Giải pháp nâng cao chất lượng giữa đào tạo thiết kế đồ họa và doanh nghiệp trong tình hình hiện nay

ng đến đại học và cao hơn 
khác nhau, cũng như trình độ giảng viên hiện được áp dụng tích cực ở Việt Nam 
chưa thật thống nhất nên thường tạo cảm hiện nay. 
giác cân nhắc, tính toán, chọn nơi học của 
 Đối với chuyên ngành thiết kế đồ 
các sinh viên ngay từ buổi ban đầu. Chính 
 họa được xem là ngành đặc thù vậy nên 
vì vậy mà hiện nay đứng trước sự đổi mới 
 tránh tình trạng đào tạo ào ạt, hàng loạt làm 
và tiến bộ của những doanh nghiệp kỹ thuật 
 giảm đi tính chất lượng cho việc ứng dụng 
số đòi hỏi cần có những chiến lược, giải 
 vào thực hiện công việc chuyên ngành của 
pháp đồng đều mang tính hệ thống ở tất cả 
 đội ngũ họa sĩ thiết kế. Thời gian chương 
các đơn vị, trường, trung tâm, cơ sở đào tạo 
 trìnhđào tạo còn chưa thật thống nhất giữa 
thiết kế đồ họa đó là:
 các trường/cơ sở đào tạo. Một số trường 
 Cần tham khảo chương trình và đại học vẫn đào tạo ngành thiết kế đồ họa 
phương pháp đào tạo thiết kế đồ họa ở một 5 năm, trong khi có những nơi khác đã 
số nước tiên tiến trên thế giới, đó cũng là rút chương trình xuống còn 4 năm, ví dụ 
mô hình dạy học và học theo xu hướng hội như ở một số trường thuộc hệ thống công 
nhập quốc tế: “Bên cạnh những nhận thức lập hoặc các trung tâm chuyên đào tạo về 
đã thay đổi cho rằng nghệ thuật Design thiết kế. Dù vậy, cũng cần cân nhắc, chia 
có một ý nghĩa quan trọng và có vai trò sẻ, tham khảo để thống nhất chương trình 
mới trong thực tiễn văn hoá, nền kỹ thuật cũng như phương pháp đào tạo tín chỉ nếu 
phát triển mau lẹ của những năm cuối đã nhận thấy phù hợp với chất lượng đào tạo 
làm thay đổi hẳn tính năng của nhiều thiết và phù hợp với nền kinh tế mở cửa, hội 
bị và đồ dùng quen thuộc, yêu cầu ngành nhập hướng tới thị trường toàn cầu. 
Design phải đáp ứng được trên nhiều lĩnh 
 2.2. Giải pháp đổi mới và nâng cao 
vực và nhiều cách thức sử dụng mới mẻ. 
 chất lượng ứng dụng công nghệ thông tin 
Sự phát triển của nền kỹ thuật đã tác động 
 vào giảng dạy và học tập nghiên cứu
mạnh mẽ một cách thường xuyên tới nền 
thẩm mỹ” (1). Như thế, việc cập nhật với Môi trường mang tính chuyên nghiệp 
nền kỹ thuật tiên tiến trên thế giới là yêu về đào tạo mỹ thuật chính là không gian 
cầu cần thiết cho việc cập nhật và ứng hữu ích và phù hợp nhất cho sinh viên theo 
dụng vào chương trình đào tạo các họa sĩ suốt quá trình học tập của mình. Nhưng, 
thiết kế đồ hoạ. Mặt khác, cũng cho thấy môi trường học tập và đào tạo ấy phải đảm 
nội dung chương trình cũng cần được bảo được những tiêu chuẩn cơ bản nhất về 
thẩm định, tham khảo, thậm chí là biên cơ sở vật chất, công cụ thực hành cho từng 
Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 17
sinh viên, đặc biệt là hệ thống máy tính, kết quan tâm. Để sau khi ra trường họ có thể 
nối Internet và thông tin toàn cầu. Áp dụng tham gia vào bất kỳ hoạt động sáng tạo ra 
công nghệ thông tin không chỉ dành cho sản phẩm thiết kế đáp ứng kịp thời cho đời 
họa sĩ thiết kế mà còn phục vụ, đồng hành sống thẩm mỹ cũng như nhu cầu của xã 
cùng sinh viên trong suốt quá trình học tập, hội như: thiết kế đồ họa quảng cáo, thiết 
nghiên cứu, sáng tạo từ thế mạnh của thiết kế thời trang, thiết kế tạo dáng sản phẩm, 
kế đồ hoạ. Điều này cho thấy, các trường, thiết kế nội thất...
trung tâm cần thường xuyên cập nhật, kiểm Kết hợp với tính hữu ích của công 
tra thay đổi mới trang thiết bị phục vụ cho nghệ thông tin giúp cho người học có thêm 
sinh viên thiết kế đồ họa cũng như giảng kỹ năng cập nhật, hội nhập với kinh tế thế 
viên nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy giới, nhằm có tư duy và sự sáng tạo trong 
kiến thức về lý thuyết và thực hành. Đổi quá trình học tập và sáng tác sau khi ra 
mới và nâng cao chất lượng việc ứng dụng trường: “Trong hội nhập kinh tế thế giới, 
công nghệ thông tin vào dạy và học thiết thị trường như một dòng chảy. Sự điều 
kế đồ họa sẽ tạo khoảng cách gần gũi giữa tiết hàng hoá của thị trường là quy luật tự 
người dạy và người học. Tuy nhiên, công nhiên (chỗ nào thiếu hàng; hàng hoá nói 
nghệ thông tin còn giúp cho sinh viên có thừa sẽ đến. Nơi nào hàng hoá đắt, hàng 
năng lực làm việc nhóm và làm việc, nghiên rẻ sẽ vào; nơi nào hàng hoá xấu, sản phẩm 
cứu độc lập từ những gợi ý của người dạy. tốt, đẹp sẽ tràn vào). Cái thiếu sẽ được lấp 
Ví dụ như thông qua những bài mẫu, hình đầy. Cái xấu sẽ tan biến - nhường chỗ cho 
ảnh, kịch bản, hình minh hoạ... giúp cho cái tốt, cái đẹp thế chân!” (2). Điều đó cho 
sinh viên rút ngắn thời gian thao tác trên thấy, sự ứng dụng của công nghệ thông 
máy và chủ động hơn trong thao tác sáng tin càng ngày càng trở nên cần thiết, cạnh 
tác thiết kế. Chính nhờ có công nghệ thông tranh lành mạnh hay ứng dụng kịp thời sẽ 
tin mà sinh viên có điều kiện chọn lựa thời thúc đẩy sự sáng tạo và sản xuất tiến bộ. 
gian, điều kiện học tập cho mình, kể cả đối Đồ họa vi tính được ứng dụng vào thiết kế 
với những môn học lý thuyết. Như vậy mới mẫu, xử lý ảnh, báo chí, dàn trang, công 
đáp ứng được tính đặc thù vừa mang tính nghệ in màu tiên tiến. Theo đó, đổi mới, 
nghệ thuật vừa mang tính kỹ thuật cho một nâng cao ưu điểm của công nghệ thông tin 
họa sĩ thiết kế phải đảm bảo được kiến thức vào giảng dạy và học tập thiết kế đồ họa 
khoa học và công nghệ. rất cần đến đổi mới từ chất lượng đầu vào. 
 Cần đảm bảo lực lượng chuyên môn Bên cạnh đó là việc nên chọn lựa, đề xuất 
giảng dạy cho các bộ môn cũng như kỹ chương trình đào tạo cơ bản đó là: Nên 
năng sử dụng công nghệ thông tin, nên sử dụng đa dạng các phương pháp cũng 
trao đổi hoặc mời/hợp tác với những nhà như công nghệ dạy và học ở các nước tiến 
khoa học, chuyên môn, chuyên gia về lĩnh bộ trên thế giới, kết hợp những thế mạnh 
vực thiết kế, chế tạo, in ấn... có nhiều kinh của từng cơ sở đào tạo cũng như công ty/
nghiệm năng động tới trao đổi, truyền đạt doanh nghiệp. Đó cũng là mục tiêu đào 
kinh nghiệm cho các sinh viên, giảng viên tạo lấy người học làm trung tâm nhưng 
18 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion
phải kết hợp hài hoà với nhu cầu hội nhập có kỹ năng thực hành sáng tác chuyên 
quốc tế và bối cảnh xã hội đất nước. ngành về thiết kế đồ hoạ, khả năng xử lý 
 3. Giải pháp đổi mới têu chí, kết tính ứng dụng của công nghệ thông tin 
 vào sản phẩm. Doanh nghiệp cũng nên 
nối giữa cơ sở đào tạo và doanh nghiệp
 thường xuyên tổ chức những cuộc thi sáng 
 Cũng giống như thiết kế mỹ thuật tác nhiều hơn nữa, tổ chức các buổi nói 
công nghiệp, thiết kế đồ họa dựa trên chuyện trao đổi kinh nghiệm giữa những 
những thành tựu khoa học cụ thể, khái quát chuyên gia về lĩnh vực thiết kế với những 
hoá thành hình thức biểu đạt thẩm mỹ dẫn sinh viên vừa tốt nghiệp, tạo sự gần gũi 
đến quy luật và nguyên lý chung của hoạt và hướng dẫn cho họ làm quen với môi 
động thẩm mỹ trong đời sống xã hội. Thật trường làm việc được tốt hơn. Tạo điều 
vậy, thiết kế đồ họa hình thành, phát triển, kiện để sinh viên mới ra trường có điều 
ứng dụng dựa vào nhu cầu của đời sống kiện tiếp xúc với thị trường, tăng cường 
xã hội đương thời. Việc Hội nhập quốc tế sáng tác bằng những luận giải được đề 
trong quá trình Đổi mới căn bản và toàn xuất từ yêu cầu tiêu chí của doanh nghiệp. 
diện áp dụng cho ngành thiết kế đồ họa đã Bởi vì sản phẩm được ra đời từ nhu cầu 
ghi dấu vai trò của các doanh nghiệp, công cuộc sống xã hội, nó bị quy chiếu bởi thiết 
ty nơi thu nhận các sinh viên thiết kế đồ họa kế - sản xuất - tiêu dùng, vậy nên qua việc 
sau khi ra trường. Như thế, sản phẩm thiết làm quen với môi trường nhà thiết kế sẽ 
kế đồ họa được các doanh nghiệp tuyển làm quen và hiểu rằng bản thân họ cũng có 
chọn, cũng như việc đón nhận các họa sĩ khả năng sáng tác/thiết kế với sự vận dụng 
thiết kế: “Như người bạn đường của công của tay nghề và sự thông minh của công 
nghiệp, giúp tạo cho sản phẩm một vẻ đẹp nghệ thông tin. 
giống như một tác phẩm nghệ thuật được 
 Các doanh nghiệp, công ty cần bổ 
cảm nhận khi nhìn, khi sử dụng. Design 
 sung cho những nhà thiết kế trẻ sau khi ra 
cải thiện cấu trúc hình dáng một sản phẩm 
 trường những kỹ năng cứng và mềm, trong 
để có được sự hoà hợp bên trong với vẻ 
 đó có vốn ngoại ngữ, mặc dù trong quá 
ngoài” (3). Với tiêu chí đi tìm vẻ đẹp cho 
 trình học tập nghiên cứu tại cơ sở đào tạo 
sản phẩm nên các doanh nghiệp cũng khai 
 các sinh viên cũng đã được học ngoại ngữ. 
thác thị trường cùng với việc tuyển chọn 
 Bởi vì ngoại ngữ chính là chiếc chìa khoá 
những họa sĩ thiết kế phù hợp. Mặc dù vậy, 
 quan trọng trong quá trình tiếp cận với mọi 
các doanh nghiệp cũng cần đưa ra một số 
 nền tảng tri thức và phương thức hiện đại 
tiêu chí như những giải pháp sử dụng người 
 trên thế giới. Khi nền kinh tế càng phát triển 
lao động có khả năng làm ra các sản phẩm 
 thì vai trò của ngoại ngữ trở nên cần thiết, 
có chất lượng thẩm mỹ. 
 sự cần thiết này song hành cùng những nhu 
 Những nhà thiết kế được chọn lựa cầu về thiết kế mỹ thuật ứng dụng. Trong 
vào doanh nghiệp là người đã hoàn thành khi một số nước trên thế giới như: Anh, 
chương trình đào tạo cơ bản về thiết kế, Pháp, Mỹ, Đức, Hàn Quốc, Nhật Bản... đã 
có trình độ chuyên môn vững: Trong đó áp dụng thành công những phương pháp 
Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion 19
này thì ở Việt Nam còn áp dụng theo tiêu cách kịp thời, nhanh nhẹn, giảm được khá 
chí Tự phát. Nghĩa là cơ sở đào tạo và nhiều thời gian cũng như công sức, đồng 
doanh nghiệp chưa thật thống nhất đồng thời đem lại sự tiện lợi, thẩm mỹ và hiệu 
đều ở tất cả các kỹ năng cũng như chương quả sử dụng cao. Tuy nhiên, bên cạnh 
trình đào tạo. Ví như ở trường học sẽ quan những ưu điểm được xem như là mặt mạnh 
tâm nhiều đến vấn đề lý thuyết cùng nhiều của công nghệ hiện đại thì thực tế cũng 
môn học phụ trợ, còn tại các cơ sở dân lập có những hạn chế đang tồn tại hàng ngày 
hoặc trung tâm nhỏ lại quan tâm đến thực trong quá trình học tập cũng như sự đam 
hành. Vì vậy nhà trường và doanh nghiệp mê từ những nhà thiết kế, gây ảnh hưởng 
cần tăng cường tổ chức thực hiện cân bằng không nhỏ đến tiến độ và chất lượng học 
giữa khoa học và thực hành mang tính kiện tập, sáng tác. Vì vậy cần khắc phục những 
toàn từ hệ thống giáo dục. Nhằm tránh tình hạn chế sau từ công nghệ thông tin:
trạng sinh viên khi ra trường còn thiếu hụt Cần tăng cường những ví dụ minh 
nhiều kỹ năng cũng như năng lực của một hoạ, kỹ thuật các kinh nghiệm thiết kế có 
nhà thiết kế, hoặc chưa đồng đều giữa các áp dụng lý thuyết vào thực hành một cách 
cơ sở đào tạo. Điều này đồng nghĩa với việc cuốn hút nhất. Nhằm mục đích giúp người 
các cơ sở đào tạo luôn đầu tư nâng cao trình học tập trung nghe, nhìn và thích thú vào 
độ cho đội ngũ giảng viên cập nhật được nội dung bài giảng hơn. Bởi vì những môn 
nhiều kỹ năng, trình độ hiện đại chất lượng học lý thuyết thường cung cấp lượng kiến 
tốt nhất. Có thể khắc phục bằng nhiều thức cơ bản cho người học, góp phần gia 
phương pháp khác nhau, nhưng trong đó là tăng khả năng hùng biện, luận giải, hiểu biết 
sự kết hợp với nhiều ngành, hiệp hội để kịp cho người học cũng như có kinh nghiệm 
thời nắm bắt được những thay đổi và phát thuyết trình, giải đáp những sáng tác/sản 
triển cũng như nhu cầu thẩm mỹ của xã hội. phẩm thiết kế của mình sau khi ra trường. 
Nếu khắc phục được những giải pháp trên 
 Cần tránh tình trạng những giờ học 
sẽ giúp các doanh nghiệp nhận ra tầm quan 
 thực hành trên máy lại sa đà vào việc chơi 
trọng của tiêu chí sáng tác thiết kế đồ hoạ, 
 game, facebook, thụ động chờ giảng viên 
kết hợp hài hoà với cơ sở đào tạo (nơi cung 
 đến tận nơi nhận xét. Thực trạng này xuất 
cấp đầu ra cho nhân lực thiết kế). 
 hiện ở khá nhiều cơ sở đào tạo, thậm chí 
 4. Giải pháp khắc phục những cả giảng viên khi lên lớp cũng sa vào tình 
hạn chế của công nghệ trạng lợi dụng công nghệ thông tin để dùng 
 Với sự phát triển mạnh mẽ của thời game, facebook hoặc xem fi lm. Chính từ 
kỳ số hoá, công nghệ thông tin như hiện quan niệm thày và trò không cần gặp nhau 
nay, việc áp dụng những ưu việt của máy mà vẫn cập nhật được những thông tin qua 
tính vào học tập và sáng tác thiết kế cho hệ thống mạng nên đã để lại hệ quả còn 
thấy đã hỗ trợ tích cực cho người học, nhiều lỗ hổng, sinh viên không nắm được 
người thiết kế. Nhờ có công nghệ thông kỹ năng, kiến thức từ người dạy. Vì vậy 
tin, internet để có thể kết nối toàn cầu một cần biết sử dụng công nghệ thông tin như 
20 Nghiên cứu trao đổi ● Research-Exchange of opinion
một lợi thế cho bài giảng và gợi ý thực trình dạy học, thực hành đến giải pháp kết 
hành tốt và hữu hiệu nhất. nối phù hợp giữa nhà trường và doanh 
 Cần ngăn chặn quan điểm và hành nghiệp cần được thay đổi theo hướng hiện 
động sao chép/coppy những sản phẩm đại, ứng dụng và tương tác với đời sống 
có sẵn trên hệ thống mạng vào bài tập, xã hội, đời sống thẩm mỹ. Từ những giải 
đồ án của mình. Tình trạng này xuất hiện pháp này cho thấy ít nhiều sẽ tạo điều kiện 
hầu khắp trong các cơ sở đào tạo tạo ra cho người học sự chủ động về tiếp nhận 
sự gian lận, gây ảnh hướng xấu đến chất thông tin trong phạm vi đào tạo. Cũng nhờ 
lượng giảng dạy và hình ảnh sinh viên. có sự tiện ích của công nghệ thông tin mà 
Thực trạng này cũng còn thấy cả trên một rút ngắn được khoảng cách giữa học và 
số thiết kế ảnh hưởng đến bản quyền tác hành, ứng dụng lý thuyết vào thực hành 
giả cũng như bản quyền của nhãn hàng. một cách hiệu quả, linh hoạt hơn. Giải 
Điều dễ hiểu là khi mà các kênh thông tin pháp cũng giúp cho sinh viên và nhà thiết 
cứ tràn ngập, phổ biến và cực dễ tiếp cận kế có khả năng tư duy và làm việc độc lập, 
là điều kiện để những sinh viên hoặc nhà chứng minh khả năng chuyển tải kiến thức 
thiết kế dễ dàng copy, nhái mẫu nhanh từ người dạy đến người học bằng kết quả 
chóng biến thành của riêng mình. Vì vậy, đa dạng nhất. Từ đó giúp cho sinh viên 
từ mô hình đào tạo giảng viên cần nhận cũng như nhà thiết kế hăng say yêu thích, 
xét thái độ làm việc của sinh viên cũng tạo sự đa dạng, phong phú trong mạng lưới 
như công ty cũng cử ra những giám sát ngành trong xu hướng hội nhập quốc tế.
để ghi nhận những sinh viên, nhà thiết kế 
 Tài liệu tham khảo:
thực sự có tư duy logic, đề cao danh dự, 
 1. Lê Huy Văn - Trần Văn Bình (2003), Lịch 
đạo đức nghề nghiệp. Như thế sẽ khích lệ 
 sử Design, Nxb Xây dựng, Hà Nội, tr. 160.
được sự hứng thú, hăng say cho việc học 
tập và làm việc bằng giá trị thực của quá 2. Phùng Văn Thành (2002), Design công 
 nghiệp Việt Nam trong cơ chế thị trường, 
trình lao động.
 Tham luận Hội thảo Mỹ thuật ứng dụng toàn 
 5. Kết luận quốc lần 2.
 Đối với ngành thiết kế đồ họa bên 3. Nguyễn Ngọc Dũng (2002), Design vì cuộc 
cạnh những năng lực, kiến thức về mỹ sống, Tham luận Hội thảo Mỹ thuật ứng dụng 
thuật thì máy móc và các công cụ hiện đại toàn quốc lần 2.
góp phần hỗ trợ đắc lực cho sinh viên thiết Địa chỉ tác giả: Trường Đại học Mỹ thuật 
kế cũng như các nhà thiết kế. Từ những Việt Nam
giải pháp đổi mới về phương pháp, chương Email: tranbien1974@gmail.com