Bài giảng Tin học nhóm ngành Nông-Lâm-Ngư & Môi trường - Chương 1: Máy tính, Hệ điều hành Windows và Internet

 Tin học nhóm ngành 
Nông-Lâm-Ngư & Môi trường 
 Bộ môn HTTT 
 -Khoa CNTT-Đại học Vinh- 
Chương 1: 
 Máy tính, Hệ điều hành 
 Windows và Internet 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Máy tính và tin học 
 . Máy tính là khái niệm để chỉ các công cụ hỗ trợ con 
 người xử l{ các tính toán số học 
 . Máy tính (computers) ngày nay đã vượt xa khái 
 niệm điện toán, nó là loại máy móc với những tính 
 năng đa dạng phục vụ nhiều mục đích khác nhau 
Máy tính 
. SAGE, 1954 
. 300 tấn 
. Giám sát dữ liệu radar theo thời gian thực 
Máy tính 
. Máy tính cá nhân IBM-PC, 1954 
. Thiết kế hoàn chỉnh 
Máy tính 
. Máy tính xách tay Osborne 1, 1981 
Máy tính 
. Máy tính HP 150, 1983 
. Màn hình cảm ứng 
. 9 inch 
Máy tính ngày này 
Tin học 
 . Tin học (informatics) là ngành khoa học nghiên cứu quá 
 trình tự động hóa việc tổ chức, lưu trữ và xử l{ thông 
 tin của một hệ thống máy tính cụ thể hoặc trừu tượng 
 . Đối tượng nghiên cứu của Tin học là Thông tin và các 
 công cụ sử dụng để tương tác thông tin 
 . Phân nhánh ngành: 
  Công nghệ thông tin 
  Hệ thống thông tin 
  Khoa học máy tính 
  Kỹ thuật máy tính 
  Kỹ nghệ phần mềm 
  Mạng máy tính 
  Tin học kinh tế 
Dữ liệu, thông tin 
 . Dữ liệu: là thông tin dưới dạng k{ hiệu,chữ viết, 
 chữ số, hình ảnh, âm thanh hoặc dạng tương tự. 
 (Theo điều 4, Luật Giao dịch điện tử-29/11/2005) 
 . Máy tính tương tự (analog computer) biểu diễn dữ 
 liệu bằng hiệu điện thế 
 . Máy tính số (digital computer) phổ biến nhất sử 
 dụng bảng chữ cái nhị phân: "0" và "1" 
Dữ liệu, thông tin 
 . Thông tin (inform) có nghĩa là thông báo tin tức 
 . Tin tức là tất cả những gì mang lại hiểu biết cho 
 con người 
 . Thông tin luôn mang { nghĩa xác định nhưng hình 
 thức thể hiện của thông tin mang tính quy ước 
 . Ví dụ: 
 .Ký hiệu "V" trong hệ đếm La Mã mang ý nghĩa là 5 đơn vị 
 nhưng trong hệ thống chữ La tinh mang nghĩa là chữ cái V 
 .Trong máy tính điện tử, nhóm 8 chữ số 01000001 nếu là 
 số sẽ thể hiện số 65, còn nếu là chữ sẽ là chữ "A" 
Đo lường thông tin 
 . Đơn vị nhỏ nhất để biểu diễn thông tin gọi là bit 
 (binary digit) 
 . Một bit tương ứng với một sự kiện có 1 trong 2 
 trạng thái 
 Số học nhị phân sử dụng hai ký số 0 và 1 để biểu diễn 
 các số. Việc sử dụng hai số 0 và 1 là như nhau nên một 
 chỉ thị gồm một chữ số nhị phân có thể xem như là 1 bit 
Đo lường thông tin 
Cấu trúc máy tính 
 . Bộ máy tính cá nhân 
Cấu trúc máy tính 
 . Mainboard 
 . Vi xử l{ – CPU 
 . RAM 
 . Ổ cứng 
 . Ổ đĩa mềm CD/DVD 
 . Case + Bộ nguồn 
 . Màn hình 
 . Chuột – mouse 
 . Bàn phím 
 . Dây nối: Nguồn, VGA 
Phần mềm máy tính 
 . Hệ điều hành 
 . Phần mềm ứng dụng 
Mạng máy tính 
. Mạng máy tính (computer network, network system) là 
 sự kết hợp các máy tính lại với nhau thông qua các 
 thiết bị nối kết mạng và phương tiện truyền thông 
 (giao thức mạng, môi trường truyền dẫn) theo một 
 cấu trúc nào đó và các máy tính này trao đổi thông tin 
 qua lại với nhau. 
Internet 
 . Internet là một hệ thống thông tin toàn cầu có thể 
 được truy nhập công cộng gồm các mạng máy tính 
 được liên kết với nhau. 
 . Hệ thống này truyền thông tin theo kiểu nối chuyển 
 gói dữ liệu (packet switching) dựa trên một giao thức 
 liên mạng đã được chuẩn hóa (giao thức IP) 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Hệ điều hành 
 . Hệ điều hành là một phần mềm chạy trên máy 
 tính, dùng để điều hành, quản l{ các thiết bị phần 
 cứng và các tài nguyên phần mềm trên máy tính 
Hệ điều hành Windows 
Khởi động máy tính 
Tắt máy tính 
 . Tắt thông thường (Windows XP) 
 . Tắt nóng bằng cách nhấn và giữ nút nguồn 5s-10s 
Tắt máy tính 
 . Tắt thông thường (Windows 7) 
Giao diện Desktop 
Khởi động một chương trình 
 . Dùng nút Start 
 . Dùng biểu tượng Shortcut 
Các biểu tượng 
 Biểu tượng của hệ điều hành Biểu tượng ứng dụng 
 Biểu tượng tệp tin Biểu tượng thư mục 
Cửa sổ làm việc 
 . Dùng để hiển thị hoặc cho phép nhập dữ liệu 
Cửa sổ làm việc 
Cửa sổ làm việc 
. Ví dụ: 
Thanh công việc 
Các đối tượng và khái niệm 
 . Hộp thoại: giao tiếp người – chương trình 
 . Nút bấm: kích hoạt chức năng 
 Nút đóng 
 Nút ấn Nút ấn Nút ấn 
Ổ đĩa 
 . Ổ đĩa vật l{ 
 . Ổ đĩa logic 
Tệp tin, Thư mục 
 . Tệp tin (file): tập hợp thông tin được đăt tên 
 . Thư mục (Directory, folder): loại tệp tin đặc biệt 
 lưu trữ các Tệp tin hoặc Thư mục con 
 . Hệ điều hành sử dụng các biểu tượng hình ảnh để 
 biểu diễn đại diện cho thư mục và các loại tệp tin 
Tệp tin 
 . Lưu trữ tệp 
Thư mục 
 . Tổ chức lưu trữ và sắp xếp 
 Đĩa cứng logic 
 Thư mục gốc 
 Thư mục con 
 Thư mục con 
 Tệp tin 
Đường dẫn (Path) 
Windows Explorer 
 . Windows Explorer là một chương trình đa năng đi 
 kèm với hệ điều hành của Microsoft. Hỗ trợ người 
 dùng: đổi tên, di chuyển hay xóa file hoặc đơn giản 
 là xem những gì được lưu trên máy 
 . Cách khởi động Windows Explorer 
 .Click chuột vào shortcut Computer 
 .Chọn lựa từ StartMenu 
 .Nhấn tổ hợp phím ‘windows’+’E’ 
Windows Explorer 
 . Giao diện Windows XP 
 ô tác vụ ô thư mục 
Windows Explorer 
 . Giao diện Windows 7 
Sao chép tệp tin, thư mục 
 Tệp tin, thư 
 . Chọn tệp tin, thư mục cần xử l{ mục cũ vẫn 
 . Nhấp chuột phải, chọn Copy tồn tại 
 .Chọn vùng copy đến 
 .Nhấp chuột phải chọn Paste 
Di chuyển tệp tin, thư mục 
 Tệp tin, thư 
 . Chọn tệp tin, thư mục cần xử l{ mục cũ sẽ bị 
 . Nhấp chuột phải, chọn Cut xóa 
 .Chọn vùng muốn chuyển đến 
 .Nhấp chuột phải chọn Paste 
Xóa tệp tin, thư mục 
 . Chọn tệp tin, thư mục cần xử l{ 
 . Nhấp chuột phải, chọn Delete 
 . (Hoặc nhấn phím Delete trên bàn phím) 
 . Chọn đồng { thông báo xác nhận 
Đổi tên tệp tin, thư mục 
 Cách 1: Nhấp chuột phải 
 tên tệp tin, chọn rename 
 Cách 2: Chọn tệp, ấn F2 
 Cách 3: Chọn tệp, chọn 
 rename this file trong ô tác 
 vụ 
 Lối tắt (Shortcut) 
 . Lối tắt đến đối tượng 
Biểu tượng tắt 
 Thư mục 
Tạo biểu tượng lối tắt 
 Cách 1. Kéo thả đối 
 tượng ra màn hình 
 Cách 2. Chọn Send 
 to, Desktop 
 (create shortcut) 
 Cách 3. Chọn 
 Create shortcut 
 Thùng rác 
 Là nơi tạm chứa các 
 đối tượng bị xóa 
. Empty Recycle: Làm sạch thùng rác 
. Restore: Khôi phục đối tượng trong thùng rác 
 Các thao tác 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Phần mềm gõ Tiếng Việt 
 . Bảng mã Tiếng Việt: 14 loại 
 o Unicode, TCVN3, VNI,... 
 . Bộ gõ Tiếng Việt 
 o Windows 
 • VietKey, UniKey, WinVNKey 
 o Linux 
 • X-UniKey, Xvnkb 
 o OS-X 
 • GoTiengViet(Trần Kz Nam) 
Phần mềm Vietkey 
 . Tác giả Đặng Minh Tuấn 
 . 1994 phiên bản đầu tiên 
 . 2004 ngừng phát triển 
Phần mềm UniKey 
 . Tác giả Phạm Kim Long 
 . 1994, TVNBK (DOS) 
 . 1998, LittleVnKey (Windows) 
 . 2000, UniKey 
 . Tính năng 
 o Hỗ trợ nhiều bảng mã 
 o Chuyển đổi 15 bảng mã 
 o Gọn nhẹ (vài trăm KB) 
 o Không yêu cầu thư viện 
Gõ Tiếng Việt với UniKey 
Kiểu gõ Tiếng Việt 
 . Kiểu gõ thông dụng: Telex, VNI, VIQR 
 . Kiểu gõ Telex 
huyền sắc ngã nặng hỏi xóa dấu â ô ê ư ơ đ ă 
 f s x j r z aa oo ee uw ow dd aw 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Trình duyệt Web (Browser) 
 . Trình duyệt Web là một phần mềm ứng dụng cho 
 phép người sử dụng xem và tương tác với các văn 
 bản, hình ảnh, đoạn phim, nhạc, trò chơi và các 
 thông tin khác ở trên một trang web 
 . Một số trình duyệt phổ biến: 
 . Internet Explorer, Mozilla Firefox, Safari, Google 
 Chrome, Opera 
 .Cốc Cốc 
Trình duyệt Web 
 . Tỷ lệ sử dụng các loại trình duyệt tại Việt Nam,2016 
Trình duyệt Google Chrome 
Trình duyệt Google Chrome 
Trình duyệt Google Chrome 
Trình duyệt Google Chrome 
Trình duyệt Google Chrome 
Tìm kiếm thông tin trên internet 
 . Công cụ: Google, Bing, Yahoo, Baidu, Yandex,... 
 . Phổ biến nhất ở Việt Nam là: Google 
 o www.google.com 
 o www.google.com.vn 
Tìm kiếm thông tin trên internet 
Tải dữ liệu từ internet 
 . Ngồn dữ liệu đa dạng: Nhạc, video, phim, hình ảnh, 
 tài liệu, phần mềm,... 
 . Download trực tiếp từ trình duyệt hoặc dùng công 
 cụ hỗ trợ: IDM, FDM, FlashGet, Bittorrent... 
Lưu trữ trực tuyến 
 . Upload dữ liệu lên Cloud để lưu trữ trực tuyến 
 . Tải dữ liệu về khi cần thiết 
 . Chia sẻ tài liệu với người khác 
 . Ứng dụng phổ biến: Google Driver, One Driver, 
 Dropbox,... 
 . Cách dùng 
 o Tạo tài khoản sử dụng 
 o Sử dụng giao diện Web 
 o Sử dụng phần mềm client đồng bộ 
Google Driver 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Phần mềm diệt virus 
 . Phần mềm có tính năng phát hiện, loại bỏ các virus 
 máy tính, khắc phục (một phần hoặc hoàn toàn) hậu 
 quả của virus gây ra và có khả năng được nâng cấp 
 để nhận biết các loại virus trong tương lai. 
 . Phần mềm phổ biến: Kaspersky, Avast, AVG,... 
 . Phần mềm Việt Nam: BKAV, CMC Antivirus 
Phần mềm diệt Virus 
 . Sử dụng: 
 o Phải luôn để chế độ bảo vệ 
 o Thực hiện quét toàn bộ máy định kz 
 o Bật chức năng tự động update 
 . Ứng dụng quét virus trực tuyến Virustotal.com khi 
 nhận file nghi ngờ 
Phần mềm Kaspersky Internet Security 
Phần mềm nén và giải nén (Winrar) 
 . WinRAR là một phần mềm nén tập tin và dữ liệu do 
 Eugene Roshal phát triển,bản đầu tiên vào 1993 
 . Tính năng 
 o Hỗ trợ việc nén thành các tập tin có định dạng 
 RAR và ZIP 
 o Giải nén các tập tin nén có định dạng ARJ, LZH, 
 TAR, GZ, ACE, UUE, BZ2, JAR, ISO, EXE, 7z, và Z 
 o Có khả năng tạo ra các tập tin tự giải nén và các 
 tập tin gộp 
 o Có khả năng mã hóa với tiêu chuẩn AES 128-bit 
Phần mềm nén và giải nén (Winrar) 
Phần mềm nén và giải nén (Winrar) 
Phần mềm đọc file PDF 
 . PDF (Portable Document Format) là một định dạng 
 tập tin văn bản phổ biển của hãng Adobe Systems 
 . PDF hỗ trợ văn bản thô (text) cùng với phông chữ, 
 hình ảnh đồ họa, âm thanh và nhiều hiệu ứng khác 
 . Việc hiển thị văn bản PDF không phụ thuộc vào môi 
 trường làm việc của người sử dụng: cấu hình máy, 
 phần mềm và hệ điều hành 
 . Để đọc được tập tin PDF trên máy vi tính, cần có 
 một phần mềm hỗ trợ định dạng này. 
 . Phần mềm phổ biến là Adobe Reader hay Foxit 
 Reader, Nitro Reader 
Nitro Reader 3 
Tạo file PDF 
 . Dùng Save as PDF trong Microsoft Office 2010 
 . Sử dụng phần mềm khác như: doPDF 
Nội dung chính 
 Máy tính và tin học 
 Khai thác hệ điều hành windows 
 Sử dụng Tiếng Việt trong windows 
 Khai thác các dịch vụ cơ bản trên Internet 
 Một số phần mềm tiện ích thông dụng 
 Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
.  
Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
 .  
Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
 .  
Giới thiệu website vinhuni.edu.vn 
 .