Giáo trình Kỹ thuật máy tính phần mềm Epidata

p thoại Export Data xuất hiện. Việc tiếp theo là chọn các 
tham số tùy chọn và nhấn OK để thực hiện xuất tệp số liệu. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 5: GHÉP VÀ CHUYỂN ĐỊNH DẠNG TỆP SỐ LIỆU 88 
Hình 68: Hộp thoại Export data 
Chú ý: Hộp thoại Export Data có các tham số có ý nghĩa như sau: 
ƒ All records: Xuất tất cả các bản ghi của tệp dữ liệu 
ƒ From record # to # : Chỉ xuất các bản ghi từ số # đến số # 
ƒ Select fields: cho phép chọn các trường dữ liệu sẽ xuất hiện ở tệp đầu ra 
(trường được tích trong danh sách sẽ xuất hiện trong tệp đầu ra) 
2.2 Nhập tệp số liệu 
Nếu chức năng xuất tệp số liệu sinh ra tệp số liệu có định dạng khác từ một tệp REC 
thì chức năng nhập tệp số liệu của Epidata tạo ra tệp số liệu REC từ tệp số liệu Excel, 
dBase hoặc Stata. Để nhập tệp số liệu, chọn Import Data từ thực đơn Data in/out trên 
thanh thực đơn, sau đó chọn tệp số liệu đầu vào và chọn OK trên hộp thoại Import 
from Stata (dBase/Text). 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 5: GHÉP VÀ CHUYỂN ĐỊNH DẠNG TỆP SỐ LIỆU 89 
Hình 69: Khởi động chức năng import tệp Stata 
Hình 70: Hộp thoại chọn tệp 
Chú ý: trên hộp thoại nhập tệp số liệu, có thể chọn nút để chọn tệp số liệu đầu vào, 
sau đó chỉ định tên tệp đầu ra (tệp REC) và nơi lưu tệp ở mục Import to. 
Câu hỏi lượng giá 
1. Nêu các bước của kỹ thuật ghép các tệp số liệu. 
2. Nêu ý nghĩa của hai phương thức ghép tệp số liệu Append và Merge. 
3. Vì sao phải thực hiện chuyển định dạng tệp số liệu? 
4. Các bước để thực hiện chuyển định dạng tệp số liệu với chức năng Xuất tệp dữ 
liệu của Epidata. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 90 
 BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 
Bài học này hướng dẫn người học sử dụng các chức năng tiện ích của Epidata. Các 
chức năng này được phát triển dựa trên những yêu cầu thực tế của công việc quản trị 
số liệu, vì vậy, chúng làm cho Epidata trở thành một công cụ hiệu quả đối với người 
sử dụng. 
1. Sửa tên trường 
Thực tế, khi tệp REC được tạo ra, số liệu đã được nhập vào thì người sử dụng lại muốn 
sửa lại tên biến (trường). Người sử dụng có thể sửa lại tên trường trong tệp QES và tạo 
lại tệp REC từ tệp QES. Tuy nhiên, số liệu đã nhập sẽ bị mất nếu ta làm theo cách này. 
Epidata có tính năng sửa tên trường (Rename fields) hỗ trợ đổi tên trường trực tiếp 
trên tệp REC, không làm mất số liệu đã nhập. Để sửa tên trường, ta chọn tools, chọn 
rename fields trên thanh thực đơn chương trình. Khi hộp thoại Open xuất hiện, ta chọn 
tệp REC và chọn Open, hộp thoại change field names sau đó được mở có hình ảnh như 
sau: 
Hình 71: Hộp thoại đổi tên trường 
Hộp thoại trên có ba cột Field name, Label và New field name. Cột Field name chứa 
tên hiện tại của các trường số liệu trong tệp REC, cột Label chứa nhãn biến và cột 
New field name cho phép nhập vào tên mới của các trường số liệu. Để sửa tên trường 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 91 
nào, người sử dụng chỉ cần nhập tên mới của các biến vào cột New field name trên 
cùng dòng, tương ứng với tên biến cũ và sau đó chọn Save and close để ghi lại tên biến 
mới và đóng hộp thoại. 
2. Sao chép cấu trúc tệp REC 
Chức năng sao chép cấu trúc tệp REC cho phép người sử dụng sao chép cấu trúc tệp 
REC, không bao gồm số liệu. Chức năng này giúp cho người sử dụng có thể sử dụng 
lại tệp REC để nhập số liệu mà không cần đến tệp QES. Các bước sao chép cấu trúc 
tệp REC gồm khởi động chức năng, chọn tệp REC, đặt các tham số tùy chọn và thực 
hiện copy. 
Khởi động chức năng 
Để khởi động chức năng, ta chọn tool, chọn Copy structure trên thanh thực đơn. 
Hình 72: Khởi động chức năng copy cấu trúc tệp số liệu 
Chọn tệp REC 
Epidata yêu cầu chọn tệp REC trên hộp thoại Select data file to copy sau khi chức 
năng này được khởi động. Tiếp theo, người sử dụng phải chọn tệp REC để hoàn thành 
bước này. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 92 
Hình 73: Chọn tệp REC 
Đặt các tham số tùy chọn và thực hiện Copy 
Khi tệp REC được chọn, Epidata yêu cầu người sử dụng phải chọn các tham số tùy 
chọn trên hộp thoại Copy file structure. 
Hình 74: Đặt tham số tùy chọn với hộp thoại copy cấu trúc tệp REC 
Trong bước này, người sử dụng phải điền vào các tham số tùy chọn trên hộp thoại và 
nhấn nút OK để kết thúc. Các tham số tùy chọn trên hộp thoại gồm: 
ƒ New data file: tên tệp REC mới 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 93 
ƒ Don’t copy text field : không copy trường kiểu text 
ƒ Copy check file: copy tệp CHK liên quan tệp REC 
3. Đếm bản ghi theo trường dữ liệu 
Chức năng này đưa ra báo cáo về số lượng bản ghi theo các giá trị số liệu xuất hiện 
trong một trường số liệu nào đó, các bước thực hiện gồm khởi động chức năng, chọn 
tệp REC, đặt các tham số tùy chọn và kết thúc. 
Khởi động chức năng 
Để khởi động chức năng, ta chọn 5.Document, chọn Count Records trên thanh thực 
đơn. 
Hình 75: Khởi động chức năng đếm bản ghi 
Chọn tệp REC, các tham số tùy chọn và kết thúc 
Sau khi khởi động chức năng, Epidata mở hộp thoại Count record by field, yêu cầu 
người sử dụng chọn tệp REC, chọn biến sẽ được sử dụng. Cuối cùng người sử dụng 
phải chọn OK để kết thúc. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 94 
Hình 76: Hộp thoại Count record by field 
Hình 77: Báo cáo kết quả đếm bản ghi theo trường SG1 
Chú ý: Các tham số tùy chọn trên hộp thoại gồm: 
ƒ Enter filename: tên tệp REC 
ƒ Field to evaluate: tên trường sử dụng 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 95 
4. So sánh hai tệp dữ liệu 
Chức năng này cho phép người sử dụng đưa ra báo cáo về các thông tin giống và khác 
nhau của số liệu trong hai tệp REC. Chẳng hạn, ta đem so sánh hai tệp thông tin điều 
tra cúm gia cầm được nhập ở bởi hai nhóm nhập liệu khác nhau là cumgiacam1.rec và 
cumgiacam2.rec, các bước thực hiện như sau: 
Khởi động chức năng 
Để khởi động chức năng, ta chọn 5.Document, chọn chọn Validate duplicate files. 
Chọn tệp REC 
Trên hộp thoại Validate files, ta chọn các tệp và chọn OK để chuyển sang bước tiếp 
theo. 
Hình 78: Hộp thoại chọn tệp Validate files 
Chọn các tham số tùy chọn và kết thúc 
Trong bước này, người sử dụng phải chọn các trường khóa (select key fields) và các 
tham số tùy chọn khác (option) như bỏ qua các bản ghi được đánh dấu xóa (ignore 
deleted records), trường kiểu Text (ignore text fields), .v.v. và nhấn OK để đưa ra báo 
cáo. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 96 
Hình 79: Hộp thoại tùy chọn Validate files 
Hình 80: Kết quả so sánh số liệu 
5. Đóng gói tệp số liệu 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI 6: CÁC CHỨC NĂNG TIỆN ÍCH 97 
Chức năng đóng gói tệp số liệu tạo ra tệp REC mới từ một tệp REC ban đầu, trong đó, 
các bản ghi được đánh dấu xóa không được sao chép sang tệp mới. Để thực hiện đóng 
gói, ta chọn Tool và chọn Pack data file trên thanh thực đơn và chọn tệp REC trong 
hộp thoại Open. Khi nhấn nút Open để kết thúc bước chọn tệp REC, Epidata đưa ra 
thông báo hỏi người sử dụng xác nhận là xóa các bản ghi đã được đánh dấu xóa. Nếu 
đồng ý, người sử dụng nhấn OK để kết thúc và nhấn Cancel để hủy bỏ. 
6. Tạo tệp QES từ tệp REC 
Chức năng này được sử dụng để sinh ra một tệp QES từ một tệp REC. Thực tế, người 
sử dụng có thể muốn sinh ra tệp REC có cấu trúc gần giống với tệp REC đang có, 
nhưng lại chưa có tệp QES. Để có thể tạo nhanh ra một tệp REC như vậy, người sử 
dụng có thể sử dụng chức năng này sinh ra tệp QES từ tệp REC, sửa lại nội dung tệp 
QES và sinh ra tệp REC mong muốn. Để sinh tệp QES từ tệp REC, ta chọn Tool trên 
thanh thực đơn, chọn QES file from REC file, chọn tệp REC trên hộp thoại Create 
QES file from data file và chọn OK để kết thúc. 
Câu hỏi lượng giá 
Hãy nêu tên các tiện ích được nhắc đến trong bài học và chức năng của các tiện ích 
đó. 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 98 
 BÀI TẬP TỔNG KẾT 
Giáo trình này đã trình bày những kiến thức và kỹ thuật cần thiết để làm việc với phần 
mềm Epidata. Để giúp cho người học củng cố lại những kiến thức và kỹ thuật trong 
nội dung giáo trình, chúng tôi đưa ra bài tập tổng kết này. Bộ câu hỏi được đưa ra 
dưới đây là một phần trong bộ câu hỏi “Nghiên cứu đánh giá tình trạng hút thuốc lá 
thụ động và sự chấp nhận của xã hội với hút thuốc”. Yêu cầu đặt ra cho những người 
học là hãy sử dụng phẩn mềm Epidata để tạo ra công cụ nhập số liệu cho bộ câu hỏi 
của nghiên cứu này. Các kỹ thuật mà những người học cần thực hiện gồm: khai báo 
bộ câu hỏi, tạo tệp REC, thiết lập ràng buộc số liệu và nhập số liệu. 
/___________________________________________________________________/ 
Nghiên cứu đánh giá tình trạng hút thuốc lá thụ động 
và sự chấp nhận của xã hội với hút thuốc 
(Bộ câu hỏi giành cho phụ nữ) 
Họ và tên:................................................................................................................ 
Họ tên điều tra viên:................................................................................................ 
Họ tên giám sát viên:.................................................................. ............................ 
Ngày phỏng vấn:......................................... ............................... ........................... 
Đồng ý tham gia phỏng vấn: 1. Có 
 2. Không 
Mức độ hoàn thành bảng hỏi: 
1. Hoàn thành 
2. Không gặp (ĐTV đến 3 lần không gặp) 
3. Không có nhà 
4. Không hợp tác 
(Chú ý:1. Tiêu chuẩn lựa chọn đối tượng: Phụ nữ độ tuổi 18-55 (theo danh sách). 
 2. Thay thế đối tượng: Trong trường hợp không gặp, không có nhà, không 
hợp tác: chọn đối tượng nhà liền kề bên tay phái) 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 99 
I. THÔNG TIN CHUNG Chuyển câu
C1 Năm sinh (dương lịch) ....................... 
C2 Chị hiện đang sống ở đâu Nông thôn 1 
 Thành thị (thị trấn/thị xã) 2 
C3 Trình độ học vấn cao nhất 
(Với hệ 10 năm: lớp 7 là hết 
cấp II 
Với hệ 11 năm: lớp 8 là hết cấp 
II 
Với hệ 12 năm: lớp 9 là hết cấp 
II) 
Chưa bao giờ đi học 
 Chưa học hết hoặc hết cấp I 
Chưa học hết hoặc hết cấp II 
Chưa học hết hoặc hết cấp III 
Trung cấp 
Cao đẳng, đại học 
Trên Đại học 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
C4 Nghề nghiệp chính (nghề 
mang lại thu nhập chính) 
của chị hiện nay là gì? 
Công chức (đang công tác) 
Nông dân 
Công nhân 
Thợ xây, Thợ thủ công 
Học sinh/sinh viên 
Buôn bán nhỏ 
Hưu trí 
Thất nghiệp/Nội trợ 
 Khác, (ghi rõ).......................... 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
C5 Tình trạng hôn nhân hiện 
tại 
Đang sống với chồng 
Độc thân 
1 
2 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 100 
(Xa nhau vì công việc là 
người chồng có mặt ở nhà 
ít hơn 1 tuần/tháng) 
Ly thân 
Ly dị 
Goá 
Xa nhau vì công việc 
Khác, (ghi rõ)........................ 
3 
4 
5 
6 
7 
C6 Hiện tại chị có hút thuốc lá 
/lào không ? 
Có 
Không 
1 
2 
C7 Trong nhà chị hiện tại có 
ai hút thuốc lá/lào không 
(sống cùng nhà với chị 
trong vòng ít nhất 3 tháng 
trở lại đây)? 
(nhiều lựa chọn) 
Bố 
Chồng 
Anh/em trai 
Khác, (ghi rõ)........................ 
Không ai hút 
1 
2 
3 
4 
5 
ÆC9 
C8 
Nếu có, có bất cứ ai trong 
số những người hút thuốc 
ở cùng nhà với chị trong 
tuần qua không? 
Có 
Không 
1 
2 
1.1.1. II. Thực trạng hút thuốc thụ động 
C9 Trong tuần qua, có bao 
nhiêu ngày chị tiếp xúc với 
khói thuốc ở nhà? 
(phòng khách, phòng ngủ, 
phòng ăn nhà vệ sinh) 
(Chỉ cần tiếp xúc 1 hoặc 
một số lần trong ngày) 
Ghi tổng số 
ngày..... 
(giá trị từ 0 - 7 ngày) 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 101 
C10 Trong tuần qua, có bao 
nhiêu ngày chị tiếp xúc với 
khói thuốc ở nơi làm việc? 
(Chỉ hỏi với những người 
đi làm - được trả lương) 
(Chỉ cần tiếp xúc 1 hoặc 
một số lần trong ngày) 
Ghi tổng số 
ngày..... 
(giá trị từ 0 - 7 ngày) 
C11 Trong tuần qua, có bao 
nhiêu ngày chị tiếp xúc với 
khói thuốc ở nơi công 
cộng (bến tàu xe, nơi tập 
trung đông người...)? 
(Chỉ cần tiếp xúc 1 hoặc 
một số lần trong ngày) 
Ghi tổng số 
ngày..... 
(giá trị từ 0 - 7 ngày) 
C12 Con/cháu/trẻ em (nhỏ hơn 
16 tuổi, sống cùng nhà) 
của chị có phải tiếp xúc 
với khói thuốc lá của bất 
cứ thành viên nào sống 
cùng nhà trong tuần qua 
không? 
Có 
Không 
Tôi không có con/trẻ con sống 
cùng nhà 
Không biết/không trả lời 
1 
2 
3 
4 
C13 Câu nói nào sau đây mô tả 
đúng nhất tình trạng tiếp 
xúc với khói thuốc của các 
thành viên trong nhà chị? 
(Đọc các phương án trả 
Mọi người có thể tiếp xúc khói 
thuốc ở bất cứ đâu trong nhà 
vào bất cứ lúc nào 
Mọi người tiếp xúc khói thuốc ở 
một số nơi, và/hoặc vào một lúc 
nào đó 
1 
2 
3 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 102 
lời) Mọi người không bao giờ phải 
tiếp xúc khói thuốc trong nhà 
Không biết/không trả lời 
4 
III. Hiểu biết về tác hại của khói thuốc lá 
C14 Theo chị khói thuốc của 
người hút thuốc có ảnh 
hưởng tới sức khỏe của 
người xung quanh không? 
Có 
Không 
Không biết/ không trả lời 
1 
2 
3 
Æ C16 
Æ C16
C15 Theo chị nếu hít phải khói 
thuốc có thể gây bệnh thì 
đó là bệnh gì? 
(nhiều lựa chọn, để tự trả 
lời) 
 Bệnh phổi/phế quản/ho & 
viêm họng 
Ung thư phổi 
Lao phổi 
Bệnh tim mạch 
Gày yếu suy nhược 
Khác (ghi 
rõ):.................. 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
C16 Theo chị phụ nữ có thai hít 
phải khói thuốc thì có hại 
không? 
(để phụ nữ đánh giá mức 
độ có hại của khói thuốc 
thụ động dựa vào thang đo 
bên) 
Rất có hại 
Có hại 
Không có ý kiến gì/ko chắc chắn 
Không có hại lắm 
Hoàn toàn không có hại 
1 
2 
3 
4 
5 
ÆC18 
C17 Theo chị thì khói thuốc có 
thể gây ra những bệnh gì 
Sinh con nhẹ cân 1 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | BÀI TẬP TỔNG KẾT 103 
cho phụ nữ có thai và thai 
nhi? 
(nhiều lựa chọn, để tự trả 
lời) 
Tăng nguy cơ trẻ sinh ra bị ung thư 
não, máu trắng 
Viêm đường hô hấp cấp tính trẻ em 
Sảy thai/đẻ non 
Không biết/không trả lời 
Khác (ghi rõ):................................ 
2 
3 
4 
5 
6 
C18 Theo chị khói thuốc có hại 
đến sức khỏe của trẻ em 
không? 
(để phụ nữ đánh giá mức 
độ có hại của khói thuốc 
thụ động dựa vào thang đo 
bên) 
Rất có hại 
Có hại 
Không có ý kiến gì/không chắc 
chắn 
Không có hại lắm 
Hoàn toàn không có hại 
1 
2 
3 
4 
5 
ÆC20 
C19 Nếu có hại thì khói thuốc 
có thể gây bệnh gì cho trẻ 
em? 
(nhiều lựa chọn, để tự trả 
lời) 
Viêm đường hô hấp 
 Tăng nguy cơ các bệnh 
về tim Hen suyễn 
Viêm tai giữa 
Không biết 
Khác (ghi 
rõ):.......................................... 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
/___________________________________________________________________/ 
[Bộ môn Tin học – Đại học YTCC] | TÀI LIỆU THAM KHẢO 104 
 TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Epidata for data entry and documentation, Ziad EI, Clinical Cancer Epidemiology, 
2004 
2. Jens ML, Michael BR, Epidata Help, The Epidata Association, Odense 
Denmark,26/10/2004