Du lịch Phú Yên trong liên kết phát triển với khu vực Tây Nguyên và duyên hải Nam Trung Bộ

đổi khí hậu dẫn tới lũ quét, hạn hán kéo dài, 
tình trạng ô nhiễm môi trường, nhất là môi 
trường nước và suy giảm giá trị của các hệ 
sinh thái, tính đa dạng sinh học dẫn tới sự 
sụt giảm về tính hấp dẫn đối với hoạt động 
du lịch Quy hoạch tổng thể phát triển du 
lịch vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 
2030 đã được Thủ tướng Chính phủ phê 
duyệt thể hiện sự quan tâm chỉ đạo sâu sát 
của lãnh đạo Đảng, Chính phủ đối với sự 
phát triển ngành du lịch nói chung và du 
lịch Vùng nói riêng, tạo tiền đề cho công 
tác đầu tư, quản lý phát triển du lịch Vùng 
một cách đúng hướng và bền vững. Mục 
tiêu phát triển nhằm khai thác tối đa tiềm 
năng, lợi thế của từng Vùng để phát triển 
du lịch trở thành thế mạnh hàng đầu của du 
lịch các tỉnh vùng Tây Nguyên và Nam 
Trung Bộ. Vài năm trở lại đây vùng Tây 
Nguyên và các tỉnh Duyên hải Nam Trung 
Bộ đã quan tâm công tác phát triển du lịch, 
nhưng trên thực tế công tác quy hoạch đó 
mới chỉ dừng lại ở một số định hướng cơ 
bản, các chỉ tiêu phát triển chủ yếu cũng 
như khoanh vùng không gian chỉ dừng lại ở 
một vài khu, điểm du lịch mà chưa làm nổi 
bật mang tầm hoạch định phát triển của 
ngành. 
Để thực hiện có hiệu quả chương 
trình liên kết, hợp tác phát triển du lịch giữa 
Phú Yên với vùng Tây Nguyên và các tỉnh 
Duyên hải Nam Trung Bộ, hướng đến phát 
triển du lịch bền vững, tác giả đề xuất các 
cấp, các ngành chức năng cần quan tâm và 
ưu tiên một số giải pháp cụ thể như sau: 
16 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN 
 Thứ nhất, chú trọng đúng mức 
công tác quy hoạch du lịch và quản lý, 
đầu tư theo quy hoạch 
 Để du lịch phát triển bền vững, các 
địa phương vùng Tây Nguyên và Duyên hải 
Nam Trung Bộ cần chú trọng đúng mức 
công tác quy hoạch du lịch và quản lý, đầu 
tư theo quy hoạch. Tiếp tục tập trung thực 
hiện đồng bộ nhiều biện pháp tích cực, phát 
triển theo chiều sâu, ổn định, không ngừng 
nâng cao năng lực cạnh tranh, khẳng định 
và giữ vững thương hiệu trên cơ sở khai 
thác tối đa và hiệu quả tiềm năng, lợi thế 
của mỗi tỉnh. Xác định các loại hình du lịch 
chủ lực làm động lực thúc đẩy phát triển du 
lịch của tỉnh, qua đó tạo động lực phát triển 
cho cả vùng. Với tiềm năng du lịch hiện có 
như: Bờ biển dài, có nhiều di tích lịch sử, 
văn hóa, danh lam thắng cảnh đẹp, các tỉnh 
Duyên hải Nam Trung Bộ có thể phát triển 
mạnh loại hình du lịch biển đảo, di tích lịch 
sử - văn hóa, lễ hội gắn với miền sông 
nước. Các tỉnh vùng Tây Nguyên tập trung 
phát triển mạnh các loại hình du lịch sinh 
thái, nông nghiệp, du lịch cộng đồng, văn 
hóa, lễ hội mang đậm bản sắc của các dân 
tộc anh em. Các loại hình du lịch này đang 
được giới trẻ và du khách quốc tế yêu thích. 
Tập trung cải thiện môi trường đầu 
tư. Cải cách mạnh thủ tục hành chính và 
hoàn thiện cơ chế chính sách nhằm tạo 
thuận lợi cho các nhà đầu tư. Tích cực hỗ 
trợ tháo gỡ khó khăn vướng mắc của nhà 
đầu tư về đất đai, giải tỏa, đền bù, để 
triển khai nhanh dự án sau khi được tỉnh 
chấp thuận dự án đầu tư. 
Tăng cường đầu tư và kêu gọi đầu tư 
theo quy hoạch đối với cơ sở hạ tầng cho 
phát triển du lịch, trên cơ sở bảo đảm cảnh 
quan thiên nhiên, bảo vệ môi trường tự 
nhiên và giữ gìn, bảo tồn các tài nguyên du 
lịch. Khoảng cách từ Phú Yên tới các tỉnh 
vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ không quá xa, hệ thống giao 
thông đường bộ, đường sắt, đường thủy, 
đường hàng không khá thuận tiện nên việc 
liên kết, hợp tác phát triển du lịch bền vững 
giữa các tỉnh này để hỗ trợ, bổ sung lẫn 
nhau, có thể đáp ứng được nhiều phân 
khúc, thị trường du khách khác nhau, tạo 
bước phát triển mạnh mẽ về du lịch cho 
từng tỉnh và toàn vùng. 
Thứ hai, tập trung đào tạo nguồn 
nhân lực ngành du lịch 
Ngành du lịch bao gồm nhiều nghề, 
nhiều lĩnh vực hoạt động kinh doanh khác 
nhau, nguồn nhân lực cũng có các bộ phận, 
các nhóm tương ứng, nhưng có thể thấy bao 
gồm hai nhóm chính là nhóm gián tiếp và 
nhóm trực tiếp. Nhóm gián tiếp là lực 
lượng lãnh đạo, quản lý, các chuyên gia, 
nhà nghiên cứu với yêu cầu phải có tài 
trong lãnh đạo, quản lý, phải có tầm nhìn, 
nhạy bén về xu hướng, triển vọng của 
ngành du lịch trong nước và quốc tế. Phải 
biết sử dụng, giữ chân, thu hút người tài, có 
khả năng cống hiến và sáng tạo cho sự phát 
triển bền vững của ngành. Nhóm nhân lực 
trực tiếp bao gồm bộ phận hướng dẫn viên, 
lễ tân, phục vụ buồng, bàn, đầu bếp, với 
yêu cầu cao về đạo đức nghề nghiệp, kỹ 
năng nghề, khả năng sáng tạo, kỹ năng 
sống, phối hợp công việc, biết vận dụng 
công nghệ tiên tiến phù hợp, đặc biệt là 
hiểu biết về lịch sử, văn hóa và thành thạo 
ngoại ngữ. Để khắc phục những tồn tại, hạn 
chế đề cập ở phần thực trạng thì nguồn 
nhân lực du lịch các tỉnh vùng Tây Nguyên 
và Duyên hải Nam Trung Bộ cần được đào 
tạo về nhận thức, kiến thức nghiệp vụ, ý 
thức trách nhiệm để có thể lan tỏa thành 
phương thức thực hành du lịch có trách 
nhiệm, hướng tới sự phát triển du lịch bền 
vững. Các địa phương thuộc địa bàn vùng 
sâu, vùng xa, vùng đồng bào dân tộc thiểu 
số và vùng biển bãi ngang do điều kiện 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 22 * 2019 17 
kinh tế khó khăn, trình độ dân trí còn 
những bất cập vì vậy cần sự trợ giúp thiết 
thực đối với người lao động trong hoạt 
động kinh doanh du lịch là tổ chức miễn 
phí các chương trình đạo tạo nghề, đào tạo 
kỹ năng làm du lịch, hỗ trợ nâng cao trình 
độ nghề cho người lao động, dần dần 
chuyên môn hóa và chính thức hóa lực 
lượng lao động. Tiếp tục hoàn thiện cơ chế 
trong việc thu hút cộng đồng tham gia hoạt 
động du lịch, mặt khác cần nâng cao nhận 
thức, nâng cao năng lực cho cộng đồng để 
họ chính là những người có ý thức bảo vệ 
tài nguyên môi trường, tài nguyên nhân văn 
tại địa bàn sinh sống. 
Thứ ba, nâng cao nhận thức của các 
chủ thể trong hoạt động về phát triển du 
lịch bền vững 
Phát triển du lịch bền vững đòi hỏi 
thực hiện đồng bộ, tổng thể một hệ thống 
các nhóm giải pháp về kinh tế, xã hội và 
môi trường. Với tầm quan trọng này, chính 
quyền các địa phương; Các cơ quan quản lý 
nhà nước về du lịch vùng Tây Nguyên và 
các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ cần tăng 
cường tuyên truyền, giáo dục nâng cao 
nhận thức của các chủ thể về phát triển du 
lịch bền vững. Mỗi chủ thể đều có vai trò 
quan trọng được thể hiện cả trong trách 
nhiệm, nghĩa vụ để bảo đảm hoạt động du 
lịch được phát triển theo hướng bền vững. 
Đối với cộng đồng dân cư địa phương, nhất 
là đồng bào dân tộc thiểu số, cần quan tâm 
đến sinh kế của người dân, tạo việc làm, 
đào tạo nghề cho người lao động; Đồng 
thời đẩy mạnh công tác tuyên truyền, giải 
thích để bà con thấy rõ những lợi ích trước 
mắt và lâu dài từ hoạt động du lịch, có trách 
nhiệm đối với việc phát triển du lịch bền 
vững, tích cực tham gia bảo vệ môi trường, 
bảo vệ di tích lịch sử, văn hóa, các ngành 
nghề truyền thống và thuần phong mỹ tục 
của dân tộc, giữ gìn nếp sống văn minh, giữ 
vững an ninh, an toàn xã hội, thái độ ứng 
xử thân thiện với du khách Tất cả những 
việc làm đó có ý nghĩa hết sức to lớn đối 
với phát triển du lịch bền vững của từng địa 
phương và toàn vùng. 
Thứ tư, phối hợp, hỗ trợ các doanh 
nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động liên 
quan đến du lịch 
Liên kết chặt chẽ giữa chính quyền 
địa phương các tỉnh vùng Tây Nguyên và 
Duyên hải Nam Trung Bộ, các doanh 
nghiệp trong ngành du lịch, giữa ngành du 
lịch với các ngành khác như: Giao thông 
vận tải, ngoại giao, an ninh, tài chính, công 
nghiệp, nông nghiệp trong tỉnh cũng như 
kết nối với các tỉnh vùng Tây Nguyên - 
Duyên hải Nam Trung Bộ và cả nước để 
mở rộng thị trường. Du lịch là một ngành 
kinh tế có tính liên ngành, liên vùng và xã 
hội hóa cao, sự phát triển du lịch không thể 
đơn lẻ và bó hẹp trong phạm vi mỗi địa 
phương, mỗi tỉnh, thành phố mà phải là vấn 
đề chung của toàn khu vực và cả nước. Vì 
thế, cần chú trọng liên kết trong xúc tiến, 
quảng bá điểm đến, liên kết trong thiết kế 
sản phẩm, trong tổ chức phục vụ khách, 
xây dựng chuỗi giá trị, đồng thời cần xây 
dựng cơ chế điều hành chung của các 
chương trình liên kết, hợp tác một cách 
thiết thực hiệu quả. Tăng cường công tác 
quảng bá các loại hình du lịch của vùng 
Tây Nguyên và các tỉnh Duyên hải Nam 
Trung Bộ đối với thị trường khu vực, trong 
nước và quốc tế. 
Hỗ trợ các nhà đầu tư, các doanh 
nghiệp, tổ chức, cá nhân hoạt động trong 
lĩnh vực du lịch, thực hiện các thủ tục hành 
chính; Thủ tục cấp visa; Liên kết xây dựng 
các sản phẩm du lịch hoàn chỉnh. Doanh 
nghiệp được ví là cái gốc để du lịch các 
tỉnh phát triển, các cơ quan quản lý cần hỗ 
trợ địa điểm, thuế đất cho các doanh nghiệp 
để doanh nghiệp mạnh dạn đầu tư xây dựng 
18 TRƯỜNG ĐẠI HỌC PHÚ YÊN 
vào các điểm dừng chân, mua sắm cho du 
khách trên các tuyến Quốc lộ 1, 14, 26, 27, 
29 đi xuyên Việt và các tỉnh Gia Lai, Phú 
Yên, Bình Định. Tăng cường đào tạo 
nghiệp vụ cho các nhân viên làm việc tại 
các doanh nghiệp kinh doanh du lịch; Các 
doanh nghiệp kinh doanh cần xây dựng 
chính sách giá, chương trình khuyến mãi 
theo mùa để hỗ trợ cho các doanh nghiệp 
kinh doanh dịch vụ du lịch của các tỉnh. 
Thứ năm, ban hành cơ chế vận 
hành liên kết, hợp tác hoạt động du lịch 
vùng Tây Nguyên - Nam Trung Bộ 
Tổng cục Du lịch đã nghiên cứu và 
đưa ra sản phẩm du lịch, tuyến du lịch 
“Con đường di sản miền Trung”, kết nối 
tuyến du lịch “Con đường xanh Tây 
Nguyên”, trở thành tuyến xuyên suốt từ 
miền Trung đến Tây Nguyên nhằm khai 
thác, gắn kết những điểm du lịch, danh 
thắng, di sản văn hóa, lễ hội miền Duyên 
hải với di sản thiên nhiên, văn hóa vùng đất 
Cao Nguyên đại ngànTuy nhiên, đến nay 
tuyến này vẫn chưa phát huy hết giá trị, 
cũng như cơ hội, tiềm năng để kích cầu du 
lịch các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ và 
vùng Tây Nguyên. Để thực hiện có hiệu 
quả chương trình liên kết, hợp tác phát triển 
du lịch giữa Phú Yên với vùng Tây Nguyên 
và các tỉnh Duyên hải Nam Trung Bộ nhất 
thiết phải ban hành được cơ chế vận hành 
hoạt động liên kết. Cần phải có một “nhạc 
trưởng” có thể điều phối và có tiếng nói 
chung cho phát triển toàn vùng. Các tỉnh 
vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ cần kết nối đẩy mạnh công tác 
quảng bá, xúc tiến du lịch đến với bạn bè 
trong nước và quốc tế. Các tỉnh cần bàn 
thảo để xây dựng sản phẩm du lịch chung 
cho vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ và đặc thù của từng địa phương 
như: Khu ẩm thực, khu mua sắm hàng thủ 
công mỹ nghệ, hàng rong; Khu vui chơi 
giải trí đáp ứng nhu cầu nhiều đối tượng 
khách du lịch; Giữ gìn và tôn tạo nét văn 
hóa ẩm thực. Về phía Tổng cục Du lịch, Bộ 
Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng cần 
thường xuyên quan tâm chỉ đạo về nghiệp 
vụ và tiếp tục có các chính sách cùng các 
hoạt động ủng hộ, hỗ trợ du lịch các địa 
phương vùng Tây Nguyên và Duyên hải 
Nam Trung Bộ phát triển mạnh, đúng định 
hướng. 
 Thứ sáu, tăng cường năng lực 
quản lý nhà nước về du lịch 
 Các cơ quan quản lý nhà nước về 
du lịch tại các địa phương đẩy mạnh vai trò 
dẫn dắt doanh nghiệp và cộng đồng trong 
các hoạt động du lịch hướng đến phát triển 
bền vững. Có vai trò quan trọng trong việc 
xây dựng chính sách, chiến lược về phát 
triển du lịch bền vững. Phổ biến, tập huấn, 
phát hành tài liệu hướng dẫn, hỗ trợ các 
doanh nghiệp và cộng đồng địa phương 
thực hiện theo các nguyên tắc phát triển du 
lịch bền vững. Tổ chức các hội thảo, lớp 
đào tạo để nâng cao nhận thức và trao đổi 
kinh nghiệm thực tiễn trong quá trình thực 
hành. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, 
khuyến khích, tôn vinh các điển hình thực 
hiện phát triển du lịch bền vững. Tăng 
cường công tác kiểm tra, giám sát, có chế 
tài xử phạt nghiêm việc xâm hại di tích lịch 
sử, văn hóa, danh thắng, xả thải, thiếu trách 
nhiệm trong xử lý chất thải của các tổ chức, 
cá nhân gây ô nhiễm môi trường, phá vỡ, 
hủy hoại tài nguyên trên địa bàn. 
 Thứ bảy, tăng cường mở rộng giao 
lưu, hợp tác quốc tế trong hoạt động du lịch 
 Đi đôi với liên kết, hợp tác phát 
triển du lịch bền vững giữa các tỉnh vùng 
Tây Nguyên và Duyên hải Nam Trung Bộ, 
các địa phương cần tăng cường mở rộng 
giao lưu, hợp tác quốc tế, học tập kinh 
nghiệm phát triển du lịch cộng đồng, du 
lịch xanh, du lịch có trách nhiệm và thân 
TẠP CHÍ KHOA HỌC SỐ 22 * 2019 19 
thiện với môi trường cũng như học hỏi kinh 
nghiệm xử lý các vấn đề môi trường và ứng 
phó với biến đổi khí hậu của các quốc gia 
trên thế giới. Tranh thủ sự hỗ trợ của các 
nước, các tổ chức quốc tế góp phần bảo 
đảm yêu cầu phát triển du lịch bền vững 
của vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ. 
4. Kết luận 
Được xác định là ngành kinh tế 
tổng hợp, mang nội dung văn hóa sâu sắc, 
có tính liên ngành, liên vùng và xã hội hóa 
cao, ngành du lịch được Chính phủ định 
hướng để phát triển thành ngành kinh tế 
mũi nhọn, góp phần tích cực vào sự phát 
triển kinh tế - xã hội, mang lại cơ hội việc 
làm và nâng cao đời sống cho người dân, 
đồng thời nâng cao hình ảnh quốc gia trên 
trường quốc tế. Để quyết tâm đạt được mục 
tiêu đưa ngành du lịch thành ngành kinh tế 
mũi nhọn, phát triển bền vững, các tỉnh 
vùng Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ cần thực hiện định hướng một 
cách đồng bộ, quyết liệt, quán triệt nhận 
thức từ chính quyền tới người dân, biến 
nhận thức thành hành động cụ thể. Theo đó, 
để bảo đảm cho liên kết, hợp tác du lịch 
phát triển bền vững, vấn đề quan trọng 
hàng đầu là phải biết bảo tồn và sử dụng 
các nguồn lực một cách hợp lý và hiệu quả. 
Muốn vậy, các hoạt động kinh doanh du 
lịch phải luôn có ý thức trách nhiệm trong 
quá trình khai thác, sử dụng các nguồn lực 
du lịch. Điều này không chỉ góp phần cho 
việc phát triển du lịch bền vững lâu dài của 
ngành du lịch, mà còn tạo điều kiện cho 
chính mỗi hoạt động du lịch của các tỉnh 
khu vực Tây Nguyên và Duyên hải Nam 
Trung Bộ phát triển liên tục, bền vững 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] Luật Du lịch, Nxb Chính trị quốc gia, H.2006. 
[2] Thủ tướng Chính phủ: “Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam đến năm 2020, tầm 
nhìn đến năm 2030”, phê duyệt tại Quyết định số 2473/QĐ-TTg ngày 30-12-2011. 
[3] Thủ tướng Chính phủ (2013) Phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng 
Tây Nguyên đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 tại Quyết định số 2162/QĐ-TTg 
ngày 11/11/2013 
[4] Thủ tướng Chính phủ (2014) Phê duyệt quy hoạch tổng thể phát triển du lịch vùng 
Duyên hải Nam Trung Bộ đến năm 2020, tầm nhìn đến năm 2030 tại Quyết định số 
2350/QĐ-TTg ngày 24/12/2014. 
[5] Tổng cục Du lịch (20005), Cẩm nang về phát triển du lịch bền vững, Hà Nội. 
[6] Tổng cục Du lịch (2010), Đề án Chiến lược phát triển du lịch Việt Nam giai đoạn 
2011-2020, tầm nhìn đến năm 2030. 
[7] Tổng cục Du lịch (2015), phát triển du lịch Việt Nam hướng tới ba giải pháp chiến 
lược Hà Nội. 
[8]  
[9] www.phuyen.gov.vn 
(Ngày nhận bài: 18/09/2019; ngày phản biện: 25/09/2019; ngày nhận đăng: 04/10/2019)