Hồng Đức: Cơ hội và thách thức

át triển đa dạng của các hình thức giáo dục hiện nay thì 
đào tạo nghề của trƣờng có nhiều cơ hội phát triển nhƣng cũng không ít thách thức đang 
chờ phía trƣớc. 
2. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU 
2.1. Thực trạng phát triển đào tạo nghề trƣờng Đại học Hồng Đức 
 Đại học Hồng Đức là trƣờng đa ngành trực thuộc UBND tỉnh Thanh Hóa, là cơ 
sở có dạy nghề. Trong những năm 2005 đến 2012, trƣờng có tổ chức dạy nghề hệ dài 
hạn 18 tháng giai đoạn 2005-2007 và trung cấp nghề giai đoạn 2008-2012 do Trung tâm 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
105 
ứng dụng nghiên cứu khoa học tổ chức. Tuy nhiên qui mô đào tạo nhỏ, ngành nghề đơn 
điệu cụ thể bảng 1. Nhƣ vậy, năm 2005, 2006 Trung tâm tuyển chủ yếu là ngành tin học 
kế toán, sau đó từ năm 2007-2012 không tuyển sinh đƣợc; ngành chăn nuôi chỉ tuyển 
sinh đƣợc 16 học viên năm 2010. 
Bảng 1. Quy mô tuyển sinh đào tạo chia theo nhóm nghề giai đoạn 2005-2012 
ĐVT: người 
STT Ngành nghề 
Năm 
2005 
Năm 
2006 
Giai đoạn 
2007-2009 
Năm 
2010 
Giai đoạn 
2011-2012 
1 Tin học kế toán 220 97 - - - 
2 Chăn nuôi - - - 16 - 
(Nguồn: Trung tâm Ứng dụng nghiên cứu khoa học trường Đại học Hồng Đức) 
Nguyên nhân dẫn đến tình trạng trên là do đây là 1 trung tâm của trƣờng nên quy 
mô nhỏ vì vậy cơ sở vật chất thiếu và lạc hậu, bên cạnh đó học viên học ở trung tâm này 
không có đầy đủ quyền lợi đối với ngƣời học nhƣ các trƣờng trung cấp, cao đẳng nghề 
nhƣ học bổng... Mặt khác, các cơ sở dạy nghề khối tƣ nhân vào cuộc tạo việc làm đầu ra 
cho học viên sau khi học, khối các trƣờng dạy nghề thì liên kết với doanh nghiệp trong 
đầu ra và dạy nghề và từ năm 2008 trƣờng Đại học Công nghiệp TP HCM mở cơ sở ở 
tỉnh nên vấn đề tuyển sinh của Trung tâm càng khó khăn hơn. Hiện nay năm 2013 
trƣờng bắt đầu tuyển sinh hệ cao đẳng theo QĐ số 04/2013/CNTKHT/TCDN ngày 
09/01/2013 Bộ LĐTB&XH - Tổng cục dạy nghề với 6 ngành mới: Nghề lâm sinh, 
nghề quản trị mạng máy tính, kỹ thuật lắp đặt điện và điều khiển trong công nghiệp, 
kế toán doanh nghiệp, công tác xã hội, hƣớng dẫn du lịch và để có thể phát triển đào 
tạo nghề phù hợp thời kỳ mới trƣờng đã chuẩn bị trang bị tốt về cơ sở vật chất, nguồn 
nhân lực mạnh. 
2.2. Cơ hội và thách thức 
2.2.1. Cơ hội (O) 
 O1: Đảng, Nhà nƣớc các cấp và xã hội ngày càng quan tâm và đầu tƣ nhiều hơn 
cho đào tạo nghề cụ thể. Kết luận số 242-TB/TW ngày 15 tháng 4 năm 2009 của Bộ 
Chính trị về việc tiếp tục thực hiện Nghị quyết T.Ƣ 2 (khoá VIII) phƣơng hƣớng phát 
triển Giáo dục và Đào tạo đến năm 2020: “Đẩy mạnh công tác đào tạo nghề, kể cả 
những nghề thuộc lĩnh vực công nghệ cao. Mở rộng mạng lưới cơ sở dạy nghề, phát 
triển trung tâm dạy nghề quận, huyện”. Quyết định số 630/QĐ-TTg của Thủ tƣớng 
Chính phủ; Quyết định 1956/QĐ-TTg... và đặc biệt là Quyết định 1379/QĐ-TTg về 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
106 
"phát triển giáo dục, đào tạo và dạy nghề các tỉnh Trung du, miền núi phía Bắc và các 
huyện phía Tây tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An giai đoạn 2013-2020". Với mục tiêu tổng 
quát: Đến năm 2020, dạy nghề đáp ứng đƣợc nhu cầu của thị trƣờng lao động cả về số 
lƣợng, chất lƣợng, cơ cấu nghề và trình độ đào tạo; chất lƣợng đào tạo của một số nghề 
đạt trình độ các nƣớc phát triển trong khu vực ASEAN và trên thế giới; hình thành đội 
ngũ lao động lành nghề, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia; phổ cập nghề 
cho ngƣời lao động, góp phần thực hiện chuyển dịch cơ cấu lao động , nâng cao thu 
nhập, giảm nghèo vững chắc, đảm bảo an sinh xã hội. 
 O2: Tốc độ tăng trƣởng kinh tế ở nƣớc ta nói chung và tỉnh Thanh Hóa nói 
riêng duy trì ở mức cao trong nhiều năm, tạo thêm việc làm mới, thu hút đƣợc nhiều lao 
động thông qua đào tạo nghề. 
 O3: Hội nhập kinh tế quốc tế ngày càng sâu rộng là cơ hội tốt để công tác đào 
tạo nghề ở Trƣờng Đại học Hồng Đức nhanh chóng tiếp cận với các thành tựu và kinh 
nghiệm dạy nghề của các nƣớc. 
 O4: Học viên học nghề ở trƣờng Đại học Hồng Đức có thể tham gia dự tuyển 
sinh liên thông lên hệ đại học sau khi tốt nghiệp, đây là yếu tố thuận lợi hơn cho học 
viên so với các cơ sở dạy nghề không có quyền lợi này trong tỉnh nhƣ khối dạy nghề 
thuộc doanh nghiệp... 
 O5: Cơ sở vật chất và trình độ giáo viên so với mặt bằng chung của các cơ sở 
dạy nghề trong tỉnh là có lợi thế để chuẩn bị mở 6 ngành mới năm 2013. Trình độ giáo 
viên đạt chuẩn đào tạo nghề là 100% trong khi trình độ chung của các cơ sở dạy nghề 
khác trong tỉnh đạt 90%. Hiện tại có 103 giáo viên dạy nghề trong đó có 62% trình độ 
sau đại học. Bên cạnh đó trƣờng còn có tiềm năng về nguồn nhân lực dạy nghề vì hiện 
có 759 GV trong đó có 68% trình độ sau đại học. Là một trƣờng đại học đầu tiên trực 
thuộc tỉnh nên đƣợc trang bị cơ sở vật chất lớn. Đào tạo nghề có thể sử dụng chung cơ 
sở vật chất nhƣ: Phòng học, giảng đƣờng 152 phòng (10.100m2, hội trƣờng lớn 380m2, 
16 phòng máy tính là 900m
2
, 7 phòng học ngoại ngữ, 2 phòng đa phƣơng tiện, thƣ viện 
400 chỗ ngồi, 10 phòng thí nghiệm 1934m2, KTX 5333m2, nhà ăn sinh viên 1300m2; 
Nhà đa năng 2060m2, sân vận động 10.000m2, nhà điều hành 12 tầng 10.800m2. Có 16 
phòng thực hành máy tính, phòng thí nghiệm mạng máy tính, thí nghiệm điện điện tử, 
thí nghiệm vật lý, thí nghiệm thực vật, động vật, nuôi cấy mô, hóa sinh thổ nhƣỡng, 
xƣởng thực hành của Khoa Kỹ thuật công nghệ. 
Bảng 2. Cơ sở vật chất và giáo viên trang bị từng nghề 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
107 
Nghề 
Phòng lý 
thuyết 
(phòng) 
Phòng thực 
hành, Xƣởng, 
điểm thực tập 
Giáo 
viên 
(ngƣời) 
Chia theo trình độ 
Đại 
học 
Sau đại 
học 
1. Lâm sinh 4 2 20 3 17 
2. Quản trị mạng máy tính 4 8 30 5 25 
3. Kỹ thuật lắp đặt điện và điều 
khiển trong công nghiệp 
4 4 10 6 4 
4. Kế toán doanh nghiệp 4 2 21 8 13 
5. Công tác xã hội 4 8 10 6 4 
6. Hƣớng dẫn du lịch 4 8 12 11 1 
Tổng 24 32 103 39 64 
(Nguồn: Trung tâm Phát triển đào tạo và Hỗ trợ học tập trường Đại học Hồng Đức) 
O6: Qui mô tuyển sinh hàng năm của tỉnh tăng điều đó chứng tỏ nhu cầu học 
nghề ngày càng cao, trong xu thế cần lao động nghề chất lƣợng cao nhƣng các cơ sở dạy 
nghề trong tỉnh chủ yếu là đào tạo nghề trình độ trung, sơ cấp và dƣới 3 tháng do không 
đủ nguồn nhân lực giáo viên dạy nghề và trang bị cơ sở vật chất. Nhƣ vậy mở hệ cao 
đẳng nghề của trƣờng có cơ hội phát triển. 
O7: Sự phát triển vùng kinh tế trọng điểm - KKT Nghi Sơn - tạo điều kiện, cơ 
hội cho các cơ sở đào tạo cung cấp nguồn lao động chất lƣợng cao. 
0
5000
10000
15000
20000
25000
30000
35000
Người
2010 2011 2012
Năm
CĐN
TCN
SCN
Dưới 3 tháng
Biểu đồ 1. Quy mô tuyển sinh đào tạo nghề chia theo trình độ tỉnh Thanh Hóa 
Theo báo cáo điều tra lao động việc làm của Tổng Cục Thống kê năm 2012, cả 
nƣớc có tổng lực lƣợng lao động là 47.411,4 nghìn ngƣời thì có 38.906,2 nghìn ngƣời 
không có trình độ chuyên môn kỹ thuật (chiếm 82%). Riêng tỉnh Thanh Hóa quy mô 
đào tạo nghề ở các giai đoạn 2013-2015 là 210.300 ngƣời, giai đoạn 2016-2020 là 
388.500 ngƣời (bảng 3), đây là cơ hội để nhà trƣờng tiếp tục mở rộng quy mô đào tạo 
đáp ứng nhu cầu rộng này không chỉ có cao đẳng, trung cấp nghề mà còn cả các hệ nghề 
khác nhƣ: sơ cấp nghề, dạy nghề dƣới 3 tháng. 
Bảng 3. Dự báo quy mô đào tạo nghề tỉnh Thanh Hóa giai đoạn 2013-2020 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
108 
Chỉ tiêu ĐVT 
Năm 
2013 
Năm 
2014 
Năm 
2015 
GĐ 2016-
2020 
1. Số lao động đƣợc đào tạo nghề ngƣời 66.500 70.300 73.500 388.500 
2. Cao đẳng nghề ngƣời 5.700 7.500 9.600 35.000 
3. Trung cấp nghề ngƣời 14.500 16.000 18.000 80.000 
4. Sơ cấp nghề ngƣời 30.000 30.500 31.000 180.000 
5. Dạy nghề dƣới 3 tháng ngƣời 16.300 16.000 14.900 93.500 
(Nguồn: Cục Thống kê và Sở LĐTBXH tỉnh Thanh Hóa) 
2.2.2. Thách thức (T) 
 T1: Việc mở rộng thị trƣờng lao động trong tiến trình hội nhập quốc tế tạo sự 
cạnh tranh gay gắt giữa lao động kỹ thuật trực tiếp của Việt Nam với các nƣớc khác và 
cả sự cạnh tranh của thị trƣờng trong nƣớc. Đã có một số doanh nghiệp phải nhập khẩu 
lao động trình độ cao từ các nƣớc khác. Nhƣ vậy nguy cơ là lao động Việt Nam không 
cạnh tranh nổi với lao động nƣớc khác ngay tại thị trƣờng lao động Việt Nam và điều đó 
ảnh hƣởng đến quy mô đào tạo chung của các cơ sở dạy nghề nói chung và trƣờng Hồng 
Đức nói riêng. 
 T2: Nền kinh tế Việt Nam và tỉnh Thanh đang trong giai đoạn chuyển đổi sang 
nền kinh tế thị trƣờng định hƣớng xã hội chủ nghĩa nên có sự thay đổi về cơ chế chính 
sách về đào tạo nghề cho phù hợp với tình hình mới. Vậy nếu phát triển đào tạo nghề 
trƣờng cần có cơ chế chính sách linh động cho phù hợp với sự chuyển biến chung. 
 T3: Hiện nay xu hƣớng phát triển cơ sở đào tạo nghề ngày càng tăng. Nằm 
trong khu vực tỉnh Thanh Hóa, trƣờng Đại học Hồng Đức cũng sẽ phải đối mặt với sự 
cạnh tranh đó. Mạng lƣới cơ sở dạy nghề tăng khá nhanh bao gồm cả hệ thống các 
trƣờng nghề, các trƣờng có dạy nghề và các doanh nghiệp có đăng ký dạy nghề. Năm 
2010 chỉ có 92 cơ sở dạy nghề đến năm 2012 tăng lên là 111 cơ sở, tăng mạnh là khối 
doanh nghiệp đăng ký dạy nghề. Bên cạnh đó, các trƣờng đại học - cao đẳng hiện nay 
thành lập mới quá nhiều, điều kiện đầu vào các trƣờng đại học - cao đẳng này lại 
thoáng nên thí sinh không việc gì phải chọn học nghề. Điều đó khiến cho thí sinh 
không “mặn” với học nghề. 
 T4: Cơ chế liên thông lên cao đẳng, đại học ngày càng khó khăn nhƣ quy định 
55 của Bộ Giáo dục và Đào tạo về việc thắt chặt liên thông đã khiến cho con đƣờng học 
tập nâng cao trình độ của học viên học nghề càng trở nên hẹp hơn. Muốn liên thông lên 
đại học, các bạn phải đợi 36 tháng hoặc thi lại nhƣ học sinh phổ thông trung học, trong 
khi kiến thức nền ở cấp trung học phổ thông, sau 2 - 3 năm học nghề nhiều học viên đã bị 
mai một, không còn nắm vững nữa. Điều đó ảnh hƣởng đến tƣ tƣởng vốn không thích 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
109 
vào học nghề, nay lại càng ngại, mặc dù học viên học nghề khi tốt nghiệp luôn có tỉ lệ 
tìm đƣợc việc làm đúng với chuyên môn rất cao. 
 T5: Do tâm lý bằng mọi giá phải cho con cái học tại các trƣờng đại học, cao 
đẳng của các gia đình nên việc tuyển sinh học nghề rất khó, tiếp đến là lo cho đầu ra khi 
học nghề vì họ nghĩ bằng cao đẳng, đại học còn không có giá trị huống chi là bằng 
nghề, nên một là đi học chuyên nghiệp hai là đi làm thuê kiếm tiền. 
 T6: Tâm lý lao động thích học các trƣờng thƣơng hiệu của Trung ƣơng đóng 
trên địa bàn cùng tỉnh nhƣ Đại học Công nghiệp thành phố Hồ Chí Minh hoặc nơi khác. 
Trong khi đó Đại học Hồng Đức lại là trƣờng trực thuộc tỉnh. 
 T7: Mặc dù có nhiều chính sách hỗ trợ đối với học viên học nghề nhƣng chi phí 
đào tạo hiện nay tăng liên tục. Tuy nhiên chi phí đào tạo cho một học viên nghề lại cao 
hơn nhiều so với học phí mà họ đóng, đó là 1 nghịch lý. Nghịch lý này rất khó xử lý, 
nếu không có những đổi mới trong tƣ duy và trong vận dụng vào thực tế, nhằm giúp cho 
phụ huynh của những gia đình khó khăn, có con em đang học trong suốt những năm học 
nghề nhất là hệ dài hạn nhƣ cao đẳng nghề mà Trƣờng Đại học Hồng Đức đào tạo ở 
năm 2013. 
 T8: Là trƣờng đại học thuộc tỉnh Thanh Hóa, đối tƣợng tuyển sinh chủ yếu trong 
tỉnh. Tham gia đào tạo nghề muộn so với các cơ sở dạy nghề khác trong tỉnh nên chƣa 
có kinh nghiệm trong tuyển sinh, đào tạo ngành nghề, năm 2013 chính thức tuyển sinh 
đào tạo nghề hệ cao đẳng. 
 T9: Các cơ sở dạy nghề thuộc khối doanh nghiệp thƣờng có khả năng tạo việc 
làm tốt hơn cho nên thu hút đƣợc lao động học nghề khá lớn. 
2.3. Một số đề xuất nhằm phát triển đào tạo nghề 
 Một là, đào tạo nghề phải xuất phát từ yêu cầu của thị trƣờng lao động nhằm đáp 
ứng tốt hơn nhu cầu nhân lực cho nền kinh tế - xã hội đang chuyển dịch theo hƣớng trở 
thành nƣớc công nghiệp 
 Hai là, dạy nghề phải phục vụ cho chuyển dịch cơ cấu lao động, nhất là khu vực 
nông nghiệp, nông thôn gắn với giải quyết việc làm cho ngƣời lao động, 
 Ba là, cần xây dựng mối liên kết giữa doanh nghiệp và nhà trƣờng nhằm tạo 
quan hệ trong hoạt động dạy nghề, điểm thực tế và việc làm sau khi ra trƣờng. 
 Bốn là, cần phát triển dạy nghề theo hƣớng chuẩn hoá, hiện đại hoá và xã hội 
hoá; phát triển cả ở nông thôn, thành thị; cả ở vùng thuận lợi cũng nhƣ vùng khó khăn; 
đáp ứng nhu cầu học suốt đời, bảo đảm công bằng về cơ hội học tập cho mọi ngƣời; chú 
trọng đến nhóm đối tƣợng đặc thù, các đối tƣợng yếu thế trong xã hội 
TẠP CHÍ KHOA HỌC, TRƢỜNG ĐẠI HỌC HỒNG ĐỨC - SỐ 18. 2014 
110 
 Năm là, thiết lập mối quan hệ giữa Trƣờng Hồng Đức với trƣờng phổ thông. Từ 
đó, tạo ra mối liên hệ chặt chẽ, có kế hoạch công tác rõ ràng về nội dung hợp tác, thời 
gian thực hiện và trách nhiệm của mỗi bên nhằm nâng cao hiệu quả hƣớng nghiệp cho 
học sinh và gia đình của họ. Nội dung hợp tác có thể bao gồm: giới thiệu ngành nghề 
đào tạo, dạy nghề hƣớng nghiệp, sinh hoạt ngoại khóa hay tƣ vấn nghề nghiệp tại 
trƣờng phổ thông 
 Sáu là, cần tổ chức nâng cao trình độ, học hỏi kinh nghiệm trong và ngoài nƣớc 
đối với lĩnh vực đào tạo nghề cho cán bộ quản lý đào tạo nghề của trƣờng. Đối với xu 
hƣớng trong tƣơng lai là cần đội ngũ lao động nghề chất lƣợng cao vì vậy cần học hỏi 
mô hình đào tạo tiên tiến của các nƣớc để vận dụng linh hoạt vào mô hình đào tạo nghề 
của trƣờng, có nhƣ vậy phát triển đào tạo nghề trƣờng Đại học Hồng Đức mới hƣớng tới 
đào tạo đƣợc nguồn lao động nghề chất lƣợng cao mà xã hội rất cần và cạnh tranh đƣợc 
với lao động nghề trên thế giới. 
3. KẾT LUẬN 
 Bối cảnh trong nƣớc và quốc tế đòi hỏi Trƣờng Đại học Hồng Đức phải phát huy 
lợi thế, tranh thủ thời cơ để đổi mới và phát triển dạy nghề theo hƣớng hiện đại đào tạo 
và cung cấp nguồn nhân lực có chất lƣợng cao phục vụ công nghiệp hóa-hiện đại hóa 
đất nƣớc, xuất khẩu lao động hội nhập kinh tế quốc tế góp phần giải quyết việc làm cải 
thiện đời sống của ngƣời lao động. Trong phạm vi nghiên cứu của bài báo, tác giả đã 
đánh giá đƣợc thực trạng đào tạo nghề của trƣờng, phân tích đƣợc những cơ hội và 
thách thức, từ đó đề xuất các nhóm giải pháp nhằm phát triển đào tạo nghề trong thời 
gian tới. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1] QĐ số 04/2013/CNTKHT/TCDN ngày 09/01/2013, Bộ LĐTB&XH - Tổng Cục 
dạy nghề về cấp phép đào tạo ngành nghề trường Đại học Hồng Đức. 
[2] Thủ tƣớng Chính phủ (2009), Quyết định số 1956/QĐ-TTg ngày 27/11/2009 về 
phê duyệt Đề án "Đào tạo nghề cho lao động nông thôn đến năm 2020". 
[3] Thủ tƣớng Chính phủ (2012), Quyết định số 630/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính 
phủ ngày 29 tháng 5 năm 2012 về việc phê duyệt Chiến lược phát triển Dạy 
nghề thời kỳ 2011 - 2020 
[4] Thủ tƣớng Chính phủ (2013), Quyết định 1379/QĐ-TTg về "Phát triển giáo dục, 
đào tạo và dạy nghề các tỉnh trung du, miền núi phía Bắc và các huyện phía Tây 
tỉnh Thanh Hóa, tỉnh Nghệ An giai đoạn 2013-2020". 
[5] Trƣờng Đại học Hồng Đức (2012), Báo cáo thực trạng về các điều kiện đảm 
bảo cho hoạt động dạy nghề.