Phát triển lâm nghiệp bền vững ở Lai Châu hiện nay
Phát triển Lâm nghiệp bền vững đang là sự lựa chọn phát triển đúng đắn nhất trong tổng thể chương trình tái cơ cấu ngành Lâm nghiệp. Xét về bản chất đó chính là quá trình tối ưu hoá các giải pháp cho việc tập hợp và động viên sức mạnh của Nhà nước, các tổ chức, cá nhân trong và ngoài nước tham gia vào lĩnh vực quản lý, bảo vệ, phát triển, sử dụng rừng, chế biến và thương mại hoá lâm sản, qua đó giải quyết công ăn việc làm, tăng thu nhập, xóa đói giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho người làm nghề rừng, gắn với xây dựng nông thôn mới và đảm bảo an ninh, quốc phòng. Thực hiện, Đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp tỉnh Lai Châu đến năm 2020 và tầm nhìn đến năm 2030, cơ cấu kinh tế Nông, Lâm nghiệp và Thủy sản ở tỉnh đang có sự chuyển dịch đúng hướng, giảm tỷ trọng ngành Nông nghiệp, tăng tỷ trọng ngành Lâm nghiệp và Thủy sản. Cơ cấu ngành Lâm nghiệp nói chung, đang chuyển dịch từ khai thác, sử dụng rừng sang trồng, bảo vệ và phát triển rừng, giải quyết hài hòa giữa mục tiêu bảo vệ môi trường với mục tiêu phát triển kinh tế bền vững. Cơ cấu giá trị sản xuất của Lâm nghiệp được tính thông qua 4 nội dung là: Bảo vệ tài nguyên rừng, trồng và chăm sóc rừng; sản xuất chế biến gỗ; phát triển dịch vụ Lâm nghiệp
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Tóm tắt nội dung tài liệu: Phát triển lâm nghiệp bền vững ở Lai Châu hiện nay
h Lai Châu phát triển chính là việc xác lâm sản và phòng cháy, chữa cháy tại chỗ. định trồng, sản xuất và thương mại hoá một số Công tác tuần tra, rà soát và xử lý các vụ khai loại cây Lâm nghiệp phù hợp với điều kiện thổ thác, vận chuyển lâm sản trái phép xảy ra trên nhưỡng có giá trị kinh tế cao như: Cây quế diện địa bàn được thực hiện kịp thời, từ đó chính tích đạt 5.558 ha; cây Sơn tra diện tích đạt 1.923 quyền địa phương có thể chủ động xây dựng ha; cây mắc ca diện tích 1.812 ha là cây trồng kế hoạch, biện pháp ngăn chặn và xử lý theo mới có tiềm năng phát triển tại tỉnh (Tỉnh ủy Lai quy định. Tình trạng khai thác, buôn bán, vận Châu, 2019). Công tác trồng rừng và phát triển chuyển, chế biến, tàng trữ lâm sản đã được cây Lâm nghiệp được thể hiện ở bảng 2. Bảng 2. Sản lượng gỗ và lâm sản ngoài gỗ phân theo loại lâm sản ở tỉnh Lai Châu (2011 - 2017) Đơn vị Chủng loại gỗ 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 tính Gỗ m3 7.860 9.571 8.676 8.450 8.020 7.905,0 8.010,0 Chia ra Gỗ rừng tự nhiên m3 7.568 9.261 8.326 8.050 7.670 7.525,0 7.610,0 Gỗ rừng trồng m3 292 310 350 400 350 380,0 400,0 Trong tổng số: Gỗ nguyên liệu giấy m3 - - - - - - - Củi Ste 826.061 738.060 623.776 526.077 508.270 489.020,0 505.619,0 1000 Luồng, vầu 133 137 141 123 119 124,8 125,6 cây 1000 Tre 125 175 180 87 90 102,8 105,1 cây 1000 Trúc - - - - - - - cây 138 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 5 - 2019 Kinh tế & Chính sách Đơn vị Chủng loại gỗ 2011 2012 2013 2014 2015 2016 2017 tính 1000 Giang 8 9 12 25 18 19,8 20,7 cây 1000 Nứa hàng 402 412 410 156 152 167,2 168,9 cây Song mây Tấn 23 23 23 23 17 18,1 19,6 Nhựa thông Tấn - - - - - - - Quế Tấn - - - - - - - Thảo quả Tấn 1.096 1.224 1.250 1.648 1.594 1.650,0 1.603,0 Nhựa trám Tấn - - - - - - - Lá cọ 1000 lá - - Lá dừa nước 1000 lá - - - - - - - Nguyên liệu giấy - - - - - - - ngoài gỗ Tấn Lá dong 1000 lá 500 1.043 1.142 1.058 1.179,3 1.179,3 1.206,3 Lá nón 1000 lá - - - - - - - Cánh kiến Tấn 1 1 0,6 - - - - Măng tươi Tấn 335 206 210 222 204 238,5 240,6 Mộc nhĩ Tấn - - 0,38 19 16 15,6 16,3 Nguồn: Niên giám thống kê tỉnh Lai Châu năm 2017. Để nâng cao giá trị của rừng, tăng thu nhập, thái và chống biến đổi khí hậu; đáp ứng yêu xóa nghèo và góp phần xây dựng nông thôn cầu phát triển lâm nghiệp trong tình hình mới. mới, trên cơ sở hướng dẫn của Bộ Nông Bên cạnh đó, các địa phương, đơn vị trong tỉnh nghiệp và Phát triển nông thôn, Chi cục Kiểm cũng luôn chú ý đẩy mạnh chuyển hóa rừng lâm tỉnh đã phối hợp các ngành, địa phương trồng cây mọc nhanh cung cấp nguyên liệu gỗ từng bước chuyển đổi cơ cấu sản phẩm gỗ nhỏ sang kinh doanh gỗ lớn; áp dụng các biện rừng trồng từ khai thác gỗ non phục vụ chế pháp kỹ thuật thâm canh để nâng cao năng biến dăm xuất khẩu sang kinh doanh gỗ lớn suất, chất lượng rừng trồng. phục vụ chế biến tinh, sâu, đáp ứng bối cảnh Đặc biệt, việc trồng cây cao su đang được hội nhập quốc tế. Đồng thời, cần đẩy mạnh tổ tỉnh tiếp tục quan tâm đầu tư, phát triển đã và chức sản xuất dưới nhiều hình thức theo hướng đang trở thành hướng đi đột phá trong phát mở rộng, hợp tác, liên doanh, liên kết giữa các triển Nông - Lâm nghiệp của Lai Châu. Diện hộ gia đình, cá nhân và doanh nghiệp nhằm tích cao su đến năm 2018 đạt 13.015 ha, đã nâng cao giá trị gia tăng của sản phẩm hàng tiến hành khai thác mủ diện tích 3.446 ha, sản hóa sử dụng gỗ rừng trồng, góp phần tạo việc lượng ước đạt 2.757 tấn mủ khô (Tỉnh ủy Lai làm, xóa đói giảm nghèo, cải thiện sinh kế cho Châu, 2019). Dự tính đến năm 2020 có khoảng người dân sống bằng nghề rừng. Hơn nữa, phát 12.000 ha cao su được khai thác mủ, sản lượng triển rừng gỗ lớn không chỉ mang lại mục tiêu khai thác đạt trên 12.000 tấn và năm 2022 có lợi ích về kinh tế cao mà còn tăng tính phòng trên 20.000 ha cao su được khai thác mủ, sản hộ của rừng, như: giảm xói mòn, chống sạt lở, lượng khai thác đạt 20.000 tấn. Phát triển cây rửa trôi đất góp phần bảo vệ môi trường sinh cao su đã tạo việc làm, thu nhập ổn định cho TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 5 - 2019 139 Kinh tế & Chính sách trên 10.000 lao động trong tỉnh, trực tiếp trồng, gia trồng và phát triển rừng kinh tế, rừng chăm sóc và chế biến cao su và các hoạt động nguyên liệu phục vụ cho phát triển ngành công dịch vụ phục vụ phát triển cao su.Tỉnh đã thu nghiệp chế biến gỗ. Tính đến 2018, toàn tỉnh hút được 3 Công ty Cổ phần Cao su thuộc Tập có khoảng trên 100 cơ sở sản xuất, chế biến gỗ đoàn Cao su Việt Nam vào đầu tư với tổng (gồm có 6 doanh nghiệp, 2 hợp tác xã và 80 hộ diện tích cây cao su trên địa bàn tỉnh đạt trên cá thể). Các cơ sở sản xuất, chế biến, hàng năm 13.000 ha. Nhờ phù hợp với điều kiện khí hậu, sản xuất trên 8.500 m3 gỗ gồm các sản phẩm thổ nhưỡng nên cao su sinh trưởng và phát mộc dân dụng và gỗ cốp pha phục vụ thi công triển tốt. Cây cao su đang được đánh giá là cây các công trình xây dựng. Đối với công nghiệp công nghiệp mũi nhọn và có nhiều triển vọng chế biến chè, trên địa bàn tỉnh có 8 doanh để phát triển thành vùng sản xuất hàng hóa nghiệp, 3 hợp tác xã với tổng công suất chế trong những năm tới của tỉnh. Việc đưa vào biến 225 tấn/ngày và trên 100 hộ cá thể sản trồng cây cao su không chỉ tận dụng được xuất chế biến chè, bao tiêu sản phẩm chè búp những diện tích đất trống, đồi núi hoang hóa tươi cho vùng nguyên liệu hơn 3.500 ha tại địa mà còn tạo công ăn việc làm, thay đổi tập quán bàn các huyện: Tam Đường, Than Uyên, Tân canh tác, nhận thức, nâng cao trình độ dân trí Uyên và thành phố Lai Châu. Sản lượng chè cho Nhân dân các dân tộc trong vùng dự án. khô chế biến hàng năm đạt trên 4.100 tấn, đáp 3.4. Đẩy mạnh chế biến và thương mại hoá ứng được yêu cầu của nhiều thị trường khó nâng cao giá trị Lâm sản tính. Các sản phẩm như chè Ôlong, chè Đẩy mạnh chế biến và thương mại hoá sản Sencha, Matcha, Shan Tuyết đã xuất khẩu sang phẩm gỗ và lâm sản chính là giải pháp then thị trường các nước: Nhật Bản, Đài Loan và chốt nhất để nâng cao giá trị, hiệu quả sản xuất một số nước Trung Đông (Tỉnh ủy Lai Châu, lâm nghiệp trong bối cảnh Việt Nam đã và 2019). Hàng năm trong chương trình và kế đang ngày càng hội nhập sâu và rộng cùng thế hoạch công tác, lãnh đạo tỉnh, các sở ban giới. Việc tham gia các hiệp định thương ngành cùng các doanh nghiệp luôn chủ động mại thế hệ mới như Hiệp định Thương mại đẩy mạnh công tác phát triển thị trường, xây tự do Việt Nam - EU (EVFTA), Hiệp định Đối dựng và quảng bá thương hiệu sản phẩm gỗ và tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình lâm sản ngoài gỗ của tỉnh; xây dựng hệ thống Dương (CPTPP) và ký kết Hiệp định đối tác thông tin thị trường và tiêu chuẩn sản phẩm, tự nguyện về tăng cường thực thi lâm luật, thúc đẩy thương mại điện tử cho các sản phẩm quản trị rừng và thương mại lâm sản gỗ và lâm sản ngoài gỗ; phối hợp, triển khai và (VPA/FLEGT) đã mang lại nhiều cơ hội cho thực hiện tốt các hiệp định mà Việt Nam đã ký xuất khẩu gỗ của Việt Nam. Là một tỉnh có trữ kết, chú trọng hơn thị trường trong nước; tập lượng gỗ rừng sản xuất lớn khoảng 293.717 ha, trung ưu tiên nguồn lực cho các chương trình Lai Châu đã có nhiều chính sách thu hút các xúc tiến thương mại trong và ngoài nước, đầu tư nhà đầu tư xây dựng nhà máy chế biến gỗ và các trung tâm triển lãm quy mô lớn tương xứng sản phẩm lâm sản trên địa bàn tỉnh cùng với đó với tiềm năng phát triển ngành chế biến gỗ. là các chính sách tín dụng hỗ trợ phát triển 3.5. Một số vấn đề đặt ra nhằm tiếp tục phát ngành lâm nghiệp và công nghiệp chế biến gỗ triển kinh tế lâm nghiệp của Lai Châu trong thông qua ưu đãi về đầu tư hạ tầng lâm sinh, thời gian tới vốn tín dụng... Những năm qua Lai Châu đang Thứ nhất, tiếp tục tổ chức quán triệt sâu sắc có nhiều chính sách mở để đón các doanh về vai trò, tác dụng của bảo vệ và phát triển nghiệp, các nhà đầu tư vào sản xuất kinh doanh rừng tới toàn thể cấp uỷ, chính quyền cơ sở, tại địa bàn. Với những chính sách thu hút, ưu cán bộ, đảng viên, nhân dân các dân tộc trên đãi hợp lý, đến nay Lai Châu đã thu hút được toàn tỉnh, tạo sự đồng thuận và thống nhất cao. nhiều doanh nghiệp, các nhà đầu tư vào tham Nội dung bảo vệ và phát triển rừng phải được 140 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 5 - 2019 Kinh tế & Chính sách đưa vào Nghị quyết của các cấp uỷ đảng, chính Thứ năm, khuyến khích các nhà đầu tư nước quyền địa phương, kịp thời cụ thể hóa thành ngoài đầu tư vào lĩnh vực lâm nghiệp; chú chương trình, kế hoạch đảm bảo thực hiện trọng nâng cao hiệu quả xây dựng và phát triển thắng lợi mục tiêu, nhiệm vụ đề ra. vốn rừng tạo niềm tin cho các nhà đầu tư nước Thứ hai, quan tâm hơn nữa đến lợi ích kinh ngoài. Từ đó, tăng cường hợp tác với các tổ tế của người dân sống ở vùng có rừng. Lồng chức quốc tế như: WB, ADB, KFW, JICA, ghép các chương trình, dự án, tạo mọi điều thông qua Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông kiện thuận lợi để người dân có công ăn việc thôn, thu hút nguồn vốn ODA của các nước, tổ làm và thu nhập ổn định để nâng cao cuộc chức phi Chính phủ đầu tư cho bảo vệ và phát sống. Lựa chọn phương thức khoán bảo vệ triển rừng của tỉnh. Hợp tác với các tỉnh của rừng cho phù hợp, quan tâm đến khoán cho Trung Quốc, Lào có cửa khẩu và đường biên nhóm hộ và cộng đồng thôn bản. Nguồn thu giới chung với tỉnh Lai Châu trong công tác nhập từ khoán bảo vệ rừng đầu tư cho phát bảo vệ và phát triển rừng. triển sản xuất mới bền vững và ổn định lâu dài. 4. KẾT LUẬN Tổ chức quản lý bảo vệ tốt diện tích rừng hiện Phát triển Lâm nghiệp bền vững là sự lựa có, đẩy mạnh khoanh nuôi xúc tiến tái sinh chọn đúng đắn hiện nay và hoàn toàn phù hợp phục hồi rừng và trồng rừng mới. Ngăn chặn với xu thế tất yếu của thời đại. Để thực hiện tốt triệt để việc đốt phá rừng, khai thác lâm sản và hiệu quả mục tiêu phát triển Lâm nghiệp trái phép, hướng dẫn nhân dân các thôn, bản bền vững, Lai Châu đã quyết tâm biến chủ tích cực thực hiện quy ước bảo vệ rừng, góp trương thành hành động thông qua những nghị phần nâng cao đời sống nhân dân. quyết, quyết định cụ thể. Những kết quả đạt Thứ ba, các cơ quan chức năng và chính được trong phát triển kinh tế Lâm nghiệp của quyền địa phương cần làm tốt hơn nữa công Lai Châu thời gian qua đã khẳng định sự đúng tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục sâu rộng đắn trong chủ trương, chính sách phát triển các văn bản quy phạm pháp luật về quản lý, kinh tế Lâm nghiệp của Đảng và Nhà nước, sự bảo vệ rừng đến người dân. Thực hiện xã hội vận dụng sáng tạo của Đảng bộ tỉnh Lai Châu hóa công tác bảo vệ và phát triển rừng, đảm trong phát triển kinh tế Lâm nghiệp bền vững bảo quyền hưởng lợi của chủ rừng. Phải xây của địa phương. Giá trị và hiệu quả kinh tế – dựng được quy chế phối hợp một cách chặt chẽ xã hội mà chính sách đó mang lại là hết sức rõ và cụ thể giữa chủ rừng, chính quyền địa ràng. Diện tích che phủ rừng trên địa bàn tỉnh phương, lực lượng vũ trang, xác định rõ vai ngày càng được nâng lên, tình trạng phá rừng trò trách nhiệm của từng đơn vị và tạo ra làm nương rẫy trái phép đã giảm hẳn; tạo công phong trào bảo vệ, phát triển rừng một cách ăn việc làm cho khoảng 50.000 lao động; nâng có hiệu quả. cao mức sống cho người dân; từng bước tạo Thứ tư, tổ chức chỉ đạo phải đủ mạnh từ cho người làm nghề rừng có thể sống và gắn tỉnh xuống các Ban Quản lý rừng phòng hộ, có bó với rừng, thông qua đó giữ vững trật tự, an sự phối hợp chặt chẽ với cơ sở, củng cố và toàn xã hội, đảm bảo quốc phòng an ninh trên hoàn thiện tổ chức. Cần tăng cường hơn về đào địa bàn tỉnh, đặc biệt là khu vực biên giới. tạo, bổ sung nguồn nhân lực có trình độ cao; Điều đó cũng thể hiện sự đoàn kết, thống nhất, tuyển chọn và thường xuyên bồi dưỡng đội của ý đảng lòng dân, sự quyết tâm của Đảng bộ ngũ cán bộ quản lý giúp nâng cao trình độ và nhân dân Lai Châu, khắc phục những khó chuyên môn, nghiệp vụ để đáp ứng yêu cầu khăn ban đầu để thoát nghèo và vươn lên làm công việc; có chính sách thu hút các cán bộ giàu chính đáng. khoa học kỹ thuật, cán bộ quản lý giỏi để bổ TÀI LIỆU THAM KHẢO sung cho các cơ quan trong ngành lâm nghiệp 1. Đảng bộ tỉnh Lai Châu (2007), Nghị quyết số 15- của tỉnh. NQ/TƯ ngày 16/7/2007 về phát triển lâm nghiệp giai đoạn 2007-2015, Lai Châu. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 5 - 2019 141 Kinh tế & Chính sách 2. Đảng bộ tỉnh Lai Châu (2016), Nghị quyết số 03- 4. Tỉnh ủy Lai Châu (2019), Kỷ yếu Hội thảo khoa NQ/TU về phát triển nông nghiệp, xây dựng nông thôn học “Đảng bộ tỉnh Lai Châu 70 năm xây dựng, trưởng mới giai đoạn 2016-2020, Lai Châu. thành – Những vấn đề thực tiễn và lý luận”, Lai Châu. 3. Đảng bộ tỉnh Lai Châu (2017), Kết luận số 01- 5. Ủy ban nhân dân tỉnh Lai Châu (2012), Quyết định KL/TƯ về tiếp tục thực hiện Nghị quyết số 15-NQ/TƯ Phê duyệt quy hoạch bảo vệ và phát triển rừng tỉnh Lai ngày 16/7/2007 của Ban Chấp hành Đảng bộ tỉnh (khóa Châu, giai đoạn 2011 – 2020, Lai Châu. XI), Lai Châu. TODAY SUSTAINABLE FORESTRY DEVELOPMENT IN LAI CHAU Nguyen Van Khuong1, Hoang Thi Nhung1 1Vietnam National University of Forestry SUMMARY Sustainable forestry development is the best development option of the overall forestry sector restructuring program. In essence, it is the process of optimizing solutions for gathering and mobilizing the strength of the State, domestic and foreign organizations and individuals to participate in managing, protecting, developing and using forests, processing and trading forest products, creating jobs, increasing incomes, reducing poverty, improving livelihoods for people working in forestry, associating with building new rural areas and ensuring national security and defense. Implementing the project on restructuring agricultural sector in Lai Chau province to 2020 and vision to 2030, the agricultural, forestry and fishery economic structure in the province is moving in the right direction by reducing the proportion of agriculture and increasing the proportion of forestry and fisheries. The structure of the forestry sector, in general, is shifting from exploiting and using forests to planting, protecting and developing forests, harmoniously resolving environmental protection objectives and sustainable economic development goals. The structure of forestry's production value in a sustainable manner is calculated through four contents: protecting forest resources, planting and tending forests; producing and processing wood and other forest products; develop forestry services. Keywords: Developing industrial trees, forest classification and forest owner, improve the value of forest products, sustainable development. Ngày nhận bài : 09/9/2019 Ngày phản biện : 10/10/2019 Ngày quyết định đăng : 18/10/2019 142 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 5 - 2019
File đính kèm:
- phat_trien_lam_nghiep_ben_vung_o_lai_chau_hien_nay.pdf