Phân tích những khó khăn của sinh viên năm thứ nhất trường Ngoại ngữ - Đại học Thái Nguyên khi học chữ Hán và các giải pháp khắc phục

ng tâm; rèn luyện năng lực nghề nghiệp cho sinh viên; sử dụng tối ƣu các 
phƣơng tiện dạy học đặc biệt các phƣơng tiện công nghệ thông tin và truyền thông; chuyển từ truyền 
đạt kiến thức sang dạy cho sinh viên các chiến lƣợc, các cách học, vận dụng tri thức vào tình huống 
thực tiễn; tích hợp trang bị tri thức chuyên sâu về chuyên ngành với tri thức nền tảng rộng, phát triển 
năng lực tƣ duy phản biện, tƣ duy sáng tạo, các kỹ năng cứng, kỹ năng mềm nhƣ kĩ năng giao tiếp, 
giáo dục các giá trị xã hội, văn hóa, thẩm mĩ, phát triển trí tuệ xúc cảm; tạo môi trƣờng tƣơng tác tích 
cực giữa sinh viên và giảng viên, tƣơng tác của sinh viên với giáo trình và nguồn học liệu đa dạng. 
Nhƣ vậy, trong quá trình dạy học giáo viên không chỉ sử dụng phƣơng pháp thuyết trình truyền 
thống mà phải kết hợp với các phƣơng pháp dạy học ở đại học theo định hƣớng phát triển năng lực 
ngƣời học nhƣ phƣơng pháp seminar, phƣơng pháp dạy học bằng tình huống, phƣơng pháp dạy học 
theo dự án vàphƣơng pháp dạy học theo nhóm để phát triển tối đa năng lực của sinh viên. 
3. Phƣơng pháp nghiên cứu 
- Phƣơng pháp điều tra khảo sát: Điều tra khảo sát lỗi sai trong 135 bài viết đoạn văn của sinh 
viên năm thứ nhất chuyên ngành tiếng Hán tại Trƣờng Ngoại Ngữ-ĐHTN. 
- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp: Trên cơ sở các nghiên cứu đã có, kết hợp với kết quả khảo 
sát, tiến hành phân tích, tổng hợp để tìm ra các dạng lỗi sai về chữ Hán và những khó khăn của các 
em sinh viên trong quá trình học chữ Hán, từ đó đề xuất một số phƣơng pháp giúp các em học chữ 
Hán một cách hiệu quả. 
4. Kết quả nghiên cứu 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 670 
Qua khảo sát 135 bài viết văn của sinh viên năm thứ nhất chuyên ngành tiếng Trung tại Khoa 
Ngoại Ngữ- ĐH Thái Nguyên , chúng tôi phát hiện ra nhiều kiểu lỗi sai về chữ Hán, tuy nhiên có thể 
quy về hai dạng chính, đó là lỗi về nét chữ và lỗi về bộ thủ. 
4.1. Lỗi về nét chữ 
Có tám nét chữ Hán cơ bản, đó là nét ngang(一), nét sổ(丨), nét móc(亅), nét chấm(丶), nét 
phẩy(丿), nét mác(㇏)，nét gập (乛) và nét hất (し). Ngoài ra còn các nét phát triển từ các nét cơ 
bản. Lỗi về nét chữ nhƣ thừa nét, thiếu nét, sai nét là các kiểu lỗi sai sinh viên thƣờng xuyên mắc 
phải.Các chữ ví dụ trong bảng phía dƣới là các chữ sinh viên hay viết sai. 
Bảng 1: Lỗi về nét chữ 
Kiểu lỗi 
Sai 
Chữ đúng Chữ sai Chữ đúng Chữ sai 
Thiếu nét 太 大 原 
Thừa nét 天 
高 
Sai nét 冈 
和 
Trong các chữ trên chữ ―原” vàchữ ―和”tần suất sinh viên viết sai rất nhiều. Với chữ ―原” 
các em thƣờng xuyên viết thiếu nét ngang, nét phẩy trong bộ ―禾‖ các em lại viết thành nét ngang. 
4.2. Lỗi về bộ thủ 
Bên cạnh các lỗi về nét chữ, sinh viên cũng sai nhiều ở các bộ thủ chữ Hán. Viết nhầm bộ là lỗi 
nhiều sinh viên mắc phải. Ví dụ nhƣ bộ băng―冫‖lại viết thành bộ chấm thủy ―氵”, bộ khẩu ―口‖ 
viết thành bộ nhật ―日‖ ,bộ phận bên trái của chữ ―那”, các em nhầm thành bộ nguyệt ―月”，bộ 
hòa ―禾‖ lại viết thành bộ mộc ―木‖. Một số ví dụ cụ thể đƣợc trình bày trong bảng sau: 
Bảng 2: Lỗi về bộ thủ 
Kiểu lỗi 
Sai 
Chữ đúng Chữ sai Chữ đúng Chữ sai 
Viết nhầm 
bộ 
冷 
和 
那 
们 
己 已 公 
Ngoài ra các bộ hoặc các phần của một chữ Hán lại viết xa nhau，hoặc quá gần nhau cũng là lỗi 
sai một số sinh viên mắc phải, lỗi sai này đôi khi khiến ngƣời đọc không hiểu hay hiểu nhầm ý của tác 
giả. Ví dụ: ―她不在家‖viết thành ―女也不在家‖ . 
5. Thảo luận và đề xuất 
5.1. Những khó khăn của sinh viên Trƣờng Ngoại Ngữ- ĐHTN khi học chữ Hán 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 671 
Khó viết, khó nhớ chữ Hán là khó khăn chủ yếu của ngƣời Việt Nam học tiếng Hán nói chung và 
sinh viên Trƣờng Ngoại Ngữ- ĐHTN nói riêng. Có nhiều nguyên nhân khiến chữ Hán khó viết, khó 
nhớ. 
Nguyên nhân đầu tiên là do sự khác nhau về hình thức giữa chữ Hán và chữ Quốc ngữ. Nhƣ trên 
đã nói chữ Hán là chữ tƣợng hình, bao gồm các ký hiệu nhỏ (các nét, các bộ thủ, các chữ đơn) đƣợc 
sắp xếp theo trật tự từ trái sang phải, từ trên xuống dƣới thành một chữ, ví dụ nhƣ bộmiên ―宀‖ và 
chữ― 亥‖ ( hợi) ghép thành chữ ―家‖ (nhà). Trong khi đó ngƣời Việt Nam sử dụng chữ Quốc ngữ, 
loại văn tự biểu âm thuộc hệ chữ La tinh, khác hoàn toàn chữ Hán. Vì vậy sinh viên khi học chữ Hán 
cảm thấy khá bỡ ngỡ. Do bị ảnh hƣởng của tiếng mẹ đẻ nên khi giáo viên yêu cầu viết bài hoặc làm 
bài tập, các em thƣờng sử dụng phiên âm bằng chữ la tinh để viết. 
 Nguyên nhân thứ hai là do chữ Hán tƣơng đối phức tạp, chỉ cần viết sai một nét, thiếu một nét là 
thành chữ khác, có ý nghĩa khác, ví dụ: chữ ―本‖ (bản- gốc) viết thiếu một nét ngang sẽ trở thành chữ 
―木‖ (mộc-cây) Chữ Hán có những chữ vừa nhiều nét vừa khó nhớ nhƣ chữ ―赢‖ (thắng) gồm 17 nét, 
chữ ―警‖ ( cảnh) 19 nét. Vì vậy lúc viết sinh viên thƣờng bỏ sót nét hoặc quên hẳn không biết hạ bút 
ra sao. Có những chữ gần giống nhau nên rất dễ nhầm lẫn nhƣ chữ : ―大‖ (đại- to lớn)、太(quá, lắm). 
Lại có những chữ có nhiều cách đọc khác nhau nhƣ chữ ―长‖ (cháng, zhǎng), ―好‖ (hǎo , hào), ―藏‖ 
(cáng, zàng). Tất nhiên một chữ Hán có nhiều cách đọc là có nhiều nghĩa khác nhau. Nói cách khác là 
một chữ Hán đứng ở các vị trí khác nhau trong câu thể hiện ngữ nghĩa khác nhau thì có cách đọc khác 
nhau.Nhiều sinh viên Việt Nam không phân biệt đƣợc nên hay sử dụng sai. 
Nguyên nhân thứ ba là do sinh viên chƣa chăm học hoặc không vận dụng đúng quy tắc viết chữ 
Hán. Rất nhiều sinh viên khi mới học đều cho rằng phải ―vẽ‖ chữ chứ không phải viết chữ. Các em 
thƣờng ―vẽ‖ theo quan sát, suy nghĩ của mình, sao cho thật giống, nhìn đi nhìn lại nhiều lần mới có thể 
viết đƣợc một chữ Hán. Nếu các em học thuộc các nét chữ và quy tắc viết chữ Hán thì sẽ không quá 
khó khăn khi viết chữ Hán. 
Ngoài khó viết, khó nhớ chữ Hán, việc học từ nào biết từ đấy cũng chính là khó khăn mà ngƣời học 
tiếng Hán gặp phải.Không nhƣ tiếng Việt, gặp một từ có thể dễ dàng đọc đƣợc nó, khi nghe thấy âm 
đọc của một từ là có thể viết ra đƣợc từ đó.Nhƣng tiếng Hán thì không nhƣ vậy.Khi gặp từ mới mỗi 
sinh viên suy luận một cách đọc khác nhau, gần nhƣ đọc sai từ. Khi nghe thấy một từ, mỗi bạn lại viết 
một kiểu. Ví dụ: Khi nghe thấy từ ―shì‖ sinh viên có thể viết thành các từ sau: ―是, 市, 事, 式, 
室‖ .Nhƣ vậy việc phân biệt từ cũng rất khó khăn. 
 Vấn đề từ ngữ mới, từ ngoại lai, từ viết tắt xuất hiện ngày càng nhiều trong tiếng Hán cũng khiến 
sinh viên gặp không ít khó khăn . Phần lớn các từ ngoại lai đều đƣợc dịch theo âm đọc. Ví dụ: 
―Itali‖→ ―意大利‖； ―email‖ → ―伊妹儿‖. Từ viết tắt nhƣ: ―北大‖（北京大学：Đại học Bắc 
Kinh）. 
 Viêc khó nhớ, khó viết, khó phân biệt chữ Hán sẽ trực tiếp ảnh hƣởng đến kỹ năng nghe, nói, đọc, 
viết của sinh viên. Vì vậy giáo viên phải có phƣơng pháp giảng dạy tốt, sinh viên cũng phải có phƣơng 
pháp học một cách hiệu quả nhất. Từ những khó khăn trên, bài viết xin đƣa ra một số thủ thuật sau 
nhằm giúp ngƣời học dễ dàng hơn trong việc viết chữ Hán. 
5.2. Một số thủ thuật học chữ hán 
5.2.1. Xây dựng „bản đồ‟ các chữ theo bộ thủ 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 672 
 Chữ Hán đƣợc cấu tạo bởi các bộ thủ, mỗi bộ xuất hiện trong chữ đều kèm theo ý nghĩa riêng của 
nó, hãy có một cuốn sổ nhỏ ghi lại các bộ đồng thời hãy cố gắng ghi nhớ chúng, bởi chúng còn xuất 
hiện rất nhiều trong các chữ khác nhau, điều đó giúp bạn dễ dàng hơn khi nhớ chữ. 
 Để dễ dàng phân biệt đƣợc chữ Hán và ghi nhớ chúng, ngƣời học phải hiểu đƣợc cấu tạo của chữ 
Hán, nắm đƣợc các bộ thủ và sự xuất hiện của chúng trong chữ theo ý của nó. Ví dụ những chữ chỉ 
động tác tay thƣờng có bộ thủ bàng ―扌‖, những từ có bộ ―口‖ thƣờng chỉ động tác liên quan đến 
miệng，hay sông, biển thƣờng xuất hiện bộ chấm thuỷ ―氵‖. Ví dụ: 
5.2.2. Sử dụng các „mẹo‟ để nhớ chữ 
Bên cạnh đó, nên quan sát kỹ từng chữ, tìm ra những mẹo nhỏ để phân biệt các chữ, để nhớ 
chúng dễ dàng hơn. Ví nhƣ nhìn chữ ―安”( yên) ta thấy có hình ảnh ngƣời phụ nữ ―女‖ dƣới mái nhà 
―宀‖, vậy ta nhớ cứ có ngƣời phụ nữ trong nhà thì nhà sẽ yên ấm . Hay chữ ―德‖ (đức) thoạt nhìn thấy 
chữ này thật rắc rối, khó nhớ nhƣng nếu bạn hãy học thuộc vài câu vần sau ―chim chích mà đậu cành 
tre, thập trên, tứ dƣới, nhất đè chữ tâm‖ thì mọi chuyện trở nên dễ dàng hơn rất nhiều. 
5.2.3. Nắm quy tắc bút thuận của chữ Hán 
Để khắc phục tình trạng khó viết, lúng túng không biết bắt đầu từ đâu, các bạn sinh viên phải 
nắm chắc các nét cơ bản của chữ Hán và quy tắc viết chữ Hán cơ bản nhất: 
Các nét cơ bản gồm: là nét ngang(一), nét sổ(丨), nét móc(亅), nét chấm(丶), nét phẩy(丿), nét 
mác(㇏)，nét gập ( 乛) và nét hất (し). 
Quy tắc bút thuận của chữ Hán gồm : 
Ngang trƣớc sổ sau: 十, 干 
Trên trƣớc dƣới sau: 三，音 
Trái trƣớc phải sau: 明, 你 
Phẩy trƣớc mác sau: 八，入 
Ngoài trƣớc trong sau: 问, 月 
Vào trƣớc đóng sau: 回，国 
Giữa trƣớc hai bên sau: 水，小 
5.2.4. Chuẩn bị bộ thẻ bài học chữ Hán 
Bộ thẻ bài học chữ Hán có thể mua sẵn hoặc tự tạo ra bằng cách cắt giấy thành những tấm thẻ 
(kích cỡ bằng thẻ bài), học chữ nào, viết chữ đó trên thẻ và sử dụng hình vẽ minh họa khái niệmnghĩa 
của chữ đó một cách dễ hiểu nhất. Mang theo trong túi, cặp, v.v. Những lúc rảnh rỗi mang ra xem lại, 
học thuộc. Ngoài ra, khi học từ vựng liên quan đến các vật dụng trong nhà, bạn cũng có thể dán giấy 
nhớ lên các vật dụng đó, mỗi khi bạn nhìn thấy chúng lập tức chữ đó sẽ hiện ra trong đầu bạn. 
江 
氵 Giang (Sông) 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 673 
5.2.5. Sử dụng các phần mềm hỗ trợ học chữ Hán 
Với ngƣời học tiếng Hán, khó khăn nhất vẫn là việc viết chữ Hán. Nhiều chữ Hán khá phức tạp, 
thậm chí có chữ Hán có tới 19-20 nét. Vậy làm thế nào có thể tự tập viết và nhớ chữ Hán một cách 
nhanh chóng và hiệu quả? 
Hiện tại có một số phần mềm hƣớng dẫn cách viết các từng nét của tất cả các chữ Hán cơ bản 
trong tiếng Hán phổ thông, tiêu biểu là ba phần mềm sau: ―Chinese writing master‖ , ―Chinese 
Strokes Order‖ và ―汉字屋 – 汉字笔顺‖. Ngoài ra có thể sử dụng trang web ―763 Chiết tự tiếng 
Trung‖ để học chữ Hán thông qua hình ảnh, hoặc trang web ―Chinese Writer‖ học chữ Hán qua trò 
chơi. Thông qua việc sử dụng phƣơng pháp liên tƣởng sẽ giúp ngƣời học ghi nhớ dễ dàng mặt chữ, từ 
đó tăng tốc độ viết chữ. 
5.2.6. Hiểu mối quan hệ giữa việc học từ, học chữ Hán và giao tiếp bằng chữ Hán 
 Học ngôn ngữ không phải là một quá trình tuyến tính đơn giản đi từ việc học thuộc chữ, từ, ngữ 
pháp đến việc áp dụng vào giao tiếp mà là quá trình quanh co, phi tuyến tính, công phu, đòi hỏi thời 
gian và sự luyện tập. Nghe và đọc văn bản tiếng Hán cung cấp ngữ liệu đầu vào, đặc biệt là mô hình 
ngôn ngữ trong ngữ cảnh cụ thể để ngƣời học dễ dàng hiểu mối liên hệ giữa hình thức ngôn ngữ (của 
từ/chữ) và ý nghĩa giao tiếp cũng nhƣ nội hàm của ngôn ngữ. Tuy nhiên, để đạt đƣợc điều đó đòi hỏi 
sinh viên phải ‗chú ý‘ tới những chữ/từ/tổ hợp từ thƣờng xuất hiện trong các văn bản, cách viết, nét 
chữ, cũng nhƣ ý nghĩa nội hàm và giao tiếp của chúng. Đồng thời, ngƣời học cũng phải tham gia vào 
quá trình sử dụng ngôn ngữ để thực hiện những giao tiếp có ý nghĩa, mô phỏng thực tế. Đây không 
đơn giản là quá trình áp dụng thực hành giúp sinh viên nhớ và giao tiếp thuần thục mà là quá trình để 
sinh viên thử nghiệm sử dụng những từ/ngữ đã thu lƣợm đƣợc; qua phản hồi từ giáo viên hoặc bạn bè, 
hoặc tiếp xúc nhiều hơn với văn bản tiếng Hán giúp họ khẳng định những từ/ngữ họ sử dụng là đúng 
hay chƣa đúng và cải thiện nhƣ thế nào. Đây là một quá trình lâu dài, đòi hỏi sự kiên trì của sinh viên. 
6. Kết luận 
Dạy học chữ Hán là một mắt xích quan trọng không thể thiếu trong quá trình dạy học tiếng Hán, 
đặc biệt dạy chữ Hán ở giai đoạn sơ cấp, vì giai đoạn này là nền tảng, là cơ sở cho các giai đoạn tiếp 
theo. Vì vậy ở giai đoạn sơ cấp nếu ngƣời học không nhận ra mặt chữ Hán, nắm đƣợc cách đọc, cách 
viết chữ Hán thì không thể học tiếp ở các giai đoạn tiếp theo nhƣ giai đoạn trung cấp và cao cấp. 
Bài viết đã tiến hành khảo sát 135 bài viết đoạn văn của sinh viên năm thứ nhất chuyên ngành 
Tiếng Trung Quốc tại Trƣờng Ngoại Ngữ-ĐHTN. Từ kết quả khảo sát bài viết đã thống kê hai dạng 
lỗi sai về chữ Hán mà sinh viên thƣờng xuyên mắc phải, đó là lỗi về nét chữ và lỗi về bộ thủ. Trên cơ 
sở đó bài viết tiến hành phân tích những khó khăn của sinh viên khi học chữ Hán. Nguyên nhân của 
những khó khăn đó một phần là do chữ Hán tƣơng đối khó viết, khó nhớ, một phần do sự khác biệt về 
ngôn ngữ của Việt Nam và Trung Quốc. Song nguyên nhân chủ yếu vẫn là ý thức và phƣơng pháp học 
tập của bản thân sinh viên. Bài viết cũng chia sẻ 6 thủ thuật giúp các em học chữ Hán đạt hiệu quả cao. 
Tuy nhiên, điều quan trọng và cốt lõi nhất vẫn là sự chăm chỉ, kiên nhẫn, tự học của sinh viên, đồng 
Kỷ yếu điện tử Hội thảo Quốc gia Nghiên cứu liên ngành về Ngôn ngữ và Giảng dạy 
ngôn ngữ lần thứ VI 
 674 
thời các em phải biết vận dụng tốt các phƣơng pháp học chữ Hán và phải thƣờng xuyên thực hành. 
Đức Khổng Tử có dạy: ―学而时习之‖ (Học nhi thời tập chi - học rồi phải thƣờng xuyên luyện tập ) có 
nhƣ vậy mới thật sự đem lại kết quả nhƣ mong muốn. 
Tài liệu tham khảo 
Liêu Linh Chuyên (2015 ). Giáo trình Ngữ âm-Văn tự Hán ngữ hiện đại. NXB Đại học Huế. 
 Hoàng Quỳnh Mai (2017). Một số phương pháp dạy và học chữ Hán hiệu quả. Truy cập từ: 
Nguyễn Hải Thập (2017). Tài liệu bồi dưỡng theo tiêu chuẩn chức danh nghề nghiệp 
giảng viên chính hạng II. Công ty cổ phần in Phúc Yên. 
高家莺,范可育,费锦昌（1993）. 现代汉字学. 北京:高等教育出版社. 
张静贤（1988）.现代汉字笔形论. 北京:北京语言学院出版社. 
叶剑峰（2013）.老挝学生学习汉字的难点及对策探析.新西部,13 期, 88-90. 
刘珣(2000).对外汉语教育学引论. 北京:北京语言大学出版社. 
刘援（2006）.体验汉语写作教程. 北京:高等教育出版社. 
杨寄洲（2006）.汉语教程. 北京:北京语言大学出版社. 
Khuyết danh (2010).常见的对外汉字教学法.Truy cập từ :  
7/09/2684823_54277482.shtml. 
Khuyết danh (2019). 浅谈汉字教学教学方法研究.Truy cập từ :https://www.docin.com/p-
2100305877.html. 
CHALLENGES FACED BY CHINESE FIRST YEAR STUDENTS AT 
FACULTY OF FOREIGN LANGUAGES-THAI NGUYEN 
UNIVERSITY IN LEARNING CHINESE CHARACTERS AND 
SUGGESTED SOLUTIONS 
Abstract 
For first-year Chinese majors at Faculty of Foreign Languages-Thai Nguyen University, 
we posed a question ―How difficult it is to learn Chinese?‖. The majority of the students 
responded ―Pronunciation is not a problem, but Chinese characters are extrememly 
difficult to learn‖. With their answer in mind, we have been occupied with the idea of 
how to facilitate students learning Chinese characters. So we decided to do a survey with 
135 essays by first year students majoring in Chinese at Faculty of Foreign Languages-
Thai Nguyen University to find out the types of mistakes related to Chinese characters 
that students often make; through that we analyzes the difficulties of the students when 
learning Chinese characters. Finally, we propose some tips to help learn Chinese 
characters effectively. 
Keywords 
chinese characters, analyze , challenges,solutions