Những lỗi sai thường gặp của sinh viên chuyên ngành Tiếng Trung Quốc trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 trong sử dụng bổ ngữ kết quả

16 17 13 116 
Tỷ lệ 4.65 13.37 3.63 2.33 2.47 1.89 16.86 
Loại lỗi 
sai 
Thay thế 
sai phó từ 
phủ định 
Sai thứ tự 
tân ngữ 
Sai trật từ 
động từ và 
bổ ngữ kết 
qủa 
Nhầm 
sang bổ 
ngữ trạng 
thái 
Nhầm 
sang bổ 
ngữ khả 
năng 
Thiếu 
trợ 
từ“了” 
Không 
trả lời 
Số lượng 74 177 11 19 48 25 23 
Tỷ lệ 10.76 25.73 1.60 2.76 6.98 3.63 3.34 
Bảng 4. Tỷ lệ lỗi sai của sinh viên năm 3 
Loại lỗi 
sai 
Né tránh 
thành 2 
phân câu 
Bỏ sót bổ 
ngữ kết quả 
Bỏ sót 
động từ 
Bỏ sót tân 
ngữ 
Thêm sai 
động từ 
Thêm sai 
bổ ngữ 
kết quả 
Thay thế 
sai bổ 
ngữ kết 
quả 
Số lượng 15 56 20 8 7 8 50 
Tỷ lệ 3.93 14.66 5.24 2.09 1.83 2.09 13.09 
Loại lỗi 
sai 
Thay thế 
sai phó từ 
phủ định 
Sai thứ tự 
tân ngữ 
Sai trật từ 
động từ 
và bổ ngữ 
kết qủa 
Nhầm 
sang bổ 
ngữ trạng 
thái 
Nhầm 
sang bổ 
ngữ khả 
năng 
Thiếu 
trợ 
từ“了” 
Không 
trả lời 
Số lượng 8 95 7 24 48 25 11 
Tỷ lệ 2.09 24.87 1.83 6.28 12.57 6.54 2.88 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 34/2019 
77 
Kết quả cho thấy loại hình lỗi sai mang tính quy luật qua các năm bao gồm: Né tránh 
sử dụng bổ ngữ kết quả, tách ra làm 2 phân câu khác nhau; Bỏ sót bổ ngữ kết quả; Bỏ sót 
động từ; Bỏ sót tân ngữ; Thêm sai bổ ngữ kết quả; Thêm sai động từ; Thay thế sai bổ ngữ 
kết quả; Thay thế sai phó từ phủ định; Sai trật tự tân ngữ; Sai trật tự động từ và bổ ngữ kết 
quả; Nhầm sang bổ ngữ trạng thái; Nhầm sang bổ ngữ khả năng; Thiếu trợ từ “了”. Trong 
đó lỗi sai điển hình nhất là sai trật tự. 
2.1.3. So sánh tình hình mắc lỗi sai mang tính quy luật của sinh viên theo 
từng năm 
Bảng 5. Thực trạng điểm số của sinh viên các năm 
 Năm Số người 
Điểm 
trung 
bình 
Sai số 
chuẩn 
Chỉ số 
lệch cơ 
bản 
95% khoảng tin cậy 
Giá trị 
nhỏ nhất 
Giá trị 
lớn nhất Cận dưới Cận trên 
Bài tập 
1 
1 58 5.29 2.616 .343 4.61 5.98 0 10 
2 49 6.51 .960 .137 6.23 6.79 4 8 
3 42 8.98 .749 .116 8.74 9.21 8 10 
Tổng 149 6.73 2.312 .189 6.36 7.11 0 10 
Bài tập 
2 
1 58 1.10 1.071 .141 .82 1.39 0 4 
2 49 1.86 .500 .071 1.71 2.00 1 3 
3 42 2.52 .594 .092 2.34 2.71 2 4 
Tổng 149 1.75 .979 .080 1.59 1.91 0 4 
Bài tập 
3 
1 58 7.48 2.296 .301 6.88 8.09 4 12 
2 49 10.08 .786 .112 9.86 10.31 9 12 
3 42 11.21 .750 .116 10.98 11.45 10 13 
Tổng 149 9.39 2.217 .182 9.03 9.75 4 13 
Bài tập 
4 
1 58 .76 .979 .129 .50 1.02 0 3 
2 49 2.51 .711 .102 2.31 2.71 1 4 
3 42 3.19 .634 .098 2.99 3.39 2 4 
Tổng 149 2.02 1.318 .108 1.81 2.23 0 4 
Phần 3 
1 58 14.64 4.86 0.64 13.36 15.92 5 25 
2 49 20.96 1.79 0.26 20.44 21.47 16 24 
3 42 25.90 1.54 0.24 25.42 26.39 23 29 
Tổng 149 19.89 5.68 0.47 18.97 20.81 5 29 
78 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI 
Nhằm kiểm nghiệm tính khác biệt của việc chấm điểm từng câu trong các bài tập mà 
sinh viên đã làm, chúng tôi tiến hành phân tích việc chấm điểm trong phần 3, bài tập của 
sinh viên. Mỗi tiêu đề được tính điểm theo hệ nhị phân 0,1, trong đó điểm tối đa của bài 1 
là 10 điểm. Tối đa của bài 2 là 5 điểm. Tối đa của bài 3 là 14 điểm. Tối đa của bài 4 là 6 
điểm. Tổng điểm của phần 3 là 35 điểm. 
Từ giá trị trung bình của bảng 5 cho thấy, sinh viên năm ba đạt điểm cao nhất, tiếp 
theo là sinh viên năm hai và cuối cùng là sinh viên năm nhất. Để kiểm nghiệm về độ tin 
cậy, tác giả phân tích phương sai đơn nhân tố và thu được kết quả như sau: 
Bảng 6. Phương sai đơn nhân tố về điểm của sinh viên qua các năm 
 Phương sai Độ tự do Giá trị F Giá trị P 
Bài tập 1 
Giữa tổ组间 334.023 2 53.328 .000 
Trong tổ组内 457.238 146 
Tổng 791.262 148 
Bài tập 2 
Giữa tổ组间 49.957 2 39.702 .000 
Trong tổ组内 91.856 146 
Tổng 141.812 148 
Bài tập 3 
Giữa tổ组间 374.195 2 77.333 .000 
Trong tổ组内 353.228 146 
Tổng 727.423 148 
Bài tập 4 
Giữa tổ组间 161.598 2 123.730 .000 
Trong tổ组内 95.342 146 
Tổng 256.940 148 
Phần 3 
Giữa tổ组间 3175.348 2 144.972 .000 
Trong tổ组内 1598.934 146 
Tổng 4774.282 148 
Kết quả cho thấy, điểm số của sinh viên ba năm cho 4 bài tập của phần 3 đều đạt được 
mức độ tin cậy (p < 0.05); vì thế có thể kết hợp với giá trị trung bình và rút ra kết luận như 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 34/2019 
79 
sau: Kết quả điểm của sinh viên năm ba tốt hơn năm thứ hai, kết quả của sinh viên năm thứ 
hai tốt hơn năm thứ nhất. Kết quả này hoàn toàn phù hợp với giả thuyết ban đầu của tác 
giả, tức là thời gian học tập bổ ngữ kết quả càng dài sẽ giúp thành tích học tập càng tốt do 
được tiếp xúc nhiều với bổ ngữ kết quả. 
Trong phần 2 của phiếu điều tra, tác giả đi tìm hiểu tình hình sử dụng sách lược học 
tập, thái độ học tập, sách lược giao tiếp, và tiến hành chấm điểm theo thang 5 mức độ của 
Likert. Sau đó tác giả lại tiếp tục tiến hành phân tích tính tương quan giữa sách lược học 
tập và kết quả học tập để kiểm nghiệm mối tương quan giữa kết quả học tập và sách lược 
học tập, trong đó số liệu của phần 2 là giá trị điểm trung bình của mỗi câu hỏi. Kết quả 
như sau: 
Bảng 7. Tương quan giữa phần 2 và phần 3 của Phiếu điều tra 
 Phần 2 Phần 3 
Phần 2 
Pearson Correlation 1 .454** 
Sig. (2-tailed) .000 
N 149 149 
Phần 3 
Pearson Correlation .454** 1 
Sig. (2-tailed) .000 
N 149 149 
(** Biểu thị chỉ số tương quan đạt độ tin cậy 0.01) 
Kết quả cho thấy, hệ số tương quan giữa phần 2 và phần 3 là 0,454- đạt được mức độ 
tin cậy 0,01. Điều này nói lên rằng thành tích học tập, thái độ học tập và sách lược học tập 
có mối tương quan tỉ lệ thuận. Những sinh viên có thái độ học tập, sách lược học tập và 
sách lược giao tiếp càng tốt thì kết quả học tập càng tốt. 
2.2. Các nguyên nhân mắc lỗi sai 
2.2.1. Nguyên nhân chủ quan 
 Ảnh hưởng của tiếng mẹ đẻ 
Ảnh hưởng của kiến thức có từ trước là một khái niệm của tâm lý học, chỉ những kiến 
thức, kĩ năng phương pháp và trạng thái đã có ảnh hưởng đến những kiến thức mới, kĩ 
năng mới học. Ảnh hưởng này chia ra làm hai loại: Ảnh hưởng mang tính tích cực và ảnh 
hưởng mang tính tiêu cực. Do sinh viên Việt Nam khi bắt đầu học tiếng Trung thì vốn ngôn 
80 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI 
ngữ tiếng Việt đã vững và thành thạo, do đó theo thói quen, sinh viên sẽ mang những kiến 
thức mà mình đã có áp dụng vào việc học tiếng Trung. Tuy nhiên, tiếng Trung và tiếng Việt 
có quy tắc cấu tạo và sử dụng ngôn ngữ khác nhau, vì vậy gây ra các lỗi trong khi học. 
Trước tiên, tiếng Việt cũng có bổ ngữ, thế nhưng nội hàm lại không giống nhau. Bổ 
ngữ của tiếng Việt gần giống như tân ngữ của tiếng Trung. Điều đáng chú ý là trong trường 
hợp biểu thị kết quả động tác thì tiếng Việt dùng bổ ngữ kết quả tất nhiên để biểu đạt kết 
quả đó. Trong trường hợp động từ không mang tân ngữ, tiếng Trung và tiếng Việt đều sử 
dụng cụm từ “động từ + từ chỉ kết quả”, tuy tên gọi không giống nhau nhưng cách thức thì 
giống nhau. Trong trường hợp động từ mang tân ngữ, tiếng Trung sử dụng kết cấu “động từ 
+ bổ ngữ kết quả + tân ngữ” hoặc câu chữ “把” đưa tân ngữ lên trước tức là “把 + tân ngữ 
+ động từ + bổ ngữ kết quả”. Còn trong tiếng Việt lại sử dụng hai hình thức câu tương 
đương với hai hình thức câu trong tiếng Trung như sau: “động từ + tân ngữ + bổ ngữ kết 
quả” và “động từ + bổ ngữ kết quả + tân ngữ”. Tuy nhiên, cấu trúc “động từ + tân ngữ + 
bổ ngữ kết quả” được sử dụng phổ biến hơn và sử dụng như một thói quen ngôn ngữ 
hàng ngày. 
Bảng 8. So sánh câu không mang tân ngữ trong tiếng Trung và tiếng Việt 
Câu tiếng Trung Câu tiếng Việt 
我们听完了。 
Tác giả nghe xong rồi. 
我们 听 完 了 
他寄走了。 
Anh ấy gửi đi rồi. 
他 寄 走 了 
我们商量好了。 
Tác giả bàn bạc xong rồi. 
我们 商量 好 了 
Bảng 9. So sánh câu mang tân ngữ trong tiếng Trung và tiếng Việt 
Câu tiếng Trung Câu tiếng Việt 
我们听完今天的课文了。 
或（我们把今天的课文听完了） 
Tác giả nghe xong bài khóa hôm nay rồi 
我们 听 完 今天的课文 了 
Tác giả nghe bài khóa ngày hôm nay xong rồi 
我们 听 今天的课文 完 了 
他寄走妈妈给我的钱了。 
或（他把妈妈给我的钱寄走了） 
Anh ấy gửi đi tiền mà mẹ cho tôi rồi 
他 寄 走 妈妈给我的钱 了 
Anh ấy gửi tiền mà mẹ cho tôi đi rồi 
他 寄 妈妈给我的钱 走 了 
我们商量好这件事情了。 
或（我们把这件事情商量好了） 
Tác giả bàn bạc xong chuyện này rồi 
我们 商量 好 这件事情 了 
Tác giả bàn bạc chuyện này xong rồi 
我们 商量 这件事情 好 了 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 34/2019 
81 
 Ảnh hưởng của kiến thức ngôn ngữ đích 
Sinh viên Việt Nam trước khi tiếp xúc với bổ ngữ kết quả tiếng Trung đã được học bổ 
ngữ trạng thái và bổ ngữ khả năng, những kiến thức này khiến cho sinh viên dễ nhầm lẫn 
khi học và áp dụng bổ ngữ kết quả. Kết quả phiếu điều tra cho thấy rất nhiều sinh viên Việt 
Nam đều cho rằng “小王没吃完饭就跑出去了” là đúng, còn câu “小王不吃晚饭就不可
出去” là sai. Hiện tượng này nói lên rằng sinh viên đã nắm được hình thức phủ định của bổ 
ngữ kết quả là “没+ động từ+ bổ ngữ kết quả”, nhưng không để ý tới câu “小王不吃完饭
就不可出去” là câu điều kiện giả thiết và trong câu điều kiện giả thiết thì dùng “不” để 
phủ định bổ ngữ kết quả. Từ đó dẫn đến việc sử dụng nhầm lẫn bổ ngữ kết quả trong tiếng 
Trung tạo nên lỗi sai: dùng thay thế sai phó từ phủ định. 
Một số động từ trong tiếng Trung khi làm bổ ngữ kết quả thì ý nghĩa từ vựng thay đổi, 
ví dụ như chữ “见”, ý nghĩa cơ bản là “nhìn và thấy kết quả”. Khi từ “见” làm bổ ngữ kết 
quả dùng sau các động từ cảm quan “看, 瞧, 望, 听, 闻” biểu thị “động tác có kết quả”, có 
lúc lại dùng sau “遇,碰, 梦”. Hoặc như từ “住”, ý nghĩa cơ bản là “ở” nhưng khi làm bổ 
ngữ kết quả thì biểu thị ý nghĩa “cố định vị trí của người và vật thông qua động tác”. 
 2.2.2. Nguyên nhân khách quan 
 Biên soạn giáo trình 
Giáo trình là tài liệu quan trọng để giáo viên giảng dạy và sinh viên học tập. Giáo trình 
đang được sử dụng để dạy tiếng Trung ở trường Đại học Sư phạm Hà Nội 2 là 《汉语教
程》, phần giải thích về đặc điểm và cách dùng của bổ ngữ kết quả chưa đầy đủ. Trong 
giáo trình, phần Hình thức phủ định của bổ ngữ kết quả là “没+ động từ+ bổ ngữ kết quả” 
và đằng sau bổ ngữ kết quả bỏ chữ “了”. Như thế rất dễ làm cho sinh viên hiểu lầm rằng 
trong tất cả các trường hợp thì hình thức phủ định của bổ ngữ kết quả đều phải dùng “没”, 
nhưng trên thực tế có thể dùng “不” để biểu thị ý phủ định trong câu điều kiện giả thiết. Ví 
dụ, “你不做完不可出去”. 
Ngoài ra hình thức bài tập có phần đơn điệu khi chủ yếu là các dạng bài điền từ vào 
chỗ trống và thay thế. Các loại bài tập này có tác dụng giúp sinh viên làm quen với bổ ngữ 
kết quả, nhưng chỉ sử dụng hình thức bài tập như thế sẽ khiến sinh viên thấy khô khan, 
không có lợi cho việc nắm bắt quan hệ ý nghĩa giữa bổ ngữ kết quả và động từ, bổ ngữ kết 
quả và hình dung từ, động từ và hình dung từ + bổ ngữ kết quả. 
Đối với vài bổ ngữ kết quả trừu tượng như “住”, trong giáo trình chỉ giải thích ý nghĩa 
ngữ pháp cụ thể của động từ làm tân ngữ mà bỏ qua ý nghĩa trừu tượng của nó. Cụ thể, 
trong phần giải thích về ý nghĩa ngữ pháp của từ “住”, giáo trình chỉ giải thích là biểu thị ý 
82 TRƯỜNG ĐẠI HỌC THỦ ĐÔ HÀ NỘI 
nghĩa “cố định vị trí của người và vật thông qua động tác”, nhưng từ “住” còn có thể biểu 
thị “sự tạm dừng, dừng lại, hoặc tĩnh lại của tư duy cảm xúc của con người”. Ví dụ “一句
话, 把他问住了, 当时他就愣住了”, phần giải thích như vậy khiến sinh viên khi sử dụng 
trong thực tế có xu hướng tránh sử dụng từ “住” mà sẽ tìm một bổ ngữ khác để thay thế. 
Và đương nhiên ý nghĩa sẽ không tương đương. 
 Phương pháp giảng dạy 
Khi dạy về bổ ngữ kết quả, giáo viên cần phải so sánh bổ ngữ kết quả với hình thức 
biểu đạt tương đương trong tiếng Việt, tìm ra các điểm giống và khác nhau, nhấn mạnh cho 
sinh viên những điểm cần lưu ý. Để làm được điều đó, giáo viên cần nắm vững kiến thức 
tiếng Việt, hiểu được động cơ và trình độ của sinh viên, đặc biệt cần phải nắm được quy 
luật học tập của sinh viên. Chỉ như vậy mới có thể đảm bảo được tính hiệu quả của việc 
dạy học. 
Áp dụng phương pháp giảng dạy “tinh giảng đa luyện”, có nghĩa là giảng viên sẽ chỉ 
giảng dạy những điều sinh viên có thể hiểu được và để cho sinh viên có nhiều cơ hội luyện 
tập, vì kĩ năng ngôn ngữ không phải dạy là biết được, mà phải luyện mới nắm bắt được. 
Giảng viên cần đưa ra các nhiệm vụ cụ thể cho sinh viên, yêu cầu sinh viên hoàn thành các 
bài tập liên quan tới bổ ngữ kết quả như: điền vào chỗ trống, ghép hai câu đơn thành câu 
ghép có sử dụng bổ ngữ kết quả, phán đoán đúng sai, dịch sang tiếng Việt/Trung. Ngoài ra 
còn cần yêu cầu sinh viên sử dụng các bổ ngữ kết quả đã học vào giao tiếp thực tế. 
3. KẾT LUẬN 
Kết quả phiếu điều tra cho thấy lỗi sai mang tính quy luật của sinh viên năm nhất 
mang tính điển hình nhất. Loại hình sai phức tạp nhất bao gồm: Né tránh sử dụng bổ ngữ 
kết quả, tách ra làm 2 phân câu khác nhau; Bỏ sót bổ ngữ kết quả; Bỏ sót động từ; Bỏ sót 
tân ngữ; Thêm sai bổ ngữ kết quả; Thêm sai động từ; Thay thế sai bổ ngữ kết quả; Thay thế 
sai phó từ phủ định; Sai trật tự tân ngữ; Sai trật tự động từ và bổ ngữ kết quả; Nhầm sang 
bổ ngữ trạng thái; Nhầm sang bổ ngữ khả năng; Thiếu trợ từ “了”. 
(Nghiên cứu này được tài trợ từ nguồn kinh phí Khoa học Công nghệ của trường Đại 
học Sư phạm Hà Nội 2 cho Đề tài Khoa học cấp trường, mã số C.2018.40) 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Huang Xiao Ying (2008), Nghệ thuật dạy học tiếng Hán đối ngoại trên lớp, - Nxb Đại học 
Ngôn ngữ Bắc Kinh, Bắc Kinh. 
2. Liu Xun (2002), Dẫn luận giảng dạy tiếng Hán đối ngoại, - Nxb Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, 
Bắc Kinh. 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 34/2019 
83 
3. Liu Yue Hua (2010), Ngữ pháp tiếng Hán hiện đại thực dụng, - Nxb Thương vụ, Bắc Kinh. 
4. Lu Shu Xiang (1977), “Nghiên cứu ngữ pháp bằng cách so sánh”, Tạp chí “Dạy học và nghiên 
cứu ngôn ngữ”, tập 2, - Nxb Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, Bắc Kinh. 
5. Lu Jian Ji (1999), Tuyển tập những suy nghĩ về giảng dạy tiếng Hán đối ngoại, - Nxb Đại học 
Ngôn ngữ Bắc Kinh, Bắc Kinh. 
6. Wang Li (1985), “Tuyển chọn các báo cáo tại Hội thảo giảng dạy tiếng Hán quốc tế lần thứ 1”, 
Tạp chí “Dạy học và nghiên cứu ngôn ngữ”, tập 4, - Nxb Đại học Ngôn ngữ Bắc Kinh, Bắc 
Kinh. 
7. Xu Zi Liang (2002), Nghiên cứu lý luận tri nhận về giảng dạy tiếng Hán là một môn ngoại 
ngữ, - Nxb Dạy học Hoa ngữ, Bắc Kinh. 
8. Ban Biên tập từ điển Viện Nghiên cứu Ngôn ngữ - Viện Khoa học xã hội Trung Quốc (2005), 
Từ điển tiếng Hán hiện đại, (tái bản lần thứ 5), - Nxb Thương vụ, Bắc Kinh. 
A STUDY ON VIETNAMESE STUDENTS’ RESULT 
COMPLEMENT ERRORS 
Abstract: Complement of Result is an important and difficult grammar aspect in teaching 
and learning Chinese. This research used documentary analysis, questionnaire to 
investigate the current situation of using result complement among 149 students majoring 
in Chinese Language at Hanoi Pedagogical University No.2. The result showed that 
standard errors made by the students fell mainly into 4 categories that are “omission”, 
“wrong replacement”, “wrong adding”, and “wrong order”. Among those, the most 
common one is “wrong order”, resulting from the negative impact of mother tongue. The 
frequency of errors is also increased from the advance students to the beginners. Finally, 
the pedagogical implications for teaching and learning complement of result for both 
teachers and students were suggested. 
 Keywords: Teaching Chinese in Viet Nam, result complemen, error.