Nâng cao kỹ năng làm bài thi được sử dụng tài liệu môn Triết học Mác-Lênin cho sinh viên trường Đại học Công nghệ Thông tin và Truyền thông – Đại học Thái Nguyên

nh được nhiệm vụ cần làm nhưng gặp khó khăn và 
loay hoay để thực hiện nhiệm vụ đó. Sinh viên chủ yếu sử dụng cách thức cũ, thói quen cũ hình 
thành khi thường xuyên làm các bài thi không được sử dụng tài liệu. Đó là trình bày bài thi với 
các nội dung liên quan bằng việc tái hiện lại kiến thức mà sinh viên đọc được trong giáo trình, 
vở ghi hay nghe được giáo viên dạy trên lớp. Thậm chí, kiến thức tái hiện được sắp xếp trong 
bài thi một cách lộn xộn theo trí nhớ ngắt quãng của sinh viên, không có bất cứ mạch logic nào 
được hình thành. 
Một số sinh viên đã có ý thức xây dựng bố cục logic tổng thể của bài thi. Sinh viên đã biết đặt 
vấn đề, xác định cơ sở lí luận và đề xuất các biện pháp giải quyết vấn đề đó. Bài thi được triển 
khai với kết cấu hợp lí hơn. Tuy nhiên, vẫn có sinh viên chưa xác định đúng cơ sở lí luận triết 
học để giải quyết vấn đề, dẫn đến bài thi chỉ có kết cấu hình thức hợp lí, còn nội dung kết nối 
giữa các phần trong một câu hỏi thi khập khiễng, chưa thống nhất. 
Mặt khác, nội dung bài thi còn nghèo nàn, bó hẹp ở các vấn đề trong giáo trình, vở ghi hay 
giáo viên đã đề cập. Các nội dung mang tính mở rộng, hay những thông tin mới, những đánh giá 
riêng của bản thân sinh viên rất ít ỏi. Điều đó khẳng định khả năng khái quát, kết nối các vấn đề lí 
luận hay kết nối giữa lí luận với thực tiễn của sinh viên chưa cao. Bài thi chưa phản ánh được sự 
nhất quán về nhận thức, đánh giá và lập trường tư tưởng. Vì bài thi chưa giải quyết được đầy đủ 
các vấn đề cốt lõi nêu ra trong đề thi nên dễ hiểu để thấy rằng bài thi chưa gợi mở được những 
vấn đề mới cần tiếp tục nghiên cứu. 
Thứ hai, hiểu biết thực tiễn xã hội của sinh viên thể hiện trong bài thi còn nghèo nàn, chưa 
phong phú. 
Môn Triết học Mác – Lênin được giảng dạy cho sinh viên ở kì học đầu tiên của năm thứ nhất. 
Ở thời gian này, đa số sinh viên vừa đủ tuổi công dân và tự chịu trách nhiệm trước pháp luật, 
nhưng ý thức trách nhiệm xã hội chưa cao. Hầu hết sinh viên khi được hỏi đều chia sẻ mình rất ít 
TNU Journal of Science and Technology 226(04): 12 - 19 
 17 Email: jst@tnu.edu.vn 
quan tâm đến các vấn đề chính trị - xã hội của đất nước hay địa phương. Sinh viên có thói quen 
tập trung vào vấn đề cá nhân, với việc giải quyết những lợi ích trực tiếp, trước mắt của bản thân 
mà bỏ quên trách nhiệm xã hội với tập thể, xã hội. Những kiến thức xã hội của nhiều sinh viên 
mang tính hàn lâm, xưa cũ, chủ yếu gói gọn trong kiến thức lịch sử đã được học về các cuộc đấu 
tranh chống quân xâm lược của cha ông ta. Do đó, sinh viên gặp khó khăn lớn khi nghiên cứu nội 
dung chủ nghĩa duy vật lịch sử - những luận điểm cần nhiều luận cứ và luận chứng thực tiễn lịch 
sử xã hội để chiêm nghiệm. 
Sự nghèo nàn trong hiểu biết thực tiễn xã hội còn khiến cho sinh viên mất đi tính độc lập 
trong bình luận, đánh giá các tình huống thực tế được đề cập trong câu hỏi thi. Chính vì thế, sinh 
viên lệ thuộc hoàn toàn vào các tài liệu được sử dụng, bài thi chỉ dừng ở mức độ làm tái hiện nội 
dung có trong tài liệu, mà chưa đưa ra được kiến giải và ý tưởng riêng của mình. 
3.2.2. Đề xuất một số giải pháp nhằm nâng cao kĩ năng làm bài thi được sử dụng tài liệu môn 
Triết học Mác – Lênin cho sinh viên trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông - 
ĐHTN 
Thứ nhất, cần phát huy hơn nữa vai trò của giảng viên trong việc giúp sinh viên xác định yêu 
cầu của bài thi được sử dụng tài liệu môn Triết học Mác – Lênin. 
Yêu cầu của bài thi được xác định trên cơ sở của đề thi. Vì vậy, trước hết giảng viên cần xây 
dựng nội dung và hình thức đề thi cho phù hợp. Theo đó, với môn Triết học Mác – Lênin, nội 
dung của đề thi phải đảm bảo bao quát nội dung chương trình môn học, với tỉ lệ 50% nội dung lý 
thuyết (có trình bày trong giáo trình) và 50% nội dung vận dụng (sinh viên phải kết hợp với hiểu 
biết thực tiễn bản thân và tài liệu tham khảo của môn học để làm bài). Về hình thức, tương ứng 
với thời gian làm bài 90 phút, sinh viên phải hoàn thành các câu hỏi dưới hình thức câu hỏi tự 
luận. Hoạt động ra đề thi của giảng viên được thực hiện khách quan, đồng đều giữa các đề thi; 
nội dung câu hỏi rõ ràng và đảm bảo cho phép đánh giá đầy đủ, phân loại chính xác các năng lực 
của sinh viên thể hiện trong bài thi. 
Mặt khác, ngay từ khi bắt đầu giảng dạy học phần, giảng viên cần làm rõ những yêu cầu khi 
đánh giá sinh viên thông qua bài kiểm tra cũng như bài thi được sử dụng tài liệu khi làm bài. Đáp 
ứng yêu cầu về mặt nội dung cũng như hình thức của bài thi sẽ là mục tiêu hướng đến của mọi 
sinh viên khi tham gia môn học Triết học Mác – Lênin. Trên cơ sở đó, sinh viên có định hướng 
tích lũy các kiến thức và kĩ năng trọng tâm nhất, sử dụng quỹ thời gian hiệu quả nhất phục vụ cho 
việc học. 
Ngay trong mỗi tiết giảng của học phần, giảng viên bám sát vào mục tiêu đáp ứng yêu cầu bài 
thi, bài kiểm tra để thường xuyên hướng dẫn luyện tập cho sinh viên cách giải quyết dạng câu hỏi 
và bài tập tương ứng dưới góc độ triết học. Sự luyện tập này tác động mạnh mẽ đến năng lực của 
sinh viên, gây dựng các điều kiện cần thiết nhất cho sinh viên trước khi bước vào phòng thi. Nhờ 
đó, sinh viên hình thành thói quen tư duy triết học. Thế giới quan và phương pháp luận khoa học 
của Triết học Mác – Lênin từng bước hình thành ở sinh viên. Sinh viên sử dụng chúng làm công 
cụ nhận thức và cải tạo hiện thực một cách chủ động, nhuần nhuyễn và đầy sự sáng tạo. Khi đó, 
đề thi được sử dụng tài liệu môn Triết học Mác – Lênin không còn gây trở ngại, gây sự sợ hãi, 
thậm chí ám ảnh đối với sinh viên nữa. 
Việc đưa ra những yêu cầu của bài thi được sử dụng tài liệu môn Triết học Mác – Lênin có ý 
nghĩa vô cùng thiết thực và hữu ích để sinh viên rút ngắn tối đa thời gian thích nghi hoạt động 
học tập ở những môn đầu tiên trong chương trình đại học; tạo tiền đề vững chắc về kiến thức, kĩ 
năng, cũng như xây dựng tâm lý tự tin, chủ động để sinh viên sẵn sàng trong mọi hoạt động tiếp 
theo của Nhà trường. 
Thứ hai, nâng cao hơn nữa hiệu quả ôn thi của sinh viên. 
Sinh viên là yếu tố trung tâm quyết định đến chất lượng của hoạt động học tập nói chung và 
chất lượng bài thi nói riêng. Do đó, sinh viên cần chuẩn bị mọi điều kiện cần thiết trước khi bước 
vào phòng thi. 
TNU Journal of Science and Technology 226(04): 12 - 19 
 18 Email: jst@tnu.edu.vn 
Mỗi buổi học trên lớp, sinh viên cần tích cực tham gia các hoạt động dưới sự hướng dẫn của 
giảng viên, phát huy năng lực bản thân để giải quyết các câu hỏi, bài tập và tình huống được đưa 
ra. Thông qua đó, sinh viên dần hình thành thói quen và rèn luyện khả năng tư duy trên lập 
trường của chủ nghĩa duy vật biện chứng, linh hoạt khi xem xét mỗi vấn đề trong không gian, 
thời gian và mối quan hệ xác định. Sau khi kết thúc buổi học, sinh viên cần khái quát, tổng kết về 
mặt lí luận, rồi vận dụng lí luận đó trong các vấn đề cụ thể của cuộc sống, đặc biệt là trong học 
tập, rèn luyện, trong các mối quan hệ với Nhà trường, thầy cô, bạn bè và gia đình. 
Với bài thi được sử dụng tài liệu, một số sinh viên có tâm lý chủ quan khi cho rằng không cần 
ôn bài, học bài, thậm chí có sinh viên không đọc sách hoặc không ghi bài trên lớp. Khi thi, sinh 
viên không tận dụng được cơ hội lớn mà tài liệu mang lại. Do đó, chuẩn bị tài liệu phục vụ cho kì 
thi có ý nghĩa quan trọng. Hiện nay trên thị trường số lượng sách chuyên khảo và tài liệu tham 
khảo cho môn Triết học Mác – Lênin là rất lớn. Sinh viên cần chọn lọc và tiếp cận các tài liệu 
liên quan trực tiếp môn học, có chất lượng cao của những tác giả và nhà xuất bản uy tín, dưới sự 
giới thiệu của giảng viên bộ môn. Nguồn tài liệu cho phép sinh viên dễ dàng tìm kiếm đó là các 
thư viện, trung tâm học liệu hay các website khoa học đáng tin cậy. Sau khi chọn lọc tài liệu, sinh 
viên xử lí chúng bằng cách xây dựng đề cương, hệ thống hóa nội dung tài liệu theo vấn đề của 
môn học, để có thể nhanh chóng tìm thấy vị trí tài liệu khi thi. Sau cùng, việc sử dụng các tài liệu 
sẵn có một cách hợp lí và khoa học phải luôn được chú trọng. Tuyệt đối tránh hiện tượng thường 
xảy ra là lệ thuộc hoàn toàn vào tài liệu sẵn có. Bằng văn phong ngôn ngữ và cách nghĩ của mình, 
sinh viên triển khai bài thi trên cơ sở phát triển tài liệu sẵn có, đó là khâu tất yếu trong quá trình 
phát triển tư duy của con người. 
Hiểu biết về những vấn đề thực tiễn chính trị - xã hội là yếu tố làm nên tính khoa học, tính 
sáng tạo và tính xã hội cho bài thi của mỗi cá nhân sinh viên. Các em cần phát huy tối đa tính tích 
cực trong các hoạt động xã hội, bằng cách: hòa mình vào môi trường sống, sinh hoạt và học tập 
của Nhà trường; tham gia các câu lạc bộ tự nguyện trong Nhà trường (Câu lạc bộ Sự kiện, Câu 
lạc bộ Thuyết trình, Câu lạc bộ Nghị Lực, Câu lạc bộ Tình nguyện và Tuyên truyền, Câu lạc bộ 
Xung kích,); đặc biệt là tham gia nhiệt tình các hoạt động do chi đoàn, Đoàn trường và Hội 
sinh viên trường phát động. Đây là môi trường xã hội gần gũi và thân quen nhất với các em sinh 
viên, do đó có sức giáo dục mạnh mẽ nhất. 
Mặt khác, sinh viên cần hình thành thói quen đọc báo chính luận, xem tin tức thời sự, qua các 
phương tiện truyền thông chính thống để hiểu những vấn đề thực tiễn nóng của đất nước, gợi mở 
nhu cầu khám phá và giải quyết thực tiễn đó. Thông qua các hoạt động này, sinh viên dần hình 
thành và phát triển các chuẩn giá trị đạo đức, chuẩn giá trị xã hội, thôi thúc các em phát huy trách 
nhiệm bản thân trong sự nghiệp xây dựng quê hương, đất nước. Quá trình này gắn bó chặt chẽ 
với quá trình giác ngộ lí tưởng và hình thành phẩm chất đạo đức cách mạng – một trong những 
mục tiêu quan trọng của giáo dục Triết học Mác – Lênin nói chung và của bài thi được sử dụng 
tài liệu môn Triết học Mác – Lênin nói riêng. 
Thứ ba, nâng cao tính khoa học khi trình bày bài thi tự luận được sử dụng tài liệu môn Triết 
học Mác – Lênin cho sinh viên. 
Triển khai thực hiện bài thi là hoạt động có ý nghĩa quyết định đến chất lượng của bài thi. 
Đây chính là kĩ năng hiện thực hóa các điều kiện mà sinh viên đã chuẩn bị cho kì thi trong 
thời gian trước đó. Sự chuẩn bị dù kĩ lưỡng đến đâu, chỉ có ý nghĩa khi được phát huy, thể 
hiện trong bài thi. 
Trước hết, sinh viên cần xác định được yêu cầu của câu hỏi trong đề thi. Đối với đề thi được 
sử dụng tài liệu khi làm bài, câu hỏi không sử dụng cách hỏi giống với tên đề mục trong giáo 
trình. Có thể cùng đề cập một nội dung, nhưng cách hỏi khác, hoặc có thể đưa ra trích dẫn trong 
các tác phẩm kinh điển. Sinh viên có thể dựa vào các từ khóa trong câu hỏi để khoanh vùng và 
xác định nội dung, tránh hiện tượng lạc đề. Các từ khóa trong câu hỏi là những phạm trù, khái 
niệm của Triết học Mác – Lênin. Do đó, sinh viên cần hiểu sâu sắc và làm chủ được những khái 
niệm, phạm trù triết học – có thể ít được sử dụng trong cuộc sống thường ngày. Việc hiểu được 
TNU Journal of Science and Technology 226(04): 12 - 19 
 19 Email: jst@tnu.edu.vn 
câu hỏi giống như xác định hướng đi của con đường, đặt cơ sở cho sự thành công của một cuộc 
hành trình, nếu xác định sai hướng, cuộc hành trình đó không thể đi đến đích. 
Bài thi phải được trình bày như một bài luận thu gọn với bố cục mạch lạc và chặt chẽ, không 
viết quá dài dòng lan man hoặc quá sơ sài. Nội dung bài thi sắp xếp theo đúng trình tự logic, có 
sự liên kết chặt chẽ với nhau giữa các đoạn trong bài. Mỗi luận điểm có minh chứng, luận cứ rõ 
ràng, khoa học. Phần cuối của bài thi là sự tổng kết, đánh giá một cách khái quát nhất những nội 
dung trọng tâm của bài thi, và có thể gợi mở những vấn đề mở rộng cần tiếp tục nghiên cứu. Nội 
dung bài thi sử dụng các từ ngữ là khái niệm, phạm trù triết học và nên sử dụng các câu ngắn 
gọn, rõ nghĩa để thể hiện. Thông qua bài thi, sinh viên thể hiện được những đánh giá nhất quán 
và thái độ chính trị của bản thân. 
4. Kết luận 
Nâng cao kĩ năng làm bài thi được sử dụng tài liệu môn Triết học Mác – Lênin cho sinh 
viên trường Đại học Công nghệ thông tin và Truyền thông – ĐHTN trong giai đoạn hiện nay là 
rất cần thiết. Đó là nhiệm vụ của toàn thể các bộ phận trong Nhà trường nói chung, đặc biệt là 
của giảng viên bộ môn và sinh viên nói riêng. Giảng viên cần phát huy hơn nữa vai trò của 
mình trong việc định hướng kiến thức và kĩ năng để sinh viên chủ động học tập. Bằng cách làm 
rõ các yêu cầu khi đánh giá bài thi, giảng viên giúp sinh viên xác định phương hướng cho học 
tập môn học này. Đồng thời, tạo mọi điều kiện thuận lợi để sinh viên nhanh chóng, dễ dàng đi 
theo phương hướng đó. 
Sinh viên là chủ thể của hoạt động học tập, có vai trò quyết định đến chất lượng, hiệu quả của 
hoạt động ấy. Sinh viên cần tận dụng tối đa các điều kiện khách quan để phát huy khả năng của 
mình, đặc biệt là sự hướng dẫn của giảng viên bộ môn để đáp ứng yêu cầu của bài thi. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO/ REFERENCES 
[1] T. D. Vuong, and T. V. H. Nguyen, The method for answering revision question of Marxist–Leninist 
Philosophy: theory, essay, and multichoice test. National Economics University Publishing House, 
Hanoi, 2007. 
[2] D. B. Nguyen, “The combination of the historical method and logical method in researching history of 
philosophy,” (in Vietnamese), Institute of Philosophy, Vietnam Academy of Social Sciences, vol. 277, 
no. 6, pp. 42-49, 2014. 
[3] T. H. V. Nguyen, M. S. Do, and T. N. Tran, Guidebook to learn Marxist–Leninist Philosophy. Posts 
and Telecommunications Institute of Technology Publishing House, 2010. 
[4] T. K. Nguyen, “The meaning of Marxist–Leninist Philosophy in building socialism in Vietnam today,” 
Summary report for the topic at Ministry level, Institute of Philosophy, Vietnam Academy of Social 
Sciences, 2007. 
[5] M. Nghiem, “Duc Luan Nguyen: Students who learn philosophy well can study other subjects easily”, 
Academy of Journalism & Communication Portal, 25/9/2013. [Online]. Available: https://ajc.hcma.vn/ 
Pages/nghien-cuu-khoa-hoc.aspx?CateID=679&ItemID=3554. [Accessed Dec. 21, 2020]. 
[6] P. V, “Innovate education and training basically and totally according to Resolution 29 NQ/TW,” 
Communist Party of Vietnam Review, 22/06/2020. [Online]. Available: https://dangcongsan.vn/huong-
toi-ky-niem-90-nam-ngay-truyen-thong-nganh-tuyen-giao/thong-tin-tu-lieu/doi-moi-can-ban-toan-dien-
giao-duc-va-dao-tao-theo-nghi-quyet-29-nq-tw-557483.html. [Accessed Dec. 21, 2020]. 
[7] T. H. Nguyen, “Theoretical basis of logical thinking competency in scientific research,” (in 
Vietnamese), Vietnam Journal of Education, Spesial Issue of July, pp. 180-184, 2019. 
[8] V. H. Nguyen, “Training creative thinking for grade 10 students in teaching Geometry”, Master thesis, Thai 
Nguyen University of Education, 2018. 
[9] K. Mac, Ph. Engels full set, episode 3, National Political Publishing House, Hanoi, 1995. 
[10] T. H. Dang, “Social capacity in general education,” (in Vietnamese), Journal of Education Sciences, 
The Vietnam National Institute of Educational Sciences, Vol. 70, pp. 1-3, 2011.