Giáo trình AutoCAD 2005

oạn thẳng P3P4 (Sử dụng lựa chọn 
 Through) 
- Tạo đoạn thẳng L2 bằng lệnh Offset theo trình tự sau: 
 143 
 Command: Offset 
 Specify offset distance or [Through] : (Định khoảng cách P1P2 bằng cách sử 
dụng phương thức truy bắt điểm END P1) 
 Specify second point: Sử dụng phương thức END truy bắt điểm P2 
 Select object to offset or : Chọn đoạn L1 
 Specify point on side to offset: Chọn một điểm bên phải đường L1 ta có L2 
 Select object to offset or : 
- Vẽ các đoạn thẳng nằm ngang nối L1 với L2, sau đó sử 
 dụng lệnh Offset và Trim tạo các đường hình chiếu còn lại 
 theo phương thức tương tự. 
10.2.3 Sử dụng Point Filter 
Truy xuất lệnh Point Filter bằng một trong các cách sau: 
- Từ dòng Command nhập: .X, .Y, .Z, .XY, .YZ, .ZX 
- Từ cursor menu 
Xác định toạ độ một điểm từ toạ độ của hai (2D) hoặc ba điểm 
(3D) khác, ta chọn 2 trong 6 sự kết hợp sau: .X (hoặc Need(X) 
– cùng hoành độ X với điểm, .Y (Need(Y) – cùng tung độ Y 
với điểm, .Z (Need(Z) – cùng cao độ Z với điểm), .XY 
(Need(XY) – cùng tung độ Y, hoành độ X với điểm), .YZ 
(Need(YZ) – cùng tung độ y, cao độ Z với điểm), .ZX 
(Need(ZX) – cùng cao độ Z, hoành độ X với điểm. 
Ví dụ 3: 
Ta có hai hình chiếu đứng và bằng, với sự trợ giúp của Point 
Filter vẽ các đường khuất của lỗ trụ tròn với bán kính R=15 
theo trình từ sau: 
 144 
Command: LINE  
Specify first point: .X INT  of (Truy bắt điểm P7) 
 (need YZ): QUA of (Truy bắt Q1) 
Specify next point or [Undo]: PER to (Truy bắt điểm vuông góc với H2) 
Specify next point or [Undo]:  
 Tương tự vẽ L4 
10.2.4 Kết hợp chế độ vẽ Orthor và Osnap để vẽ các đường hìnhchiếu 
 Lệnh Orthor (F8) kết hợp với các phương thức truy bắt điểm (Osnap) được sử dụng hiệu 
quả khi vẽ các đường hình chiếu. Ví dụ như khi sử dụng lệnh Line mà chế độ Orthor đang là 
ON thì ta vẽ được các đoạn thẳng nằm ngang và thẳng đứng. 
 Để tắt mở chế độ Orthor ta sử dụng F8 hoặc nhấp vào chữ ORTHOR tại dòng trạng thái 
(Status line). 
 Ví dụ: Sau khi có các đường bao các hình chiếu, ta tiến hành vẽ các đường nét còn thiếu 
trên hình chiếu cạnh. Ta thực hiện theo trình tự sau: 
 - Vẽ đường trục t hợp với phương ngang một góc 450. 
 - Đặt chế độ Orthor là ON, từ điểm P6 vẽ đường nằm ngang giao với trục t tại điểm P. 
 - Từ điểm P vẽ đường thẳng đứng và vuông góc với đường L5 
 - Sử dụng lệnh Trim hoặc Fillet xén các đoạn thừa, tương tự vẽ các đường còn lại. Sử 
 dụng lệnh Ddchprop chuyển các đoạn thẳng sang lớp Duongkhuat có dạng đường 
 HIDDEN. 
 Ngoài ra khi vẽ các hình chiếu ta còn thực hiện các lệnh say: 
 - Sử dụng lệnh Move với Orthor và Snap, point filter và polar tracking để dời và sắp xếp 
 các hình chiếu. 
 - Sử dụng các lớp để chứa đường dựng hình chiếu (như Xline, Ray), khi cần đóng băng 
 (FREEZE) hoặc tắt các lớp này đi 
Bản vẽ sau khi hoàn chỉnh sẽ có hình dạng như hình sau: 
 145 
10.3 Vẽ góc lượn, cung chuyển tiếp cho hình chiếu 
 Nếu ta vẽ các hình chiếu của chi tiết cơ khí hoặc các sản phẩm được gia công cơ, ví dụ để 
biểu diễn chính xác vị trí mặt phẳng tiếp xúc mặt trụ, thì các cạnh được bo tròn hoặc tạo góc 
lượn. Để thực hiện điều này ta sử dụng lệnh Fillet hoặc vẽ đường tròn tiếp xúc (TTR) sau đó 
các đoạn thừa. 
 Trước Fillet Sau Fillet 
 Nếu muốn vẽ cung chuyển tiếp không tiếp xúc với hai đối tượng ta sử dụng lệnh Arc (cung 
đi qua 3 điểm) hoặc vẽ đường tròn tiếp xúc (TTR) và sau đó sử dụng lệnh Trim hoặc Break để 
xén các đoạn thừa. 
 146 
10.4 Vẽ hình chiếu phụ 
 Hình chiếu riêng phần biểu diễn một phần vật thể trên mặt phẳng hình chiếu song song với 
mặt phẳng hình chiếu cơ bản. Sử dụng hình chiếu riêng phần trong trường hợp vật thể được xác 
định bởi các hình chiếu đã có, chỉ còn lại một phần cục bộ chưa được xác định. Ranh giới trong 
hình chiếu riêng phần biểu diên bằng nét lượn sóng. 
 Hình chiếu phụ là hình biểu diễn vật thể trên các mặt phẳng hình chiếu không song song 
với các mặt phẳng hình chiếu cơ bản với hướng chiếu thích hợp để hình chiếu phụ không bị 
biến dạng. 
 Để vẽ hình chiếu phụ trong AutoCAD ta sử dụng các lệnh như vẽ hình chiếu thẳng góc: 
Xline, Ray, Offset, Snap (lựa chọn Rotate) 
10.5 Ví dụ vẽ các hình chiếu 
Thực hiện vẽ hình chiếu sau: 
Sử dụng phương pháp lọc điểm (Point Filter), lệnh Offset với lựa chọn Through và phương 
pháp nhập dấu @... 
 1- Sử dụng lệnh New, trên trang Start from Scratch chọn Metric 
 2- Từ menu Format chọn Layer, trên hộp thoại Layer Properties Manager tạo các lớp 
 với color và linetype được gán như hình: 
 147 
 3- Sử dụng lệnh Line, Circle, Polygon vẽ hình chiếu bằng 
- Gán lớp Duongtam là hiện hành 
 Command: LINE  
 Specify first point: Chọn một điểm bất kì. 
 Specify next point or [Undo]: @130, 0 
 Specify next point or [Undo]:  
 Command: LINE  
 Specify first point: from Base point: mid of Truy bắt điểm O 
 : @0,45 
 Specify next point or [Undo]: @0,-90 
 Specify next point or [Undo]:  
- Gán lớp Duongcoban là hiện hành 
 Command: LINE  
 Specify first point: from Base point: int of Truy bắt điểm O 
 : @-40,-40 
 Specify next point or [Undo]: @80, 0 
 Specify next point or [Undo]: @20, 20 
 Specify next point or [Close/Undo]: @0, 40 
 Specify next point or [Close/Undo]: @-20, 20 
 Specify next point or [Close/Undo]: @-80, 0 
 Specify next point or [Close/Undo]: @-20, -20 
 Specify next point or [Close/Undo]: @0, -40 
 Specify next point or [Close/Undo]: C 
 Vẽ polygon 
 Command: Pol 
 POLYGON Enter number of sides :6 
 Specify center of polygon or [Edge]: int of Truy bắt điểm O 
 Enter an option [Inscribed in circle/Circumscribed about circle] : I 
 Specify radius of circle: @0,35 
 Command: POLYGON  
 Enter number of sides : 4 
 Specify center of polygon or [Edge]: int of Truy bắt điểm O 
 Enter an option [Inscribed in circle/Circumscribed about circle] : I 
 Specify radius of circle: @0, 17.5 
 Command: CIRCLE  
 Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: from Base point: int of 
 Truy bắt điểm O 
 : @-47, 0 
 Specify radius of circle or [Diameter]: 7 
 148 
 Command: CIRCLE  
 Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr 
 (tan tan radius)]: @94, 0 
 Specify radius of circle or [Diameter] 
 : 
- Gán lớp Duongkhuat là hiện hành, vẽ đường 
 tròn tâm O, bán kính 26 
 Command: CIRCLE  
 Specify center point for circle or [3P/2P/Ttr (tan tan radius)]: int of Truy bắt điểm O 
 Specify radius of circle or [Diameter] :26 
 4- Vẽ hình chiếu đứng 
 Gán lớp Duongcoban là hiện hành 
 Command: LINE  
 Specify first point: .x of Truy bắt điểm T1 
 (need YZ): Chọn F1 bất kì 
 Specify first point: .x of int of Truy bắt điểm T2 
 (need YZ): @ 
 Specify next point or [Undo]: @0,20 
 Specify next point or [Close/Undo]: .x of int of Truy bắt điểm I1(giao đường tròn R=36 
 với đường tâm) 
 (need YZ): @ 
 Specify next point or [Close/Undo]: @0,60 
 Specify next point or [Close/Undo]: .x of int of Truy bắt điểm I2 
 (need YZ): @ 
 Specify next point or [Close/Undo]: @0,20 
 Specify next point or [Close/Undo]: .x of int of Truy bắt điểm O 
 (need YZ): @ 
 Specify next point or [Close/Undo]:  
 Command: Mirror 
 Select objects: Chọn các đối tượng trừ cạnh đáy 
 Select objects:  
 Specify first point of mirror line: end of Truy bắt điểm M1 
 Specify second point of mirror line: mid of Truy bắt điểm M2 
 Delete source objects? [Yes/No] :  
- Cho lớp đương tâm là hiện hành, sử dụng lệnh Line vẽ đường M1M2, sau đó sử dụng lệnh 
 Lengthen để kéo dài mỗi đầu 5mm 
 149 
- Gán lớp Duongcoban là hiện hành và sử dụng lệnh Line vẽ đoạn M3M4 
Command: LINE  
Specify first point: .x of int of Truy bắt điểm I3 
 (need YZ): Truy bắt điểm M1 
Specify next point or [Undo]: per to Bắt điểm vuông góc cạnh đáy hình chiếu đứng 
Specify next point or [Undo]:  
- Sử dụng lệnh Line kết hợp với Point Filter hoàn thành hình chiếu đứng 
 5- Vẽ hình chiếu cạnh 
- Dựng đường t nghiêng một góc -450 
- Sử dụng lệnh Ray vẽ các đường Construction line 
 150 
Sử dụng lệnh trim xén và thực hiện lệnh Bhatch vẽ mặt cắt như hình sau: 
10.6 Phương pháp vẽ hình chiếu trục đo 
 Muốn hình dung vật thể phải kết hợp nhiều hình chiếu với nhau, ngoài các hình chiếu 
vuông góc ta còn phải xây dựng các hình chiếu trục đo của vật thể, trong phần này chúng ta sẽ 
đi tìm hiểu phương pháp vẽ hình chiếu trục đo bằng các lệnh 2D. 
 Ta phân biệt các dạng hình chiếu trục đo theo hướng chiếu và hệ số biến dạng sau: 
- Hình chiếu trục đo vuông góc đều (Isometric) - có hướng chiếu vuông góc với mặt phẳng 
 hình chiếu và các hệ số biến dạng bằng nhau. 
- Hình chiếu trục đo vuông góc cân (Dimetric) - có hướng chiếu vuông góc với mặt phẳng 
 hình chiếu và hai trong ba hệ số biến dạng bằng nhau 
- Hình chiếu trục đo vuông góc lệch (Trimetric) - có hướng chiếu vuông góc với mặt phẳng 
 hình chiếu và ba hệ số biến dạng khác nhau 
- Hình chiếu trục đo xiên đều (Cavalier Oblique) - có hướng chiếu không vuông góc với mặt 
 phẳng hình chiếu và ba hệ số biến dạng bằng nhau. 
 151 
- Hình chiếu trục đo xiên cân (Cabinet Obilique) – có hướng chiếu không vuông góc với mặt 
 phẳng hình chiếu và hai trong ba hệ số biến dạng bằng nhau. 
 Hình chiếu trục đo vuông góc đều 
 Tất cả toạ độ được nhập theo hoành độ X và tung độ Y và hình chiếu trục được vẽ trong 
mặt phẳng XY. Khi đó ta chọn Isometric cho lệnh Snap. Để vẽ đường tròn trong hình chiếu 
trục đo ta dùng lệnh Ellipse với lựa chọn Isocircle (chỉ xuất hiện khi lệnh Snap đặt ở lựa chọn 
Isometric 
10.6.1 Các lệnh vẽ hình chiếu trục đo vuông góc đều (Isometric drawing) 
Để vẽ hình chiếu trục đo vuông góc đều đầu tiên ta đặt chế độ Isometric cho lệnh Snap và có 
thể định mật độ lưới bằng lệnh Grid. Ta có thể gán Snap và Orthor bằng hộp thoại Drafting 
Settings khi thực hiện lệnh Dsettings. 
a. Lệnh Snap 
Truy xuất lệnh bằng một trong các cách sau: 
- Từ dòng Command nhập Snap hoặc Dsettings 
- Từ menu Tools\ Drafting Settings 
 Command: Snap 
 Specify snap spacing or [ON/OFF/Rotate/Style/Type] : S 
 Enter snap grid style [Standard/Isometric] : I 
 Specify vertical spacing : 10 
b. Lệnh Grid 
Truy xuất lệnh bằng một trong các cách sau: 
- Từ dòng Command nhập Grid hoặc Dsettings 
- Từ menu Tools\ Drafting Settings 
 Command: GRID 
 Specify grid spacing(X) or [ON/OFF/Snap] : S 
 152 
c. Các mặt phẳng chiếu trục đo (phím Ctrl + E) 
 Khi đã gán Snap style là Isometric và để chuyển vị trí các sợi tóc về một trong ba vị trí 
trong mặt phẳng trục đo thì ta sử dụng lệnh Isoplane, dùng tổ hợp phím Ctrl + E, hoặc phím F5 
 Command: Isoplane 
 Enter isometric plane setting [Left/Top/Right] : 
 Nếu chế độ Orthor đang là ON thì ta chỉ vẽ được các đoạn thẳng theo các trục đo (chiều của 
hai sợi tóc). Nếu muốn vẽ các đoạn thẳng không song song với trục đo ta đặt chế độ Orthor là 
OFF. Ngoài ra khi vẽ các đoạn thẳng hình chiếu trục độ ta dùng hệ toạ độ cực tương đối. 
 Nếu ta định Snap là Isometric thì đầu tiên ta đang ở Isoplane Left. Khi vẽ chú ý xem toạ độ 
của giao điểm hai sợi tóc là toạ độ cực tương đối tại góc trái phía dưới màn hình (tăt mở bằng 
nút F6). Ở chế độ này ta vẽ hình chiếu cạnh của vật thể. 
 Sử dụng phím Ctrl + E lần thứ nhất ta được Isoplane Top. Khi vẽ chú ý xem toạ độ của giao 
điểm hai sợi tóc là toạ độ cực tương đối tại góc trái phía dưới màn hình (nhấn phím F6). Ở chế 
độ này ta vẽ hình chiếu bằng của vật thể. 
 153 
Sử dụng Ctrl + E kế tiếp ta được Isoplane Top. Ở chế độ này ta vẽ hình chiếu đứng của vật thể. 
d. Vẽ đường tròn trên hình chiếu trục đo (lệnh Ellipse) 
 Để vẽ đường tròn trong hình chiếu trục đo ta dùng lệnh Ellipse. Đầu tiên ta thực hiện lệnh 
Snap để chọn kiểu (style) là Isometric, sau đó sử dụng lệnh Ellipse: 
 Command: ELLIPSE 
 Specify axis endpoint of ellipse or [Arc/Center/Isocircle]: I 
 Specify center of isocircle: Chọn điểm, nhập toạ độ, truy bắt điểm, dùng các hàm của lệnh 
‘Cal, Point Filter. 
 Specify radius of isocircle or [Diameter]: Nhập bán kính đường tròn 
 Để vẽ các ellipse trong các mặt khác nhau ta dùng phím F5 chuyển trục về các mặt: 
Isoplane Left, Isoplane Right, Isoplane Top để vẽ 
 154 
10.6.2 Ví dụ vẽ hình chiếu trục đo vuông góc đều 
 Hình chiếu trục đo vuông góc đều 
1- Bắt đầu bản vẽ bằng lệnh New. Xuất hiện hộp thoại Create New Drawing ta chọn Metric 
2- Tạo các lớp Duongcoban, Duongtam, Kichthuoc và gán các màu tương ứng. 
3- Sử dụng lệnh Snap chọn Style, sau đó chọn Isometric và Spacing là 10. 
4- Sử dụng lệnh Grid tạo lưới. 
5- Trong Isoplane Right sử dụng lệnh Line và hình chiếu đứng qua các điểm P1, P2, P3, P4, 
 P5, P6, P7, P8, P9, P10, P11, P12 bằng cách nhập toạ độ cực tương đối, nhập trực tiếp 
 khoảng cách hoặc sử dụng Polar tracking. Sau đó sử dụng lệnh Ellipse, lựa chọn Isometric 
 vẽ đường tròn có tâm là trung điểm P9P10 và bán kính R=30. 
6- Sử dụng lệnh Trim xén như hình vẽ. 
7- Sử dụng phím F5 chuyển sang Isoplane Top và từ điểm P1 vẽ đoạn thẳng có độ dài 80 theo 
 góc nghiêng 1500 so với trục X. Sử dụng lệnh Copy sao chép đoạn thẳng vừa vẽ với Base 
 point là điểm P1 và “Specify second point of displacement:” là các điểm P7, P9, P10, P11, 
 P12, P13, P14 (Hình dưới) 
 155 
Sử dụng lệnh Copy sao chép đoạn P7P8, P1P2, P10P14 và cung P13P14 đến vị trí như hình 
sau: 
8- Sử dụng lệnh Trim xén các đoạn không cần thiết, vẽ các đường tâm ta thu được hình ban 
 đầu. 
10.6.3 Hình chiếu trục đo xiên (Obilique Drawing) 
 Hình chiếu trục đo xiên – hướng chiếu không 
vuông góc với mặt phẳng hình chiếu. Hình chiếu 
này có hai loại: 
- Hình chiếu trục đo xiên đều: Có các hệ số biến 
 dạng bằng nhau (Cavaliar Obilique) 
 156 
- Hình chiếu trục đo xiên cân: Có hai hệ số biến dạng bằng nhau, hệ số biến dạng bằng 1/ 2 
 hoặc 3/ 4 chiều dài thật. 
 Hướng của trục thứ ba có thể là 300, 450, 600 
 Hình chiếu trục đo xiên cân Các hướng của trục đo thứ ba 
 Để vẽ hình chiếu trục đo xiên trong AutoCAD không có các lệnh riêng biệt để vẽ, ta có thể 
sử dụng các lệnh có sẵn trong CAD để thực hiện bản vẽ. 
10.6.4 Ví dụ vẽ hình chiếu trục đo xiên đều 
Vẽ hình chiếu trục đo xiên cân theo kích thước hai hình chiếu sau: 
Ta tiến hành vẽ hình chiếu theo trình tự sau: 
1- Sử dụng lệnh Line, Arc, Circle tạo mặt đứng có 
hình dạng sau: 
2- Sử dụng lệnh Copy sao chép mặt đứng theo trục 
lùi lại bằng cách nhập toạ độ cực tương đối tại dòng 
nhắc: 
 157 
Command: Copy 
Select Object: Chọn các đối tượng cần sao chép 
Select Object:  
Specify base point or displacement: Chọn điểm bất kì làm điểm chuẩn. 
Specify second point of displacement or : @25<45 
Specify second point of displacement: @75<45 
Specify second point of displacement: @100<45 
Specify second point of displacement:  
 3- Sử dụng các lệnh Line, Copy vẽ các đoạn thẳng như hình sau: 
 4- Sử dụng lệnh Trim và Erase xoá các đoạn thẳng hoặc phần đường tròn không cần thiết. 
 Ta được bản vẽ sau: 
 158 
159