J Med, 382(10), 903–916.
3 WHO Report on the Global Tobacco Pandemic, 2019.
4 VN-2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf. <https://www.who.int/tobacco/ surveillance/survey/gats/
 VN- 2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf?ua=1>, accessed: 21/09/2020.
5 Suckhoedoisong.vn (2020). Thuốc lá điện tử tăng nguy cơ ung thư phổi và hàng loạt tác hại khác.
 ,
 accessed: 21/09/2020.
6 WHO | Heated tobacco products (HTPs) market monitoring information sheet. WHO, <
 tobacco/publications/prod_regulation/htps-marketing-monitoring/en/ >, accessed: 21/09/2020.
 NGHIÊN CỨU 53
 Số 18 (418) - T9/2020 LẬP PHÁP
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
là hợp chất diacethyl - một nguyên nhân gây thuốc lá. Hóa chất có hại và nguy cơ gây hại
viêm tiểu phế quản phổi. Khói ENDS có có trong HTPs bao gồm: kim loại nặng,
chứa các chất như glycols, aldehydes, các formaldehyde, nicotin, hydrocarbon thơm đa
hợp chất hữu cơ dễ bay hơi, hydro cacbon vòng, cacbon monoxide, accetaldehyde,
thơm đa vòng, nitrosamine, kim loại, phân acrolein  một số hóa chất được xếp vào
tử silicate và các chất khác7. Dicarbonyls nhóm gây ung thư10.
(glyoxal, methylglyoxal, diacethyl) và 4. Tác hại của thuốc lá mới đối với sức
hydroxycarbonyls (acetol). Các chất này được khỏe
chứng minh là gây nên hàng loạt thay đổi
 Nicotine trong ENDS là chất gây nghiện
bệnh lý quan trọng. Các hạt siêu mịn hít vào
 và độc hại: Ngoài việc gây nghiện cao,
từ ENDS có khả năng làm tăng nguy cơ phát
 nicotine làm tăng nguy cơ rối loạn tim mạch,
triển các bệnh tim mạch hoặc hô hấp cho cả
 hô hấp, tiêu hóa, sinh sản, ức chế phản ứng
người hút và không hút. Trong đó có những
hợp chất đặc biệt nguy hiểm không tìm thấy miễn dịch và đóng vai trò rõ ràng trong việc
trong thuốc lá thông thường như glyoxal8. gây ung thư thông qua tăng sinh tế bào, mất
Tuy nhiên, mức độ độc khác nhau tùy thuộc cân bằng oxy hóa, gây chết tế bào và đột
vào các loại thuốc khác nhau, thậm chí có biến DNA, cũng như sự phát triển của khối
những loại cao hơn ở khói thuốc lá truyền u. Tiếp xúc với nicotin ở trẻ vị thành niên và
thống. Một số kim loại nặng bao gồm chì, thai nhi có ảnh hưởng cấp tính hoặc lâu dài
chomium, niken và formaldehyde tìm thấy đến phát triển não bộ, tiềm năng dẫn đến rối
trong sol khí của một số loại ENDS có nồng loạn học tâp và rối loạn tâm thần kinh11.
độ bằng hoặc cao hơn thuốc lá truyền thống ENDS - HTPs và liên quan đến bệnh lý
trong điều kiện thử nghiệm sử dụng bình tim mạch: Một nghiên cứu tổng quan hệ
thường. Khí mà người dùng hít vào và thở ra thống trên cơ sở đánh giá các nghiên cứu
từ ENDS có thể khiến cả bản thân và người thực nghiệm mới đây đã chỉ ra ENDS làm
xung quanh tiếp xúc với các chất độc hại9. tăng nguy cơ hình thành huyết khối và xơ
 Thuốc lá nung nóng (HTPs): vữa động mạch. Các nghiên cứu khác cũng
 Tổ chức Y tế thế giới khuyến cáo dù cho thấy sử dụng ENDS có liên quan đến
HTPs nung nóng thuốc lá ở nhiệt độ thấp tăng nguy cơ nhồi máu cơ tim (OR=1,7), rối
hơn thuốc lá truyền thống nhưng vẫn tạo ra loạn chức năng nội mô liên quan đến bệnh
những hóa chất tương tự như trong khói tim mạch12. 
7 E-cigarettes are harmful to health. <https://www.who.int/news-room/detail/05-02-2020-e-cigarettes-are-
 harmful-to-health>, accessed: 21/09/2020.
8 Bekki K., Uchiyama S., Ohta K., et al. (2014), Carbonyl Compounds Generated from Electronic Cigarettes.
 Int J Environ Res Public Health, 11(11), 11192–11200.
9 E-cigarettes are harmful to health. <https://www.who.int/news-room/detail/05-02-2020-e-cigarettes-are-
 harmful-to-health>, accessed: 21/09/2020.
10 WHO Report on the Global Tobacco Pandemic, 2019. WHO | Heated tobacco products (HTPs) market
 monitoring information sheet. WHO, <
 marketing-monitoring/en/ >, accessed: 21/09/2020.
11 E-cigarettes. ,
 accessed: 21/09/2020.
12 Middlekauff H.R. (2020), Cardiovascular impact of electronic-cigarette use. Trends in Cardiovascular
 Medicine, 30(3), 133–140.
 D’Amario D., Department of Cardiovascular and Thoracic Sciences, Fondazione Policlinico Universitario
 A Gemelli IRCCS, Rome, Italy, Migliaro S. và cộng sự. (2019). Electronic Cigarettes and Cardiovascular
 Risk: Caution Waiting for Evidence. European Cardiology Review, 14(3), 151–158.
54 NGHIÊN CỨU
 LẬP PHÁP Số 18 (418) - T9/2020
 THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
 ENDS - HTPs và liên quan đến bệnh hô mắt mũi, xương hàm, cổ). Chỉ riêng tại Hoa 
hấp, ung thư: Các kim loại được giải phóng Kỳ từ năm 2015 đến 2017, ước tính có
từ hơi ENDS, tùy mức độ tiếp xúc, được báo khoảng 2.035 vụ nổ ENDS và các tổn
cáo là gây ra hoặc có khả năng gây ra một thương do bỏng tại các khoa cấp cứu của 
số tác dụng phụ bao gồm khó thở, ho và thở bệnh viện Hoa Kỳ16.
khò khè, kích ứng phế quản và phổi, kích Nguy cơ phối trộn ma túy: Nguyên liệu
ứng màng nhầy ở mắt và đường hô hấp trên, phối trộn dung dịch ENDS từ nhiều loại 
suy giảm chức năng phổi, cũng như ung thư thành phần khác nhau nên có thể bị lợi dụng
phổi, mũi và cạnh mũi. Nghiên cứu cho thấy, để sử dụng ma túy thông qua việc phối trộn.
người sử dụng ENDS phát triển các thay đổi Tại Mỹ, nghiên cứu sử dụng dữ liệu Điều tra 
tế bào liên quan đến ung thư tương tự như quốc gia về sử dụng thuốc lá ở thanh thiếu
ngườ i hút thuốc lá truyền thống 13. Gần đây, niên (lớp 6 đến lớp 12) năm 2016 cho thấy,
nhiều ca tổn thương phổi nghiêm trọng và tỷ lệ đã từng sử dụng chất ma túy từ cây
cấp tính do ENDS đã được báo cáo trên toàn cannabis trong ENDS là 30.6% trong số
cầ u14. Theo số liệu của Trung tâm kiểm soát những người đã từng sử dụng ENDS17.
bệnh tật Hoa Kỳ (CDC), từ tháng 8/2019 đến Tại Việt Nam, tình trạng tội phạm ma 
ngày 18/02/2020 chỉ tính riêng ở Mỹ đã có túy trộn các loại may túy vào các sản phẩm 
68 ca tử vong và 2.807 trường hợp mắc bệnh ENDS và hướng vào đối tượng học sinh,
viêm đường hô hấp cấp phải nhập viện do sử sinh viên và giới trẻ đang rất phức tạp và một 
dụng ENDS. Trong đó hầu hết là người trẻ số vụ việc đã được điều tra, phát hiện18.
tuổi, 15% số ca nhập viện dưới 18 tuổi, 37% 5. Tác hại của thuốc lá mới về mặt xã hội,
từ 18-24 tuổi15 . kinh tế, môi trư ờng
 Nguy cơ cháy nổ: Các thiết bị trong ENDS, HTPs gây ra nhiều ảnh hưởng
EN DS có thể hỏng, lỗi và gây nổ gây ra các xấu tới an sinh xã hội, kinh tế, môi trường và 
chấn thương nghiêm trọng (miệng, mặt, cổ, sự phát triển bền vững, mặc dù cho đến nay
13 Rowell T.R., Tarran R. (2015). Will chronic e-cigarette use cause lung disease?. American Journal of
 Physiology-Lung Cellular and Molecular Physiology, 309(12), L1398–L1409.
 Một số thông tin cần biết về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
 <
 tu-thuoc-la-nung-nong.html>, accessed: 21/09/2020. Fowles J., Barreau T., Wu N. (2020). Cancer
 and Non-Cancer Risk Concerns from Metals in Electronic Cigarette Liquids and Aerosols. International
 Journal of Environmental Research and Public Health, 17(6), 2146.
14 Cobb N.K., Solanki J.N. (2020). E-Cigarettes, Vaping Devices, and Acute Lung Injury. Respir Care, 65(5),
 713–718. Layden J.E., Ghinai I., Pray I., et al. (2020). Pulmonary Illness Related to E-Cigarette Use in
 Illinois and Wisconsin — Final Report. N Engl J Med, 382(10), 903–916.
15 Health (2020). Smoking and Tobacco Use; Electronic Cigarettes. Centers for Disease Control and
 Prevention, ,
 accessed: 21/09/2020.
16 Rudy S.F., Durmowicz E.L. (2016). Electronic nicotine delivery systems: overheating, fires and explosions.
 Tob Control.
17 Trivers K.F., Phillips E., Gentzke A.S., et al. (2018). Prevalence of Cannabis Use in Electronic Cigarettes
 Among US Youth. JAMA Pediatr, 172(11), 1097–1099.
18 Lễ Mittinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không thuốc lá 25-31/5/2020.
 Chương trình Phòng chống Tác hại của Thuốc lá, <
 khong-thuoc-la/2020/06/81E201D5/le-mittinh-huong-ung-ngay-the-gioi-khong-thuoc-la-31-5-va-tuan-le-q
 uoc-gia-khong/>, accessed: 21/09/2020.
 NGHIÊN CỨU 55
 Số 18 (418) - T9/2020 LẬP PHÁP
THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
chưa thể định lượng hết được chi phí bệnh tật lệ bắt đầu hút thuốc lá điếu thông thường ở
cho xã hội do ENDS và HTPs gây nên19. những người trẻ (tuổi từ 14-30) đã từng dùng
 ENDS, HTPs hiện có xu hướng nhắm ENDS cao hơn 3,5 lần so với những người
tới đối tượng là giới trẻ thông qua hình ảnh, chưa từng sử dụng22.
phong cách tạo gu thẩm mỹ, xu hướng của Việc khuyến khích người hút thuốc
giới trẻ, bán hàng qua mạng (bán qua app chuyển sang hút ENDS/ HTPs không làm
điện thoại thông minh, quảng cáo và mua cho họ có thể bỏ hút thuốc lá, mà cần thúc
bán trên internet) là hình thức mà giới trẻ đẩy cai thuốc lá để giúp người hút thuốc
thường sử dụng, ảnh hưởng xấu đến sức không bị nghiện tất cả các dạng nghiện
khỏe, môi trường, lối sống, hành vi của giới nicotine.
trẻ. Đáng lưu ý, ENDS có nguy cơ cao tiềm 7. Kết luận và khuyến nghị
ẩn và phát sinh các tệ nạn xã hội, nhất là sử
dụng ma túy và các chất gây nghiện đồng Các sản phẩm ENDS và HTPs có chứa
thời với ENDS, ảnh hưởng đến sức khỏe, an các chất độc hại, gây nghiện nên ảnh hưởng
ninh trật tự xã hội nghiêm trọng hơn rất xấu đến sức khỏe của cả người hút và người
nhiều so với thuốc lá truyền thống20. xung quanh, gây bệnh tật, tử vong và các tác
 Thiết bị điện tử có thể hỏng, lỗi và gây hại, hậu quả về xã hội, kinh tế, môi trường
cháy nổ, thương tích, mất an toàn cho người không thấp hơn so với thuốc lá điếu thông
sử dụng. Rác thải của bộ phận điện tử gây thường. 
ảnh hưởng đến môi trường, đặc biệt là với Mặt khác, ENDS và HTPs ảnh hưởng
thiết bị sử dụng 1 lần. xấu tới thanh thiếu niên, tạo nên nguy cơ tạo
6. Thuốc lá điện tử không phải là công cụ ra một thế hệ nghiện nicotine mới. Nguy cơ
cai nghiện thuốc lá sử dụng ma túy và các chất kích thích khác
 Các sản phẩm phân phối nicotine thay đồng thời với ENDS nghiêm trọng hơn rất
thế, như ENDS và thuốc lá nung nóng, bằng nhiều so với thuốc lá điếu thông thường. 
cách nhanh chóng đưa nicotine vào não Trong những năm gần đây, Việt Nam
tương tự như thuốc lá, giúp duy trì chứ đã có sự tăng trưởng thương mại nhanh
không làm mất đi việc nghiện nicotine21 . chóng và việc sử dụng các sản phẩm mới
 Theo Tổ chức Y tế thế giới, thế giới này, phần lớn không được kiểm soát, với sự
chưa có bằng chứng ENDS giúp cai thuốc gia tăng sử dụng các sản phẩm này trong
mà ngược lại, nhiều người sử dụng đồng thời giới trẻ. Vì vậy, Nhà nước không nên cho
cả ENDS và thuốc lá thông thường. Một phép thí điểm sản xuất, quảng bá, phân phối
Nghiên cứu tại Hoa Kỳ đã kết luận rằng, tỷ các sản phẩm này n
Tài liệu tham khảo
1. Health (2020). Smoking and Tobacco Use; Electronic Cigarettes. Centers for Disease
 Control and Prevention, <https://www.cdc.gov/tobacco/basic_ information/e-
 cigarettes/severe-lung-disease.html>, accessed: 21/09/2020.
2. Layden J.E., Ghinai I., Pray I., et al. (2020). Pulmonary Illness Related to E-Cigarette
 Use in Illinois and Wisconsin - Final Report. N Engl J Med, 382(10), 903–916.
19 VN-2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf. <https://www.who.int/tobacco/ surveillance/survey/gats/
 VN- 2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf?ua=1>, accessed: 21/09/2020.
20 Fowles J., Barreau T., Wu N. (2020). Cancer and Non-Cancer Risk Concerns from Metals in Electronic
 Cigarette Liquids and Aerosols. International Journal of Environmental Research and Public Health, 17(6), 2146.
21 WHO Report on the Global Tobacco Pandemic, 2019.
22 Soneji S., Barrington-Trimis J.L., Wills T.A., et al. (2017). Association Between Initial Use of e-Cigarettes
 and Subsequent Cigarette Smoking Among Adolescents and Young Adults. JAMA Pediatr, 171(8), 788-797.
56 NGHIÊN CỨU
 LẬP PHÁP Số 18 (418) - T9/2020
 THỰC TIỄN PHÁP LUẬT
3. WHO Report on the Global Tobacco Pandemic, 2019.
4. VN-2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf. <https://www.who.int/tobacco/
 surveillance/survey/gats/VN- 2015_FactSheet_Standalone_E_Oct2016.pdf?ua=1>,
 accessed: 21/09/2020.
5. suckhoedoisong.vn (2020). Thuốc lá điện tử tăng nguy cơ ung thư phổi và hàng loạt tác
 hại khác. <https://suckhoedoisong.vn/gia-tang-thanh-thieu-nien-su-dung-thuoc-la-the-
 he-moi—n179919.html>, accessed: 21/09/2020.
6. WHO | Heated tobacco products (HTPs) market monitoring information sheet. WHO,
 <
 monitoring/en/ >, accessed: 21/09/2020.
7. E-cigarettes are harmful to health. <https://www.who.int/news-room/detail/05-02-2020-
 e-cigarettes-are-harmful-to-health>, accessed: 21/09/2020.
8. Bekki K., Uchiyama S., Ohta K., et al. (2014). Carbonyl Compounds Generated from
 Electronic Cigarettes. Int J Environ Res Public Health, 11(11), 11192–11200.
9. E-cigarettes. <https://www.who.int/westernpacific/news/q-a-detail/e-cigarettes-how-risky
 -are-they>, accessed: 21/09/2020.
10. Middlekauff H.R. (2020). Cardiovascular impact of electronic-cigarette use. Trends in
 Cardiovascular Medicine, 30(3), 133–140.
11. D’Amario D., Department of Cardiovascular and Thoracic Sciences, Fondazione
 Policlinico Universitario A Gemelli IRCCS, Rome, Italy, Migliaro S. và cộng sự. (2019).
 Electronic Cigarettes and Cardiovascular Risk: Caution Waiting for Evidence. European
 Cardiology Review, 14(3), 151–158.
12. Rowell T.R., Tarran R. (2015). Will chronic e-cigarette use cause lung disease?. American
 Journal of Physiology-Lung Cellular and Molecular Physiology, 309(12), L1398–L1409.
13. Một số thông tin cần biết về tác hại của thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng.
 <
 cua-thuoc-la-dien-tu-thuoc-la-nung-nong.html>, accessed: 21/09/2020.
14. Fowles J., Barreau T., Wu N. (2020). Cancer and Non-Cancer Risk Concerns from Metals
 in Electronic Cigarette Liquids and Aerosols. International Journal of Environmental
 Research and Public Health, 17(6), 2146.
15. Cobb N.K., Solanki J.N. (2020). E-Cigarettes, Vaping Devices, and Acute Lung Injury.
 Respir Care, 65(5), 713–718.
16. Health (2020). Smoking and Tobacco Use; Electronic Cigarettes. Centers for Disease
 Control and Prevention, <https://www.cdc.gov/tobacco/basic_information/e-cigarettes
 /severe-lung-disease.html>, accessed: 21/09/2020.
17. Rudy S.F., Durmowicz E.L. (2016). Electronic nicotine delivery systems: overheating,
 fires and explosions. Tob Control.
18. Trivers K.F., Phillips E., Gentzke A.S., et al. (2018). Prevalence of Cannabis Use in
 Electronic Cigarettes Among US Youth. JAMA Pediatr, 172(11), 1097–1099.
19. Lễ Mittinh hưởng ứng ngày Thế giới không thuốc lá 31/5 và Tuần lễ Quốc gia không
 thuốc lá 25-31/5/2020. Chương trình Phòng chống Tác hại của Thuốc lá,
 <
 la/2020/06/81E201D5/le-mittinh-huong-ung-ngay-the-gioi-khong-thuoc-la-31-5-va-tuan-
 le-quoc-gia-khong/>, accessed: 21/09/2020.
20. Soneji S., Barrington-Trimis J.L., Wills T.A., et al. (2017). Association Between Initial
 Use of e-Cigarettes and Subsequent Cigarette Smoking Among Adolescents and Young
 Adults. JAMA Pediatr, 171(8), 788–797.
 NGHIÊN CỨU 57
 Số 18 (418) - T9/2020 LẬP PHÁP