Giảm tiếng ồn sản xuất của các máy gia công gỗ
Bài viết trình bày kết quả nghiên cứu các giải pháp giảm tiếng ồn sản xuất của các máy gia công gỗ. Nghiên cứu lựa chọn hai thiết bị điển hình để phân tích nguyên nhân phát sinh tiếng ồn, đề xuất các giải pháp khả thi giảm tiếng ồn là máy bào thẩm- Cuốn mã hiệu CP6-7, máy cưa đĩa SA-4K. Những giải pháp chính được triển khai nghiên cứu bao gồm: giảm tiếng ồn ở nguồn phát sinh; giảm tiếng ồn bằng chắn âm; giảm tiếng ồn bằng hấp thụ âm (tiêu âm). Kết quả nghiên cứu cho thấy hiệu quả nhất giảm tiếng ồn cho các máy bào, cưa đĩa là áp dụng tổng hợp các giải pháp cách rung cho động cơ điện, điền đầy các rãnh hở trên trục dao, lắp đệm đàn hồi ốp đĩa cưa, trang bị hộp chắn âm, tấm chắn âm. Theo đó đã giảm tiếng ồn ở hành trình chạy không tới 20dB, ở hành trình làm việc tới 21dB. Điều này cho phép cải thiện tốt điều kiện lao động và tiến tới đạt mức yêu cầu theo tiêu chuẩn quốc gia về tiếng ồn công nghiệp
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Trang 6
Trang 7
Trang 8
Trang 9
Tóm tắt nội dung tài liệu: Giảm tiếng ồn sản xuất của các máy gia công gỗ
Hiệu quả không che khuất tầm nhìn của hai công nhân hơn cả là kết hợp cùng phương án bao động cơ vận hành máy (phía trước và phia sau). bằng vỏ bọc cách âm. Nó giảm được mức ồn tới 5dB. - Khung vòm bằng thép góc 30x30 mm liên b. Giảm tiếng ồn bằng điền đầy các rãnh trên kết hàn. trục dao - Vỏ tấm vòm phía ngoài bằng tôn hoa dày Các khe rãnh ở trục dao giữa các thành của 0,75mm. Phía trong lót cao su mềm dày 5 mm. nó và lưỡi dao cũng ảnh hưởng tới mức ồn. Thông thường để nâng cao hiệu quả chắn âm Chúng tạo khả năng tăng mức xoáy các dòng vật liệu lớp trong nên sử dụng là các vật liệu có khí và dẫn tới tăng ồn. Điền đầy các rãnh trục khả năng hấp thụ âm tốt như phớt, nỉ, bông dao thực hiện không phức tạp, ta có thể sử khoáng dụng porolon dạng nhựa dẻo. Kết quả khảo nghiệm cho thấy giải pháp Kết quả sử dụng tấm vòm chắn âm đã cho điền đầy các rãnh hở trên trục dao là khá hiệu phép giảm tiếng ồn ở hành trình chạy không quả. Mức ồn của máy ở cả hành trình chạy được 4.5 dB, ở hành trình làm việc – 3.5 dB. không và hành trình làm việc giảm đi được tới Như vậy so với giải pháp cách rung cho động gần 10 dB. cơ giải pháp dùng tấm vòm chắn âm là khả Hiệu quả hơn cả là tiến hành chế tạo các quan, ngoài ra tấm chắn âm còn có tác dụng trục dao chuyên dùng với các khe rãnh được chắn các phoi bào tốt. làm kín . 3.1.4. Giảm tiếng ồn bằng hấp thụ âm (tiêu âm) c. Giảm số vòng quay trục dao Giải pháp hiệu quả giảm tiếng ồn cho máy Giải pháp giảm số vòng quay trục dao có này là sử dụng hộp (vỏ) cách âm, hộp cấu tạo thể giảm tiếng ồn của máy. Tuy nhiên với máy từ các tấm vật liệu: phía trên, hai mặt cạnh, bào CP6-7 tại cơ sở sản xuất, giải pháp này gặp nhiều phức tạp về chế tạo và lắp ráp các cơ phía trước và phía sau. Các tấm được liên kết cấu biến đổi tốc độ quay trục dao. với nhau bằng các khóa móc tay gạt. Khoảng TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012 99 C«ng nghiÖp rõng cách từ thành trong vỏ hộp tới máy từ 80 – 3.1.5. Phối hợp các giải pháp giảm tiếng ồn 100mm, các tấm được kết cấu từ khung gỗ và từ nguồn và bằng tấm chắn âm hai thành gỗ dán giữa chúng là phớt nỉ xây Tổng hợp chung kết quả của từng giải pháp dựng dày 25mm. Thành vỏ hộp phía trong và tổ hợp các giải pháp giảm ồn cho máy bào được tạo các lỗ theo mạng vuông cách đều như trong bảng 1 và biểu đồ minh họa hình 2. 7,5mm, đường kính lỗ 4mm. Ở các tấm phía Cũng từ các kết quả nhận được cho thấy các trước và sau có cửa để đẩy và lấy vật liệu gia giải pháp đưa ra là khá hiệu quả. Theo đó mức công và các cửa để điều khiển máy. Các cửa ồn ở hành trình máy chạy không giảm được tới được đóng bằng các tấm ván sợi và phớt nỉ xây 18 dB và trong các hành trình gia công giảm dựng. Kết cấu vỏ hộp cách âm cho máy bào được 16.5 dB. Tuy nhiên, mức ồn của máy sau CP6-7 được đề xuất thiết kế chế tạo. khi áp dụng các giải pháp giảm tiếng ồn ở hành Theo tính toán lý thuyết mức ồn đã giảm từ trình làm việc vẫn còn ở mức cao (84.5 dB), 95 xuống 84dB, tức là được11dB ở hành trình vượt mức cho phép theo TCVN 5965 : 1995. chạy không, tương tự ở hành trình làm việc đã Điều này đòi hỏi cần phải có các giải pháp tiếp giảm được từ 110 xuống 87dB, (giảm được theo như sử dụng các vỏ hộp tiêu âm, trang bị 22dB). các dụng cụ chống ồn các nhân. Bảng 1. Tổng hợp các kết quả giảm tiếng ồn cho máy bào CP6-7 Mức ồn ở hành Mức ồn ở hành Mức giảm ồn, dB Điều kiện thử nghiệm trình chạy không, trình làm việc, Htr.chạy Htr.làm dB dB không việc Máy chưa có giải pháp... 93.5 101 - - Máy được cách rung động cơ . 91.0 99.0 2.5 2.0 Máy được điền đầy các rãnh hở trên trục dao. 83.0 90.5 8.0 10.5 Máy được trang bị tấm chắn âm. 90.0 97.5 3.5 3.5 Máy được áp dụng đồng thời các giải pháp.. 75.5 84.5 18.0 16.5 120 101 99 93.5 97.5 Máy chưa có giải 100 91 90 90.5 pháp... 83 84.5 Máy được cách rung 80 75.5 75 động cơ dB . 60 Máy được điền đầy các rãnh hở trên trục dao. 40 Máy được trang bị tấm chắn âm. 20 Máy được áp dụng đồng thời các giải 0 pháp.. Mức ồn ở hành trình Mức ồn Mức ồn ở hành trình chạy không tiêu chuẩn làm việc Hình 2. Biểu đồ các kết quả nghiên cứu giảm tiếng ồn cho máy bào 100 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012 C«ng nghiÖp rõng Nhận xét: 3.2.2. Những giải pháp giảm tiếng ồn ở - Để giảm tiếng ồn cho các máy bào các nguồn phát sinh động cơ dẫn động chính cần đặt thêm các tấm a. Giảm tiếng ồn từ động cơ điện đệm cách rung và đặt trong các vỏ hấp thụ âm. - Các khe hở giữa các tấm đệm dẫn Thiết bị lựa chọn nghiên cứu là máy cưa đĩa hướng trên bàn máy và dao cắt nên điều chỉnh mã hiệu SA-4K (Đài Loan), đây cũng là loại tới khoảng cách lớn nhất có thể nhưng không thiết bị đang được sử dụng phổ biến tại các cơ vượt quá giới hạn an toàn trong gia công. sở chế biến gỗ hiện nay. Động cơ điện của máy - Sử dụng các trục dao trụ tròn đều và có công suất N = 7 kW, trọng lượng P = 99kG, các rãnh lắp lưỡi dao cần điền đầy. số vòng quay n = 1500 v/ph. Thực tế khảo sát - Cân bằng tốt các trục quay và ụ dao. cho thấy trong quá trình làm việc động cơ bị - Lắp đặt máy trên các gối cách rung. rung mạnh, biên độ rung trung bình đo được là - Sử dụng các màn và hộp vỏ hấp thụ 1,8 cm. Do vậy cần được khắc phục bằng cách âm, việc sử dụng các màn và vỏ cách âm đặt động cơ trên đệm cách rung. không loại trừ những giải pháp nêu trên mà ngược lại cùng sử dụng đồng thời sẽ cho hiệu Đệm cách rung được tính toán thiết kế quả giảm tiếng ồn rất cao. tương tự như đêm cách rung ở động cơ máy bào, các thông số cơ bản: Vật liệu đệm là cao 3.2. Giảm tiếng ồn cho các máy cưa đĩa 2 su độ cứng trung bình [σn] = 4 kG/cm , môđun 3.2.1. Các nguyên nhân gây ồn ở máy cưa đĩa đàn hồi động lực 100 kG/cm2; Chiều cao của Những nguồn ồn chính của các máy cưa đĩa đệm h = 80 mm; Tổng diện tích đệm cần thiết 2 là bộ phận động cơ và đặc biệt là đĩa cưa. S = 25 cm . Tiếng ồn tạo ra do các đĩa cưa quay gồm các Để nâng cao hiệu quả giảm tiếng ồn từ động thành phần kết cấu và khí động học. Nhiều kết cơ điện ta có thể sử dụng vỏ chụp động cơ. Vỏ quả nghiên cứu đã xác định rằng, thành phần được làm từ ván gỗ dán dày 4mm, phía trong khí động học trong phần lớn các trường hợp lót phủ vật liệu cao su mềm. không ảnh hưởng tới mức ồn chung, nguồn ồn chính của nó – dao động của đĩa cưa theo các Kết qủa khảo nghiệm cho thấy khi lắp đặt phương và chủ yếu theo phương ngang, động cơ trên khung máy (theo nguyên bản) phương vuông góc với bản cưa. Dao động của mức độ ồn của nó đạt 76dB. Đặt nó trên tấm đĩa cưa được xét trong hành trình chạy không đệm cách rung tiếng ồn giảm đi được 1,0dB. và hành trình làm việc và phụ thuộc vào lắp đĩa Hiệu quả hơn cả là phương án bao động cơ cưa, vào độ phẳng, dạng mở cưa, loại gỗ, độ bằng vỏ bọc cách âm. Nó giảm được mức ồn ẩm gỗ gia công và các thông số chế độ cắt (vận tới 4,5dB. Mức ồn ở hành trình chạy không khi tốc cắt, đẩy) động cơ được lắp trên đệm cách rung và trong Cùng với tiếng ồn phát sinh cơ học (từ dao vỏ giảm xuống tới 2.5dB, trong hành trình gia động của đĩa cưa) còn có tiếng ồn khí động công giảm được 2.5dB, như vậy đối với động học. Theo mức ồn thì ồn khí động học thấp cơ tiếng ồn ảnh hưởng là không lớn so với hơn và nó bị che lấp bởi ồn cơ học. Tiếng ồn tiếng ồn phát sinh từ các nguồn khác trong phụ thuộc vào độ cứng, độ ẩm, cấu tạo dị máy. Tuy nhiên với xu hướng giảm tiếng ồn thì hướng, chiều dày phôi cắt và vận tốc đẩy. Khi giải pháp này cũng luôn hiệu quả, nhất là với cắt gỗ cứng, khô tạo nên tiếng ồn rít tần số cao các hành trình chạy không. cùng với áp suất âm cao. Mức ồn cũng phụ thuộc vào hình dạng và số lượng các răng. Số b. Giải pháp giảm tiếng ồn cho đĩa cưa răng cắt càng nhiều tiếng ồn càng tăng, nhất là Tổng hợp các nghiên cứu trên thế giới cho ở tần số cao. thấy phần lớn các giải pháp giảm tiếng ồn ở đĩa TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012 101 C«ng nghiÖp rõng cưa là hướng tới giảm dao động của các đĩa Kết cấu phục vụ cho mục đích hấp thụ âm, cưa, tức là giảm tiếng ồn kết cấu. Số ít các giải cách âm từ đĩa cưa được lựa chọn thiết kế là vỏ pháp là hướng tới giảm tiếng ồn bằng cách âm dạng hộp. Hộp gồm lớp ngoài là tôn hoa dày và hấp thụ âm. Các giải pháp kết cấu để giảm 0.6 mm, lớp trong sử dụng lưới thép, kích tiếng ồn đã khá hiệu quả, tuy nhiên cần có thước mắt lưới 10x10 mm. Giữa chúng là lớp nhiều chi phí cho chế tạo và sử dụng trong quá bông thủy tinh dày 50mm được bọc trong hai trình làm việc. lớp vải phin hay vải băng để bông thủy tinh Trong nghiên cứu đưa ra giải pháp để giảm không bị rơi. Hộp liên kết với thân máy qua hai khớp bản lề để nâng vỏ khi cần thiết với dao động cho các đĩa cưa và từ đó giảm tiếng 0 ồn đó là ép giữ các đĩa cưa bằng đĩa ốp có lớp góc quay 90 . giảm rung. 3.2.4. Giảm tiếng ồn cho cưa đĩa bằng tấm chắn - Đường kính đĩa ốp để kẹp lưỡi cưa trên Phổ ồn của các máy cưa đĩa thuộc vùng tần trục được xác định theo công thức: d 0,5 D số cao, do vậy sử dụng các màn chắn cho mục mm . Ở đây d - đường kính đĩa ốp, mm; D - đích này là hiệu quả. Từ quan điểm đơn giản, đường kính đĩa cưa, mm. dễ chế tạo tấm chắn âm thiết kế cho máy SA- 4K được làm từ tôn lá dày 1.5 mm, phía dưới - Vòng đệm giảm rung được chọn là cao su bọc cao su mềm dày 5mm. độ cứng trung bình. Tính toán chiều dày vòng đệm tương tự như đệm cách rung cho động cơ. Kết quả sử dụng tấm chắn âm đã cho phép Kết quả tính chọn chiều dày vòng đệm là 2,5mm. giảm tiếng ồn ở cả các hành trình chạy không và hành trình làm việc đạt được 5.5 dB. Kết quà khảo nghiệm cho thấy giải pháp dùng tấm ốp có lớp đệm giảm rung cho đĩa cưa 3.2.5. Phối hợp các giải pháp giảm tiếng ồn là có hiệu quả cao. Mức giảm ồn của máy ở từ nguồn và bằng tấm chắn âm hành trình chạy không đạt 6.0 dB và hành trình Tổng hợp chung các kết quả của từng giải làm việc giảm đi được tới 4.5dB pháp riêng và tổ hợp các giải pháp giảm tiếng 3.2.3. Giảm tiếng ồn cho các máy bằng hộp ồn cho máy cưa đĩa qua khảo nghiệm thu được cách âm như trong bảng 2 và biểu đồ minh họa ở hình 3. Bảng 2. Tổng hợp các kết quả giảm tiếng ồn cho máy cưa đĩa SA-4K Mức ồn ở hành Mức ồn ở hành Mức giảm ồn, dB Điều kiện thử nghiệm trình chạy không, trình làm việc, Htr.chạy Htr.làm dB dB không việc Máy chưa có giải pháp... 90.5 98.5 - - Máy được cách rung động cơ . 87.0 96.0 2.5 2.5 Đĩa cưa được ốp bằng đêm giảm rung... 81.0 90.5 6.0 4.5 Máy được trang bị tấm chắn âm. 84.0 93.0 5.5 5.5 Máy được áp dụng đồng thời các giải pháp.. 70.5 77.5 20.0 21.0 102 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012 C«ng nghiÖp rõng 120 98.5 Máy chưa có giải 100 96 90.5 90.5 93 pháp... 87 84 81 80 75 77.5 Máy được cách rung 70.5 động cơ . dB 60 Đĩa cưa được ốp bằng đêm giảm rung... 40 Máy được trang bị tấm chắn âm. 20 Máy được áp dụng đồng thời các giải 0 pháp.. Mức ồn ở hành trình chạy không Mức ồn Mức ồn ở hành trình làm việc Hình 2. Biểu đồ các kết quả nghiên cứu giảm tiếng ồn cho máy cưa đĩa Từ các kết quả nhận được cho thấy khi áp cao nhưng hiệu quả là thực tế, rất khả thi với dụng đồng thời các giải pháp đưa ra là rất hiệu điều kiện ở các làng nghề Việt Nam. quả. Theo đó mức ồn ở hành trình máy chạy 3. Hiệu quả nhất giảm tiếng ồn cho các máy không giảm được tới 20dB và trong các hành bào CP6-7 tại cơ sở sản xuất là áp dụng tổng trình gia công giảm được 21dB. Điều này cho hợp các giải pháp cách rung cho động cơ điện, phép cải thiện tốt điều kiện lao động và tiến tới điền đầy các rãnh hở trên trục dao, trang bị hộp đạt mức yêu cầu theo TCVN 5965 : 1995. chắn âm. Theo đó tiếng ồn sẽ giảm đi được 18 IV. KẾT LUẬN dB ở hành trình chạy không và 16,5 dB ở hành 1. Gia công gỗ bằng cơ giới là một trong trình làm việc. những lĩnh vực sản xuất gây tiếng ồn lớn nhất 4. Đối với máy cưa đĩa SA-4K việc áp dụng và cần được quan tâm nghiên cứu để khắc đồng thời các giải pháp cách rung cho động cơ phục dạng ô nhiễm này. Các máy và thiết bị điện, lắp đệm đàn hồi ốp đĩa cưa, trang bị tấm gây ồn nhất trong sản xuất là các máy bào và chắn âm đã cho phép giảm tiếng ồn ở hành cưa đĩa. trình chạy không tới 20dB, ở hành trình làm 2. Các cơ cấu, bộ phận phụ trợ được tính việc tới 21dB. Những kết quả này góp phần toán, thiết kế chế tạo để giảm tiếng ồn sản xuất quan trọng giảm thiểu ô nhiễm tiếng ồn từ cơ cho máy bào, máy cưa đĩa, mặc dù với cấu tạo sở sản xuất tới người lao động trực tiếp và môi bằng vật liệu với khả năng hấp thụ âm không trường xung quanh. TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012 103 C«ng nghiÖp rõng TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. QCVN 26:2010/BTNMT (2010), Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về tiếng ồn, Hà Nội. 2. Đặng Kim Chi, Nguyễn Ngọc Lân, Trần Lệ Minh (2005), Làng nghề Việt Nam và môi trường, Nxb. KH & kỹ thuật, Hà Nội. 3. Hoàng Việt, Hoàng Quốc Tần (2011), Nghiên cứu giảm tiếng ồn trong gia công cơ giới gỗ, Luận văn thạc sỹ , Tr.ĐHLN, Hà Nội. 4. Алексеев С.П.(1979), Борба с вибрациями и шумами в промышленности,Изд.Эколомика, Москва. 5. Гриньков В.П.(1987), Причины возникновения шума при работе дисковых пил, Изд. Де.пром.,Москва. 6. Заборов В. И. (1969), Теория звукоизоляции ограждающих контрукции Изд. Строиздат, Москва. 7. Славин И. И.(1965), Производственный шум и борба с ним, Изд Произдат, Москва. 8. Чиэжевский М.П. Черемных Н.Н. (1985), Снижение щума при механической работке древесины, Изд. “Лесная промышленность”, Москва. REDUCING PRODUCTION NOISE OF WOOD WORKING MACHINERY Hoang Viet SUMMARY This article presents research results of the solutions to reduce production noise of wood working machinery. The study selected two typical devices are are planning machine (code CP6-7) and circular saw (code SA-4K) to analyze the causes of noise and propose possible solutions to reduce noise. The mainly methods which were deploy to research include: reducing noise in its origin; reducing noise by using noise abatement sytem; reducing noise by absorbing (extermination noise). The results show that the most effective solution to reduce noise for plannings machine, circular saws is applied in integrated solutions to against motor vibration, fill the open slot on the knife shaft, press the elastic pad and circular saw blade together, fitt noise abatement box, noise abatement screen. As it reduced noise in return movement up to 20dB, in the working moverment up to 21dB. This allow to improve labor conditions and striving to achieve the required of national industrial noise standards. Keywords: Circular saw machine SA-4K, Noise abatemen, Planning machine CP6-7, Reduce noise, Vibroinsulating pad. Người phản biện: PGS.TS. Phạm Văn Chương 104 TẠP CHÍ KHOA HỌC VÀ CÔNG NGHỆ LÂM NGHIỆP SỐ 1 - 2012
File đính kèm:
- giam_tieng_on_san_xuat_cua_cac_may_gia_cong_go.pdf