Tạp chí Nghiên cứu Khoa học kiểm toán - Số 145 - 11/2019

iệp kế toán, kiểm toán, để cung 
cấp nguồn nhân lực cho nghề nghiệp trong giai 
đoạn mới, cần xem xét lại định hướng đào tạo đáp 
ứng nhu cầu nội địa hiện nay, trong đó có đào tạo 
chuẩn mực báo cáo tài chính quốc tế. Việc duy trì 
hướng đào tạo như hiện nay sẽ dẫn đến mất dần 
thị trường lao động kế toán, kiểm toán ngay tại sân 
nhà, chưa kể đến đánh mất cơ hội mở mang sang 
các nước trong khu vực.
Thứ hai, Chính phủ cần có chính sách chỉ đạo, Bộ 
Tài chính cần phối hợp với Bộ Giáo dục và Đào tạo 
để xây dựng một chiến lược đào tạo kế toán, kiểm 
toán bậc Đại học theo chuẩn quốc tế và tạo điều kiện 
để từng trường tùy theo năng lực hiện có thiết kế 
chương trình đào tạo phù hợp theo hướng tiếp cận 
chương trình tiên tiến trên thế giới. Chiến lược này 
tạo nên nền tảng pháp lý để từng trường chủ động 
trong việc hoạch định quá trình đào tạo nguồn nhân 
lực về kế toán, trong đó có đào tạo chuẩn mực báo 
cáo tài chính quốc tế có chất lượng đáp ứng tốt yêu 
cầu sử dụng tại Việt Nam cũng như các nước trong 
khu vực và các tổ chức nghề nghiệp quốc tế.
Thứ ba, đổi mới mô hình đào tạo thi, cấp chứng 
chỉ kiểm toán viên, kế toán viên hành nghề theo 
hướng đào tạo, thi theo tín chỉ để cấp chứng chỉ 
kiểm toán viên, kế toán viên hành nghề; đồng thời 
mở rộng và tăng cường số lượng các kỳ thi kế toán 
viên hành nghề, kế toán viên công chứng, kiểm 
toán viên.
Về phía các tổ chức nghề nghiệp
Một là, nâng cao vai trong hội nghề nghiệp như 
Hội Kiểm toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), 
Chi hội Kế toán hành nghề Việt Nam (VICA)... 
giúp tăng cường kiểm tra, giám sát chất lượng hành 
nghề kế toán, kiểm toán để đảm bảo những người 
đủ điều kiện mới có thể hành nghề, từ đó giúp nâng 
cao chất lượng và tính cạnh tranh của những công 
ty kiểm toán Việt Nam trên thị trường.
Hai là, tăng cường hợp tác với các hội nghề 
nghiệp ở khu vực ASEAN để tăng cường sự hiểu 
biết và liên thông trình độ giữa các kế toán, kiểm 
toán viên trong khu vực. Đẩy mạnh việc thỏa thuận, 
hợp tác giữa các quốc gia trong khối ASEAN để 
tiến tới công nhận các bằng cấp và chứng chỉ hành 
nghề lẫn nhau.
Hợp tác chặt chẽ hơn nữa với các hội nghề 
nghiệp trên thế giới để đào tạo đội ngũ kế toán 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN 59Số 145 - tháng 11/2019
viên, kiểm toán viên, trong đó có đào tạo chuẩn 
mực báo cáo tài chính quốc tế đạt trình độ ngang 
bằng với trình độ của khu vực.
Về phía các trường Đại học
Với mục tiêu áp dụng IFRS thì nội dung chương 
trình giảng dạy kế toán cần phải có sự thay đổi, 
điều chỉnh theo hướng giảng dạy IFRS kết hợp với 
các tình huống cụ thể theo yêu cầu của Việt Nam. 
Việc làm này sẽ giúp người học vừa tiếp cận IFRS 
vừa am hiểu các quy trình kế toán ở Việt Nam, để 
kế toán phù hợp với môi trường thực tế sau khi 
ra trường và cũng như đặc điểm chuyển đổi theo 
IFRS khi có quy định bắt buộc áp dụng khuyến 
nghị đó là: 
Thứ nhất, đổi mới nội dung và phương pháp 
giảng dạy. Mạnh dạn phối hợp và tăng cường hợp 
tác với ACCA, CPA Australia, CIMA... để đổi mới 
giáo trình đào tạo. Đổi mới nội dung chương trình 
đào tạo để người học thông qua chương trình này 
sẽ có được những kiến thức vừa có tính hiện đại, 
tính thực tiễn, vừa có tính hàn lâm, tính ứng dụng, 
vừa có năng lực nghiên cứu, kỹ năng nghề nghiệp 
chuyên sâu phù hợp với các kỹ năng được xác định 
trong chuẩn đầu ra.
Chương trình đào tạo phải đổi mới theo hướng 
tiếp cận và kế thừa những mặt tích cực của chương 
trình đào tạo của các trường Đại học tiên tiến trong 
khu vực và trên thế giới về lĩnh vực kế toán, kiểm 
toán nhằm giúp sinh viên có thể hội nhập và thực 
hành một cách có hiệu quả trong môi trường làm 
việc quốc tế. Bên cạnh đó, các trường cần thiết kế 
trong chương trình đào tạo những nội dung chuyên 
môn có tính chất đặc thù về môi trường pháp lý và 
môi trường hoạt động tại Việt Nam để người học 
có thể thực hiện được công việc chuyên môn một 
cách thành thạo sau khi tốt nghiệp.
Tăng cường áp dụng phương pháp làm việc theo 
nhóm để thực hiện các bài tập tình huống do giảng 
viên đưa ra có tác dụng rất quan trọng để nâng cao 
chất lượng đào tạo theo hướng quốc tế hóa.
Thứ hai, các trường Đại học cần phải gắn kết 
chặt chẽ với các tổ chức nghề nghiệp trong nước và 
quốc tế để từng bước đưa vào chương trình đào tạo 
những nội dung có tính ứng dụng chuyên nghiệp 
đã được các tổ chức này nghiên cứu, tổng hợp và 
áp dụng trong quá trình đào tạo các loại chứng chỉ 
hành nghề được công nhận rộng rãi ở Việt Nam và 
quốc tế.
KINH NGHIEÄM NÖÔÙC NGOAØI
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN60 Số 145 - tháng 11/2019
Việc gắn kết này sẽ tạo nên sự hài hòa giữa 
đào tạo hàn lâm và đào tạo kỹ năng nghề nghiệp 
chuyên sâu, giữa thực tế về kế toán, kiểm toán của 
một quốc gia với tính chất quốc tế hóa theo xu 
hướng hội tụ kế toán toàn cầu, từ đó nâng cao tính 
hiện đại, tính chuyên nghiệp cho chất lượng đầu ra 
ở bậc Đại học.
Thứ ba, các trường Đại học cần phối hợp và 
thông qua các hiệp hội nghề nghiệp như Hội Kế 
toán và Kiểm toán Việt Nam (VAA), Hội Kiểm 
toán viên hành nghề Việt Nam (VACPA), Câu lạc 
bộ Kế toán trưởng... để tạo nên mối quan hệ rộng 
rãi và sâu sắc với các loại hình doanh nghiệp khác 
nhau trong nền kinh tế nhằm một mặt giúp người 
học có điều kiện tiếp cận dễ dàng công việc thực tế 
tại các doanh nghiệp nhằm rèn luyện kỹ năng nghề 
nghiệp trước khi tốt nghiệp. Mặt khác, với việc 
tạo ra mối quan hệ này sẽ giúp các trường thường 
xuyên lắng nghe được từ phía các doanh nghiệp - 
các nhà tuyển dụng chủ lực - những yêu cầu về chất 
lượng sản phẩm đào tạo được cung cấp cũng như 
sự thích hợp của chương trình đào tạo để đáp ứng 
yêu cầu về chất lượng được đặt ra.
Thứ tư, nâng cao năng lực của đội ngũ giảng 
viên. Đội ngũ giảng viên không chỉ là những người 
có phẩm chất đạo đức tốt mà còn phải là những 
người có kiến thức chuyên môn sâu rộng, không 
ngừng cập nhật để kiến thức luôn được đổi mới, có 
tính hiện đại đồng thời phải có những am hiểu tình 
hình thực tiễn của hoạt động chuyên môn để bên 
cạnh tính hàn lâm còn phải có tính thực tiễn sâu 
sắc trong nội dung giảng dạy.
Bên cạnh đó, việc thành thạo ngoại ngữ để phục 
vụ cho việc nghiên cứu và trao đổi học thuật cũng 
là một trong những yêu cầu cơ bản mà đội ngũ 
giảng viên cần phải có để đáp ứng tốt nhu cầu đào 
tạo theo chương trình tiên tiến quốc tế. Quá trình 
hội nhập quốc tế cũng sẽ làm xuất hiện các cơ sở 
đào tạo mới trên nền tảng tự do hóa việc cung cấp 
dịch vụ đào tạo.
Kết luận
áp dụng Chuẩn mực báo cáo tài chính quốc 
tế (IFRS) trên thế giới đang ngày càng trở lên phổ 
biến. IFRS mang lại những lợi ích to lớn trong việc 
nâng cao tính minh bạch của thông tin kế toán, góp 
phần tạo ra ngôn ngữ kế toán mang tính toàn cầu. 
Tuy nhiên, quá trình áp dụng IFRS của các quốc gia 
trên thế giới cũng gặp không ít khó khăn. Những 
khó khăn, thách thức ấy lại càng lớn hơn đối với 
một quốc gia đang phát triển như Việt Nam. Chính 
vì thế, để thực hiện được quyết tâm nỗ lực tiến tới 
vận dụng IFRS trong thời gian tới thì công tác đào 
tạo, bồi dưỡng nguồn nhân lực kế toán, kiểm toán 
cần phải có bước chuyển mình thật sự. Từ đó, đặt 
ra yêu cầu đổi mới công tác đào tạo, cập nhật kiến 
thức của các trường Đại học và các Tổ chức nghề 
nghiệp kế toán của Việt Nam. Các trường Đại học 
Việt Nam cũng phải cần nhiều sự giúp đỡ của Tổ 
chức nghề nghiệp kế toán của Việt Nam, các chuyên 
gia giàu kinh nghiệm trên thế giới trong quá trình 
đưa IFRS vào các trường Đại học.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. PGS.,TS Võ Văn Nhị (2011), Đại học Kinh tế 
TP. Hồ Chí Minh, Một số ý kiến về vấn đề 
đào tạo kế toán, kiểm toán bậc Đại học đáp 
ứng xu thế hội nhập kinh tế quốc tế;
2. PGS.,TS Vũ Hữu Đức (2011), Đại học Mở 
TP. Hồ Chí Minh, Đào tạo nhân lực cho 
ngành kiểm toán cần một cách tiếp cận mới;
3. Nguyễn Thị Phương Hoa (2011), Đại học 
Kinh tế quốc dân, Đào tạo chuyên ngành 
kiểm toán của trường Đại học Kinh tế 
quốc dân phù hợp với thông lệ, chuẩn mực 
quốc tế;
4. TS. Phan Thanh Hải, TS. Nguyễn Phi Sơn, 
Đào tạo nhân lực cho ngành Kiểm toán độc 
lập của Việt Nam trong các trường Đại học: 
Cơ hội và thách thức khi gia nhập AEC, 
Đại học Duy Tân.
VAÊN BAÛN MÔÙI 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN 61Số 145 - tháng 11/2019
COÂNG VAêN 3402/TCT-HTQT NGAØY 27 THAÙNG 8 NAêm 2019 CuÛA TOåNG CuÏC THuEá 
VEà VIEÄC XAÙC ÑòNH bAáT ÑOÄNG sAÛN CHO muÏC ÑÍCH AÙp DuÏNG HIEÄp ÑòNH THuEá
COÂNG VAêN 11243/bTC-TCT NGAØY 24 THAÙNG 9 NAêm 2019 CuÛA bOÄ TAØI CHÍNH 
VEà VIEÄC CHuYEåN lOÃ TRONG TRÖÔØNG HÔÏp CHuYEåN ÑOåI HÌNH THÖÙC CHI NHAÙNH
Theo Thông tư 205/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính hướng dẫn Hiệp định tránh đánh thuế hai lần giữa Việt Nam và các nước, khái niệm bất động 
sản trong trường hợp của Việt Nam bao gồm các bất 
động sản theo quy định của Bộ Luật Dân sự và Luật 
Kinh doanh bất động sản, và các tài sản phụ kèm 
theo các bất động sản này.
Theo Bộ Luật Dân sự 2015, bất động sản bao gồm 
đất đai; nhà, công trình xây dựng gắn liền với đất đai; 
tài sản khác gắn liền với đất đai, nhà, công trình xây 
dựng; tài sản khác theo quy định của pháp luật.
Luật Kinh doanh bất động sản cũng định nghĩa 
bất động sản tương tự.
Các quy định nêu trên không nêu rõ liệu máy 
móc, thiết bị được gắn với nhà xưởng có bị xem là 
bất động sản. Trong Công văn 3402, Tổng cục Thuế 
hướng dẫn Cục Thuế Hà Nội, để Cục Thuế Hà Nội 
hướng dẫn một công ty hoạt động trong lĩnh vực 
sản xuất bia về việc áp dụng ưu đãi thuế đối với hoạt 
động chuyển nhượng vốn theo Hiệp định thuế Việt 
Nam - Singapore, như sau:
“Trường hợp máy móc, thiết bị được gắn với nhà 
xưởng của Công ty một cách thường xuyên, ổn định 
trong thời gian dài; máy móc thiết bị cùng với nhà 
xưởng tạo thành nhà máy bia hoàn chỉnh, phục vụ 
chức năng sản xuất sản phẩm bia thì máy móc, thiết 
bị được coi là bất động sản”.
Nhìn chung, hướng dẫn này không có lợi cho 
người nộp thuế khi nhiều hiệp định cho phép Việt 
Nam đánh thuế trên thu nhập thu được từ hoạt động 
chuyển nhượng bất động sản tại Việt Nam hoặc thu 
nhập từ chuyển nhượng cổ phần của một công ty mà 
tài sản của công ty bao gồm trực tiếp hay gián tiếp 
chủ yếu là các bất động sản nằm tại Việt Nam.
Công văn 3402 cho thấy cơ quan thuế đang diễn 
giải việc áp dụng hiệp định thuế theo hướng khắt khe 
hơn. Do đó, trước khi áp dụng hiệp định thuế, công 
ty cần phân tích kỹ hơn điều kiện được hưởng ưu đãi 
thuế theo hiệp định.
Theo Khoản 3, Điều 20, Nghị Định 218/2013/NĐ-CP:“3. Doanh nghiệp thành lập hoặc doanh nghiệp có dự án đầu tư từ việc 
chuyển đổi loại hình doanh nghiệp, chuyển đổi chủ 
sở hữu, chia, tách, sáp nhập, hợp nhất có trách nhiệm 
thực hiện nghĩa vụ nộp thuế thu nhập doanh nghiệp 
Thu nhập doanh nghiệp (kể cả tiền phạt nếu có), đồng 
thời được kế thừa các ưu đãi thuế Thu nhập doanh 
nghiệp (kể cả các khoản lỗ chưa được kết chuyển) của 
doanh nghiệp hoặc dự án đầu tư trước khi chuyển đổi, 
chia, tách, sáp nhập, hợp nhất nếu tiếp tục đáp ứng các 
điều kiện ưu đãi thuế Thu nhập doanh nghiệp, điều 
kiện chuyển lỗ theo quy định của pháp luật.”
Bộ Tài chính trong Công văn 11243 tham chiếu 
đến khoản này để hướng dẫn người nộp thuế rằng 
văn bản pháp luật thuế Thu nhập doanh nghiệp hiện 
hành chỉ quy định chuyển lỗ trong trường hợp doanh 
nghiệp chuyển đổi loại hình doanh nghiệp và không 
có quy định chuyển lỗ trong trường hợp chuyển đổi 
hình thức chi nhánh (từ chi nhánh hạch toán độc 
lập chuyển đổi sang chi nhánh hạch toán phụ thuộc).
Bộ Tài chính không nêu rõ liệu chi nhánh sau khi 
chuyển đổi hình thức có được phép chuyển lỗ phát 
sinh trước khi chuyển đổi hay không.
Nếu việc chuyển lỗ khi chuyển đổi hình thức chi 
nhánh là vấn đề chưa rõ, thì việc liệu sau khi chuyển 
đổi, chi nhánh có được kế thừa ưu đãi thuế Thu nhập 
doanh nghiệp được hưởng trước khi chuyển đổi sẽ 
cũng là một câu hỏi với cùng một lập luận như trên 
(tức là văn bản pháp luật thuế Thu nhập doanh nghiệp 
hiện hành chỉ quy định kế thừa ưu đãi thuế trong 
trường hợp doanh nghiệp chuyển đổi loại hình doanh 
nghiệp và không có quy định kế thừa ưu đãi thuế 
trong trường hợp chuyển đổi hình thức chi nhánh).
VAÊN BAÛN MÔÙI 
NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN62 Số 145 - tháng 11/2019
PHIếU ĐẶT MUA
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU KHOA HọC KIỂM TOáN
Đơn vị: ................................................................................
Địa chỉ: ................................................................................
Số điện thoại: .......................... Fax: ...................................
Mã số thuế: .........................................................................
Số tài khoản: .......................................................................
tại: .......................................................................................
Đặt mua TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU KHOA HọC KIỂM TOáN
Với số lượng: ............... cuốn/kỳ xuất bản
Số tiền: 9.500 đồng/cuốn x ...... = ........... ... /kỳ xuất bản
KÍNH GỬI:
TẠP CHÍ NGHIÊN CỨU KHOA HỌC KIỂM TOÁN
Địa chỉ: Số 111 Trần Duy Hưng - Cầu Giấy - Hà Nội
Tel: 024 6282 2213
Website: khoahockiemtoan.vn
Email: tcnckhkt@yahoo.com.vn /
khoahockiemtoansav@gmail.com 
Số tài khoản: 0451000375016 tại NH Ngoại Thương Hà Nội,
Chi nhánh Thành Công
... Ngày ... tháng ... năm 20........
 Thủ trưởng đơn vị
COÂNG VAêN 8806/CT-TTHT NGAØY 20 THAÙNG 8 NAêm 2019 CuÛA CuÏC THuEá 
Tp. HOà CHÍ mINH VEà KHOAÛN TIEàN VEÙ mAÙY bAY CuÛA NGÖÔØI NÖÔÙC NGOAØI 
lAØm VIEÄC TAÏI VIEÄT NAm
COÂNG VAêN 8913/CT-TTHT NGAØY 20 THAÙNG 8 NAêm 2019 CuÛA CuÏC THuEá 
Tp. HOà CHÍ mINH VEà VIEÄC KHAáu TRÖØ sOá THuEá ÑAÕ NOÄp TAÏI NÖÔÙC NGOAØI
Thuế Thu nhập cá nhân áp dụng đối với khoản trợ cấp là tiền vé máy bay do công ty chi trả cho người lao động nước ngoài là cá nhân cư trú 
như sau:
▶ Chiều từ nước ngoài đến Việt Nam làm việc: 
Không tính vào thu nhập chịu thuế Thu nhập cá 
nhân vì khoản chi này được xem là một phần của 
khoản trợ cấp chuyển vùng một lần.
▶ Chiều từ Việt Nam ra nước ngoài tại thời 
điểm kết thúc hợp đồng làm việc: Tính vào thu 
nhập chịu thuế Thu nhập cá nhân.
Cá nhân cư trú có hai nguồn thu nhập: Thu nhập phát sinh tại Việt Nam và thu nhập phát sinh tại nước ngoài thì cá nhân thực hiện kê khai trực 
tiếp với cơ quan thuế đối với phần thu nhập phát 
sinh tại nước ngoài. Tại thời điểm quyết toán thuế 
Thu nhập cá nhân, số thuế đã nộp trên thu nhập 
phát sinh tại nước ngoài sẽ được trừ vào số thuế Thu 
nhập cá nhân phải nộp tại Việt Nam. Số thuế được 
trừ nộp tại nước ngoài không vượt quá số thuế phải 
nộp theo biểu thuế của Việt Nam tính phân bổ cho 
phần thu nhập phát sinh tại nước ngoài.
Trường hợp cá nhân cư trú có thu nhập phát 
sinh tại Việt Nam nhưng được chi trả ở hai nơi: Tại 
Việt Nam và tại nước ngoài thì số thuế nộp ở nước 
ngoài cho phần thu nhập phát sinh tại Việt Nam 
không được trừ vào số thuế Thu nhập cá nhân phải 
nộp tại Việt Nam.
Bản tin do Ernst &Young Việt Nam cung cấp