Lựa chọn một số bài tập nhằm khắc phục những sai lầm thường mắc trong học kỹ thuật đập cầu của nam học sinh Khối 10 trường THPT Liễn Sơn, Vĩnh Phúc

ích hợp trong học 
kỹ thuật đập cầu. 
Để hiểu rõ nguyên nhân của các sai lầm 
thường mắc đã xác định được ở trên và tìm 
ra các biện pháp khắc phục những sai lầm 
đó một cách khoa khọc. Đề tài đã tham khảo 
các tài liệu chuyên môn, qua phân tích 
những tài liệu tham khảo, qua quan sát sư 
phạm trên đối tượng nghiên cứu và qua trao 
đổi mạn đàm và tham khảo ý kiến của các 
chuyên gia, chúng tôi đã đưa ra các nguyên 
nhân chủ yếu và những biện pháp khắc phục 
những sai lầm thường mắc của nam học sinh 
khối 10 trường THPT Liễn Sơn, Vĩnh Phúc 
trong học kỹ thuật đập cầu, đó là: 
* Các bài tập sửa chữa sai lầm 1: Tư thế 
động tác sai về vị trí đặt chân trụ và tư thế 
thân người 
- Do chưa nắm vững nội dung yêu cầu 
động tác kỹ thuật. 
- Quan sát điểm cầu rơi chưa hợp lý. 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 32 
- Vị trí đặt chân trụ chưa hợp lý 
- Thân người ngả về sau. 
* Các bài tập sửa chữa sai lầm 2: Điểm 
tiếp xúc với cầu ở vị trí quá cao hoặc quá 
thấp 
- Do điểm xúc cầu và vợt chưa đúng. 
 - Chưa duỗi hết khớp vai. 
- Chưa quan sát điểm cầu rơi đưa vợt ra 
sớm hoặc muộn quá. 
- Sai sót khi thực hiện động tác trước đó. 
* Các bài tập sửa chữa sai lầm 3: Phối 
hợp bật nhảy sớm hoặc muộn, không duỗi 
hết cánh tay 
- Do chưa quan sát điểm cầu rơi nên bật 
nhảy sớm quá hoặc muộn quá nên ảnh 
hưởng đến điểm tiếp xúc cầu. 
- Khi tiếp xúc cầu thân người lao quá về 
trước. 
- Do cơ đùi còn yếu, bật nhảy bằng hai chân. 
- Thực hiện kỹ thuật ngắt quãng do 
chưa đảm bảo tính nhịp điệu động tác. 
* Các bài tập sửa chữa sai lầm 4: Cách 
sử dụng lực không đúng, khớp vai bị cứng, 
đập cầu bằng cả cánh tay. 
- Do sự phối hợp động tác kỹ thuật 
chưa hợp lý 
- Căng thẳng cơ bắp quá mức 
- Do động tác cứng. 
* Các bài tập sửa chữa sai lầm 5: Kết 
thúc động tác không gập thân về trước và 
không gập cổ tay 
- Do chưa nắm vững được yêu cầu nội 
dung kỹ thuật ở giai đoạn kết thúc. 
- Khi kết thúc động tác không chuyển 
trọng tâm sang trái. 
- Không gập thân ở giai đoạn cuối cùng. 
- Không gập được cổ tay khi tiếp xúc cầu. 
Từ việc xác định được các sai lầm 
thường mắc khi học kỹ thuật đập cầu và 
nguyên nhân dẫn đến các sai lầm đó, đấy 
là cơ sở tiền đề cho việc lựa chọn bài tập 
để khắc phục những sai lầm đó để nâng 
cao hiệu quả của kỹ thuật đập cầu cho đối 
tượng nghiên cứu. 
3.2. Lựa chọn và đánh giá hiệu quả 
bài tập nhằm khắc phục những sai lầm 
thường mắc trong học kỹ thuật đập cầu 
cho nam học sinh khối 10 trường THPT 
Liễn Sơn, Vĩnh Phúc. 
3.2.1. Lựa chọn bài tập nhằm khắc 
phục những sai lầm thường mắc trong 
học kỹ thuật đập cầu cho nam HS khối 
10 trường THPT Liễn Sơn, Vĩnh Phúc 
* Nguyên tắc lựa chọn bài tập. 
Qua tham khảo các tài liệu chuyên 
môn, đề tài xây dựng nguyên tắc lựa chọn 
bài tập như sau: 
- Thứ nhất là phải dựa vào mục đích 
yêu cầu môn học. 
- Thứ hai là phải dựa vào đặc điểm kỹ 
thuật đập cầu. 
- Thứ ba là phải dựa vào nguyên tắc 
dạy học vận động là từ dễ đến khó từ đơn 
giản đến phức tạp cố gắng rút ngắn thời 
gian lan toả để nhanh chóng hình thành kỹ 
năng vận động. 
- Thứ tư là khi lựa chọn bài tập phải 
phù hợp với khả năng, trình độ, thể lực của 
học sinh mặt khác phải phù hợp với điều 
kiện tập luyện như sân bãi dụng cụ ... 
- Thứ năm là khi lựa chọn bài tập cần 
vận dụng đa dạng các phương pháp, 
phương tiện giảng dạy cơ bản, tiên tiến  
* Lựa chọn các bài tập. 
Qua nghiên cứu các tài liệu chuyên 
môn và thông qua trao đổi mạn đàm với 
các chuyên gia nhiều kinh nghiệm trong 
công tác giảng dạy. Đề tài đã lựa chọn 
được 19 bài tập khắc phục sai lầm thường 
mắc trong giảng dạy kỹ thuật đập cầu, tuy 
nhiên để cho phù hợp với đối tượng 
nghiên cứu. Đề tài tiến hành phỏng vấn 
bằng phiếu hỏi để lựa chọn ra các bài tập 
phù hợp với đối tượng nghiên cứu. Kết 
quả được trình bày ở bảng 3.3. 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 33 
Bảng 3.3. Kết quả phỏng vấn lựa chọn bài tập khắc phục sai lầm thường mắc 
trong học kỹ thuật đập cầu cho nam HS khối 10 THPT Liễn Sơn (n= 21) 
TT 
Nội dung bài tập 
Đồng ý Không đồng ý 
n % n % 
I 
Sai lầm 1: Tư thế động tác sai về vị trí đặt chân 
trụ và tư thế thân người. 
1 Thực hiện không có cầu nhiều lần 21 100 0 0 
2 
Thực hiện cầu treo tại chỗ di chuyển chân dậm đế vị 
trí cầu 
20 95.23 1 4.77 
3 Bật liên tục bằng một chân về hướng cầu bay 21 100 0 0 
4 Bật bục 45 cm 11 52.39 10 47.61 
II 
Sai lầm 2: Điểm tiếp xúc với cầu ở vị trí quá cao 
hoặc quá thấp. 
1 Đập cầu vào một điểm cố định trên không nhiều lần 21 100 0 0 
2 Đập cầu có người phục vụ nhiều lần 21 100 0 0 
3 Lăng tạ 1.5 kg 12 57.14 9 42.86 
III 
Sai lầm 3: Phối hợp bật nhảy sớm hoặc muộn, 
không duỗi hết cánh tay 
1 Tại chỗ bật nhảy đập cầu liên tục không có cầu 21 100 0 0 
2 Đập cầu vào điểm cố định trên không 19 90.47 2 9.53 
3 Tại chỗ thực hiện động tác đập cầu nhiều lần 20 95.23 1 4.77 
4 Nhảy dây tốc độ 10 47.61 11 52.39 
IV 
Sai lầm 4: Cách sử dụng lực không đúng, khớp 
vai bị cứng, đập cầu bằng cả cánh tay 
10 47.61 11 52.39 
1 Thực hiện với vợt bổ trợ 19 90.47 2 9.53 
2 Nằm sấp chống đẩy 11 52.39 10 47.61 
3 Di chuyển đập cầu có cầu liên tục 20 95.23 1 4.77 
4 Đập cầu có người phục vụ 11 52.39 10 47.61 
V 
Sai lầm 5: Kết thúc động tác không gập thân về 
trước và không gập cổ tay 
12 57.14 9 42.86 
1 Bật đổi chân đập cầu liên tục không cầu 19 90.47 2 9.53 
2 Cầm vợt bổ trợ thực hiện kỹ thuật đập cầu có cầu 20 95.23 1 4.77 
3 
Đứng hai chân rộng bằng vai thực hiện gập vợt trước 
sau liên tục 
20 95.23 1 4.77 
4 Thực hiện động tác đập cầu tại chỗ (không cầu) 9 42.86 12 57.14 
Qua kết quả bảng 3.3 cho thấy: Các 
chuyên gia đều tập trung vào một số các bài 
tập đặc trưng của chuyên môn để sửa chữa 
những sai lầm thường mắc trong học kỹ 
thuật đập cầu cho đối tượng nghiên cứu. Từ 
kết quả phỏng vấn chúng tôi chỉ lựa chọn 
những bài tập đã được sự đồng ý cao với tỷ 
lệ từ 80% trở lên. Như vậy qua phỏng vấn 
chúng tôi đã lựa chọn được 13 bài tập nhằm 
khắc phục những sai lầm thường mắc trong 
học kỹ thuật đập cầu cho nam học sinh khối 
10 trường THPT Liễn Sơn, Vĩnh Phúc, bao 
gồm các bài tập sau: 
* Sai lầm 1: Tư thế động tác sai về vị trí 
đặt chân trụ và tư thế thân người 
- Thực hiện không có cầu nhiều lần 
- Thực hiện cầu treo tại chỗ di chuyển 
chân dậm đế vị trí cầu 
- Bật liên tục bằng một chân về hướng 
cầu bay 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 34 
* Sai lầm 2: Điểm tiếp xúc với cầu ở vị 
trí quá cao hoặc quá thấp. 
- Đập cầu vào một điểm cố định trên 
không nhiều lần 
- Đập cầu có người phục vụ nhiều lần 
* Sai lầm 3: Phối hợp bật nhảy sớm hoặc 
muộn, không duỗi hết cánh tay 
- Tại chỗ bật nhảy đập cầu liên tục không 
có cầu 
- Đập cầu vào điểm cố định trên không 
- Tại chỗ thực hiện động tác đập cầu 
nhiều lần 
* Sai lầm 4: Cách sử dụng lực không 
đúng, khớp vai bị cứng, đập cầu bằng cả 
cánh tay 
- Thực hiện với vợt bổ trợ 
- Di chuyển đập cầu có cầu liên tục 
* Sai lầm 5: Kết thúc động tác không gập 
thân về trước và không gập cổ tay 
- Bật đổi chân đập cầu liên tục không cầu 
- Cầm vợt bổ trợ thực hiện kỹ thuật đập 
cầu có cầu 
- Đứng hai chân rộng bằng vai thực hiện 
gập vợt trước sau liên tục 
3.2.2. Đánh giá hiệu quả bài tập nhằm 
khắc phục những sai lầm thường mắc 
trong học kỹ thuật đập cầu cho nam học 
sinh khối 10 trường THPT Liễn Sơn, Vĩnh 
Phúc 
Đề tài tiến hành thực nghiệm đánh giá 
hiệu quả các bài tập đã lựa chọn trên đối 
tượng nghiên cứu. 
3.2.2.1. Tổ chức thực nghiệm 
Đề tài tiến hành thực nghiệm so sánh 
song song giữa 2 nhóm được chia ngẫu 
nhiên để đánh giá hiệu quả của chúng. 
- Đối tượng thực nghiệm: Đối tượng thực 
nghiệm là 72 nam học sinh khối 10 trường 
THPT Liễn Sơn, được chia làm 2 nhóm: 
nhóm thực nghiệm (n = 36) và nhóm đối 
chứng (n = 36) 
- Tổ chức thực nghiệm: trước khi phân 
nhóm chúng tôi tiến hành kiểm tra ban đầu 
trên 2 nhóm để đảm bảo giữa 2 nhóm có sự 
tương đồng. 
+ Nhóm thực nghiệm tập luyện theo các 
bài tập mà đề tài đã lựa chọn, nhóm đối 
chứng tập luyện theo chương trình mà các 
giáo viên tổ môn thể dục Trường THPT 
Liễn Sơn đã xây dựng. 
+ Đề tài tiến hành tổ chức thực nghiệm 
vào các giờ chính khóa theo kế hoạch học 
tập môn thể thao tự chọn. 
- Phương pháp đánh giá: Để đánh giá 
một cách chính xác về mức độ hoàn thiện 
của kỹ thuật đập cầu và đánh giá hiệu quả 
của các bài tập. Đề tài sử dụng phương pháp 
đánh giá mà tổ môn thể dục Trường THPT 
Liễn Sơn đã xây dựng và đang sử dụng. 
Đánh giá trên hai phương diện: mức độ hoàn 
thiện kỹ thuật và hiệu quả của kỹ thuật. 
* Đánh giá kỹ thuật thực hiện động tác 
đập cầu. 
- Các yêu cầu của kỹ thuật bao gồm 5 
yếu tố: 
+ Đứng đúng tư thế chuẩn bị cơ bản. 
+ Phối hợp nhịp nhàng toàn thân giữa 
chân - thân người và tay. 
+ Kết thúc động tác gập thân về trước, 
gập cổ tay. 
+ Đường cầu đi xuống mạnh và chuẩn xác. 
+ Góc độ giữa mặt vợt và cầu 
- Phân loại kỹ thuật: 
+ Loại tốt: thực hiện tốt 5 yếu tố nêu trên. 
+ Loại khá: thực hiện thiếu 1 trong 5 yếu 
tố nêu trên. 
+ Loại trung bình: thực hiện thiếu 2 trong 
5 yếu tố nêu trên. 
+ Loại yếu: thực hiện thiếu từ 3- 5 trong 
5 yếu tố nêu trên. 
* Đánh giá hiệu quả kỹ thuật đập cầu. 
- Test 1: Đập cầu dọc biên 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô). 
- Test 2: Đập cầu chéo sân 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô). 
3.2.2.2. Kết quả thực nghiệm 
Trước khi tiến hành thực nghiệm, chúng 
tôi tiến hành kiểm tra ban đầu để so sánh 
giữa 2 nhóm đối chứng và thực nghiệm. Nội 
dung kiểm tra là đánh giá kỹ thuật động tác 
và hiệu quả của kỹ thuật. Kết quả được trình 
bày tại bảng 3.4. 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 35 
Bảng 3.4. Kết quả kiểm tra kỹ thuật trước thực nghiệm của 2 nhóm 
 Nhóm 
Loại 
Nhóm thực nghiệm (n=36) Nhóm đối chứng (n=36) 
Kỹ thuật Tỷ lệ % Kỹ thuật Tỷ lệ % 
Tốt 0 0 0 0 
Khá 6 16,7 9 25 
Trung bình 12 33,3 9 25 
Yếu 18 50 18 50 
2tính = 1.0286 0.05 
Qua bảng 3.4. cho thấy: Trước thực nghiệm số học sinh ở 2 nhóm kỹ thuật thực hiện 
đập cầu không tốt so với mức yêu cầu về khả năng hoàn thiện của kỹ thuật đề ra. Trình 
độ kỹ thuật của 2 nhóm trước thực nghiệm là tương đương nhau với 2tính = 4.371 < 
20.05 = 7.815 với P > 0.05. 
Đề tài tiến hành đánh giá hiệu quả của kỹ thuật đập cầu theo các test đánh giá chuyên 
môn cầu lông. Kết quả chúng tôi trình bày tại bảng 3.5. 
Bảng 3.5. Kết quả kiểm tra hiệu quả kỹ thuật đập cầu của 2 nhóm trước TN 
TT Test 
Nhóm TN 
(n=36) 
Nhóm ĐC 
(n=36) t p 
x ± x ± 
1 
Đập cầu dọc biên 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô) 
4,2 1,62 4,24 1,58 0.1061 >0,05 
2 
Đập cầu chéo sân 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô) 
4,52 1,71 4,56 1,64 0.1013 >0,05 
Qua bảng 3.5 cho thấy: Kết quả kiểm tra ban đầu trước thực nghiệm với 2 test đều 
ttính 0,05. Như vậy, sự khác biệt giữa 2 nhóm là 
không có ý nghĩa, hay nói cách khác là trình độ về kỹ thuật đập cầu của hai nhóm là 
tương đương nhau. 
Sau thực nghiệm, đề tài đã tiến hành kiểm tra trên cả 2 nhóm nhằm xác định được 
trình độ của 2 nhóm sau thời gian thực nghiệm và để xem xét đánh giá hiệu quả tác 
động của các bài tập đã lựa chọn trong quá trình thực nghiệm. Kết quả được trình bày ở 
bảng 3.6 và 3.7. 
Bảng 3.6. Kết quả kiểm tra kỹ thuật đập cầu của 2 nhóm sau thực nghiệm 
 Nhóm 
Loại 
Nhóm thực nghiệm (n=36) Nhóm đối chứng (n=36) 
Kỹ thuật Tỷ lệ % Kỹ thuật Tỷ lệ % 
Tốt 12 33,3 6 16,7 
Khá 18 50 15 41,6 
Trung bình 6 16,7 9 25 
Yếu 0 0 6 16,7 
2tính = 8.8727 > 20.05 = 7.815 với P < 0.05 
Từ kết quả thu được ở bảng 3.6 cho thấy, mức độ hoàn thiện kỹ thuật trong quá trình 
thực nghiệm của 2 nhóm đều có hiệu quả, tuy nhiên so với nhóm đối chứng thì nhóm 
thực nghiệm thu được kết quả tốt hơn và có sự khác biệt rõ rệt giữa 2 nhóm với 2tính > 
2bảng ở ngưỡng xác suất P < 0.05, có thể nói rằng tác động của các bài tập mà chúng tôi 
đã lựa chọn để khắc phục những sai lầm thường mắc trong học kỹ thuật đập cầu cho 
nhóm thực nghiệm tốt hơn so với nhóm đối chứng. 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC 
 36 
Bảng 3.7. Kết quả kiểm tra hiệu quả kỹ thuật đập cầu của 2 nhóm sau TN 
TT Test 
Nhóm TN 
(n=36) 
Nhóm ĐC 
(n=36) t p 
x ± x ± 
1 
Đập cầu dọc biên 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô) 
7.52 ±1.86 6.42 ±1.79 2.5567 <0.05 
2 
Đập cầu chéo sân 10 quả vào ô 
chuẩn (số quả vào ô) 
7.28 ±1.78 6.64 ±1.84 1.5000 <0.05 
Từ kết quả bảng 3.7 cho thấy, thành 
tích ở cả 2 test đánh giá hiệu quả của kỹ 
thuật đập cầu của nhóm thực nghiệm và 
nhóm đối chứng đều tăng. Tuy nhiên, 
thành tích của nhóm thực nghiệm tốt hơn 
so với nhóm đối chứng với ttính > tbảng ở 
ngưỡng xác suất P<0,05. Hay nói cách 
khác, sự khác biệt của hai nhóm thực 
nghiệm và đối chứng đã có ý nghĩa về mặt 
toán học thống kê. 
Từ các vấn đề nêu trên có thể khẳng 
định rằng, các bài tập mà đề tài đã lựa 
chọn nhằm khắc phục sai lầm thường mắc 
trong học kỹ thuật đập cầu và ứng dụng 
thực nghiệm có tác dụng về khắc phục các 
sai lầm trong học kỹ thuật và nâng cao 
hiệu quả kỹ thuật đập cầu cho đối tượng 
nghiên cứu. 
4. Kết luận và kiến nghị 
 4.1. Kết luận: 
Từ những kết quả nghiên cứu của đề 
tài, chúng tôi rút ra một số kết luận sau: 
1. Trong quá trình nghiên cứu đề tài đã 
tìm được 5 sai lầm thường mắc của nam 
học sinh khối 10 Trường THPT Liễn Sơn, 
Vĩnh Phúc khi học kỹ thuật đập cầu và đã 
lựa chọn được 13 bài tập nhằm khắc phục 
những sai lầm đó. 
2. Sau thực nghiệm, việc sử dụng 13 bài 
tập mà đề tài đã lựa chọn cho đối tượng 
nghiên cứu đã có tác dụng rõ rệt về mặt 
hoàn thiện kỹ thuật và hiệu quả của kỹ 
thuật, đảm bảo độ tin cậy ở ngưỡng xác 
suất thống kê cần thiết P < 0.05. 
4.2. Kiến nghị: 
Với những bài tập mà đề tài đã lựa chọn 
ứng dụng vào thực nghiệm đã khẳng được 
hiệu quả và đủ độ tin cậy, có thể làm tài 
liệu tham khảo để vận dụng trong công tác 
giảng dạy cầu lông cho học sinh THPT để 
hoàn thiện và nâng cao hiệu quả kỹ thuật 
đập cầu. Chúng tôi mong rằng các giáo 
viên tiếp tục ứng dụng bài tập để khẳng 
định đầy đủ hơn hiệu quả của chúng.
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Harre D (1996), Học thuyết huấn luyện, (Trương Anh Tuấn, Nguyễn Thế Hiển dịch), NXB TDTT 
Hà Nội 
2. Lưu Quang Hiệp, Phạm Thị Uyên (1995), Sinh lý học TDTT, NXBTDTT HN 
3. Hướng Xuân Nguyên - Mai Thị Ngoãn (2010), Giáo trình cầu lông trường ĐH Sư phạm TDTT 
Hà Nội, NXB TDTT, Hà Nội 
4. Bành Mỹ Lệ, Hậu Chính Khánh (1997), Cầu lông, Dịch: Lê Đức Chương, NXB TDTT, Hà Nội 
2000. 
5. Lê Thanh Sang (1994), Tập đánh cầu, NXB TDTT Hà Nội 
6. Nguyễn Xuân Sinh(1999), Phương pháp NCKH TDTT. NXB TDTT Hà Nội 
7. Lê Thanh (2010), Giáo trình toán học thống kê, NXB TDTT Hà Nội 
8. Nguyễn Hạc Thuý (1994), Những yếu tố kỹ thuật cầu lông nâng cao, NXB TDTT Hà Nội 
9. Nguyễn Toán, Phạm Danh Tốn (2000) - “Lý luận và phương pháp TDTT” - NXB TDTT Hà Nội 
10. Nguyễn Đức Văn (1987), Phương pháp thống kê trong TDTT, NXB TDTT, Hà Nội. 
THÔNG TIN NGHIÊN CỨU KHOA HỌC