Phát triển chương trình môn học khối kiến thức chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh tại trường Cao đẳng Sư phạm Nghệ An nhằm đáp ứng chương trình giáo dục phổ thông mới

ng nghe, nói, đọc, viết. 
Giáo viên cần hiểu rõ đặc điểm tâm - sinh lý của HS ở các cấp học khác nhau, coi 
HS là những chủ thể tích cực tham gia vào quá trình học tập. Giáo viên tạo cơ hội cho 
HS sử dụng ngôn ngữ trong các ngữ cảnh, tình huống có nghĩa, sát với cuộc sống hằng 
ngày, dành thời gian cho HS tham gia vào các hoạt động giao tiếp thông qua nghe, 
nói, đọc và viết. Giáo viên sử dụng tiếng Anh trong quá trình dạy học trên lớp và tạo 
cơ hội tối đa để HS sử dụng tiếng Anh trong và ngoài lớp. Giáo viên sử dụng phối hợp 
các phương pháp dạy học phù hợp với đối tượng học sinh và điều kiện học tập ở địa 
phương, sử dụng hiệu quả các đồ dùng, thiết bị dạy học hiện đại trong quá trình dạy 
học, hướng dẫn học sinh sử dụng đồng bộ các tài liệu và phương tiện học tập như sách 
giáo khoa, tài liệu tham khảo, học liệu điện tử, thiết bị nghe nhìn, công nghệ thông tin 
và truyền thông... để nâng cao hiệu quả dạy học.
+ Kiểm tra đánh giá 
Việc đánh giá hoạt động học của học sinh phải bám sát mục tiêu và nội dung dạy 
học của chương trình, dựa trên yêu cầu cần đạt đối với các kỹ năng giao tiếp ở từng 
cấp lớp. Hoạt động kiểm tra đánh giá cần được thực hiện theo hai hình thức: đánh giá 
thường xuyên và đánh giá định kỳ. Đánh giá thường xuyên được thực hiện liên tục 
thông qua các hoạt động dạy học trên lớp. Trong quá trình dạy học, cần chú ý ưu tiên 
đánh giá thường xuyên nhằm giúp học sinh và giáo viên theo dõi tiến độ thực hiện 
những mục tiêu đã đề ra.
2.3. Chương trình đào tạo giáo viên tiếng Anh cấp THCS hiện hành của Khoa 
Ngoại Ngữ Trường CĐSP Nghệ An
Hiện tại, Khoa Ngoại Ngữ trường CĐSP Nghệ An đang sử dụng chương trình đào 
tạo GVTHCS môn tiếng Anh theo quyết định số 45/QĐ-CĐSP ngày 24/10/2014 của 
Hiệu trưởng Trường. Đây là chương trình đào tạo theo hình thức học chế tín chỉ mới, 
đã thể hiện được mục tiêu đào tạo, phương pháp đào tạo, chuẩn đầu ra về kiến thức, 
kỹ năng, thái độ của sinh viên cần đạt được khi tốt nghiệp ngành sư phạm tiếng Anh 
THCS trình độ cao đẳng và phù hợp với nội dung yêu cầu chuẩn giáo viên THCS 
theo Thông tư số 30 /2009 /TT-BGDĐT và theo QĐ số 1400/QĐ-TTg về việc phê 
duyệt Đề án “Dạy và học ngoại ngữ trong hệ thống giáo dục quốc dân giai đoạn 2008 
- 2020”. Cụ thể như sau: 
+ Chương trình khung
Kỷ yếu hội thảo khoa học66
Bảng tóm tắt về chương trình đào tạo trên cho thấy khối lượng thời gian lên lớp 
cho các môn học thuộc khối kiến thức ngành còn khá khiêm tốn, chỉ chiếm 53 tín chỉ, 
tương ứng 56%. Theo khảo sát qua kênh trực tiếp phỏng vấn sinh viên, hầu hết sinh 
viên cho rằng thời lượng giảng dạy các học phần chưa tỉ lệ thuận với khối lượng kiến 
thức nên phần lớn tiết học trên lớp không có đủ thời gian cho phần luyện tập kỹ năng, 
tương tác ngôn ngữ.Vì vậy, nếu không sử dụng hiệu quả thời gian tự học, sinh viên 
không thể đạt kết quả đầu ra theo yêu cầu.
Có thể nhận thấy rằng ưu điểm của chương trình đào tạo theo hệ thống tín chỉ hiện 
hành đã phân bổ khối lượng tương đối lớn thời gian tự học, chuẩn bị bài của sinh viên, 
Tổng lượng thời gian tự học cho các môn kiến thức cơ sở ngành SPTA là 2300 tiết, 
tương ứng 1725 giờ trái đất. Tuy vậy, chương trình khung về các phân môn khối kiến 
thức ngành chưa thể hiện được số tiết hướng dẫn tự học của mỗi phân môn. 
+ Nội dung chương trình chi tiết các môn học thuộc khối kiến thức cơ sở ngành
Các chương trình chi tiết đã thể hiện được mục tiêu, nội dung, phương pháp giảng 
dạy, tài liệu tham khảo, hướng dẫn tự học cụ thể cho sinh viên. Tuy nhiên, hầu hết 
các chương trình chi tiết vẫn chưa thể hiện được cách thức, thang điểm kiểm tra đánh 
giá năng lực tự học của sinh viên. Điều này chưa tác động tích cực tới động cơ tự học 
của sinh viên, dẫn tới kết quả tự học chưa hiệu quả. Hơn nữa, các nội dung giảng dạy 
các môn học kỹ năng như Nghe Nói, Đọc Viết; Kỹ năng Tổng hợp đang dạy bám 
theo các chủ đề của các cuốn giáo trình nước ngoài (Cụ thể Môn học Nghe Nói , Đọc 
Viết, Kỹ năng tổng hợp (Học phần 1,2,3) được giảng dạy theo cuốn New Headway- 
Liz and John Soars, Oxford University Press (2007) ở cấp độ Pre-intermediate (SV 
năm 1); ở cấp độ Intermediate (SV năm 2); Môn học Nghe Nói , Đọc Viết, Kỹ năng 
tổng hợp (Học phần 4,5) được giảng dạy theo cuốn Complete First Certificate, Guy 
Brook - Hart, Cambridge University Press. (2008) và cuốn Skills for First Certificate 
Listening & Speaking, Macolm Mann Steve, Macmillan Publishers Limited. (2007). 
Các chủ đề trong các cuốn giáo trình nước ngoài này chưa bao hàm các chủ điểm, chủ 
đề trong CTGDPT môn tiếng Anh và chưa có sự tích hợp lồng ghép văn hóa, giao 
tiếp văn hóa Việt Nam và văn hóa giao tiếp giữa các nước nói tiếng Anh. Điều này 
sẽ không tạo điều kiện thuận lợi cho sinh viên khi tiếp cận CTGDPT mới khi đi kiến 
tập và thực tập nếu như sinh viên không chủ động tìm hiểu và mở rộng vốn kiến thức 
Khối kiến thức
Số tín chỉ (TC)
(1 TC= 15 tiết) 
Tỉ lệ 
%
Thời gian tự 
học 
Khối kiến thức giáo dục đại cương chung dành 
cho các ngành SP
20 TC = 300 tiết 21% 600 tiết 
Khối 
kiến thức 
giáo dục 
chuyên 
nghiệp
Kiến thức cơ sở ngành chung 12 TC = 180 tiết 13% 360 tiết 
Kiến thức cơ sở ngành riêng 3 TC = 45 tiết 3% 90 tiết 
Kiến thức ngành SPTA 53 TC = 795 tiết 56% 1850 tiết
Thực tập SP (7 tuần/2 đợt) 7 TC = 105 tiết 7 %
Tổng 95 TC = 1425 tiết 100% 2900 tiết
Kỷ yếu hội thảo khoa học 67
ngôn ngữ cũng như kiến thức nền tảng văn hóa - xã hội. 
2.4. Phát triển chương trình môn học khối kiến thức chuyên ngành Sư phạm 
tiếng Anh tại trường CĐSP Nghệ An nhằm đáp ứng chương trình giáo dục phổ 
thông mới
Theo Nghị quyết số 29-NQ/TW, một trong số nội dung cốt lõi của đổi mới căn 
bản, toàn diện giáo dục và đào tạo đó là đổi mới cách tiếp cận mục tiêu giáo dục: 
Chuyển trọng tâm quá trình giáo dục từ chủ yếu trang bị kiến thức, kỹ năng sang phát 
triển toàn diện phẩm chất và năng lực người học. Cơ sở đào tạo giáo viên cần chuyển 
từ trang bị nội dung kiến thức, nghiệp vụ sư phạm sang phát triển năng lực khoa học, 
năng lực giáo dục cho sinh viên theo yêu cầu năng lực nghề nghiệp giáo viên phổ 
thông. Chính vì vậy, chúng tôi mạnh dạn đề xuất một số điều chỉnh chương trình môn 
học khối kiến thức chuyên ngành như sau. 
2.4.1. Đổi mới một số nội dung giảng dạy các môn học khối kiến thức cơ sở ngành 
theo hướng tiếp cận nội dung chủ điểm trong CTGDPT môn tiếng Anh
Khi ngành giáo dục có chủ trương ‘Một chương trình, nhiều bộ sách giáo khoa’ 
theo tinh thần của Nghị quyết 88 của Quốc hội về đổi mới sách giáo khoa (SKG) giáo 
dục phổ thông và chương trình GDPT đã được thiết kế mở, tạo điều kiện để người dạy 
và người học có thể sử dụng nhiều tài liệu học tập (SGK) khác nhau để đạt mục tiêu 
chương trình, giáo viên cần phải biết phát triển chương trình dạy học của mình theo 
nguyên tắc cao nhất trong dạy học - đó là tính vừa sức. Việc dạy học cần phải phân 
hóa các nhóm đối tượng khác nhau để có phương pháp, cách tổ chức dạy học phù hợp. 
Mà muốn thế thì GV cần phải đa dạng hóa các tài liệu dạy học để vừa sức với từng 
nhóm đối tượng. Do đó, giảng viên Khoa Ngoại Ngữ cũng cần có năng lực phát triển 
chương trình môn học theo định hướng nghề nghiệp tương lai nhằm giúp sinh viên có 
năng lực phát triển chương trình giáo dục nhà trường thông qua phát triển các chủ đề 
dạy học theo chủ điểm, phát triển các chủ đề dạy học trải nghiệm sáng tạo ở cấp độ 
bài học theo hướng mở rộng kiến thức, phát triển tư duy sáng tạo của sinh viên trong 
việc học tiếng Anh gắn với các tình huống giao tiếp thực tế trong cuộc sống và tình 
huống nghề nghiệp trong tương lai. 
Việc phát triển chương trình môn học kiến thức cơ sở ngành theo hệ thống chủ 
điểm sẽ mang lại một số thuận lợi sau: 
- Giúp giảng viên mở rộng kiến thức giảng dạy theo năng lực và nhu cầu của sinh 
viên. Cụ thể giảng viên có thể dựa vào chủ điểm để có các chủ đề dạy phù hợp với 
CTGDPT môn Tiếng Anh mới nhằm trang bị vốn kiến thức cần thiết cho các em trước 
khi đi kiến tập, thực tập. Điều này rất hữu ích vì sinh viên Khoa Ngoại Ngữ - Trường 
CĐSP Nghệ An có chuẩn đầu vào còn non yếu về kiến thức ngôn ngữ (Ngữ âm, từ 
vựng, ngữ pháp) và kiến thức nền tảng về văn hóa - xã hội. 
- Giúp giảng viên thiết kế giáo án năng lực, giúp sinh viên biết có thể không nhiều 
nhưng vận dụng được, làm và thực hiện được trong tình huống tương tự, nhất là với 
ngữ cảnh và vật liệu mới Giáo án năng lực là giáo án nêu lên các hoạt động (công 
việc) mà GV tổ chức cho SV thực hiện để tìm ra nội dung cần học, qua đó mà biết 
Kỷ yếu hội thảo khoa học68
cách học. (Nói cách khác, giáo án năng lực trả lời câu hỏi: bài học cần dạy bằng cách 
nào, thông qua các hoạt động nào?)
- Giúp giảng viên nâng cao năng lực tự học cho sinh viên thông qua bài học theo 
hệ thống chủ điểm được thiết kế đi kèm cùng các hoạt động nhằm giúp SV tự tìm ra 
kiến thức, hiểu biết phù hợp với mình thông qua sự khám phá các nguồn tư liệu mở 
trên internet, ở sách thư viện,
2.4.2. Đa dạng hóa các loại hình kiểm tra trong chương trình môn học khối kiến 
thức cơ sở ngành 
Hoạt động kiểm tra đánh giá cần được thực hiện theo hai hình thức: đánh giá 
thường xuyên và đánh giá định kỳ. Đánh giá thường xuyên được thực hiện liên tục 
thông qua các hoạt động dạy học trên lớp. Trong quá trình dạy học, cần chú ý ưu tiên 
đánh giá thường xuyên nhằm giúp sinh viên và giáo viên theo dõi tiến độ thực hiện 
những mục tiêu đã đề ra trong Chương trình. Việc đánh giá định kỳ được thực hiện 
vào các thời điểm ấn định trong kỳ học, năm học để đánh giá mức độ đạt so với yêu 
cầu cần đạt đã được quy định cho mỗi CTMH. Việc đánh giá được tiến hành thông 
qua các hình thức khác nhau như định lượng, định tính và kết hợp giữa định lượng 
và định tính trong cả quá trình học tập, kết hợp đánh giá của giáo viên, đánh giá lẫn 
nhau của sinh viên và tự đánh giá của sinh viên. Một số vấn đề về kiểm tra đánh giá: 
mà giảng viên cần lưu ý: (1) Tầm quan trọng của đánh giá thường xuyên trong giảng 
dạy ngoại ngữ; (2) Một số hình thức đánh giá thường xuyên phổ biến trong ngoại ngữ; 
(3) Quy trình thực hiện các hình thức đánh giá thường xuyên; (4) Cách thức thiết kế 
hình thức đánh giá thường xuyên dựa theo kỹ năng ngôn ngữ cần đánh giá; (5) Cách 
thức đo lường năng lực giao tiếp thông qua các hình thức đánh giá thường xuyên; (6) 
Hiểu và sử dụng thông số từ kết quả mức độ hoàn thành bài tập đánh giá; (7) Cách 
thức nhận xét và phản hồi phù hợp với đối tượng học sinh và mục tiêu đánh giá; (8) 
Quy trình, kỹ thuật xây dựng ma trận đề thi, biên soạn và chuẩn hóa câu hỏi kiểm tra 
đánh giá. 
2.4.3. Đổi mới nội dung, phương pháp giảng dạy các môn học khối kiến thức 
chuyên ngành 
Theo hướng tiếp cận của Chuẩn nghề nghiệp giáo viên từng bậc đã được quy 
định tại Quyết định số 02/2008/QĐ-BGDĐT, Quyết định số 14/2007/QĐ-BGDĐT 
và Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT, mục tiêu của chương trình đào tạo phải được cụ 
thể hoá bằng hệ thống năng lực của người giáo viên: năng lực chuyên ngành, năng lực 
dạy học và giáo dục, năng lực đánh giá, năng lực sáng tạo và đổi mới, năng lực ng-
hiên cứu, năng lực phát triển chương trình, năng lực giao tiếp; năng lực thích ứng môi 
trường; năng lực học tập suốt đời, năng lực văn hoá - xã hội, năng lực cảm xúc, năng 
lực truyền thông, năng lực công nghệ thông tin, năng lực phát triển nghề. Chính vì 
vậy, giảng viên cần đổi mới phương pháp giảng dạy các môn kiến thức chuyên ngành 
sao cho phát triển được các năng lực trên. 
Trong quá trình đổi mới PPDH, giáo viên cần chú ý việc tổ chức dạy học phân hoá 
phù hợp các đối tượng sinh viên khác nhau; khắc phục lối truyền thụ áp đặt một chiều, 
Kỷ yếu hội thảo khoa học 69
ghi nhớ máy móc các kiến thức từ vựng, ngữ pháp. Việc đổi mới phương pháp dạy học 
như trên cần phải được thực hiện một cách đồng bộ với việc đổi mới hình thức tổ chức 
dạy học, đa dạng hóa các hình thức dạy học, chú ý các hoạt động trải nghiệm sáng tạo; 
tăng cường ứng dụng công nghệ thông tin và truyền thông trong tổ chức dạy học thông 
qua việc sử dụng các mô hình học kết hợp giữa lớp học truyền thống với các lớp học 
trực tuyến nhằm tiết kiệm thời gian và chi phí. Ngoài việc tổ chức cho sinh viên thực 
hiện các nhiệm vụ học tập ở trên lớp, giáo viên cũng cần coi trọng giao nhiệm vụ và 
hướng dẫn sinh viên học tập ở nhà, ở ngoài nhà trường.
2.4.4. Cần xây dựng rõ thời lượng hướng dẫn tự học và cách thức kiểm tra đánh giá 
năng lực tự học của sinh viên trong chương trình chi tiết môn học
Khi xây dựng đề cương chi tiết của môn học, cần nêu cụ thể nội dung nào sinh 
viên phải tự nghiên cứu (trang nào, mục nào, sách tham khảo nào), mục đích kiến thức 
cần đạt được, các tiêu chí và hình thức đánh giá sản phẩm tự nghiên cứu. Việc đánh 
giá cho điểm sẽ là cơ sở pháp lý thúc ép quá trình tự học và hình thành ý thức, động cơ 
tự học cho sinh viên. Giảng viên cần có kế hoạch tham gia đánh giá quá trình tự học 
của sinh viên dưới nhiều hình thức: trao đổi, thảo luận, bài kiểm tra, tiểu luận, bài tập 
dự án,.. Giảng viên phải xác định và phổ biến các tiêu chí đánh giá đến sinh viên; 
đối với sản phẩm tự nghiên cứu của sinh viên, giảng viên phải có ý kiến nhận xét đánh 
giá và kịp thời trả sản phẩm cho sinh viên để sinh viên có thể tự điều chỉnh kiến thức.
3. Kết luận 
Chương trình môn học là thành tố cấu thành nên chương trình đào tạo, có thể so 
sánh môn học là nền móng vững chắc để xây nên thành quả đào tạo. Chương trình 
môn học cũng có thể được ví như ngọn đèn hải đăng soi đường, dẫn bước quá trình 
đào tạo đi đến mục tiêu. Chính vì vậy, bài báo đã cố gắng phân tích một số hạn chế 
của CTMH khối kiến thức chuyên ngành Sư phạm tiếng Anh tại Trường CĐSP Nghệ 
An và tìm hiểu một số yêu cầu của CTGDPT môn tiếng Anh mới để từ đó mạnh dạn 
đưa ra những đề nghị phát triển chương trình môn học nhằm giúp Khoa có sản phẩm 
đào tạo đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. 
Tài liệu tham khảo
1. Chương trình Khung đào tạo ngành Sư phạm tiếng Anh quyết định số 45/QĐ-
CĐSP ngày 24/10/2014.
2. Chương trình và tài liệu Bồi dưỡng về Kiểm tra - đánh gía dành cho giáo viên Tiếng 
Anh Phổ thông (2014)- Bộ Giáo dục và Đào tạo - Đề án Ngoại Ngữ Quốc Gia 2020. 
3. Chương trình giáo dục phổ thông môn tiếng Anh (Ban hành kèm theo Thông 
tư số 32/2018/TT-BGDĐT ngày 26 tháng 12 năm 2018 của Bộ trưởng Bộ Giáo dục 
và Đào tạo)
4. Nguyễn Công Khanh. Đổi mới kiểm tra đánh giá học sinh phổ thông theo cách 
tiếp cận năng lực. Tài liệu hội thảo từ VVOB. ww.vvob.be/Vietnam/.
5. Những vấn đề chung về phát triển chương trình đào tạo giáo viên (Tài liệu tập 
huấn cán bộ, giảng viên các cơ sở đào tạo giáo viên phổ thông về phát triển chương 
trình đào tạo) năm 2015- Bộ GD-ĐT.
6. Quyết định số 02/2008/QĐ-BGDĐT ngày 22/1/2008, Quyết định số 14/2007/
QĐ-BGDĐT ngày 04/5/2007, Thông tư số 30/2009/TT-BGDĐT ngày 22/10/2009 
của Bộ Giáo dục và Đào tạo về chuẩn giáo viên.