Giáo trình Sửa chữa máy tính nâng cao - Bài 1: Các thành phần chính của laptop

 1981. Trọng lượng của nó thật kỷ lục : 24,5 pound ( khoảng 11.1 kg), 
tốc độ xử lý đạt 4.0 Mhz, với bộ nhớ RAM là 64 K, màn hình xinh xắn nhỏ gọn 
chỉ có 5inch, và ổ cứng có trữ lượng 91 Kb. Giá thành của chiếc máy tính xách 
tay ban đầu là khoảng 1795 USD. 
 Những yêu cầu cơ bản được quan tâm nhất đối với chiếc máy tính xách tay 
là: 
 Dung lượng pin (pin: Battery) : Với mục đích sử dụng nhiều khi di chuyển 
nên dung lượng pin là một yếu tố quan trọng để đánh giá về máy tính xách tay, 
dung lượng pin lớn cho phép thời gian làm việc dài hơn khi không sử dụng 
nguồn điện dân dụng. 
 Trọng lượng máy tính: Để thuận tiện cho quá trình mang đi lại, trọng 
lượng càng thấp càng tốt. 
 Kích thước: Tuỳ thuộc vào loại máy xách tay cho từng đối tượng sử dụng. 
Với các doanh nhân thường phải làm việc khi di chuyển thì kích thước nhỏ gọn, 
kết hợp với trọng lượng thấp, thời gian sử dụng pin dài là các yếu tố lựa chọn 
hàng đầu. Trái lại, với các game thủ và người thiết kế đồ hoạ thì kích thước màn 
hình lớn (dẫn đến kích thước tổng thể lớn) lại là vấn đề quan tâm của họ. 
 Tốc độ xử lý. Cũng giống như đối với máy tính cá nhân, tốc độ xử lý hiện 
nay đang được thay thế bằng hiệu năng. Hiệu năng cần thiết cũng phụ thuộc vào 
từng người sử dụng khác nhau. Doanh nhân có thể chỉ cần đến các bộ xử lý 
Celeron nhưng Game thủ hoặc những người xử lý đồ hoạ lại cần đến các bộ xử 
lý đa nhân và hiệu năng cao (ví dụ: Core 2 Duo). 
2. Cấu tạo chức năng của các bộ phận Laptop 
Mục tiêu: 
- Nhận diện chính xác các thiết bị chính của máy tính xách tay 
- Trình bày được nguyên tắc khi tháo lắp máy tính xách tay. 
- Xác định các yếu tố hình thù của máy tính. 
2.1. Bộ xử lý (CPU) 
 CPU viết tắt của chữ Central Processing Unit (tiếng Anh), tạm dịch là 
đơn vị xử lí trung tâm. CPU có thể được xem như não bộ, một trong những 
phần tử cốt lõi nhất của máy vi tính. 
 Là các vi xử lí có nhiệm vụ thông dịch các lệnh của chương trình và điều 
khiển hoạt động xử lí, được điều tiết chính xác bởi xung nhịp đồng hồ hệ thống. 
Mạch xung nhịp đồng hồ hệ thống dùng để đồng bộ các thao tác xử lí trong và 
ngoài CPU theo các khoảng thời gian không đổi.Khoảng thời gian chờ giữa hai 
xung gọi là chu kỳ xung nhịp.Tốc độ theo đó xung nhịp hệ thống tạo ra các xung 
tín hiệu chuẩn thời gian gọi là tốc độ xung nhịp - tốc độ đồng hồ tính bằng triệu 
đơn vị mỗi giây-Mhz. Thanh ghi là phần tử nhớ tạm trong bộ vi xử lý dùng lưu 
dữ liệu và địa chỉ nhớ trong máy khi đang thực hiện tác vụ với. 
 Bộ xử lý được thiết kế riêng với sự chú trọng vào hiệu năng và tiết kiệm 
năng lượng, chúng có thể thay đổi tốc độ làm việc tuỳ theo yêu cầu của hệ 
thống. Để hạ giá thành sản phẩm, một số máy tính xách tay cũng sử dụng các bộ 
xử lý của máy tính cá nhân để bàn (thường rất ít). 
 2.2. RAM 
 RAM: (Read Access Memory)Máy tính xách tay sử dụng loại RAM (So-
DIMM) dành riêng, chúng ngắn hơn (và thường rộng hơn) các thanh RAM 
(Long-DIMM) thông thường cho máy tính cá nhân để bàn. Một máy tính xách 
tay thường được thiết kế hai khe cắm RAM (mà thường thì khi sản xuất chúng 
chỉ được gắn RAM trên một khe để người dùng có thể nâng cấp). 
 RAM là nơi mà máy tính lưu trữ thông tin tạm thời để sau đó chuyển vào 
CPU xử lý. RAM càng nhiều thì số lần CPU cần xử lý dữ liệu từ ổ cứng càng ít 
đi, và hiệu suất toàn bộ hệ thống sẽ cao hơn. RAM là loại bộ nhớ không thể thay 
đổi nên dữ liệu lưu trong nó sẽ biến mất khi bạn tắt máy tính. 
2.3. Ổ Đĩa Cứng (HDD) 
 Ổ đĩa cứng của máy tính xách tay là loại ổ (2,5") có kích thước nhỏ hơn 
các ổ cứng của máy tính thông thường (3,5"), chúng có thể sử dụng giao tiếp 
ATA truyền thống hoặc SATA trong các máy sản xuất gần đây. 
 Ổ đĩa cứng, hay còn gọi là ổ cứng (tiếng Anh: Hard Disk Drive, viết tắt: 
HDD) là thiết bị dùng để lưu trữ dữ liệu trên bề mặt các tấm đĩa hình tròn phủ 
vật liệu từ tính. 
 Ổ đĩa cứng là loại bộ nhớ "không thay đổi" (non-volatile), có nghĩa là 
chúng không bị mất dữ liệu khi ngừng cung cấp nguồn điện cho chúng. 
 Ổ đĩa cứng là một thiết bị rất quan trọng trong hệ thống bởi chúng chứa 
dữ liệu thành quả của một quá trình làm việc của những người sử dụng máy tính. 
Những sự hư hỏng của các thiết bị khác trong hệ thống máy tính có thể sửa chữa 
hoặc thay thế được, nhưng dữ liệu bị mất do yếu tố hư hỏng phần cứng của ổ đĩa 
cứng thường rất khó lấy lại được. 
2.4. Chức năng đồ họa 
 Chức năng Đồ hoạ: Thường được tích hợp trên các chipset hoặc tích hợp 
trên bo mạch chủ. Đa phần các máy tính xách tay phổ thông và tầm trung sử 
dụng chức năng đồ hoạ tích hợp trên chipset và sử dụng bộ nhớ đồ hoạ chia sẻ từ 
RAM hệ thống. Các máy tính xách tay cao cấp bộ xử lý đồ hoạ có thể được tách 
rời và gắn trực tiếp trên bo mạch chủ, chúng có thể có RAM riêng hoặc sử dụng 
một phần RAM của hệ thống. 
 Chức năng: là thiết bị giao tiếp giữa màn hình và mainboard. Nên nó chỉ 
có chức năng truyền tải hình ảnh mà CPU làm việc xuất ra màn hình máy tính. 
 Đặc trưng: Dung lượng, biểu thị khả năng xử lý hình ảnh tính bằng MB 
(4MB, 8MB, 16MB, 32MB, 64MB, 128MB, 256MB, 512MB, 1.2 GB...) 
 Nhân dạng: card đồ họa tùy loại có thể có nhiều cổng với nhiều chức 
năng, nhưng bất kỳ card màn hình nào cũng có một cổng màu xanh đặc trưng 
như hình trên để cắm dây dữ liệu của màn hình. 
2.5. Màn hình 
 Màn hình của những máy tính xách tay ngày nay luôn thuộc loại màn hình 
tinh thể lỏng, chúng được gắn trực tiếp với thân máy và không thể tách rời. Một 
số máy tính xách tay thiết kế màn hình quay được và gập lại che đi bàn phím - 
kết hợp với thể loại này thường là màn hình cảm ứng. Hiện giờ người ta đã chế 
tạo được một loại máy tính xách tay có thể tháo rời màn hình, nhưng hiện loại 
này chưa phổ biến lắm và giá khá đắt. 
 Màn hình có chức năng hiển thị hình ảnh, nội dung CPU làm việc. 
2.6. Pin (Năng lượng cung cấp) 
 Nguồn sử dụng lưới điện dân dụng của máy tính xách tay được thiết kế 
bên ngoài khối máy để tiết kiệm không gian. Nguồn là một trong những bộ phận 
quan trọng nhất của máy tính để bàn và MTXT. Điện năng cấp cho máy tính 
xách tay chỉ có một cấp điện áp một chiều duy nhất có mức điện áp thường thấp 
hơn 24 Vdc. Năng lượng cung cấp cho máy tính xách tay khi không sử dụng 
nguồn điện dân dụng là pin. 
 Là một khối được thiết kế nằm dưới đế mảy máy tính xách tay có chức 
năng tích điện và cung cấp nguồn cho máy tính khi không dùng điện. 
2.7. Quạt tản nhiệt 
 Vấn đề tản nhiệt luôn được chú ý đối với các máy tính nói chung, ở máy 
tính xách tay, do thiết kế nhỏ gọn nên càng khó khăn cho các thiết kế tản nhiệt 
từ các thiết bị và linh kiện trong máy. Thiết kế tản nhiệt trong máy tính xách tay 
thường là: Các thiết bị toả nhiệt (CPU, chipset cầu bắc, bộ xử lý đồ hoạ (nếu có) 
được gắn các tấm phiến tản nhiệt, chúng truyền nhiệt qua các ống dẫn nhiệt sang 
một khối tản nhiệt lớn mà ở đây có quạt cưỡng bức làm mát. Các thiết bị còn lại 
được tản nhiệt trên đường lưu thông gió (theo cách bố trí hợp lý) hút gió vào 
trong vỏ máy (thông qua các lỗ thoáng) để đến khối tản nhiệt chung để thổi ra 
ngoài bằng quạt. Quạt tản nhiệt trong máy tính xách tay được thiết kế điều khiển 
bằng một mạch điện (có cảm biến nhiệt ở các bộ phận phát nhiệt) để có khả 
năng tự điều chỉnh tốc độ theo nhiệt độ (Điều này khác với quạt tản nhiệt trên 
các máy tính thông thường khi chúng thường được điều khiển bằng phần mềm 
hoặc với các hệ thống cũ có thể chỉ quay ở một tốc độ nhất định). 
2.8. Kết nối mạng 
 Đa phần các máy tính xách tay hiện nay đều được tích hợp sẵn bộ điều 
hợp mạng không dây theo các chuẩn thông dụng (802.11 a/b/g hoặc các chuẩn 
mới hơn: n...) cùng với các bộ điều hợp mạng Ethernet (RJ-45) thông thường. 
 Hình thức kết nối Internet quay số hiện nay đang dần được thay thế bằng 
các đường truyền tốc độ cao (ví dụ: ADSL) nhưng các máy tính xách tay vẫn 
thường được tích hợp các modem (quay số). Không ít máy tính xách tay còn 
được tích hợp sẵn bộ điều hợp bluetooth. 
2.9. Bàn phím 
Bàn phím có chức năng dùng để nhập thông tin và dữ liệu vào máy tính để CPU 
xử lý. 
 Bàn phím máy tính xách tay thường không tuân theo tiêu chuẩn của các 
bàn phím máy tính cá nhân thông thường, phần phím số (Num Lock) thường 
được loại bỏ mà để thay thế nó bằng cách sử dụng các phím có vị trí tương tự để 
thay thế. Ngoài các phím chức năng thường thấy (như F1, F2...đến F12) trên các 
bàn phím thông dụng của máy tính cá nhân, máy tính xách tay còn có có một 
loạt các phím chức năng dành riêng khác, các phím này thường là chức năng thứ 
hai của các phím thường và chỉ được kích hoạt sau khi đã bấm phím chuyển đổi, 
phím chuyển đổi thường có ký hiệu Fn. 
2.10. Ổ đĩa quang 
 Được tích hợp sẵn trong Laptop. Ổ đĩa quang laptop DVD RW chức 
năng : đọc DVD + ghi DVD, ưu điểm gọn nhẹ. 
2.11. Multimedia 
 Loa luôn được tích hợp sẵn trên máy tính xách tay nhưng chúng có chất 
 lượng và công suất thấp. Có chức năng phát âm thanh từ máy tính. 
 Webcam, Micro cũng thường được tích hợp ở một số máy tính xách tay 
 sản xuất những năm gần đây. Chúng có công dụng giúp người sử dụng có 
 thể hội họp trực tuyến hoặc tán ngẫu thông qua mạng Internet. 
2.12. Thành phần khác 
 - Chức năng khôi phục nhanh: Để khôi phục hệ thống nhanh nhất khi xảy 
ra lỗi, máy tính xách tay thường được thiết kế các hình thức khôi phục hệ thống 
thông qua các bộ đĩa CD hoặc DVD (điều này cũng thường thấy trên một số 
máy tính cá nhân để bàn sản xuất đồng bộ của các hãng sản xuất phần cứng), 
hoặc bằng một nút (có thể có phương thức một vài thao tác) từ dữ liệu lưu sẵn 
trên ổ cứng (thường đặt trên các phân vùng ẩn). Các khôi phục của chúng gần 
giống như hình thức khôi phục bằng phần mềm "Ghost" (của hãng Symantec) 
hoặc một số phần mềm sao lưu ảnh phân vùng đĩa cứng mà không thực hiện 
hình thức cài đặt thông thường. 
 - Nhận dạng vân tay: Để tăng mức độ bảo mật, một số máy tính xách tay 
được trang bị hệ thống nhận dạng (sinh trắc học) vân tay, người sử dụng chỉ có 
thể khởi động hệ thống nếu máy nhận ra đúng vân tay của chủ sở hữu máy tính 
(với vân tay được lưu sẵn trên máy). 
3. Tiêu chuẩn Centrino của hãng Intel 
Mục tiêu: 
- Trình bày được các tiêu chuẩn của hãng Intel 
- Phân được các chuẩn được Inter sử dụng. 
 Đây là một trong những nỗ lực của Intel nhằm cung cấp những giải pháp 
nội bộ không dây có hiệu xuất hoạt động cao và dựa trên các chuẩn. Giao thức 
802.11a hỗ trợ các ứng dụng Internet phức tạp với thông lượng lớn. Đồng thời 
cho phép nhiều người sử dụng hơn tại mỗi thời điểm truy cập mạng nội bộ 
không dây. 
 Centrino - Là công nghệ di động cho laptop được thiết kế và đóng gói 
bởi hãng Intel. Công nghệ Centrino là sự kết hợp của 3 thành phần chính gồm 
CPU Intel Pentium M; Mainboard sử dụng chipset Intel 855 trở lên và trang bị 
kết nối Wireless Intel PRO làm nền tảng. Các công nghệ không đảm bảo cả 3 
thành phần trên hoặc có cả 3 thành phần trên nhưng không đúng tiêu chuẩn sẽ 
không được gọi là Centrino. 
 Những máy tính xách tay xử dụng công nghệ này có thể gọi là một “văn 
phòng di động”. Bởi nó không những tiết kiệm điện năng cao nhất khi làm việc 
mà còn kết nối mọi nơi và mọi máy tính. 
 Tùy theo việc sử dụng CPU và mainboard loại nào trong một laptop thiết 
kế trên nền tảng công nghệ Centrino thì được gọi với những tên mã khác nhau, 
như là Carmel, Sonoma, Napa hay Santa Rosa. 
 Centrino 2- Chỉ 1 năm sau khi Centrino với Santa Rosa xuất hiện trên 
laptop, Centrino 2 đã thay chân. 
 Ban đầu, nhà sản xuất chip Intel gọi tên mã nền xử lý công nghệ của mình 
là Montevina. Tuy nhiên, trước khi tung ra thị trường, hãng đã chính thức đổi 
tên công nghệ thành Centrino 2 để giúp người dùng dễ theo dõi hơn. 
Nền công nghệ này sử dụng bộ xử lý Penryn 45nm với FSB 1066MHz, chipset 
Mobile Intel GM45 Express và chip Wi-fi 5000 series có thể đạt tốc độ truyền 
tải dữ liệu lên đến 450Mbps. Bên cạnh chip kết nối Wi-fi, Centrino 2 còn được 
tích hợp sẵn chip kết nối WiMAX – kết nối không dây tiên tiến đang hứa hẹn sẽ 
thay dần các kết nối Wi-fi có tốc độ chậm hơn. 
 Ưu điểm khác của nền tảng mới này là khả năng tiêu thụ năng lượng thấp 
trong khi vẫn đảm bảo được tốc độ hoạt động cực cao. Nhà sản xuất hứa hẹn 
rằng hệ thống này sẽ tiêu hao điện năng chỉ vào khoảng 29W so với 34W của 
nền công nghệ trước đó. 
 Tên mã 
 Carmel - Tên mã chạy trên nền công nghệ Centrino thế hệ đầu tiên, sử 
dụng CPU Pentium M (loại Banias hoặc Dothan) với bus hệ thống 400MHz, 
cache L2 1MB và mainboard sử dụng Intel 855 Chipset Family. 
 Sonoma - Tên mã chạy trên nền công nghệ Centrino thế hệ thứ hai. 
Sonoma sử dụng CPU Pentium M (Dothan) với bus hệ thống 533MHz, cache L2 
2MB và mainboard sử dụng Intel 915 Chipset Family. Các CPU Pentium M có 
bộ đệm cache L2 2MB đều được sản xuất theo công nghệ 90nm (các CPU cho 
máy để bàn được sản xuất theo công nghệ 90nm này sẽ được gọi là CPU 
Prescott). 
 Napa - Tên mã cho thế hệ thứ 3 chạy trên nền Centrino, sử dụng CPU 
dualcore Yonah và mainboard Mobile 945 Express chipset. Napa dần thay thế 
Sonoma. 
 Santa Rosa - Tên mã thế hệ thứ 4 tương lai chạy trên nền Centrino, sẽ sử 
dụng CPU Merom và mainboard Intel Mobile 965 Express chipset. 
 BÀI 2 
 KIỂM TRA TRƯỚC KHI SỬA CHỮA MÁY LAPTOP 
Mã bài: MĐ27-02 
Mục tiêu: 
- Kiểm tra nhanh lại toàn bộ thiết bị của máy tính xách tay 
- Sao lưu dự phòng. 
- Tính chính xác, quyết đoán. 
- Rèn luyện khả năng nhìn nhận quan sát vấn đề. 
1. Quy trình chuẩn đoán và giải quyết sự cố máy laptop 
Mục tiêu: 
- Trình bày được quy trình kiểm tra laptop. 
- Xác định được sự cố sau khi kiểm tra. 
- Đưa ra được một số giải pháp giải quyết. 
1.1. Quy trình chuẩn đoán lỗi phần cứng 
 Sau đây là các bước chuẩn đoán sự cố điển hình mà chúng ta có thể thực 
hiện. 
 Nếu chúng không nhận diện được vấn đề, chúng sẽ không thể bắt đầu giải 
quyết nó. 
 Để nhận biết được vấn đề chúng ta có thể đặt vấn đề với những câu tương 
tự như sau: 
 Có cài phần mềm mới nào không? 
 Có gắn thêm thiết bị phần cứng nào mới không? 
 Máy có xảy ra va đập mạnh hay bị rơi hay không? 
 Có bị tiếp xúc với nước hay không? 
 Hãy kiểm tra và tìm hiểu xem đã xảy ra hiện tượng gì, và nó có thường 
xuyên hay không? 
 Kiểm tra lại các giao tiếp xem có bị lỏng hay tiến xúc kém hay không? 
 Nó đã được mở chưa? 
 Hệ thống đã sẵn sang chưa? 
 Sau khi kiểm tra xong mà vấn đề chưa được giải quyết thì chuyển sang 
bước tiếp theo. 
 Tìm nguyên nhân gây sự cố 
 Khi chúng ta muốm tìm nguồn gốc của sự cố, không ai cung cấp thông tin 
đầy đủ và chính xác hơn người đang dùng nó. Vì vậy chúng ta nên hỏi trực tiếp 
người dùng nó (nếu có thể) đã làm những gì trước khi xảy ra sự cố này và từ đó 
chúng ta có thể tái hiện lại những sự việc trước đó mà dò tìm ra nguyên nhân 
của vấn đề. 
 Chúng ta khuyên khách hàng nên khởi động lại máy, vì thường những vấn 
đề sự cố có thể được giải quyết khi khởi động lại máy. 
 Vì những phần khác nhau cần có những kỹ năng và những công cụ giả 
quyết khác nhau.