Bài giảng Tin học đại cương - Chương 4: Mạng máy tính và Internet

mại và chuyển ngân, các dịch vụ về y tế, giáo dục, 
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 25 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 26
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
• Máy chủ và máy khách
 • Máy chủ và máy khách
 Máy chủ (server): là một máy tính/một hệ thống máy
 tính cung cấp các tài nguyên và dịch vụ cho cả hệ - Dựa vào chức năng có thể chia máy chủ thành các
 thống mạng sử dụng. Các máy chủ thường có cấu loại: File Server, Print Server, Application Server,
 hình mạnh hoặc là các máy chuyên dụng Mail Server, Web Server, Database Server,
 Communication Server
 - Máy khách (client): là máy tính/một hệ thống máy
 tính sử dụng các tài nguyên và các dịch vụ được
 cung cấp bởi máy chủ
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 27 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 28
 7
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
• Địa chỉ IP và tên miền - Cấu trúc địa chỉ IPv4:
- Địa chỉ IP: là địa chỉ của một máy tính khi tham gia
 vào mạng nhằm giúp cho các máy tính có thể chuyển
 thông tin cho nhau một cách chính xác, tránh thất lạc
- Địa chỉ IPv4: sử dụng 4 byte (32 bit) để lưu trữ một Trong đó:
 địa chỉ, mỗi byte tách biệt nhau bằng dấu chấm để dễ + Class Bit: bit nhận dạng lớp để phân biệt địa chỉ ở lớp
 đọc địa chỉ, giá trị trong mỗi byte được viết thành một nào
 số thập phân (nằm trong khoảng từ 0 đến 255)
 + NetID: địa chỉ của mạng
 Ví dụ: 192.168.10.1
 + HostID: địa chỉ của các máy trên mạng
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 29 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 30
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
 • Hệ thống tên miền (DNS – Domain Name System): cho phép
- Địa chỉ IPv6: sự thiếu hụt địa chỉ của IPv4 -> sử dụng người sử dụng có thể truy nhập tới một máy tính bằng tên của nó
 IPv6 với 128 bít để lưu trữ một địa chỉ, chia thành 8 thay vì bằng địa chỉ IP
 nhóm viết tách biệt nhau bởi dấu hai chấm, mỗi nhóm • Mỗi tên miền có thể gồm nhiều trường phân cách nhau bởi một
 chiếm 2 bytes - gồm 4 số được viết dưới hệ số 16 dấu chấm, được đặt theo một cây phân lớp:
 - Trường đầu tiên là trường địa lý: vn chỉ Việt Nam, th chỉ Thái
 Ví dụ: Lan, fr chỉ Pháp, jp chỉ Nhật,  Các tên miền không có trường
 FEDL:8435:7356:EADC:BA98:2010:3280:ABCD địa lý được ngầm hiểu là Mỹ
 Chú ý: Có thể lược bỏ các bit 0 ở đầu mỗi nhóm, và có - Trường thứ hai thường là lớp lĩnh vực hoạt động: .com (các tổ
 thể thay các nhóm 0000 liên tiếp bằng 2 dấu hai chấm chức, công ty thương mại), .org (các tổ chức phi lợi nhuận), .net
 (các trung tâm hỗ trợ về mạng), .edu (các tổ chức giáo dục), .gov
 "::" (chỉ thực hiện một lần) (các tổ chức thuộc chính phủ), .mil (các tổ chức quân sự)
 Ví dụ: 1088:0000:0000:0000:0008:0800:200C:463A - Từ trường thứ 3 trở đi do các tổ chức tự đặt tên, miễn là không
 viết lại thành: 1088::8:800:200C:463A trùng nhau và được các tổ chức quản lý tên miền chấp nhận
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 31 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 32
 8
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM 4.2.1. MỘT SỐ KHÁI NIỆM
• Ví dụ: • Trang web và website
- Máy chủ Học viện Nông nghiệp Việt Nam có tên miền • Trang web (web page): là một tài liệu HTML, trong
 là vnua.edu.vn, có địa chỉ IP là 220.221.107.132
- Máy chủ Đại học Bách khoa Hà Nội có tên miền là đó lưu trữ các nội dung và định dạng văn bản, hình
 hust.edu.vn có địa chỉ IP là 202.191.56.197 ảnh, âm thanh,  theo định dạng HTML (HyperText
 Markup Language – ngôn ngữ đánh dấu siêu văn bản)
 • Website: là một tập hợp các trang web liên kết với
 nhau, được quản lý bởi một cá nhân hay tổ chức nào
 đó
 Ví dụ: website của Học viện Nông nghiệp Việt Nam
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 33 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 34
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.2.2. KẾT NỐI INTERNET
 4.3. MỘT SỐ DỊCH VỤ CƠ BẢN CỦA INTERNET
• Điều kiện kết nối Internet:
- Máy tính có Modem (Dial-up, ADSL) hoặc card mạng 4.3.1. WWW (World Wide Web)
- Có thuê bao kết nối với Internet (qua mạng, qua đường
 điện thoại, đường thuê riêng của bưu điện) 4.3.2. Tìm kiếm
- Có tài khoản Internet ở trên mạng hay ở một nhà cung 4.3.3. Thư điện tử
 cấp dịch vụ Internet (Internet Service Provider, ISP), ví
 dụ VNPT, FPT, Viettel,  4.3.4. Lưu trữ dữ liệu đám mây
- Có phần mềm Internet thông dụng như Web browser để
 duyệt web (IE, Mozilla FireFox, Google Chrome, );
 phần mềm để xem thư hay chat (Outlook, Messenger,
 ), 
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 35 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 36
 9
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.1. WWW (WORLD WIDE WEB) 4.3.1. WWW (WORLD WIDE WEB)
 • Phần mềm sử dụng để định hướng Web gọi là trình
• WWW, gọi ngắn gọn là Web, là công cụ hay dịch vụ duyệt Web (Web browser): Google Chrome, Internet
 của Internet, chứa thông tin bao gồm văn bản, hình Explorer, Opera, Mozilla Firefox, 
 ảnh, âm thanh, video,  được kết hợp với nhau
 • Tại máy chủ phải có một phần mềm Web server, nhận
 các yêu cầu từ Web browser gửi lên và thực hiện yêu
 cầu đó
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 37 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 38
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.2. TÌM KIẾM 4.3.2. TÌM KIẾM
• Tìm kiếm thông tin là hoạt động phổ biến đối với • Tìm kiếm với 
 người sử dụng Internet - Phổ biến, hỗ trợ tính năng tìm kiếm tốt và có thể lựa
• Thông tin lưu trữ trên Internet chọn giao diện theo nhiều ngôn ngữ
 - Dễ dàng truy cập và tìm kiếm
 - Nhiều thông tin liên quan nhiều kết quả tìm
 kiếm cần phải lọc lại những thông tin phù hợp
• Một số trang web tìm kiếm nổi tiếng:
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 39 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 40
 10
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.2. TÌM KIẾM 4.3.2. TÌM KIẾM
 • Tìm kiếm với  (tiếp) • Tìm kiếm nâng cao trong google:
 - Các phép toán trong điều kiện tìm kiếm: - Truy nhập vào trang bằng 1 trong 2 cách
 + Không nên tìm kiếm theo một từ đơn + Tại trang chính của google, nhấn chuột vào Cài đặt,
 chọn Tìm kiếm nâng cao
 + Sử dụng dấu + và “” để thu hẹp phạm vi tìm kiếm
 + Truy cập trực tiếp vào:
 + Ghép thêm toán tử dấu (-)
 www.google.com.vn/advanced_search
 - Nhập cụm từ tìm kiếm
 - Chọn bộ lọc thích hợp
 - Nhấn vào Tìm kiếm nâng cao
 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 41 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 42
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.2. TÌM KIẾM 4.3.2. TÌM KIẾM
• Tìm kiếm nâng cao trong google: • Tìm kiếm hình ảnh
 Tại trang chủ của google, nhấn chọn mục hình ảnh và
 gõ từ khóa tìm kiếm vào ô nhập
 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 43 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 44
 11
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ
• Thư điện tử (Email): là phương tiện liên lạc vô cùng tiện lợi • Cấu trúc một Email
• Địa chỉ Email (Email Address): là một định danh trên Internet
 cho phép người sử dụng Internet nhận biết được chính xác
 người cần liên hệ, giao dịch, trao đổi thông tin và ra lệnh gửi
 các thông điệp, tài liệu, hình ảnh (Email message) tới định
 danh này
• Cấu trúc một địa chỉ Email: @
- Tên miền: tên của máy tính làm Server lưu và quản lý địa chỉ
 Email
- Tên tài khoản: tên được đăng ký, để phân biệt với các địa chỉ
 Email khác có cùng tên miền
- Ví dụ:
 mayxaydung@yahoo.com , webmaster@vnua.edu.vn, 
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 45 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 46
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ
• Webmail • Cách tạo và sử dụng gmail
 - Webmail: là hệ thống cung cấp các dịch vụ Email - Đăng kí tài khoản với dịch vụ gmail
 (nhận, gửi, lọc Email) thông qua một website nào đó - Từ trình duyệt nhập vào địa chỉ 
 trên mạng Internet https://mail.google.com
 - Một số nhà cung cấp dịch vụ mail:
 www.mail.vnua.edu.vn
 www.hotmail.com
 www.mail.yahoo.com
 www.mail.google.com
 ...
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 47 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 48
 12
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ
- Sau đó điền đầy đủ thông tin như chỉ dẫn vào form - Điền đầy đủ thông tin như chỉ dẫn vào form
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 49 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 50
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ 4.3.3. THƯ ĐIỆN TỬ
- Điền đầy đủ thông tin như chỉ dẫn vào form
 • Sử dụng gmail: https://mail.google.com
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 51 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 52
 13
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY
 • Mediafire (mediafire.com): là một trang web chia sẻ dữ
• Lưu trữ dữ liệu đám mây là một dịch vụ lưu trữ (hay sao
 liệu miễn phí và không giới hạn
 lưu – backup) dữ liệu ở các thiết bị mà người dùng không
 - Cung cấp 3 loại dịch vụ: Free, Pro, Business
 biết được địa chỉ thực. Dữ liệu của người dùng được cất giữ
 - Người dùng dịch vụ Free được cấp 10GB dung lượng,
 lên “đám mây” - tức hệ thống máy chủ của nhà cung cấp
 được tải lên các tệp có kích thước không quá 200MB, sau
 dịch vụ
 đó được cung cấp một địa chỉ URL để tải xuống tệp tin
• Người dùng có thể truy cập (explore), tải lên (upload), tải
 và có thể chia sẻ cho bất kỳ ai
 xuống (download), đồng bộ hóa (sync) dữ liệu
• Ưu điểm: Không còn lệ thuộc vào các thiết bị lưu trữ vật lý
 như đĩa nhớ, CD,  và có thể truy cập ở mọi nơi có
 Internet giảm thiểu rủi ro mất mát, hư hỏng dữ liệu
• Nhược điểm: Phụ thuộc vào Internet và nhà cung cấp dịch
 vụ
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 53 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 54
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY
• Google Drive (drive.google.com): là dịch vụ lưu trữ
 trực tuyến, cho phép người dùng dễ dàng tải lên, chia • Google Drive:
 Google Drive cho phép:
 sẻ và đồng bộ hóa dữ liệu. Người dùng có thể sử dụng
 - Lưu trữ miễn phí 15 GB nội dung thư, tài liệu, hình ảnh,
 Google Drive để lưu trữ tất cả các loại tệp, bao gồm video, dung lượng tối đa cho phép đối với mỗi tệp tin
 tài liệu, bản trình bày, nhạc, ảnh và video được tải lên là 1GB
 - Truy cập mọi thứ trong Google Drive từ nhiều thiết bị
 khác nhau như: máy tính, điện thoại thông minh hoặc
 máy tính bảng
 - Đồng bộ hóa các tệp
 - Ngừng gửi tệp đính kèm qua email. Google Drive cho
 phép người dùng chọn lựa chính xác những người - bạn
 bè, gia đình, đồng nghiệp - nhận được tệp cần chia sẻ
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 55 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 56
 14
 03/02/2018
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY
• OneDrive (onedrive.live.com): là dịch vụ lưu trữ dữ • OneDrive:
 liệu trực tuyến miễn phí của Microsoft, có sẵn cho hệ OneDrive cho phép:
 điều hành Windows, Mac, Windows Phone và iPhone - Lưu trữ miễn phí 15 GB nội dung
 - Dung lượng tối đa cho phép đối với mỗi tệp tin được tải
 lên là 10GB
 - Tạo ra một thư mục riêng của nó trong máy tính của
 người dùng
 - Đồng bộ hóa ngay lập tức và hoàn toàn tự động tất cả các
 tệp tin và thư mục được lưu trong OneDrive
 - Lưu mọi tệp tin có trong OneDrive của người dùng trong
 thư mục OneDrive trên máy tính cũng như được lưu trên
 đám mây
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 57 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 58
 Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam Khoa Công nghệ thông tin – Học viện Nông nghiệp Việt Nam
 Bài giảng Tin học đại cương Bài giảng Tin học đại cương
 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY 4.3.4. LƯU TRỮ DỮ LIỆU ĐÁM MÂY
• Dropbox (dropbox.com): là dịch vụ sao lưu, lưu trữ • Dropbox:
 dữ liệu trực tuyến với khả năng đồng bộ theo thời Dropbox cho phép:
 gian thực và tự động thực hiện sao lưu - Lưu trữ miễn phí 2GB dữ liệu
 - Dung lượng tối đa cho mỗi tệp tin được tải lên là 10GB
 - Không giới hạn băng thông tải về, và khả năng làm việc trên
 nhiều nền tảng từ máy tính đến thiết bị di động
 - Tự động đồng bộ hóa các tệp tin
 - Chia sẻ tệp tin một cách dễ dàng
 - Tự động sao lưu trực tuyến
 - Dropbox cho phép người dùng quay trở lại quá khứ để khôi
 phục những dữ liệu bị xóa hoặc bị thay đổi (Dropbox giữ 30
 ngày lịch sử của những lần thay đổi do người dùng thực hiện)
08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 59 08/02/2017 Chương 4. Mạng máy tính và Internet 60
 15