Đề xuất một số giải pháp sáng tạo nội dung truyền thông độc đáo trên báo chí

el&Leisure,TheNewYork Times,
Guardian, Washington Post, CNN) và các nhà nghiên
cứu trong nước (đến từ các đề tài, công trình nghiên
cứu của các sinh viên, giảng viên Đại học (ĐH),
nghiên cứu sinh từ những đề tài mang tính thực tiễn
cuộc sống....).
Triển khai thông tin dưới mọi góc độ:
Báo chí đừng bao giờ gửi một bản tin chung chung
đến cho độc giả. Bài báo chỉ tạo được sự độc đáo
khi phóng viên cảm nhận được tính đương thời của
câu chuyện, và triển khai với nhiều góc độ khác nhau,
hướng đến nhiều đối tượng độc giả, khán giả khác
nhau.
Chẳng hạn: các nhà làm phim tài liệu được mời theo
chân hai giáo viên người Úc trong quá trình họ trải
nghiệm, làm việc tại Anh: chương trình nêu bật điểm
khác biệt giữa công việc dạy học ởÚc và ởAnh, những
vấn đề kỷ luật của các trường học Anh, mức độ quan
liêu cao hơn ở Anh, cùng những khó khăn người Úc
gặp phải khi hòa nhập vào cuộc sống tại một xứ sở
mới.
Bộ phim tài liệu kiểu “quay lén” này đã thành công
rực rỡ: nó vừa có khía cạnh nhân bản, người ta bị
đặt vào tình huống khó khăn, thử thách), có lợi ích cá
nhân cho khán giả (xem những gì đang thực sự xảy ra
tại các trường học, có thể phân biệt được với những
nơi khác), vừa chứa đựng những yếu tố hài hước lẫn
bi kịch khi những giáo viên người Úc đạt được thành
tựu và gặp phải tai họa. Công ty truyền hình còn được
lợi thêm khi bán được bản quyền phát sóng tại Úc5.
Theo dõi tin tức người nổi tiếng:
978
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 5(2):976-982
Những thông tin mới nhất từ người nổi tiếng sẽ kích
thích nhu cầu tìm hiểu thông tin của giới trẻ yêu thích
và là fan hâmmộ của những nghệ sỹ trong giới show-
biz, những chuyên gia trong các lĩnh vực.
Tìm kiếm những câu chuyện đời thực mang lại giá
trị sống
Những câu chuyện đời thực, gắn liền với cuộc sống
của nhiều tầng lớp công chúng, chiếmđa số lượng độc
giả của tòa soạn, chính làmột trongnhững ý tưởng tạo
nên chất lượng nội dung của tờ báo.
Chẳng hạn: CEO Truyền thông Khang Vũ Thành
Vinh đã vượt qua khúc cua sinh tử để viết quyển
sách ”Sự sống giá bao nhiêu?” chia sẻ về đam mê làm
truyền thông của mình, gửi gắm những bạn trẻ muốn
theo nghề những lời khuyên giá trị, bổ ích cho đời.
Ông đã chạm đến cái chết để nhận ra vẻ đẹp lộng lẫy
của sự sống6. Hoặc những trường hợp “Lá rách đùm
lá nát”, bản thân cũng gặp không ít khó khăn nhưng
vẫn muốn chia sẻ phần nhỏ tài sản cho những hoàn
cảnh khó khăn hơn: đó là trường hợp có 5 cụ già neo
đơn ở Trung tâm Bảo trợ xã hội Cà Mau đã gom tiền
tiết kiệm ủng hộ phòng, chống dịch bệnh Covid-19 và
thiệt hại do hạn mặn gây ra ở Cà Mau7.
Đối với người làm báo, việc thể hiện thông tin chính
xác, trung thực, kịp thời, đạt chất lượng về mặt nội
dung nên được đặt lên hàng đầu, trước khi nghĩ đến
hình thức thể hiện hấp dẫn.
Lựa chọn dịp lễ tết :
Thường xuyên nghiên cứu, tìmhiểu các phong tục đặc
biệt của 54 dân tộc anh em ở VN và các quốc gia trên
thế giới trong các ngày Lễ Tết, ngày Lễ Hội đặc biệt
của các địa phương. Đây là những đề tài mang tính
thời sự, và có sự lặp lại hằng năm. Do đó, phóng viên
nên quan sát, trải nghiệm và phỏng vấn sâu một số
người dân địa phương để biết thêm nhiều thông tin
thú vị, mới lạ và nguồn gốc xuất hiện các ngày Lễ, Tết
ở các khu vực họ sinh sống.
Chú ý đối tượng đặc biệt:
Trẻ em, người cao tuổi, khuyết tật có tài năng đặc
biệt như Nick Vujicic- người Úc, không có cả hai chi
trên và dưới, chỉ có 2 chân nhỏ, và một trong đó có 2
ngón chân, nhưng anh lại có nghị lực sốngphi thường.
Những đối tượng này thường được XH quan tâm với
nhiều cung bậc tình cảm khác nhau, tùy theo độ tuổi
của độc giả. Đặc biệt là trẻ em, những vấn đề của trẻ
em sẽ thu hút phụ huynh quan tâm rất nhiều: từ việc
học, sức khỏe đến những hành vi, thói quen theo độ
tuổi. Những bài báo có nội dung chất lượng không
những cung cấp thông tin mà còn là lời cảnh báo cho
phụ huynh giúp con mình phòng ngừa được những
vấn đề nguy hiểm có thể xảy ra, giúp phụ huynh dành
nhiều thời gian cho con mình hơn. Ngoài ra, một số
bài báo có thể đưa các tin về tấm gương tốt của trẻ
em để những bạn nhỏ cùng trang lứa và phụ huynh
dễ nắm bắt (chẳng hạn như tin trẻ em gom tiền tiết
kiệm mua khẩu trang phát miễn phí cho người dân
trên đường phố trong mùa dịch Covid-19)
Săn tin về thảm hoạ, thiên tai :
Không những cập nhật tin tức thời sự về diễn biến của
dịch bệnh, thảm họa, thiên tai, về số người thương
vong mà các tòa soạn nên ghi nhận thêm những câu
chuyện xoay quanh, bên lề tạo cảm xúc cho độc giả.
Chẳng hạn, trong đợt bão lũ diễn biến ở miền Trung
vào tháng 10/2020, có một sản phụ ở huyện Phong
Điền (Thừa Thiên Huế) bị lũ cuốn trôi khi đang trên
đường đi sinh, khiến nhiều công chúng quan tâm sau
khi nhìn cảnh khóc thương xót xa của người chồng8:
Tin độc lạ, khác thường:
Các báo điện tử hiện nay đang có xu hướng dựa trên
top 10 xuất hiện khắp nơi: Top 10 gameshow truyền
hình hot nhất năm, 10 người phụ nữ ănmặc đẹp nhất,
top 10 doanh nghiệp có lợi nhuận lớn nhất... Các
tòa soạn nên cân nhắc về khả năng lập danh sách trái
ngược nhau, chẳng hạn tốt nhất và tồi nhất5. Những
đề tài này thường được tổng kết vào cuối năm hoặc
trong các cuộc thi, buổi lễ quan trọng.
Các tòa soạn nên nhắc nhở phóng viên thường trú
ở các địa phương thường xuyên theo dõi, quan sát
những hiện tượng độc, lạ của địa phương mình, có
thể là những phong tục, tập quán trong đời sống sinh
hoạt hằng ngày; những bệnh “lạ” xuất hiện....
Dùng công cụ tìm kiếm chọn từ khoá độc giả quan
tâm:
Có nhiều công ty phân tích Internet nhằm xác định
xem những từ khóa nào được sử dụng nhiều nhất
khi tìm kiếm sản phẩm hay tin bài cụ thể. Word-
tracker.com là một ví dụ điển hình 5. Các tòa soạn
hãy đảm bảo rằng từ khóa mình chọn lọc trong các
tin, bài thu hút nhiều độc giả quan tâm.
Ngoài ra, các tòa soạn có thể lấy ý kiến chuyên gia
nhận định tương lai xa ở một số lĩnh vực về kinh tế,
tài chính- ngân hàng, bất động sản... Và lập kế hoạch
nội dung hằng năm, chẳng hạn như tạp chí Forbes, về
các sự kiện, chủ đề của các bài báo theo các số phát
hành hằng tháng. Tuy nhiên, các tòa soạn không nên
chỉ họp bàn, thảo luận trong nội bộ mà nên khảo sát
thêm ý kiến của chuyên gia và bạn đọc.
Đa dạng hóa nội dung truyền thông và triển khai dưới
nhiều góc độ với tư duy sáng tạo sẽ giúp nhà báo có
được những câu chuyện, những bài phóng sự gợi nhớ
qua nhiều thế hệ (chẳng hạn như: cô bé bán khoai
lang đậu 3 trường ĐH..., phát hiện những sai phạm
trong nghiên cứu khoa học...) và củng cố niềm tin
yêu trong lòng bạn đọc.
979
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 5(2):976-982
“Bắt tay” với mạng xã hội thể hiện nội du g
thông tin phong phú
Hiện nay, đa số độc giả thích tin tức đa dạng, phong
phú, nhanh chóng trên các trangmạng xã hội (MXH).
MXH ngày càng phổ biến, là một kênh thông tin thu
hút lượng độc giả rất lớn. Tuy nhiên, chính sự bùng
nổ quá nhanh của MXH đã tạo ra nhiều vấn đề bất
cập như tin giả làm ảnh hưởng đến uy tín của nhân
vật được đề cập, đến nhiều vần đề gây rối loạn, mất an
ninh XH.Theo đó, các cơ quan báo chí cần tận dụng,
khai thác MXH nhưng cần chọn lọc và kiểm chứng
thông tin. Chất lượng thông tin trên báo chí chính là
yếu tố quan trọng hàng đầu khẳng định uy tín của cơ
quan báo chí, là công cụ kiểm chứng đắc lực đối với
thông tin từ MXH9.
Trong những điều kiện thông thường, khi các tòa soạn
báo hoặc cơ quan báo chí sản xuất nội dung tin bài, họ
vẫn cần nhờ tới Facebook để “share link”. Mặt khác,
một số nhómngười đọc cũng không phải vì Facebook
mà không mua báo in, không xem truyền hình chính
thống; dù họ có điện thoại thông minh, có máy tính,
v.v để cập nhật thông tin khi cần. Một ví dụ khác,
các doanh nghiệp hiện nay thường chi khoảng 70%
cho quảng cáo trên MXH và chi 30% cho quảng cáo
trên báo chí chính thống. Lý do đơn giản là độ phủ
sóng của MXH rộng hơn, chứ không phải thông tin
trên MXH quan trọng hơn hay đáng tin hơn thông
tin báo chí. Do vậy, trong điều kiện như thế, ta thấy
rất rõ báo chí và MXH vừa là đối thủ mà lại không
thể là đối thủ. Nếu chúng ta có một cơ chế quản lý
báo chí – truyền thông tốt thì cả đôi bên sẽ song song
có lợi, và cùng phát triển. Chúng ta có thể hình dung
như sau, các MXH vẫn cần báo chí chính thống để
thẩm định thông tin, vì khi các tờ báo có uy tín lên
tiếng thì công chúng sẽ tin tưởng. Mặt còn lại, các tờ
báo tốt, có lượng độc giả lớn, nên được Facebook và
cácMXHkhác hỗ trợ bằng các thuật toán thôngminh
của Facebook để tiếp cận được nhiều độc giả hơn nữa.
Như vậy, trong một hình dung như thế, báo chí chính
thống và mạng xã hội sẽ dựa vào nhau và phát triển
một cách mạnh mẽ mặc cho công chúng có thay đổi
thị hiếu hay thói quen tiếp cận tin tức như thế nào đi
nữa3.
Chọn thời điểm đăng
Thời điểm công bố tác phẩm cũng là vấn đề cần tính
toán để làm gia tăng năng lực và hiệu quả tác động của
tác phẩm báo chí. Chẳng hạn, nếu là thông tin tuyển
sinh, chọn thời gian và thời điểm sinh viên cần tra
cứu, tìm hiểu thông tin, thường là trước khi thi. Sau
khi thi sẽ là những chủ đề liên quan đến chỉ tiêu, điểm
sàn, điểm chuẩn và nhận định của các trường về chất
lượng thí sinh. Trong mùa tựu trường tháng 9, tháng
10/2020 đã rộ lên một tin rất nóng về những “hạt sạn”
trong bộ Sách giáo khoa Tiếng Việt 1 mang tên “Cánh
Diều”. Đây là thời điểm phụ huynh rất quan tâm đến
việc học của con mình và giáo viên tập trung chuyên
môn thời điểm đầu năm học. Do đó, những tin, bài
nhận được sự quan tâm của hầu hết công chúng. Nếu
là thông tin tuyển dụng, các tòa soạn nên tìm hiểu
thời điểm người lao động cần việc nhất, chẳng hạn
thời điểm sau Tết hoặc sau đại dịch Covid -19.
Với những sự kiện nổi bật, thời điểm công bố có lợi
nhất là lúc tâm lý, tâm trạng công chúng và dư luận
XH đang căng lên như dây đàn, chờ đợi câu trả lời,
giải thích và giải đáp từ báo chí10. Do vậy, thời điểm
công bố tác phẩm cần có sự cân nhắc cho hợp lý và
phù hợp với niềm mong chờ của độc giả.
KẾT LUẬN
Trên đây là một số giải pháp sáng tạo nội dung truyền
thông độc đáo trên báo chí qua sự nghiên cứu tổng
hợp của tác giả từ những kinh nghiệm thực tiễn. Để
đạt được chất lượng về nội dung, báo chí cần tận dụng
tối đa nguồn nhân lực và đào tạo đội ngũ phóng viên,
biên tập viên, kỹ thuật viên tiếp cận các công cụMXH
hiệu quả, cần thẩm định nguồn thông tin để đạt hiệu
quả truyền thông cho kênh báo, quan trọng nhất là
đáp ứng nhu cầu ngày càng khó tính và yêu cầu công
nghệ cao của độc giả trong thời đại số 4.0.
DANHMỤC TỪ VIẾT TẮT
VN: Việt Nam
XH: Xã hội
MXH: Mạng xã hội
ĐH: Đại học
TUYÊN BỐ XUNGĐỘT LỢI ÍCH
Bài viết này không có xung đột lợi ích.
TUYÊN BỐ ĐÓNGGÓP CỦA TÁC GIẢ
Toàn bộ nội dung bài báo là do tác giả thực hiện. Tác
giả mong muốn nội dung bài báo sẽ đóng góp một
phần nhỏ giúp báo chí giữ được niềm tin và sự gắn
kết tốt với độc giả; từ đó, đáp ứng được nhu cầu ngày
càng đa dạng của họ trong thời đại cách mạng công
nghiệp 4.0.
TÀI LIỆU THAMKHẢO
1. Minh LQ. Đa dạng hóa nguồn thu của báo chí, Báo Nhân
Dân online, truy cập ngày 21/06/2020;Available from:
https://nhandan.com.vn/goc-nhin/da-dang-hoa-nguon-thu-
cua-bao-chi-475222/.
2. BằngM. HồChíMinh Toàn tập. Chính trị quốc gia. 1989;p. 415.
3. Bằng M. Xu hướng mới trong thói quen tiếp cận thông
tin báo chí của giới trẻ TP.HCM 2019. 2019;Available from:
4b2f-b5a3-cbd8cd810345.
980
Tạp chí Phát triển Khoa học và Công nghệ – Khoa học Xã hội và Nhân văn, 5(2):976-982
4. Người Việt Nam dành gần 7 tiếng mỗi ngày để sử dụng Inter-
net, Báo Đà Nẵng online, truy cập ngày 26/10/2020;Available
from: https://www.baodanang.vn/infographics/202002/nguoi-
viet-nam-danh-gan-7-tieng-moi-ngay-de-su-dung-internet-
3271961/.
5. Blythe J, AnhMT, Dương H. 100 ý tưởng PR tuyệt hay, NXB Trẻ,
TP.HCM. 2013;p. 225–226.
6. Nguyễn Văn Vinh, Sự sống giá bao nhiêu? Nhà Xuất Bản Văn
Hóa Văn Nghệ. 2018;.
7. Hải H, Duy N. 5 cụ già neo đơn gom tiền tiết kiệm ủng hộ
phòng chống dịch Covid-19, truy cập ngày 07-04-2020. Báo
Dân Trí online;Available from: https://dantri.com.vn/xa-hoi/5-
cu-gia-neo-don-gom-tien-tiet-kiem-ung-ho-phong-chong-
dich-covid-19-20200406131217742.htm.
8. BBC Việt Nam. Một sản phụ bị lũ cuốn trôi khi đang
trên đường đi sinh, truy cập ngày 12/10/2020;Available
from: https://bbcvietnamnet.com/mot-san-phu-bi-lu-cuon-
troi-khi-dang-tren-duong-di-sinh/.
9. HiềnT. Báo chí ”kết nối”mạngxãhội- địnhhướngdư luận, truy
cập ngày 21/6/2019. Báo Vĩnh Long online;Available from:
noi-mang-xa-hoi-dinh-huong-du-luan-2951672/index.htm.
10. DữngNV. Nhàbáovànăng lực lựa chọn.... Tạp chí Lý luậnchính
trị và Truyền thông, Hà Nội. 2019;6:28.
981
Science & Technology Development Journal – Social Sciences & Humanities, 5(2):976-982
Open Access Full Text Article Review
American Polytechnic College, Ho Chi
Minh City, Vietnam
Correspondence
Huynh Cam Thuy, American Polytechnic
College, Ho Chi Minh City, Vietnam
Email: camthuy2912@gmail.com
History
 Received: 6/11/2020 
 Accepted: 20/04/2021 
 Published: 09/5/2021
DOI : 10.32508/stdjssh.v5i2.592 
Copyright
© VNU-HCM Press. This is an open-
access article distributed under the
terms of the Creative Commons
Attribution 4.0 International license.
Some proposals of creativemeasures for the production of
original print media content
Huynh Cam Thuy*
Use your smartphone to scan this
QR code and download this article
ABSTRACT
The declining trend in print advertising revenue over the past decade has become more serious
since Covid-19 pandemic in 2020. The quick spreading of Corona virus over the world has resulted
in further decrease in this area's revenue by 30% to 50%. How can the so-called ``fourth power'' be
able to recover after the epidemic crisis? How can press & news media maintain operations and
sustainably develop in order to serve the public and the society, especially in the context of rapid
explosion of social networks and multi-interaction channels which challenge mainstream journal-
ism? Being facedwith this situation, the article proposes a number of creative solutions for the pro-
duction of innovativemedia content including surveying, doing research on readers' preferences to
identify "golden'' readers segment; filtering and selecting unique, attractive and attention-catching
content; taking advantage of "social networks" to deliver rich-information content to reach readers
instantly, to choose the right form and the right time to publish information. The author hopes
that this article can contribute a small part to press and news media to preserve trust from and
connection with readers; thereby, meeting their increasingly diverse needs in the current Industrial
Revolution 4.0.
Key words: innovative solutions, media content, the press
Cite this article : Thuy H C. Some proposals of creative measures for the production of original print 
media content. Sci. Tech. Dev. J. - Soc. Sci. Hum.; 5(2):976-982.
982