Quyền được lãng quên từ thực tiễn phán quyết trong phạm vi Liên minh châu Âu

g riêng tư của González33.
tin ban đầu về cá nhân đó được đăng tải. Khi - Vụ án giữa bốn công dân GC, AF,
thông tin không còn chính xác và không liên BH, ED với CNIL - Ủy ban Quốc gia Pháp
quan, cá nhân có quyền pháp lý để yêu cầu về thông tin và quyền tự do - (CNIL) và
các nhà xử lý dữ liệu xóa thông tin lỗi thời Google LLC (gọi tắt là vụ án GC 2019).
đó một cách hợp pháp. Do đó, CJEU cho Nội dung vụ án: Bốn công dân Pháp đã
rằng, ông González có quyền được lãng yêu cầu Google ngừng hiển thị trong kết quả
quên trên mạng Internet trong tình huống tìm kiếm (dựa trên tên của mình) những
này và cụ thể, Google phải xóa những thông đường dẫn đến các trang web có chứa các
tin không chính xác liên quan đến ông bài viết hoặc nội dung mà bên thứ ba đã
González cũng như việc loại khỏi kết quả đăng tải về họ. Google từ chối tuân thủ các
tìm kiếm của Google những đường dẫn yêu cầu hủy niêm yết này và cho rằng, dữ
không còn phù hợp. liệu cá nhân của bốn cá nhân, mặc dù nhạy
 Đồng thời, Tòa án làm rõ quyền được cảm, nhưng rất quan trọng đối với lợi ích
lãng quên không phải là quyền tuyệt đối, cần công cộng. Do đó, Google vẫn giữ nguyên
phải được cân bằng với các quyền cơ bản kết quả niêm yết cho người dùng trực tuyến.
khác, như quyền tự do ngôn luận và quyền Sau khi nhận được khởi kiện của các cá nhân
tự do truyền thông31. Tòa án cho rằng, “cần trên, CNIL ủng hộ quyết định của Google,
phải tìm kiếm sự cân bằng hợp lý đặc biệt các cá nhân này đã đưa vụ việc lên Hội đồng
giữa lợi ích đó và các quyền cơ bản của chủ Nhà nước Pháp (Conseil d’Etat), từ đó các
thể dữ liệu”32. Sự cân bằng này sẽ khác biệt câu hỏi pháp lý cụ thể được gửi đến CJEU.
30 Nguyên văn tiếng Anh: data is “adequate, relevant and not excessive in relation to the purposes for
 which they are collected”, “accurate and, where necessary, kept up to date”, and “kept in a form which
 permits identification of data subjects for no longer than necessary”.
31 Đoạn 85 của Phán quyết vụ án Google Tây Ban Nha 2014. Toàn văn Phán quyết số hiệu C-131/12, trên
 https://eur-lex.europa.eu/legal-content/EN/TXT/?uri=CELEX%3A62012CJ0131, truy cập ngày
 13/04/2020.
32 Đoạn 81 của Phán quyết vụ án Google Tây Ban Nha 2014.
33 Điều 12 (b) của Chỉ thị cho phép các cá nhân có quyền yêu cầu các nhà điều hành công cụ tìm kiếm xóa
 các kết quả tìm kiếm không phù hợp với Điều 6. Điều 12 (b) của Chỉ thị trao cho các chủ thể dữ liệu quyền
 “cải chính, xóa hoặc chặn dữ liệu mà việc xử lý không tuân thủ các quy định của [Chỉ thị]. “Điều 6 của
 Chỉ thị yêu cầu dữ liệu “đầy đủ, phù hợp và không quá liên quan đến các mục đích mà chúng được thu
 thập”, “chính xác và, khi cần thiết phải được cập nhật” và phải được giữ ở trạng thái cho phép nhận dạng
 chủ thể dữ liệu không lâu hơn cần thiết”.
44 NGHIÊN CỨU
 LẬP PHÁP Số 24 (424) - T12/2020
 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ
 Vấn đề pháp lý đặt ra: Google có được Công ước nhân quyền châu Âu liên quan đến
đối xử khác biệt, hưởng miễn trừ áp dụng quyền riêng tư và quyền tự do ngôn luận)
quy định cấm nhà quản lý dữ liệu (data trong trường hợp tự do báo chí bị đe dọa.
controller) trong việc xử lý dữ liệu cá nhân Ngoài ra, CJEU nhấn mạnh quyền của công
nhạy cảm như ý kiến chính trị, tín ngưỡng chúng trong việc tiếp cận thông tin37. Tòa án
hay triết lý và đời sống tình dục hay không, trích dẫn phán quyết của ECHR rằng, cộng
vì Google chỉ là một công cụ tìm kiếm? Một đồng không chỉ quan tâm đến việc được
câu hỏi khác liên quan đến những giải thích thông báo về một sự kiện thời sự, mà còn có
về các trường hợp ngoại lệ của việc cấm xử thể tiến hành nghiên cứu về các sự kiện trong
lý dữ liệu cá nhân nhạy cảm. quá khứ. CJEU cũng thừa nhận rằng, lợi ích
 Tóm tắt nội dung phán quyết của cộng đồng liên quan đến thông tin tố
 CJEU cho rằng, Google là một nhà quản tụng hình sự là khác nhau về mức độ và có
lý dữ liệu34. Các nhà điều hành công cụ tìm thể phát triển theo thời gian, đặc biệt là tùy
kiếm như Google phải chịu trách nhiệm từng trường hợp vụ án hình sự khác nhau (ví
pháp lý giống như các nhà quản lý dữ liệu dụ như bản chất và mức độ nghiêm trọng của
khác khi xử lý các dữ liệu nhạy cảm của cá hành vi phạm tội, quá trình thực hiện hoạt
nhân, dù các dữ liệu cá nhân được đề cập động tố tụng và kết quả của quá trình tố tụng,
xuất hiện trên trang web do bên thứ ba đăng thời gian trôi qua kể từ thời điểm xảy ra vụ
tải, vì các công cụ tìm kiếm đã niêm yết việc, sự quan tâm của cộng đồng tại thời
đường dẫn đến các trang web đó trong danh điểm tìm kiếm thông tin, nội dung và hình
sách kết quả tìm kiếm35. Vì nếu áp dụng quy thức của việc đăng tải thông tin cá nhân...)38.
định lỏng lẻo hơn đối với các nhà điều hành - Vụ án Google Inc. và Ủy ban quốc gia
công cụ tìm kiếm trong việc xử lý dữ liệu Pháp về thông tin và quyền tự do -
nhạy cảm sẽ đi ngược lại mục đích của Commission nationale de l’informatique et
GDPR, có thể tạo ra sự can thiệp đặc biệt des libertés (CNIL) (gọi tắt vụ án Google -
nghiêm trọng đối với quyền riêng tư và CNIL 2019).
quyền bảo vệ dữ liệu cá nhân. Tòa án cũng Nội dung vụ án39: Đây là tranh chấp giữa
nhấn mạnh các trường hợp ngoại lệ đối với Google Inc. và CNIL - Ủy ban Quốc gia
việc xử lý dữ liệu cá nhân nhạy cảm của một Pháp về thông tin và quyền tự do, liên quan
công cụ tìm kiếm có thể được tiến hành nếu đến phạm vi lãnh thổ áp dụng quyền hủy
có sự đồng ý của chủ thể dữ liệu; nếu dữ liệu niêm yết đối với các kết quả tìm kiếm trên
được công khai rõ ràng bởi chủ thể dữ liệu; Google. Vào năm 2015, CNIL đã thông báo
hoặc khi việc xử lý là cần thiết vì lý do lợi và yêu cầu Google phải xóa một số niêm yết
ích công cộng đáng kể trên cơ sở pháp luật (đường dẫn) liên quan đến một số cá nhân
của EU hoặc của quốc gia thành viên36. cư trú tại Pháp khỏi tất cả các phiên bản của
 Trong việc xem xét yếu tố lợi ích công công cụ tìm kiếm Google trên toàn thế giới,
cộng, CJEU đã đề cập đến các phán quyết cụ thể đối với tất cả các tên miền, bao gồm
của ECHR (dựa trên Điều 8, và Điều 10 cả google.com. CNIL lập luận rằng, với việc
3 4 Xem đoạn 35, 36, 37 của Phán quyết vụ án GC 2019.
35 Xem đoạn 44, 45, 46 của Phán quyết vụ án GC 2019.
36 Xem từ đoạn 61 đến đoạn 66 của Phán quyết vụ án GC 2019.
37 Xem đoạn 76 của Phán quyết vụ án GC 2019.
38 Xem đoạn 77 của Phán quyết vụ án GC 2019.
39 Toàn văn Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019, số hiệu C-507/17, tuyên ngày 24/09/2019, đăng tải trên
 c=first&mode=DOC&pageIndex=0&cid=969325, truy cập ngày 26/04/2020. Xem thêm vụ án khác có
 liên quan Vụ án giữa bốn công dân GC, AF, BH, ED với CNIL - Ủy ban quốc gia Pháp về thông tin và
 quyền tự do - (CNIL) và Google LLC (gọi tắt là vụ án GC 2019), Toàn văn phán quyết vụ án giữa bốn
 công dân GC, AF, BH, ED với CNIL - Ủy ban quốc gia Pháp về thông tin và quyền tự do - (CNIL) và
 Google LLC (gọi tắt là vụ án GC 2019), số hiệu C-136/17, tuyên ngày 24/09/2019, đăng tải trên
 c=first&mode=DOC&pageIndex=0&cid=969167, truy cập ngày 26/04/2020.
 NGHIÊN CỨU 45
 Số 24 (424) - T12/2020 LẬP PHÁP
KINH NGHIỆM QUỐC TẾ
hủy niêm yết trên toàn cầu mới có thể đảm Tóm tắt nội dung phán quyết: CJEU đã
bảo hiệu quả tuân thủ quyền được lãng quên phán quyết rằng: i) Việc hủy niêm yết
của cá nhân, vì nếu một niêm yết về một cá (đường dẫn) của Google nên được giới hạn
nhân sống ở Pháp được Google hủy bỏ, ở các phiên bản của công cụ tìm kiếm này ở
thông tin về người đó sẽ không thể truy cập các quốc gia thành viên EU khi đáp ứng
được nữa, bất kể việc tìm kiếm được thực những điều kiện nhất định; ii) khi Google
hiện trên tên miền tìm kiếm ở quốc gia nào40. nhận được yêu cầu hủy đường dẫn đến trang
 Tuy nhiên, Google cho rằng, CNIL chỉ web có dữ liệu nhạy cảm được công bố,
có quyền yêu cầu Google thực hiện hủy Google phải xem xét lợi ích cân bằng giữa
niêm yết đối với kết quả tìm kiếm thực hiện các quyền riêng tư và bảo vệ dữ liệu của
trên tên miền google.fr, Google từ chối thực người yêu cầu hủy niêm yết đó và lợi ích hợp
hiện yêu cầu của CNIL. Sau khoảng thời pháp của những người dùng internet khác
gian quy định gỡ bỏ của CNIL nhưng quan tâm đến thông tin đó. CJEU cũng cho
Google không thực hiện, CNIL đã tuyên rằng, các nhà khai thác công cụ tìm kiếm
phạt 100.000 EUR đối với Google41. Google được yêu cầu bổ sung việc hủy đường dẫn
tiến hành kháng cáo quyết định xử phạt này thông qua các biện pháp kỹ thuật công nghệ
lên Hội đồng Nhà nước Pháp (Conseil nhằm ngăn chặn chặt chẽ người dùng
d’État)42 nhằm hủy quyết định xử phạt internet ở EU truy cập vào các đường dẫn
100.000 EUR của CNIL43. Hội đồng Nhà khi sử dụng phiên bản công cụ tìm kiếm bên
nước Pháp nhận thấy một số khó khăn liên ngoài EU (có tên miền không phải là các
quan đến việc giải thích Chỉ thị năm 199544, quốc gia thành viên EU). 
nên đã đưa những vấn đề pháp lý của vụ án 3. Nhận xét về các phán quyết liên quan
này lên CJEU, yêu cầu Tòa án xem xét phạm
vi áp dụng Điều 12 (b) và 14 (a) của Chỉ thị đến quyền được lãng quên 
năm 1995. Các phán quyết trên đã tạo ra thực tiễn
 Vấn đề pháp lý đặt ra: CJEU xem xét pháp lý quan trọng ở châu Âu trong việc bảo
phạm vi lãnh thổ áp dụng pháp luật bảo vệ vệ dữ liệu cá nhân trên mạng Internet. 
dữ liệu của EU (bao gồm cả Chỉ thị năm Trước hết, các phán quyết đã góp phần
1995) và Quy định bảo vệ dữ liệu chung nâng cao nhận thức cá nhân trong việc tiến
(GDPR)). Cụ thể, các nhà điều hành công cụ hành yêu cầu các nhà quản lý dữ liệu tuân
tìm kiếm (như Google) có buộc thực hiện thủ quyền được lãng quên. Sau phán quyết
quyền hủy niêm yết (xóa các đường dẫn vụ án Google Tây Ban Nha năm 2014 này
trong kết quả tìm kiếm thực hiện trên công của CJEU, các nhà điều hành công cụ tìm
cụ tìm kiếm của Google) khi được yêu cầu: kiếm như Google (dù máy chủ của công ty
(1) Trên tất cả các phiên bản của công cụ tìm xử lý dữ liệu này được đặt ngoài châu Âu)
kiếm (trên toàn thế giới) hoặc (2) Chỉ trên đã phải tuân thủ nghiêm túc việc đảm bảo
các phiên bản tương ứng với tất cả các quốc quyền được lãng quên theo pháp luật EU và
gia thành viên (trong EU), hoặc (3) Chỉ trên xử lý một số lượng lớn yêu cầu từ các cá
phiên bản tương ứng với quốc gia thành viên nhân để xóa các đường dẫn trong các kết quả
của người yêu cầu hủy tham chiếu cư trú45. tìm kiếm Google46.
40 NIL, “Right to be forgotten”: the CJEU ruled on the issue”, https://www.cnil.fr/en/right-be-forgotten-cjeu-
 ruled-issue, truy cập ngày 26/04/2020. 
41 Xem đoạn 33 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019.
42 Hội đồng nhà nước Pháp (Conseil d’État) là một cơ quan tư pháp, làm nhiệm vụ hỗ trợ cho các cơ quan
 hành pháp của Chính phủ Pháp bằng việc đưa ra các tư vấn pháp lý và là tòa án tối cao trong việc xét xử
 các vụ án hành chính.
43 Xem đoạn 34 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019. 
44 Xem đoạn 39 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019.
45 Xem đoạn 43 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019.
46 NGHIÊN CỨU
 LẬP PHÁP Số 24 (424) - T12/2020
 KINH NGHIỆM QUỐC TẾ
 Đối với phán quyết vụ án Google - công ty xử lý dữ liệu cá nhân tiếp tục mở
CNIL 2019, đây được đánh giá là bước lùi rộng phạm vi của họ trên phạm vi toàn cầu,
trong mục tiêu thiết lập một tiêu chuẩn bảo điều này sẽ làm gia tăng căng thẳng giữa các
vệ dữ liệu cá nhân ở mức độ toàn diện cho cơ quan quản lý dữ liệu quốc gia và các công
cư dân EU. Bằng cách giới hạn rõ ràng phạm ty khai thác, xử lý dữ liệu cá nhân. Nếu
vi lãnh thổ của quyền được lãng quên, phán không có các tiêu chuẩn quốc tế về việc xử
quyết này giúp minh thị phạm vi áp dụng các lý thông tin cá nhân được thiết lập trên phạm
quy định bảo vệ dữ liệu và quyền riêng tư vi toàn cầu, các cơ quan tài phán quốc gia sẽ
chỉ trong phạm vi lãnh thổ EU. Điều này cố gắng mở rộng các tiêu chuẩn bảo mật dữ
phản ánh sự hạn chế của khung pháp lý hiện liệu cá nhân trong pháp luật nội địa, và thực
tại chưa bảo vệ đầy đủ quyền riêng tư và dữ hiện các quy định trên phạm vi toàn cầu
liệu cá nhân cho cư dân EU. Trong bối cảnh nhằm đảm bảo việc bảo vệ dữ liệu cá nhân
mạng Internet được sử dụng trên phạm vi của các công dân của họ. 
toàn cầu, những người dùng internet ngoài Điều cuối cùng là áp lực cho các nhà
EU có thể truy cập và sử dụng đường dẫn đề khai thác công cụ tìm kiếm khi nhận được
cập đến thông tin liên quan đến một cư dân yêu cầu gỡ bỏ niêm yết trong kết quả tìm
ở EU, và tác động từ việc sử dụng thông tin kiếm. Họ phải thực hiện việc phân xử bài
này ngay lập tức và nghiêm trọng đối với cư toán lợi ích cân bằng của người yêu cầu
dân đó47. quyền được lãng quên và các lợi ích công
 Tuy nhiên, cũng trong phán quyết vụ án cộng khác. Để quyền được lãng quên được
Google - CNIL 2019, CJEU đã để mở khả áp dụng hiệu quả hơn đối với các cá nhân,
năng các quốc gia thành viên tự thiết lập tiêu Ủy ban châu Âu đã đề xuất đảo ngược nghĩa
chuẩn quốc tế về bảo vệ dữ liệu cá nhân vụ chứng minh: đó là nghĩa vụ công ty quản
trong nội luật, không trái với pháp luật của lý dữ liệu chứng minh rằng dữ liệu không
EU48. Qua đó, có thể nhận thấy, CJEU đã thể bị xóa vì vẫn còn cần thiết hoặc là vẫn
tuyên phán quyết có lợi cho Google trong vụ có liên quan đến cá nhân, chứ không phải
kiện này, nhưng đồng thời lại khẳng định nghĩa vụ của cá nhân để chứng minh rằng
tính hợp pháp của việc áp đặt lệnh gỡ bỏ thông tin về cá nhân mình không phù hợp,
niêm yết ở phạm vi toàn cầu trong tương lai. không liên quan, hay lỗi thời Những tiêu
CJEU cho rằng, các Tòa án quốc gia thành chí dù được chỉ ra trong các phán quyết,
viên và các cơ quan bảo vệ dữ liệu quốc gia nhưng vẫn còn khá mờ nhạt. Do đó, các
(DPA) hoàn toàn có thể dựa trên những tiêu phán quyết trong tương lai của CJEU và
chuẩn của nội luật để áp đặt lệnh gỡ bỏ niêm ECHR cần giải thích rõ hơn những tiêu chí
yết đối với các nhà điều hành công cụ tìm này nhằm đảm bảo việc thực hiện quyền
kiếm trên phạm vi toàn cầu trong những được lãng quên trên mạng Internet hiệu quả
 49 50
trường hợp thích đáng . Trong bối cảnh các và minh bạch hơn n
46 Tính đến 2/2018, Google cho biết họ đã nhận được hơn 650.000 yêu cầu xóa một số trang web khỏi kết
 quả tìm kiếm (liên quan đến hơn 2,43 triệu đường dẫn) kể từ phán quyết Google Tây Ban Nha 2014, và họ
 đã xóa khoảng 43% trong số đó. Xem thông tin trên https://www.npr.org/sections/thetwo-
 way/2018/02/28/589411543/google-received-650-000-right-to-be-forgotten-requests-since-2014, truy cập
 ngày 26/04/2020. 
47 Xem đoạn 57 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019.
48 Mary Samonte, 10/2019, “Google v CNIL Case C-507/17: The Territorial Scope of the Right to be
 Forgotten Under EU Law”, đăng tải trên https://europeanlawblog.eu/2019/10/29/google-v-cnil-case-c-507-
 17-the-territorial-scope-of-the-right-to-be-forgotten-under-eu-law/, truy cập ngày 26/04/2020.
49 Xem đoạn 72 Phán quyết vụ án Google - CNIL 2019.
50 DR. GABRIELA ZANFIR-FORTUNA, “Key Findings From the Latest ‘Right To Be Forgotten’ Cases”,
 trên https://fpf.org/2019/09/27/key-findings-from-the-latest-right-to-be-forgotten-cases/, truy cập ngày
 26/04/2020.
 NGHIÊN CỨU 47
 Số 24 (424) - T12/2020 LẬP PHÁP