Bài giảng Mạng máy tính - Chương 1: Tổng quan về mạng máy tính - Vũ Quốc Oai

BÀI GIẢNG
MÔN: MẠNG MÁY TÍNH
Biên soạn: Vũ Quốc Oai
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
• Mục đích của môn học
– Kiến thức cơ bản về mạng máy tính
– Mô hình tham khảo OSI
– Mô hình TCP/IP
• Thời lượng: 5 buổi học
2
GIỚI THIỆU MÔN HỌC
• Nội dung môn học
– Chương 1: Tổng quan về mạng máy tính
– Chương 2: Cấu trúc của mạng
– Chương 3: Phương tiện truyền dẫn và thiết bị 
mạng
– Chương 4: Data link
– Chương 5: TCP/IP
– Chương 6: Khái niệm cơ bản về bảo mật mạng
– Bài tập
3
CHƯƠNG 1:
TỔNG QUAN VỀ MẠNG MÁY TÍNH
• Khái niệm về mạng máy tính
• Ứng dụng của mạng máy tính
• Phân loại mạng máy tính
• Mô hình OSI
4
Khái niệm về mạng máy tính
• Một tập hợp của các máy tính độc lập được 
kết nối bằng một cấu trúc nào đó.
• Hai máy tính được gọi là kết nối nếu chúng 
có thể trao đổi thông tin.
• Kết nối có thể là dây đồng, cáp quang, sóng 
ngắn, sóng hồng ngoại, truyền vệ tinh
5
Ứng dụng của mạng máy tính
• Chia sẻ thông tin
• Chia sẻ phần cứng và phần mềm
• Quản lý tập trung
6
Phân loại mạng máy tính
• Cách phân loại mạng máy tính được sử dụng phổ 
biến nhất là dựa theo khoảng cách địa lý của mạng: 
Lan, Man, Wan.
• Theo kỹ thuật chuyển mạch mà mạng áp dụng: 
mạng chuyển mạch kênh, mạng chuyển mạch thông 
báo, mạng chuyển mạch gói.
• Theo cấu trúc mạng: hình sao, hình tròn, tuyến 
tính
• Theo hệ điều hành mà mạng sử dụng: Windows, 
Unix, Novell
7
LANs (Local Area Networks)
• Có giới hạn về địa lý
• Tốc độ truyền dữ liệu cao
• Tỷ lệ lỗi khi truyền thấp
• Do một tổ chức quản lý
• Sử dụng kỹ thuật Ethernet hoặc Token Ring
• Các thiết bị thường dùng trong mạng là Repeater, 
Brigde, Hub, Switch, Router.
8
802.3 Ethernet 802.5 Token Ring
LANs
9
MANs (Metropolitan Area Networks)
• Có kích thước vùng địa lý lớn hơn LAN
• Do một tổ chức quản lý
• Thường dùng cáp đồng trục hoặc cáp quang
10
WANs (Wide Area Networks)
• Là sự kết nối nhiều LAN
• Không có giới hạn về địa lý
• Tốc độ truyền dữ liệu thấp
• Do nhiều tổ chức quản lý
• Sử dụng các kỹ thuật Modem, ISDN, DSL, 
Frame Relay, ATM 
11
WANs (Wide Area Networks)
12
Mạng không dây (Wireless Networking)
• Do tổ chức IEEE xây dựng và được tổ chức Wi-fi 
Alliance đưa vào sử dụng trên toàn thế giới.
• Có các tiêu chuẩn: chuẩn 802.11a, chuẩn 802.11b, 
chuẩn 802.11g (sử dụng phổ biến ở thị trường Việt 
Nam), chuẩn 802.11n (mới có).
• Thiết bị cho mạng không dây gồm 2 loại: card mạng 
không dây và bộ tiếp sóng/điểm truy cập (Access 
Point - AP).
13
Mạng không dây
14
Internet
Một hệ thống 
mạng của các 
máy tính được 
kết nối với nhau 
qua hệ thống 
viễn thông trên 
phạm vi toàn thế 
giới để trao đổi 
thông tin.
15
Mô hình OSI 
(Open Systems Interconnection) 
• Lý do hình thành: Sự gia tăng 
mạnh mẽ về số lượng và kích 
thước mạng dẫn đến hiện tượng 
bất tương thích giữa các mạng.
• Ưu điểm của mô hình OSI:
– Giảm độ phức tạp
– Chuẩn hóa các giao tiếp
– Đảm bảo liên kết hoạt động
– Đơn giản việc dạy và học
16
Mô hình OSI
17Đóng gói dữ liệu trên mạng
Mô hình OSI
18
Mô hình OSI
19
Mô hình OSI
20
Truyền dẫn nhị phân
• Dây, đầu nối, điện áp
• Tốc độ truyền dữ liệu
• Phương tiện truyền 
dẫn
• Chế độ truyền dẫn 
(simplex, half-duplex, 
full-duplex)
Mô hình OSI
21
Điều khiển liên kết, truy 
xuất đường truyền
• Đóng Frame
• Ghi địa chỉ vật lý
• Điều khiển luồng
• Kiểm soát lỗi, thông báo 
lỗi
Mô hình OSI
22
Địa chỉ mạng và xác 
định đường đi tốt nhất
• Tin cậy
• Địa chỉ luận lý, topo 
mạng
• Định tuyến (tìm đường 
đi) cho gói tin
Mô hình OSI
23
Kết nối end-to-end
• Vận chuyển giữa các 
host
• Vận chuyển tin cậy
• Thiết lập, duy trì, kết 
nối các mạch ảo
• Phát hiện lỗi, phục hồi 
thông tin và điều khiển 
luồng
Mô hình OSI
24
Truyền thông liên host
• Thiết lập, quản lý và kết 
thúc các phiên giữa các 
ứng dụng
Mô hình OSI
25
Trình bày dữ liệu
• Định dạng dữ liệu
• Cấu trúc dữ liệu
• Mã hóa
• Nén dữ liệu
Mô hình OSI
26
Các quá trình mạng của 
ứng dụng
• Xác định giao diện giữa 
người sử dụng và môi 
trường OSI 
• Cung cấp các dịch vụ 
mạng cho các ứng dụng 
như email, truyền file
Mô hình OSI
27
Những lớp này chỉ tồn tại 
trong máy tính nguồn và 
máy tính đích
Mô hình OSI
28
Những lớp này quản lý 
thông tin di chuyển 
trong mạng LAN hoặc 
WAN giữa máy tính 
nguồn và máy tính đích
Dòng dữ liệu trên mạng
29