Công tác đấu tranh phòng chống hàng giả tại Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên
TÓM TẮT
Hàng giả là những sản phẩm, hàng hoá được sản xuất ra trái pháp luật có hình dáng giống như
những sản phẩm, hàng hoá được Nhà nước cho phép sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ trên thị
trường; hoặc những sản phẩm, hàng hoá không có giá trị sử dụng đúng với nguồn gốc, bản chất tự
nhiên, tên gọi và công dụng của nó. Những năm gần đây, tình trạng vận chuyển, buôn bán hàng
cấm, hàng nhập lậu trên các tuyến quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh và tại thị trường cố định vẫn diễn
biến phức tạp, hoạt động có tổ chức và ngày càng tinh vi. Ngoài ra, các hành vi gian lận về hoá
đơn, chứng từ, gian lận về thuế, về đo lường, nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng hàng hoá có chiều
hướng tăng tập trung vào các sản phẩm xăng dầu, khí dầu mỏ hoá lỏng và hàng hoá đóng gói sẵn.
Bài báo đánh giá công tác đấu tranh phòng chống hàng nhái, hàng giả tại Chi cục Quản lý thị
trường (QLTT) tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất một số giải pháp đấu tranh tệ nạn này.
Trang 1
Trang 2
Trang 3
Trang 4
Trang 5
Tóm tắt nội dung tài liệu: Công tác đấu tranh phòng chống hàng giả tại Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên
, Ngô Thị Nhung Trường Đại học Kinh tế & Quản trị kinh doanh – ĐH Thái Nguyên TÓM TẮT Hàng giả là những sản phẩm, hàng hoá được sản xuất ra trái pháp luật có hình dáng giống như những sản phẩm, hàng hoá được Nhà nước cho phép sản xuất, nhập khẩu và tiêu thụ trên thị trường; hoặc những sản phẩm, hàng hoá không có giá trị sử dụng đúng với nguồn gốc, bản chất tự nhiên, tên gọi và công dụng của nó. Những năm gần đây, tình trạng vận chuyển, buôn bán hàng cấm, hàng nhập lậu trên các tuyến quốc lộ đi qua địa bàn tỉnh và tại thị trường cố định vẫn diễn biến phức tạp, hoạt động có tổ chức và ngày càng tinh vi. Ngoài ra, các hành vi gian lận về hoá đơn, chứng từ, gian lận về thuế, về đo lường, nguồn gốc, xuất xứ và chất lượng hàng hoá có chiều hướng tăng tập trung vào các sản phẩm xăng dầu, khí dầu mỏ hoá lỏng và hàng hoá đóng gói sẵn. Bài báo đánh giá công tác đấu tranh phòng chống hàng nhái, hàng giả tại Chi cục Quản lý thị trường (QLTT) tỉnh Thái Nguyên, từ đó đề xuất một số giải pháp đấu tranh tệ nạn này. Từ khóa: Hàng giả, hàng hóa, QLTT Thái Nguyên ĐẶT VẤN ĐỀ* Ngày nay, trong xu thế hội nhập kinh tế quốc tế và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã và đang tạo ra nhiều thời cơ, thuận lợi cho quá trình phát triển kinh tế - xã hội cũng như thúc đẩy mạnh mẽ quá trình sản xuất hàng hóa ở mỗi quốc gia. Tuy nhiên, bên cạnh những thuận lợi thì trong quá trình phát triển mỗi quốc gia cũng phải đương đầu với không ít khó khăn, thách thức trong đó có vấn nạn hàng giả. Ở Việt Nam trong những năm gần đây, lợi dụng chính sách mở cửa hội nhập về kinh tế và sự bất cập trong cơ chế, chính sách pháp luật, các hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, hàng xâm phạm về sở hữu trí tuệ đang có chiều hướng gia tăng và ngày càng diễn biến phức tạp, tinh vi khó kiểm soát. Trong những năm qua, cùng với quá trình phát triển kinh tế, tình hình sản xuất, buôn bán hàng giả trên địa bàn tỉnh Thái Nguyên có xu hướng gia tăng và diễn biến ngày càng phức tạp. Hàng giả xuất hiện tại địa bàn Thái nguyên chủ yếu là được sản xuất ở địa bàn khác và sản xuất từ nước ngoài đưa vào kinh doanh trên thị trường. Trước tình hình đó, thực hiện sự chỉ đạo của Chính phủ, các Bộ * Tel: 0915969009; Email: duonghuongqtkd@gmail.com ngành Trung ương, chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh Thái Nguyên lực lượng Quản lý thị trường đã thường xuyên duy trì và đẩy mạnh công tác kiểm tra, kiểm soát, đấu tranh chống các hành vi sản xuất, buôn bán hàng giả góp phần tích cực vào việc lành mạnh thị trường, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh. THỰC TRẠNG CÔNG TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ TẠI CHI CỤC QLTT TỈNH THÁI NGUYÊN Công tác tuyên truyền Công tác tuyên truyền về hàng giả đã được lực lượng QLTT triển khai với nội dung, hình thức cụ thể như sau: - Tuyên truyền gián tiếp thông qua các phương tiện thông tin đại chúng như: Đài phát thanh, đài truyền hình, cơ quan báo các cấp thông qua việc xây dựng các chuyên đề, phóng sự, đưa các tin bài với các nội dung tuyên truyền như các văn bản pháp luật của nhà nước liên quan đến hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả, kết quả công tác kiểm tra xử lý về hàng giả, hướng dẫn cách nhận biết hàng thật-hàng giả và những tác hại của hàng giả đối với xã hội. - Tuyên truyền trực tiếp: 32Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Hà Thị Thanh Hoa và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 105(05): 27 - 31 28 + Tổ chức gian hàng giới thiệu một số loại hàng thật - hàng giả, cách nhận biết khi tiêu dùng, các quy định của pháp luật và kết quả kiểm tra, xử lý về hàng giả tại các Hội chợ thương mại. Công tác đào tạo, bồi dưỡng về nghiệp vụ chống hàng giả Chi cục QLTT tỉnh Thái Nguyên đã có sự quan tâm đào tạo, bồi dưỡng nâng cao chuyên môn, nghiệp vụ chống hàng giả cho cán bộ, công chức. Tuy nhiên, số lượng các đợt tổ chức còn ít chưa thực sự đáp ứng được yêu cầu thực tiễn. Hơn nữa, sau các đợt đào tạo bồi dưỡng trên hầu hết không có sự đánh giá chất lượng sau quá trình đào tạo nên không nắm được kết quả cũng như tác dụng của công tác đào tạo, bồi dưỡng đối với đối tượng được đào tạo. Công tác kiểm tra, kiểm soát chống hàng giả Qua kết quả thực hiện có thể thấy rằng 100% các Đội QLTT đều hoàn thành hoặc vượt các chỉ tiêu Chi cục giao. Năm 2009 vượt 19,3%, năm 2010 vượt 11,1% và năm 2011 vượt 12,5%. Điều này đã khẳng định việc phân bổ chỉ tiêu kế hoạch cho các đơn vị và đưa vào tiêu chí chấm điểm thi đua đã có tác động tích cực vào việc thúc đẩy công tác kiểm tra, xử lý về hang giả. Bên cạnh đó, ta thấy số vụ giao chỉ tiêu kế hoạch giữa các đơn vị còn lại có sự chênh lệnh không nhiều; song nếu xét về điều kiện phát triển thương mại và tình hình nhân sự tại các đơn vị này thì việc phân bổ chỉ tiêu xử lý về hàng giả vẫn còn có những điểm bất cập chưa thực sự phù hợp với điều kiện thực tiễn. 0 100 2009 2010 2011 Số v ụ x ử lý Năm Chỉ tiêu giao Kết quả thực hiện Biểu đồ 1: Kết quả thực hiện chỉ tiêu xử lý về hàng giả giai đoạn 2009-2011 [3][4][5] Kết quả xử lý các hành vi vi phạm về hàng giả theo đơn vị (biểu đồ 2) 35% 20% 10% 7% 2% 7% 2% 7% 7% 3% Đội QLTT TPTN Đôi QLTT Cơ Động Đội QLTT Phổ Yên Đội QLTT Phú Bình Đội QLTT Phú Lương Đội QLTT Định Hoá Đội QLTT Đại Từ Đội QLTT Đồng Hỷ Đội QLTT Võ Nhai Đội QLTT Sông Công Biểu đồ 2: Cơ cấu tiền thu phạt về hàng giả của các đơn vị giai đoạn 2009-2011 [3][4][5] 33Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Hà Thị Thanh Hoa và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 105(05): 27 - 31 29 Như vậy, ta có thể thấy rằng có sự chênh lệnh khá lớn về kết quả thực hiện nhiệm vụ của các đơn vị. Đội QLTT thành phố Thái Nguyên và Đội QLTT cơ động là những đơn vị có kết quả xử lý cao hơn gấp nhiều lần với các đơn vị khác về cả số vụ xử lý và số tiền phạt vi phạm hành chính. Một trong những nguyên nhân là do địa bàn thành phố Thái Nguyên là địa bàn có hoạt động kinh doanh thương mại sôi động, phát triển hơn các địa phương khác trong tỉnh, còn Đội QLTT cơ động là đơn vị có thẩm quyền kiểm tra, xử lý trên phạm vi toàn tỉnh với địa bàn kiểm tra, xử lý rộng nên kết quả xử lý của 2 đơn vị này đạt khá cao. Trong khi đó, tại các địa bàn nông thôn đặc biệt là địa bàn vùng sâu, vùng xa như Định Hóa, Võ Nhai, Phú Lương kết quả xử lý vi phạm về hàng giả tương đối thấp so với 2 đơn vị nếu trên, số vụ xử lý bình quân là 3,6 vụ/năm với số tiền xử phạt VPHC chiếm khoảng 16%. Bên cạnh đó, cũng có thể thấy rằng tại một số địa bàn khác có hoạt động thương mại phát triển hơn như Sông Công, Đồng Hỷ, Phổ Yên nhưng kết quả xử lý cũng ở mức độ trung bình: Số tiền phạt VPHC và giá trị hàng tịch thu chỉ chiếm 20% trên tổng số thu của toàn Chi cục QLTT với số vụ xử lý bình quân của 3 đơn vị là 5,2 vụ/năm, không cao hơn nhiều so với các huyện nông thôn, miền núi. Tuy nhiên, từ kết quả xử lý cho thấy hiện nay hàng giả không chỉ được phát hiện nhiều tại những địa bàn có sự phát triển về thương mại với sự đa dạng của thị trường hàng hóa (như: các thành phố, thị xã) mà cũng phát triển mạnh tại các thị trường nông thôn, vùng sâu, vùng xa nơi mà sự tiếp cận về thông tin cũng như trình độ dân trí của người dân còn hạn chế với các loại hàng hóa giá rẻ phù hợp với nhu cầu tiêu dùng tại những vùng này. Kết quả xử lý các hành vi vi phạm về hàng giả theo loại hình vi phạm Như vậy, số vụ vi phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả do lực lượng Quản lý thị trường phát hiện và xử lý từ năm 2009 đến 2011 biến động không nhiều trong đó hành vi vi phạm phần lớn là hành vi giả về nhãn hiệu hàng hóa (chiếm hơn 80% trong số các hành vi đã xử lý). Điều này là do các hành vi giả về nhãn hiệu hiện nay diễn ra phổ biến, dễ nhận biết và dễ phát hiện hơn so với các loại hình vi phạm khác nên trong công tác kiểm tra, xử lý gặp nhiều thuận lợi hơn. Bên cạnh đó, số lượng, chủng loại hàng hóa vi phạm đã phát hiện và xử lý 03 năm tăng đáng kể, hàng hóa thuộc nhiều lĩnh vực khác nhau. Đặc biệt là các loại hàng giả của các mặt hàng có giá trị lớn, thương hiệu nổi tiếng với công nghệ, kỹ thuật sản xuất tiên tiến như: Các mặt hàng điện, điện tử, thiết bị viễn thông, tin học, các sản phẩm may mặc, công nghệ sinh học, hóa học Song, do các loại hàng giả này có mức độ tinh vi về công nghệ sản xuất nên nếu không có sự phối hợp của nhà sản xuất thì việc kiểm tra, phát hiện gặp nhiều khó khăn cùng với đó là quy trình thiết lập hồ sơ xử lý và kết luận hành vi vi phạm phức tạp hơn đòi hỏi người công chức QLTT phải có trình độ chuyên môn nghiệp vụ nhất định do vậy việc kiểm tra, xử lý của lực lượng Quản lý thị trường đối với các loại hàng hóa này còn rất hạn chế, số lượng hàng hóa phát hiện và xử lý không nhiều. 0 20 40 60 80 Giả nhãn hiệu Kiểu dáng Công nghiệp Chỉ dẫn địa lý Chất lượng công dụng Tem nhãn, bao bì giả Số v ụ x ử lý 2009 2010 2011 Biểu đồ 3. Kết quả kiểm tra xử lý theo loại hình hàng giả giai đoạn 2009-2011 [3][4][5] 34Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Hà Thị Thanh Hoa và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 105(05): 27 - 31 30 GIẢI PHÁP HOÀN THIỆN CÔNG TÁC ĐẤU TRANH PHÒNG CHỐNG SẢN XUẤT, BUÔN BÁN HÀNG GIẢ TẠI CHI CỤC QLTT THÁI NGUYÊN Về xây dựng cơ sở dữ liệu về hàng giả Cơ sở dữ liệu về hàng giả bao gồm: 1) Thông tin về hàng giả: 2) Mẫu vật hàng giả bao gồm: 3) Các quy định của pháp luật về hàng giả. * Yêu cầu: - Cơ sở dữ liệu thông tin về hàng giả phải được xây dựng trên hệ thống máy tính và cập nhật một các thường xuyên, liên tục để tiện cho việc tra cứu. - Mẫu vật sưu tầm phải mang tính đại diện và phù hợp với thực tế trên thị trường. - Các văn bản pháp luật liên quan đến công tác chống hàng giả phải được cập nhật thường xuyên và đảm bảo tính hiệu lực của văn bản. Về công tác kiểm tra, kiểm soát và xử lý vi phạm - Cần tăng cường hơn nữa công tác quản lý địa bàn, thống kê và nắm bắt thông tin về các tổ chức, cá nhân sản xuất kinh doanh về hoạt động sản xuất kinh doanh của họ nhất là các loại hàng hóa, dịch vụ mà họ đang sản xuất, kinh doanh. Qua đó lập kế hoạch kiểm tra, kiểm soát cho phù hợp, có trọng tâm, trọng điểm tránh gây khó khăn, phiền hà và làm ảnh hưởng đến quá trình sản xuất, kinh doanh của đối tượng kiểm tra. - Không ngừng nâng cao hiệu quả công tác nghiên cứu, điều tra trinh sát về các hoạt động sản xuất, buôn bán hàng giả; đi đôi với việc tạo dựng và không ngừng nhân mối các cơ sở cung cấp thông tin. Qua đó, nắm bắt kịp thời hoạt động của các đối tượng sản xuất buôn bán hàng giả, các phương thức, thủ đoạn mới của các đối tượng vi phạm để làm căn cứ đưa ra các biện pháp, giải pháp thích hợp, hiệu quả trong công tác kiểm tra, xử lý vi phạm. - Đối với những vụ việc mới, vụ việc chưa từng xử lý cần thận trọng trong quá trình kiểm tra, xử lý; sau khi kiểm tra, xử lý đảm bảo đúng quy định của pháp luật, không để xảy ra khiếu kiện cần tổ chức đúc kết kinh nghiệm và nhân rộng ra toàn lực lượng. - Xây dựng mối quan hệ và liên hệ thường xuyên với lực lượng QLTT các tỉnh trên cả nước để cập nhật thông về hàng giả cũng như học hỏi kinh nghiệm trong công tác kiểm tra, xử lý về hàng giả đối với từng loại hàng hóa, dịch vụ từ đó triển khai cho toàn lực lượng tổ chức điều tra, trinh sát, kiểm tra và xử lý vi phạm. - Phối hợp chặt chẽ với các ngành chức năng, cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương và các doanh nghiệp trong công tác kiểm tra, soát thị trường, ngăn chặn vi phạm về sản xuất, buôn bán hàng giả nhằm tạo ra điều kiện thuận lợi trong thực thi nhiệm vụ đặc biệt là khi gặp phải những vụ việc lớn, phức tạp có liên quan đến nhiều cấp, nhiều ngành, nhiều địa phương. - Đẩy mạnh công tác nghiên cứu, học tập và thi đua lập thành tích về đấu tranh chống hàng giả đi đôi với việc làm tốt công tác thanh tra, kiểm tra nội bộ nhằm phát hiện và chỉ ra những sai sót trong quá trình thiết lập hồ sơ và xử lý vi phạm qua đó rút ra kinh nghiệm và không ngừng nâng cao trình độ nghiệp vụ của cán bộ, công chức, hạn chế tình trạng né tránh, dễ làm khó bỏ. TÀI LIỆU THAM KHẢO 1. Bảng phân công nhiệm vụ phòng Nghiệp vụ - Tổng hợp - Chi cục QLTT Thái Nguyên 2. Ban chỉ đạo chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại tỉnh Thái Nguyên (2011), Báo cáo công tác chống buôn lậu, hàng giả và gian lận thương mại năm 2011 và phương hướng nhiệm vụ năm 2012 (2011), Thái Nguyên. 3. Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên (2009), Báo cáo công tác quản lý thị trường năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ năm 2010 (2009), Thái Nguyên. 4. Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên (2010), Báo cáo công tác quản lý thị trường năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ năm 2011(2010), Thái Nguyên. 5. Chi cục Quản lý thị trường tỉnh Thái Nguyên (2011), Báo cáo công tác quản lý thị trường năm 2009 và phương hướng nhiệm vụ năm 2012 (2011), Thái Nguyên. 6. Cục Quản lý thị trường (2011), Sổ tay chống hàng giả và thực thi sở hữu trí tuệ tại Việt Nam, Nxb Thông tin và Truyền thông, TP. Hồ Chí Minh. 7. Danh mục các loại hàng giả đã tịch thu năm 2009 -2011- Chi cục QLTT Tỉnh Thái Nguyên. 35Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên Hà Thị Thanh Hoa và Đtg Tạp chí KHOA HỌC & CÔNG NGHỆ 105(05): 27 - 31 31 SUMMARY THE WORK OF PREVENTING AND FIGHTING AGAINST COUNTERFEIT PRODUCTS AT MARKET MANAGEMENT DEPARTMENT, THAI NGUYEN PROVINCE Ha Thi Thanh Hoa, Duong Thi Thuy Huong*, Ngo Thi Nhung College of Economics and Business Administration - TNU Counterfeit products are goods and products produced illegally, shaped like goods and products that licensed by the State for production, consumption and imports in the market; or goods and products that do not have use value in accordance with its origin, nature, name and its use. In recent years, the state of transporting, trafficking prohibited goods, smuggled goods along national highways across the province and in the fixed market is very complicated, activating by organizations and increasingly sophisticated. In addition, frauds of invoices, vouchers, tax fraud, measurement, source, origin and quality of goods tends to increase, focusing on products of petroleum, oil, gas liquefaction and pre-packaged goods. This paper reviews briefly the prevention and fight against of counterfeit goods at Market Management Department, Thai Nguyen province; from that proposes a number of measures to fight against this evil. Key words: Counterfeit products, goods, Market Management Department, Thai Nguyen. Ngày nhận bài: 05/4/2013; Ngày phản biện: 10/5/2013; Ngày duyệt đăng: 06/6/2013 * Tel: 0915969009; Email: duonghuongqtkd@gmail.com 36Số hóa bởi Trung tâm Học liệu – Đại học Thái Nguyên
File đính kèm:
- cong_tac_dau_tranh_phong_chong_hang_gia_tai_chi_cuc_quan_ly.pdf