Miền nguồn chiến tranh trong diễn ngôn kinh doanh trên báo chí Anh-Mỹ

ương trường là như thế nào.
 năm. Các giáo sư luật cho biết toàn bộ cuộc
 THƯƠNG TRƯỜNG LÀ CHIẾN TRƯỜNG chiến pháp lý này là khá vô nghĩa.
 Thị trường có thể được ý niệm hóa như một chiến Vd (6) For a business built on growing friendships,
 trường trong cạnh tranh kinh doanh, bởi vì một loạt Facebook is making an astonishing number of ene-
 các hoạt động thương mại hoặc cạnh tranh thương mies. [RT, 19/03/2018] 15
 mại nhằm thúc đẩy bán hàng và tạo ra các sản phẩm
 • Là một doanh nghiệp được xây dựng dựa trên
 sáng tạo đều được thực hiện và diễn ra trên thị trường.
 việc phát triển tình bạn nhưng Facebook đang
 Vd (3) The move signals that, even as a host of es- tạo ra một số lượng kẻ thù đáng kinh ngạc.
 tablished automakers gear up to show off their latest
 models when the Beijing auto show opens later this Hai công ty Apple và Samsung Electronics được ý
 week, a new battleground could be opening up in the niệm hóa thành hai đội quân trong ví dụ (5) để giúp
 automotive engineering and design centres of some người đọc hiểu rằng có những cuộc chiến tranh trên
 ride-hailing and car-sharing services companies. [RT, thương trường rất khốc liệt giữa hai công ty này.
 24/04/2018] 12 Trong ví dụ (6), thuật ngữ kẻ thù (enemies) có nghĩa
 là những lực lượng quân sự đối lập. Khi khái niệm này
 • Động thái này báo hiệu rằng, ngay cả khi một được ánh xạ trong ẩn dụ CÔNG TY LÀ QUÂN ĐỘI
 loạt các nhà sản xuất ô tô đã thành lập, chuẩn bị đã cho thấy rằng Facebook đang có rất nhiều kẻ thù
 trình diễn các mẫu xe mới nhất của họ khi triển xung quanh mình, chính là những công ty cung cấp
 lãm ô tô Bắc Kinh khai mạc vào cuối tuần này, các mạng xã hội giúp kết bạn tương tự như Facebook.
 một chiến trường mới có thể được mở ra ở các
 trung tâm thiết kế và kỹ thuật ô tô của các công SÁCH LƯỢC KINH DOANH LÀ CHIẾN LƯỢC
 ty dịch vụ chia sẻ xe ôtô và cho thuê xe. TRONG CHIẾN TRANH
 Các chiến lược chiến tranh như tấn công, phòng thủ,
 Vd(4) Asia emerges as battlefield for growth-hungry rút lui, v.v ... thường được áp dụng để mô tả sách
 13
 tech firms. [RT, 20/10/2011] lược kinh doanh. Theo đó, khái niệm trừu tượng về
 chiến lược kinh doanh có thể được hiểu thông qua
 • Châu Á nổi lên như một chiến trường của các
 khái niệm cụ thể về chiến lược chiến tranh.
 công ty công nghệ đang đói tăng trưởng.
 Vd(7) The event started in Austin in 2007 as a way
 Theo ví dụ (3), thị trường các sản phẩm đắt đỏ vàxaxỉ to promote entrepreneurship among children and has
 tại Trung Quốc được coi là chiến trường quan trọng expanded to more than 100 cities worldwide. The
 nhất, nơi mà các công ty xe hơi lớn như Mercedes- kids, ages 6 to 14, develop a business strategy, market
 their products, hone their sales pitches and set their
 Benz, BMW sẽ cạnh tranh với nhau khốc liệt. Ví
 prices. [WP, 13/05/2018] 16
 dụ (4), thị trường công nghệ tại châu Á có thể được
 so sánh với một chiến trường vì các công ty công nghệ • Sự kiện này bắt đầu ở Austin vào năm 2007 như
 sẽ chiến đấu quyết liệt để giành thị phần tại đây. Nói một cách để thúc đẩy tư duy kinh doanh của trẻ
 tóm lại, thị trường là chiến trường của các công ty em và đã mở rộng đến hơn 100 thành phố trên
 trong một cuộc chiến kinh doanh, vì vậy chiến thắng toàn thế giới. Những đứa trẻ từ 6 đến 14 tuổi
 trên chiến trường có nghĩa là giành được thị trường phải phát triển một chiến lược kinh doanh, tiếp
 và chiếm được quyền kiểm soát, phân phối và bán sản thị sản phẩm, cải thiện doanh số bán hàng và
 phẩm trên thị trường ấy. định giá.
 404
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 4(2):401-407
 Vd(8) The group said that having investors retreat Ví dụ (9) phản ánh rằng doanh nghiệp trên có thể
 from the market opens up opportunities for the all- chiến thắng (win) Google trên phương diện pháp luật
 important first-time home buyers, who often lost out nhưng cũng phải chịu thất bại (defeat) trên phương
 to all-cash offers from deep-pocketed investors when diện kinh doanh. Ví dụ (10) đề cập việc Vingroup cố
 bidding on foreclosures and other troubled proper- gắng giành lấy thị phần điện thoại di động từ Sam-
 ties. [WP, 22/09/2014] 17 sung và Apple và dùng thuật ngữ giành thị trường
 (win market). Trên thực tế việc giành được thị phần
 • Nhóm này nói rằng việc các nhà đầu tư rút lui trong kinh doanh, mở rộng thị trường của công ty
 khỏi thị trường sẽ mở ra cơ hội cho những người cũng tương tự như giành được lãnh thổ trong chiến
 mua nhà lần đầu, những người thường thất bại tranh.
 trước các đề nghị trả hết bằng tiền mặt từ các Có thể thấy nhiều điểm tương quan giữa miền nguồn
 nhà đầu tư giàu có trong các buổi đấu thầu các CHIẾN TRANH và miền đích KINH DOANH. Vì
 bất động sản bị tịch thu và các tài sản có vấn đề mục đích của một cuộc chiến là đánh bại kẻ thù. Còn
 khác. mục đích của cuộc cạnh tranh kinh doanh giữa hai
 hoặc nhiều đối thủ là đánh bại kẻ cạnh tranh để giành
 Trong ví dụ (7), chiến lược (strategy) kinh doanh của được thị trường và thị phần. Các chiến lược được
 các em nhỏ đang tập làm kinh doanh đề cập đến việc sử dụng trong một cuộc chiến tương ứng với những
 làm thế nào để duy trì và phát triển một doanh nghiệp chiến lược trong cạnh tranh kinh doanh. Các doanh
 cũng tương tự như chiến lược được các chỉ huy quân nhân sẽ áp dụng các chiến lược khác nhau mà họ có
 đội áp dụng để chiến đấu trực tiếp với kẻ thù. Thuật thể nghĩ ra để hiện thực hóa các mục tiêu kinh doanh
 ngữ rút lui (retreat) ban đầu có nghĩa là rút lực lượng của họ. Trong cuộc chiến kinh doanh, nếu một thị
 quân sự khỏi cuộc chiến. Khi nó được dùng để nói về trường bị chiếm bởi một công ty khác, điều đó có
 nghĩa là thị trường đang bị tranh giành và công ty kia
 tình hình đầu tư kinh doanh nhà như trong ví dụ (8),
 là kẻ xâm lược. Để bảo vệ thị trường của mình, công
 điều đó có nghĩa là các nhà đầu tư tạm thời dừng bỏ
 ty phải chủ động phòng thủ và tấn công để đánh bại
 tiền mua thêm các bất động sản, như một chiến lược
 đối thủ cạnh tranh. Trên cơ sở kiến thức cơ bản đó,
 tạm ngưng để quan sát thị trường và chờ đợi trước khi
 cạnh tranh trong kinh doanh có thể được ý niệm hóa
 đưa ra một đối sách phù hợp hơn.
 như cuộc chiến giữa các địch thủ.
 Phân tích trên cho thấy phép ẩn dụ KINH DOANH
 KẾT QUẢ KINH DOANH LÀ KẾT QUẢ CỦA
 LÀ CHIẾN TRANH có cấu trúc khá rõ và dễ hiểu,
 CUỘC CHIẾN
 bởi vì nhiều khái niệm trừu tượng về kinh doanh
 Kết quả của một cuộc cạnh tranh kinh doanh là giành được hiểu rõ ràng hơn thông qua miền nguồn CHIẾN
 được hoặc mất đi thị trường, tương tự như kết quả của TRANH. Quá trình ánh xạ của ẩn dụ cấu trúc KINH
 một cuộc chiến. Kết quả của một cuộc chiến là đánh DOANH LÀ CHIẾN TRANH có thể được kết luận
 thắng trận chiến hoặc chấp nhận thất bại trong trận như sau:
 chiến ấy.
 Vd (9) “Even if we win in Brussels, or win our lawsuit, KINH DOANH LÀ CHIẾN TRANH
 in some ways, we were still defeated. We were still MN: CHIẾN TRANH → MĐ: KINH DOANH
 beaten by Google.” [NYT, 20/02/2018] 11 (a) quân đội → công ty
 (b) người lính → doanh nhân
 • Ngay cả khi chúng tôi thắng tại Brussels hoặc (c) trận đấu → cạnh tranh kinh doanh
 thắng kiện, theo một cách nào đó, chúng tôi vẫn (d) chiến trường → thị trường
 bị đánh bại. Chúng tôi vẫn bị Google đánh bại. (e) chiến thắng → nắm giữ thị trường
 (f) thất bại → mất thị trường
 Vd (10) In Vietnam, which has a population of 95 mil- (g) chiến lược → chiến lược của công ty
 lion, Vingroup will be looking to win market share
 from Samsung and Apple with its new smartphones. KẾT LUẬN
 [RT, 14/12/2018] 18 Từ những ánh xạ và chủ đề chính nói trên, chúng ta có
 thể thấy rằng việc sử dụng các thuật ngữ chiến tranh
 • Tại Việt Nam, nơi có dân số 95 triệu người, Vin- để nói về kinh doanh không phải là ngẫu nhiên, bởi
 group sẽ tìm cách thắng được thị phần từ Sam- vì nhiều khái niệm chiến tranh mang đặc trưng của
 sung và Apple bằng mẫu điện thoại thông minh khái niệm kinh doanh và cả hai cùng chia sẻ những
 mới của mình. thuộc tính chung. Các công ty tương ứng với quân
 405
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 4(2):401-407
 đội trong một cuộc chiến. Doanh nhân tương ứng 2. Charteris-Black J, Musolff A. ”Battered hero” or ”innocent vic-
 với những người lính trong một cuộc chiến. Các trận tim”? A comparative study of metaphors for euro trading in
 British and German financial reporting. English for Specific
 chiến được ý niệm hóa như một sự cạnh tranh về Purposes. 2003;22:153–176.
 giá cả, thị phần. ÂDYN KINH DOANH LÀ CHIẾN 3. Santa-Ana O. ‘Like an animal I was treated’: Anti-immigrant
 TRANH có sử dụng các từ ngữ như tấn công, rút lui, metaphor in US public discourse. Discourse Society.
 1999;10:191–224.
 xâm chiếm, v.v. Kết quả này tương tự như kết quả 4. Charteris-Black J. Corpus approaches to critical metaphor
 khảo sát ÂDYN TRANH LUẬN LÀ CHIẾN TRANH analysis. Houndmills, Basingstoke; Hampshire, New York: Pal-
 grave Macmillan. 2004;.
 do Lakoff & Johnson đưa ra, trong đó kết luận rằng 5. Musolff A. Metaphor and Political Discourse: Analogical
 việc sử dụng các ẩn dụ chiến tranh để hiểu miền đích Reasoning in Debates about Europe. Basingstoke: Palgrave
 TRANH LUẬN không phải là ngẫu nhiên. Họ lập Macmillan. 2004;.
 6. Musolff A. Metaphor scenarios in public discourse. Metaphor
 luận rằng mặc dù không có trận chiến bằng sức mạnh, and Symbol. 2006;21(2):23–38.
 nhưng có một trận chiến bằng lời nói và cấu trúc của 7. Kövecses Z. Metaphor: A practical introduction. Oxford: Ox-
 ford University Press. 2010;.
 một cuộc tranh luận – bao gồm tấn công, phòng thủ, 8. Peter S. Cognitive Poetics: An Introduction - Language Arts &
 phản công, v.v... đã phản ánh điều này. Disciplines. London: Routledge. 2002;.
 9. Sâm T. Ngôn ngữ học tri nhận nhìn từ thực tiễn tiếng Việt. Kỷ
 DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT yếu Hội thảo Ngôn ngữ học; ĐH KHXH&NV. 2017;.
 10. Thomas H. Microsoft surges back - from 2002 - to reclaim from
 ÂDYN: Ẩn dụ ý niệm Apple bragging rights of most valuable U.S. company [In-
 MN: Miền nguồn ternet]. Washington: Washington Post. 2018;Available from:
 https://www.washingtonpost.com/.
 MĐ: Miền đích 11. Charles D. The Case Against Google - Critics say the search
 NNHTN: Ngôn ngữ học tri nhận giant is squelching competition before it begins [Internet].
 Should the government step in? Newyork: Newyork Times;
 NYT: New York Times (tên báo) [updated 2018 Feb 20; cited 2020 Feb 19]. 2018;Available
 RT: Reuters (tên báo) from: https://www.nytimes.com/.
 WP: Washington Post (tên báo) 12. Shirouzu N, Lienert P. China ride-hailing giant Didi eyes
 purpose-built fleet as auto market shifts [Internet]. Newyork:
 Reuters; [updated 2018 April 24; cited 2020 Feb 19].
 XUNG ĐỘT LỢI ÍCH 2018;Available from: https://www.reuters.com/.
 Bài báo này không có xung đột lợi ích 13. Lee CY. Asia emerges as battlefield for growth-hungry tech
 firms [Internet]. Newyork: Reuters; [updated 2011 Oct 20;
 cited 2020 Feb 19]. 2011;Available from: https://www.reuters.
 ĐÓNG GÓP CỦA TÁC GIẢ com/.
 14. Brian X, Chen. The Week in Tech: Amazon Continues Its Quest
 Bài viết tập trung khảo sát miền nguồn CHIẾN for World Domination [Internet]. Newyork: Newyork Times;
 TRANH được sử dụng trong các ẩn dụ ý niệm trong [2018 Jun 29; cited 2020 Feb 19]. 2018;Available from: https:
 diễn ngôn kinh doanh trên báo chí tiếng Anh-Mỹ. //www.nytimes.com/.
 15. Jeffrey G. Breakingviews - Zuckerberg is making a worrying
 Bài viết đã phân tích cụ thể một số các ẩn dụ ý niệm passel of enemies [Internet]. Newyork: Reuters; [updated
 trên báo chí Anh- Mỹ thuộc mảng đề tài kinh doanh 2018 Mar 19; cited 2020 Feb 19]. 2018;Available from: https:
 qua đó cho thấy các yếu tố thuộc chiến tranh bao //www.reuters.com/.
 16. Katherine S. At a D.C. business fair, kids test their en-
 gồm quân đội, chiến trường, chiến lược, kết quả, là trepreneurial skills — and cash in [Internet]. Washington:
 những yếu tố không liên quan gì đến kinh doanh Washington Post; [updated 2018 May 13; cited 2020 Feb 19].
 nhưng được sử dụng để phản ánh sự khốc liệt trong 2018;Available from: https://www.washingtonpost.com/.
 17. Dina E. Cash buyers retreat from housing market, cooling
 cạnh tranh thương mại. home sales [Internet]. Washington: Washington Post; [up-
 dated 2014 Sept 22; cited 2020 Feb 19]. 2014;Available from:
 TÀI LIỆU THAM KHẢO https://www.washingtonpost.com/.
 18. Nguyen M. Vietnam’s Vingroup targets global markets with
 1. Steen, Gerard, Aletta D, Berenike JH, Anna K, Tina K. Metaphor
 smartphones in tech shift [Internet]. Newyork: Reuters; [up-
 in Usage. Cognitive Linguistics. 2010;21(4):765–796.
 dated 2018 Dec 14; cited 2020 Feb 19]. 2018;Available from:
 https://www.reuters.com/.
 406
Science & Technology Development Journal – Social Sciences & Humanities, 4(2):401-407
 Open Access Full Text Article Commentary
Source Domain “war” in American English business news discourse
Tran Thi Thanh Truc
 ABSTRACT
 Conceptual metaphor can be understood as the mapping between two conceptual domains
 whereas the linguistic metaphor is the linguistic expression of the mapping. Conceptual metaphor
 Use your smartphone to scan this is the system of ideas mapped according to the perception of human being about life and ex-
 QR code and download this article pressed by linguistic metaphor. Conceptual metaphor with source domain WAR is one of the most
 common metaphors used in American English business news discourse. In conceptual metaphor
 model BUSINESS IS WAR, it can be found many words related to war such as `attack', `withdraw', `in-
 vade',`besiege', `fight',`win',`defense',etc... which are used in business news discourse. Through the
 mapping of this metaphor model, companies can be seen as the military in a war; the businessmen
 correspond to the soldiers in a fight, and the battles are conceived as competitions on priceand
 market share. This result is similar to the conclusion about conceptual metaphor of ARGUMENT IS
 WAR by Lakoff & Johnson, which mentions that the use of war metaphors to understand thesource
 domain of ARGUMENT is not accidental. The authors argue that while there is no physical battle,
 there is a verbal battle and the structure of a debate (including attack, defense, counterattack, etc.)
 reflects this.
 Key words: Cognitive linguistics, discourse, target domain, war, business
 The University of Social Sciences and
 Humanities, VNU-HCM
 Email: thanhtructran@hcmussh.edu.vn
 History
 • Received: 30/08/2019 
 • Accepted: 04/05/2020 
 • Published: 30/6/2020
 DOI :10.32508/stdjssh.v4i2.556
 Copyright
 © VNU-HCM Press. This is an open-
 access article distributed under the
 terms of the Creative Commons
 Attribution 4.0 International license.
 Cite this article : Truc T T T. Source Domain “war” in American English business news discourse. Sci. 
 Tech. Dev. J. - Soc. Sci. Hum.; 4(2):401-407.
 407