Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại

Hiện nay, nếu chữ Hán vẫn còn xuất hiện ít nhiều trong sinh hoạt văn tự tiếng Hàn, thì

ngƣợc lại, chữ Hán hầu nhƣ đã mất dấu trong đời sống ngôn ngữ của tiếng Việt. Nghiên

cứu này tập trung phân tích, khảo sát hệ thống âm vị trong từ ngữ gốc chữ Hán của hai

ngôn ngữ. Qua tra cứu hệ thống âm vị trong từ ngữ gốc chữ Hán của tiếng Việt và tiếng

Hàn, có thể thấy hệ thống âm vị này trong tiếng Việt phong phú hơn nhiều so với trong

tiếng Hàn. Đồng thời, bằng phƣơng pháp thống kê từ gốc chữ Hán trong từ điển tiếng

Hàn và tiếng Việt hiện đại, chúng tôi nhận thấy, dƣới tác động của hệ thống âm vị, hiện

tƣợng từ đồng âm khác nghĩa gốc chữ Hán trong tiếng Hàn đa dạng và phức tạp hơn

nhiều so với từ đồng âm khác nghĩa gốc chữ Hán trong tiếng Việt. Từ đây, có thể xác

định, yếu tố âm vị có tính quyết định đối với vai trò và vị trí của chữ Hán trong đời sống

ngôn ngữ của hai nƣớc.

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 1

Trang 1

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 2

Trang 2

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 3

Trang 3

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 4

Trang 4

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 5

Trang 5

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 6

Trang 6

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 7

Trang 7

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 8

Trang 8

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại trang 9

Trang 9

pdf 9 trang xuanhieu 520
Bạn đang xem tài liệu "Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại", để tải tài liệu gốc về máy hãy click vào nút Download ở trên

Tóm tắt nội dung tài liệu: Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại

Ảnh hưởng của hệ thống âm vị đến vị trí của chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn hiện đại
để thể hiện thì tiếng Hàn chỉ có khoảng 
550 âm tiết mà thôi. Điều này cho thấy, số lƣợng hình vị đồng âm HánHàn sẽ nhiều hơn nhiều 
lần so với số lƣợng hình vị đồng âm HánViệt. 
2.2. Tỉ lệ từ đồng âm gốc chữ Hán trong tiếng Việt và tiếng Hàn 
 Trong nghiên cứu này, khái niệm từ đồng âm gốc chữ Hán đƣợc dùng để chỉ những từ 
giống nhau về âm thanh, khác gốc chữ Hán hoặc cùng gốc chữ Hán nhƣng đƣợc vay mƣợn 
với nhiều nét nghĩa khác nhau.43 Ví dụ: trong tiếng Việt, loạt đồng âm bằng có từ nguyên là 
những chữ Hán 鵬, 憑, 平, trong đó, riêng bằng (平) đƣợc vay mƣợn với 3 nghĩa khác nhau, 
đƣợc đánh dấu thành 平 1,2,3. Nhƣ vậy, loạt đồng âm bằng có 5 đơn vị đồng âm. Trong tiếng 
Hàn, loạt đồng âm cho âm tiết 가 (ga) có đến hơn 100 hình vị khác nhau nhƣ ‗家, 價, 可, 加, 
假, 歌, 街, 伽, 暇, 佳, 架...‘. 
 Qua khảo sát của chúng tôi trên > của VIETLEX, trong tổng số 
hơn 44.000 mục từ, có tổng cộng 2.354 loạt từ đồng âm, trong đó, từ đồng âm gốc chữ Hán có 
610 loạt với 1.404 từ. Tức từ đồng âm gốc chữ Hán chỉ chiếm khoảng 25% trong tổng số từ 
đồng âm trong tiếng Việt. Trong khi đó, nghiên cứu của 윤미경 (1975) khảo sát trên <<Từ 
điển quốc ngữ 국어사전>> của Dong-A New Concise cho thấy trong tổng số 9.456 loạt đồng 
âm trong từ điển có 7.700 loạt đồng âm gốc chữ Hán, chiếm tỉ lệ khoảng 81% (윤미경 
1975:24). Nghiên cứu của 장효휘 (2017) cho thấy trong tổng số 22.983 đơn vị đồng âm tiếng 
43Ở đây chúng tôi không xét những trƣờng hợp loạt đồng âm chỉ có 1 đơn vị gốc chữ Hán, còn lại đều là thuần 
Việt hoặc ngoại lai. 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 466 
Hàn thì đơn vị đồng âm gốc chữ Hán chiếm 76% (장효휘 2017:8). Nhƣ vậy, chỉ riêng so sánh 
về tỉ lệ loạt từ đồng âm gốc chữ Hán trong mỗi ngôn ngữ đã có thể thấy đƣợc rằng, hiện tƣợng 
từ đồng âm gốc Hán trong tiếng Hàn phức tạp hơn nhiều so với hiện tƣợng này trong tiếng 
Việt. 
Xét về số đơn vị đồng âm có trong mỗi loạt đồng âm gốc Hán, ta lại càng thấy rõ hơn 
mức độ phức tạp của hiện tƣợng từ đồng âm gốc chữ Hán trong tiếng Hàn so với tiếng Việt. 
Cụ thể, trong tiếng Việt, loạt đồng âm gốc chữ Hán có từ 2 đến 3 đơn vị đồng âm chiếm tỉ lệ 
chủ yếu. Kết quả khảo sát từ đồng âm gốc Hán trong > VIETLEX cho 
thấy, loạt đồng âm gốc Hán có 2, 3 đơn vị đồng âm chiếm 576 loạt (94.4%) trên tổng số 610 
loạt đồng âm gốc chữ Hán xuất hiện trong từ điển. Đồng thời, từ đồng âm gốc Hán trong tiếng 
Việt chủ yếu là từ 1 âm tiết và từ 2 âm tiết. Trong đó, từ đồng âm 1 âm tiết có 472 loạt, chiếm 
70.8% tổng số loạt đồng âm gốc Hán trong từ điển này. Điều này cho thấy, với tính chất của 
một ngôn ngữ đơn lập âm tiết tính, hiện tƣợng từ đồng âm, cụ thể là từ đồng âm gốc Hán 
trong tiếng Việt chủ yếu sẽ xuất hiện ở từ 1 âm tiết. Cũng qua khảo sát từ điển của VIETLEX, 
có thể thấy, loạt đồng âm gốc Hán có nhiều nhất cũng chỉ 5 đơn vị đồng âm. Loạt đồng âm 
gốc Hán bằng (鵬, 憑, 平 1,2,3), bình(瓶, 屏, 評, 平 1,2), công (功, 公 1,2,3, 攻), cung 
(宮 1,2, 供 1,2, 弓), kinh (京, 經 1,2,3, 驚, tiêu (椒, 焦, 標, 簫, 鏢) v.v nằm trong trƣờng hợp 
này. Ngoài ra, các loạt đồng âm gốc Hán 2 âm tiết của tiếng Việt chủ yếu chỉ có hai đơn vị 
đồng âm. Kết quả khảo sát trên từ điển của VIETLEX cho thấy chỉ có 86 loạt đồng âm gốc 
Hán 2 âm tiết mà thôi. 
Bảng 2: 85 loạt đồng âm Hán Việt 2 âm tiết 
Loạt đồng âm Gốc chữ Hán Loạt đồng âm Gốc chữ Hán Loạt đồng âm Gốc chữ Hán 
1. ác liệt 惡裂, 惡劣 2. ẩn ức 隠憶, 隠抑 3. băng hà 冰河, 崩遐 
4. biến cách 變格, 變革 5. cao lƣơng 高粱, 膏粱 6. cầu phong 求風, 求封 
7. chiêu hàng 招降, 招行 8. chuyển dịch 戰譯, 戰易 9. cổ lệ 古例, 鼓勵 
10. cổ tích 古蹟, 古昔 11. cổ tự 古字, 古寺 12. cố hữu 固有, 故友 
13. công cán 功幹, 公幹 14. công chính 公正, 工政 15. công đức 工德, 公德 
16. công lực 工力, 公力 
17. công 
nghiệp 
工業, 功業 18. cơ thể 肌體, 機體 
19. cực tả 極左, 極寫 20. dạ vũ 夜舞, 夜雨 21. dƣỡng thân 養身, 養親 
22. điêu trác 雕琢, 刁琢 23. đoàn viên 團員, 團圓 24. đồng tử 瞳子, 童子 
25. gian hiểm 艱險, 奸險 26. hạn vận 限運, 限韻 27. hậu bối 後背, 後輩 
28. hóa phẩm 化品, 畫品 29. hồi hƣơng 回鄕, 茴香 30. hồi văn 回文, 回紋 
31. hội ý 會意, 匯意 32. hồng quân 紅軍, 洪鈞 33. lƣu li 琉璃, 琉離 
34. minh tinh 明星, 銘旌 35. nhân danh 因名, 人名 
36. nhân 
duyên 
因緣, 姻緣 
37. nhân thể 因體, 人體 38. nội công 內功, 內攻 39. nội thị 內市, 內侍 
40. nội thƣơng 內傷, 內商 41. pháp y 法醫, 法衣 42. phân kì 分期, 分岐 
43. phi vụ 飛務, 非務 44. phụ tử 父子, 附子 45. quá độ 過渡, 過度 
46. sinh tiền 生前, 笙錢 47. tái giá 再嫁, 再稼 48. tam sinh 三牲, 三生 
49. tam tài 三材, 三才 50. tăng viện 增援, 僧院 51. tham quan 參觀, 貪官 
52. thanh khí 淸氣, 聲氣 53. thanh minh 聲明, 淸明 54. thành nhân 成人, 成仁 
55. thành thân 成親, 成身 56. thánh giá 聖架, 聖駕 57. thần kinh 神經, 神京 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 467 
58. thần sắc 神色, 神敕 59. thế thần 世臣, 勢神 60. thi tuyển 試選, 詩選 
61. thị trƣờng 市場, 視場 62. thiên lí 千里, 天理 63. thiên tƣ 天資, 偏私 
64. thu phục 收復, 收服 65. thuần thục 純熟, 純淑 66. thủy động 水動, 水洞 
67. thủy tinh 水晶, 水星 68. thƣờng trú 常住, 常駐 69. tiền duyên 前緣, 前沿 
70. tinh luyện 精煉, 精練 71. tra khảo 查拷, 查考 
72. trọng 
thƣơng 
重傷, 重商 
73. trung 
nguyên 
中原, 中元 74. trung quân 忠君, 中軍 
75. trùng 
dƣơng 
重洋, 重陽 
76. truy phong 追封, 追風 77. từ vị 詞彙, 詞位 78. tự tôn 自尊, 嗣孫 
79. tƣơng liên 相連, 相聯 80. tƣớng sĩ 將士, 相士 81. tƣớng tá 將佐, 相佐 
82. u minh 幽明, 幽冥 83. văn thơ 文詩, 文書 84. vô tƣ 無思, 無私 
85. y án 醫案, 依案 
Trong tiếng Hàn, từ đồng âm gốc Hán có 2, 3 đơn vị đồng âm chiếm tỉ lệ khoảng 67% 
trên tổng số các loạt đồng âm gốc Hán (윤미경 1975:32). Đồng thời, khác với từ đồng âm 
gốc Hán trong tiếng Việt chủ yếu là từ 1 âm tiết, trong tiếng Hàn, từ đồng âm gốc Hán có 2 
âm tiết chiếm tỉ lệ chủ yếu. Mặc dù nói rằng từ đồng âm gốc Hán trong tiếng Hàn cũng giống 
nhƣ tiếng Việt, có chủ yếu 2, 3 đơn vị đồng âm. Tuy nhiên, trƣờng hợp từ đồng âm Hán Hàn 2 
âm tiết có hơn 3 đơn vị đồng âm vẫn rất nhiều. Thậm chí, những trƣờng hợp nhƣ ‗사상, 사장, 
조사...‘ có nhiều hơn 30 đơn vị đồng âm (이윤영 2002:30). Để khảo sát hiện tƣợng đồng âm 
Hán Hàn 2 âm tiết, chúng tôi đã tiến hành khảo sát trên cuốn từ điển <<Từ điển Quốc ngữ cấp 
Tiểu học [초등국어사전]>> với quy mô 35.000 mục từ do Viện Nghiên cứu Phát triển Thông 
tin Ngôn ngữ của Đại học Yonsei xuất bản. Chỉ cần khảo sát các mục từ bắt đầu bằng chữ cái 
‗ㄱ/k/‘ đã cho ra kết quả với hơn 120 loạt đồng âm HánHàn 2 âm tiết. Trong đó, một số 
trƣờng hợp nhƣ ‗가부,가정, 감사, 감상, 공사...‘ đã có trên 3 đơn vị đồng âm. Qua đó, có thể 
thấy, hiện tƣợng đồng âm gốc chữ Hán trong tiếng Hàn phức tạp hơn nhiều so với tiếng Việt. 
Bảng 3:124 loạt đồng âm Hán Hàn 2 âm tiết trong phần mục từ bắt đầu bằng âm tiết ‗ㄱ‘ 
Loạt đồng 
âm 
Gốc chữ Hán Loạt đồng 
âm 
Gốc chữ Hán Loạt 
đồng âm 
Gốc chữ Hán 
1. 가구 家具, 家口 2. 가부 可否, 家父長制, 
跏趺坐 
3. 가사 家事, 歌詞 
4. 
가상하다 
假想-, 嘉尙- 5. 가설 假設, 架設 6. 가세 家勢, 加勢하다 
7. 가장 家長, 假將 8. 가정 家庭, 假定, 家政婦 9. 간담 肝膽, 懇談會 
10. 간선 幹線, 間選制 11. 간신 奸臣, 艱辛히 12. 간주 看做, 間奏 
13. 감사 感謝, 監司, 監査 14. 감상 感想, 感傷, 感賞 15. 감수 監修, 感受性 
16. 감정 感情, 鑑定 17. 강도 强度, 强盜 18. 강사 講士, 講師 
19. 강점 强占, 强點 20. 강판 鋼板, 薑板 21. 강화 强化, 講和 
22. 개관 開館, 槪觀 23. 개국 開國, 個國 24. 개선 改善, 凱旋 
25. 개성 個性, 開城 26. 개정 改定, 開廷 27. 개표 改票, 開票 
28. 건재 乾材, 健在하다 29. 건전 健全, 乾電池 30. 건조 建造, 乾燥 
31. 검사 檢事, 檢査 32. 검인 檢印, 檢認定 33. 결사 決死, 結社 
34. 결연 結緣, 決然하다 35. 결의 決意, 決議 36. 결정 決定, 結晶 
37. 경계 境界, 警戒 38. 경관 景觀, 警官 39. 경기 景氣, 競技 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 468 
40. 경도 硬度, 經度 41. 경로 敬老, 經路 42. 경보 競步, 警報 
43. 경비 經費, 警備 44. 경사 傾斜, 慶事 45. 경선 經線, 競選 
46. 경유 經由, 輕油 47. 경음 硬音, 輕音樂 48. 경지 耕地, 境地 
49. 계기 計器, 契機 50. 고도 古都, 高度 51. 고사 考査, 告祀 
52. 고소 告訴, 高所恐怖症 53. 고수 高手, 敲手 54. 고전 古典, 苦戰 
55. 고조 高祖, 高調되다 56. 고지 告知, 高地 57. 공고 工高, 公告 
58. 공기 空器, 空氣 59.공단 工團, 公團, 貢緞 60. 공명 空名, 共鳴 
61. 공사 工事, 公私, 公社, 
公使, 空士 
62. 공산 公算, 共産國家 63. 공수 攻守, 空輸 
64. 공신 功臣, 公信力 65. 공연 公演, 公然스레 66. 공용 公用, 共用 
67. 공유 公有, 共有 68. 공인 公人, 公認 69. 공작 工作, 孔雀 
70. 공적 公的, 功績 71. 공전 公轉, 空轉 72.공정 工程, 公正 
73. 공중 公衆, 空中 74. 공치사 功致辭, 空致辭 75. 공포 公布, 恐怖 
76. 과거 科擧, 過去 77. 과도 果刀, 過渡期 78. 과실 果實, 過失 
79. 과정 過程, 課程 80. 관용 寬容, 慣用語, 
官用車 
81. 관장 管掌, 灌腸 
82. 관제 官制, 管制 83. 교대 交代, 敎大 84. 교도 敎徒, 敎導 
85. 교사 校舍, 敎師 86. 교수 敎授, 絞首刑 87. 교외 郊外, 校外 
88. 교정 敎正, 校庭, 矯正 89. 교훈 校訓, 敎訓 90. 구도 構圖, 求道者 
91. 구애 求愛, 拘礙 92. 구조 救助, 構造 93. 구형 求刑, 球形, 
舊型 
94. 구호 口號, 救護 95. 국가 國家, 國歌 96. 국교 國交, 國敎 
97. 국기 國技, 國旗 98. 국사 國史, 國事, 國師 99. 국장 局長, 國葬 
100. 국정 國定, 國政 101. 국화 國花, 菊花 102. 군민 軍民, 郡民 
103. 군비 軍備, 軍費 104. 군사 軍士, 軍事 105. 군수 郡守, 軍需 
106. 극단 極端, 劇壇 107. 금수 禽獸, 錦繡江山 108. 금주 今週, 禁酒 
109. 기공 起工, 氣孔 110. 기관 氣管, 器官, 機關 111. 기구 氣球, 器具, 
機構, 崎嶇하다 
112. 기능 技能, 機能 113. 기도 企圖, 祈禱, 氣道 114. 기사 技士, 技師, 
記事, 棋士, 
騎士 
115. 기상 起床, 氣象, 氣像 116. 기생 奇生, 寄生 117. 기선 汽船, 機先 
118. 기수 奇數, 旗手, 機首, 
騎手 
119. 기약 期約, 旣約分數 120. 기원 紀元, 祈願, 
起源 
121. 기일 忌日, 期日 122. 기적 汽笛, 奇蹟 123. 기지 基地, 機智 
124. 기호 記號, 嗜好 
3.Thảo luận 
 Trong phần phân tích trên, có thể thấy, sự đa dạng của hệ thống âm tiết là yếu tố mang 
tính quyết định đối với độ phức tạp của hiện tƣợng từ đồng âm khác nghĩa của từ ngữ gốc 
chữ Hán trong tiếng Hàn và tiếng Việt. Với hệ thống âm tiết phong phú, hiện tƣợng từ đồng 
âm Hán Việt không quá phức tạp, nhờ đó, ngƣời nói tiếng Việt không gặp nhiều khó khăn 
trong việc phân biệt các từ đồng âm Hán Việt. Ngƣợc lại, với hệ thống âm tiết kém phong phú 
hơn, hiện tƣợng từ đồng âm Hán Hàn, đặc biệt là các từ hai âm tiết, đã trở nên khá đa dạng và 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 469 
phức tạp với những loạt đồng âm chứa tới 4, 5, thậm chí là vài chục từ. Và nhƣ thế, ngƣời nói 
tiếng Hàn sẽ gặp khó khăn nhiều hơn trong việc nhận diện nghĩa của từ đồng âm. 
 Quan sát 85 loạt đồng âm Hán Việt trong Bảng 2, có thể thấy tuy mỗi loạt có 2 từ khác 
nhau, nhƣng đa phần tần suất sử dụng của một từ này sẽ cao hơn hẳn từ còn lại. Chẳng hạn, 
khi nói cổ tích, ta chỉ thƣờng nghĩ đến ‗古昔‘, tứcđời xưa, cổ thời, vãng tích. Từ cổ tích với 
nghĩa ‗古蹟 (dấu vết xƣa)‘ chỉ xuất hiện trong những văn cảnh nhất định. Hay tƣơng tự với từ 
thần sắc, ý nghĩa ta thƣờng hay nghĩ đến sẽ là ‗神色‘, tức sắc mặt, biểu hiện trạng thái sức 
khỏe hoặc tinh thần con người. Trong khi đó thần sắc ở nghĩa ‗神敕‘ tức sắc phong của vua 
ban cho các vị thần có công với dân với nước đã trở thành từ cũ với tần suất sử dụng rất thấp. 
Những điều này cho thấy ngƣời nói tiếng Việt gần nhƣ ít phải gặp lúng túng với các trƣờng 
hợp từ đồng âm Hán Việt. Trong khi đó, ở tiếng Hàn, khi nói 경비, nếu không nói từ trong 
một văn cảnh nhất định, ngƣời nghe sẽ không đoán đƣợc 경비 này có nghĩa là 經費 (kinh phí) 
hay là 警備 (cảnh bị- bảo vệ) bởi cả hai từ đều có tần suất sử dụng cao. Hay tƣơng tự, khi nói 
기원, nếu không có thông tin về bối cảnh xuất hiện của từ, ngƣời nghe sẽ không đoán đƣợc 
đây là 紀元 (kỉ nguyên), hay 祈願 (kì nguyện – cầu mong), hay là 起源 (khởi nguyên). Theo 
đó, trong tiếng Hàn, thƣờng ý nghĩa của từ đồng âm Hán Hàn chỉ đƣợc nhận diện khi nó nằm 
trong một văn cảnh nhất định hoặc đƣợc chú chữ Hán ngay bên cạnh từ. 
 Đây là điểm khác biệt lớn trong cách nhận diện từ đồng âm gốc chữ Hán giữa ngƣời 
Hàn và ngƣời Việt. Đồng thời, điều này cũng góp phần lý giải cho vị trí và vai trò của chữ 
Hán trong sinh hoạt văn tự ở hai nƣớc. Cụ thể, với hệ thống âm tiết đa dạng, ngƣời Việt đã tạo 
đƣợc phong phú âm đọc cho lƣợng chữ Hán vay mƣợn vào ngôn ngữ của mình khiến ngƣời 
nói tiếng Việt ít phải đối mặt với các tình huống từ đồng âm Hán Việt. Vì vậy, duy trì chữ 
Hán không thật sự có ý nghĩa trong việc giúp phân biệt từ đồng âm Hán Việt. Ngƣợc lại, sở 
hữu một hệ thống âm tiết ít đa dạng hơn khiến hiện tƣợng đồng âm trở nên phức tạp hơn, bên 
cạnh việc huy động yếu tố văn cảnh, ngƣời Hàn còn cần các hình thức chú chữ Hán để có thể 
nhận diện chính xác từ đồng âm Hán Hàn. 
4. Kết luận 
 Cho đến đầu thế kỷ thứ 20, chữ Hán vẫn là chữ viết chính thức ở cả Việt Nam và Hàn 
Quốc. Nhƣng với sự thay đổi của thời cuộc, chữ Hán đã nhanh chóng bị truất khỏi vị trí của 
một văn tự chính thức để rồi thay vào vị trí đó là Chữ quốc ngữ (Việt Nam) và chữ Hangeul 
(Hàn Quốc). Tuy nhiên, hiện nay, nếu Hàn Quốc vẫn còn những nỗ lực nhất định để giữ lại 
việc giảng dạy chữ Hán trong trƣờng học từ cấp tiểu học đến đại học, thì ở Việt Nam, chữ 
Hán chỉ còn đƣợc giảng dạy ở một số trƣờng đại học có chuyên ngành Hán Nôm. Có nhiều 
nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt về vị trí của chữ Hán ở hai quốc gia. Nghiên cứu này đã 
phân tích từ khía cạnh âm vị học để xác định rằng vấn đề từ đồng âm khác nghĩa gốc chữ Hán 
chính là một trong những nguyên nhân dẫn đến sự khác biệt này. Cụ thể, với hệ thống âm vị 
phức tạp hơn nhiều lần so với trong tiếng Hàn, tỉ lệ từ đồng âm khác nghĩa gốc chữ Hán trong 
tiếng Việt thấp hơn nhiều so với tỉ lệ này của tiếng Hàn. Ngƣời Việt vì vậy ít gặp khó khăn 
với việc phân biệt các từ đồng âm khác nghĩa gốc chữ Hán. Trong khi đó, với tỉ lệ từ đồng âm 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 470 
khác nghĩa gốc chữ Hán khá cao, ngƣời Hàn vẫn còn cần phải chú chữ Hán bên cạnh các từ 
đồng âm khác nghĩa để tiện cho việc phân biệt nghĩa. 
Tài liệu tham khảo 
Sách 
Cao Xuân Hạo (2001). Tiếng Việt, Văn Việt, Người Việt. Tp. HCM: NXB Trẻ. 
Mai Ngọc Chừ (1997). Cơ sở ngôn ngữ học và tiếng Việt. Hà Nội: NXB Giáo dục. 
Nguyễn Quang Hồng (1995). Âm tiết và loại hình ngôn ngữ. Hà Nội: NXB Đại học Quốc gia Hà Nội. 
Nguyễn Tài Cẩn (2000). Nguồn gốc và quá trình hình thành cách đọc Hán Việt. Hà Nội: NXB Đại học 
Quốc gia Hà Nội. 
Vietlex (2015). Từ điển tiếng Việt (Có chú chữ Hán cho từ ngữ Hán-Việt). Đà Nẵng: NXB Đà Nẵng. 
배주채 (2013). 한국어의발음. 삼경문화사. 
Chương sách 
Hoàng Phê (2008). Chữ viết tiếng Việt, Đặc điểm và một vài vấn đề. Trong Hoàng Phê, Tuyển tập Ngôn 
ngữ học (869-877). NXB Đà Nẵng. 
강신항 (2005). 한글專用政策과漢字語.Trong 漢字敎育과漢字政策에대한硏究 (29-70). 서울: 역락. 
Bài báo trên tạp chí 
Vũ Thế Khôi (2009). Ai ―bức tử‖ chữ Hán Nôm? Ngôn ngữ và Đời Sống, 6 (164), 40-43. 
윤미경 (1975). 국어동음어에대한연구. 君子語文學, 2 (No.-), 21-33. 
Luận văn, luận án chưa xuất bản 
장효휘 (2017). 한국한자어의동음이의양상연구. Luận văn thạc sĩ chƣa xuất bản, 서울: 
경희대학교대학원. 
THE IMPACT OF PHONOLOGY SYSTEM ON 
SINO-CHARACTERS‟ ROLE IN VIETNAMESE AND KOREAN 
Abstract 
Today, while Sino characters are still being seldomly used in Korea, it almost lost traces 
in Vietnamese. This study focuses on analyzing the Sino phonology systems in both 
languages. The findings show that the Sino phonology system in Vietnamese language is 
much more diverse in comparison with the Sino phonology system in Korean language. 
Beside, statistics data on Sino vocabularies in two languages dictionaries show that, under 
the impact of phonology system, the Sino-homonym phenomenon in Korean is times 
more complicated compared to this in Vietnamese. Therefore, it can be said that 
phonology is a crucial factor of Sino-character‘s role in linguistic practice in two 
countries. 
Keywords 
phonology, Sino-character, Sino-homonym, Sino-vocabulary 

File đính kèm:

  • pdfanh_huong_cua_he_thong_am_vi_den_vi_tri_cua_chu_han_trong_ti.pdf