Các nhân tố ảnh hưởng sự hài lòng và gắn kết của viên chức đối với Đài phát thanh và Truyền hình thành phố Cần Thơ

 sự quan tâm của các nhà nghiên cứu (Jacoby & Chesnut, 1978). Các học giả cho 
rằng sự gắn kết của nhân viên với tổ chức không chỉ thể hiện bằng niềm tin hay ý thức quan 
điểm của mỗi cá nhân mà nó còn là hành động của cá nhân đó đối với tổ chức (Mowday, 
Steers, & Porter, 1979). 
Mối quan hệ giữa sự hài lòng và sự gắn kết. Có nhiều quan điểm và nghiên cứu về mối 
quan hệ nhân quả giữa sự thỏa mãn đối với công việc và gắn kết đối với tổ chức của nhân 
viên; có quan điểm cho rằng sự thỏa mãn của nhân viên với công việc sẽ làm dẫn đến sự gắn 
kết của họ đối với tổ chức (Lincoln & Kalleberg, 1990; Mowday; Porter, & Steer, 1982 ; 
Mueller, Boyer, Price & Iverson,1994 ; Williams & Hazer, 1986) và ngược lại cũng có quan 
điểm cho rằng mức độ gắn kết của nhân viên đối với tổ chức sẽ dẫn đến làm họ thỏa mãn 
trong công việc (Vandenberg & Lance, 1992). Tuy nhiên, sự gắn kết với tổ chức chắc chắn có 
liên quan hay bị ảnh hưởng bởi sự thỏa mãn công việc đã được khám phá trong nhiều nghiên 
cứu của Kacmar et al (1979); Cook va Wall (1980); Krueger et al (2002); Mathieu và Zajac 
(1990); Mowday et al (1979); Schwepker (2001); và Yousel (2000). 
4. PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU 
Nghiên cứu định tính - Do đối tượng nghiên cứu của đề tài có sự khác biệt so với các 
nghiên cứu trước đây, nghiên cứu này phỏng vấn 9 nhà quản lý đang làm việc tại Đài để xây 
dựng các thang đo cho phù hợp. Sau khi nghiên cứu sơ bộ đã hiệu chỉnh thang đo, mô hình 
nghiên cứu phù hợp như sau: 
Bảng 1: Thang đo hiệu chỉnh sau khi hỏi ý kiến các chuyên gia 
STT BIẾN QUAN SÁT Mã hóa Nguồn 
I Thương hiệu 
1 Anh/Chị có tự hào khi là nhân viên tại Đài TH1 Saks et al. (2006) 
2 Đài là tổ chức có uy tín để làm việc TH2 Saks et al. (2006) 
3 Đài có tiềm năng phát triển tốt TH3 Saks et al. (2006) 
4 Đài có trách nhiệm tốt đối với cộng đồng TH4 Saks et al. (2006) 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
62 
STT BIẾN QUAN SÁT Mã hóa Nguồn 
II Môi trường làm việc 
5 Anh/Chị không bị áp lực công việc quá cao MTLV1 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
6 Nơi làm việc rất vệ sinh, sạch sẽ và rộng rãi MTLV2 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
7 Trang thiết bị phục vụ công tác thuộc loại tiên tiến MTLV3 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
8 Nơi làm việc bảo đảm tốt điều kiện an toàn lao động MTLV4 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
III Cơ hội đào tạo và thăng tiến 
9 
Anh / chị hài lòng với các chương trình đào tạo của 
Đài 
CHDTVTT1 
Bates (2004); 
10 
Thường xuyên quan tâm đào tạo, bồi dưỡng chuyên 
môn, nghiệp vụ cho nhân viên 
CHDTVTT2 
Bates (2004); 
11 Các chương trình đào tạo của Đài có hiệu quả tốt CHDTVTT3 Bates (2004); 
12 Đài có tạo nhiều cơ hội thăng tiến cho nhân viên CHDTVTT4 Bates (2004); 
13 Chính sách thăng tiến của Đài là công bằng CHDTVTT5 Bates (2004); 
14 Anh/chị hài lòng với chính sách thăng tiến của Đài CHDTVTT6 Bates (2004); 
IV Quan hệ đồng nghiệp 
15 Đồng nghiệp của Anh/Chị luôn thân thiện, hòa đồng QHDN1 Rhoades et al. 2001 
16 Đồng nghiệp của Anh/Chị có sự đoàn kết nội bộ cao QHDN2 Rhoades et al. 2001 
17 
Các đồng nghiệp của Anh/Chị luôn hỗ trợ, giúp đỡ, 
động viên nhau trong công việc 
QHDN3 
Rhoades et al. 2001 
18 
Quan tâm đến sở thích và chia sẻ với người khác về 
những vấn đề trong công việc và cuộc sống 
QHDN4 
Rhoades et al. 2001 
V Tiền lương-Phúc lợi 
19 Tiền lương đảm bảo cuộc sống của nhân viên TLPL1 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
63 
STT BIẾN QUAN SÁT Mã hóa Nguồn 
20 
Tiền lương nhận được tương xứng với kết quả 
làm việc 
TLPL2 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
21 Việc chi trả lương cho nhân viên là công bằng TLPL3 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
22 
Tiền lương mà Đài chi trả cho nhân viên cao hơn 
mặt bằng chung của thị trường 
TLPL4 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
VI Sự hài lòng của nhân viên 
23 Anh/Chị tự hào về thương hiệu và uy tín của Đài SHL1 
Vandenberg & 
Lance, 1992 
24 
A/C hài lòng về môi trường, điều kiện làm việc của 
Đài 
SHL2 
Vandenberg & 
Lance, 1992 
25 Anh/Chị hài lòng về hình thức trả công của Đài SHL3 
Vandenberg & 
Lance, 1992 
26 
A/C hài lòng về mối quan hệ với đồng nghiệp trong 
công việc 
SHL4 
Vandenberg & 
Lance, 1992 
27 
Anh/Chị hài lòng với chính sách tạo cơ hội đào tạo, 
thăng tiến 
SHL5 
Vandenberg & 
Lance, 1992 
VII Sự gắn kết với tổ chức 
28 
A/C cảm thấy rất hạnh phúc làm việc ở Đài đến 
cuối đời 
SGK1 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
29 
Anh/Chị thật sự cảm nhận vấn đề của Đài là vấn đề 
của chính bản thân mình 
SGK2 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
30 Anh/Chị cảm nhận mạnh mẽ mình thuộc về Đài SGK3 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
31 Anh/Chị cảm thấy Đài là một phần của gia đình SGK4 
Đặng T. Ngọc Hà 
(2010) 
(Nguồn: Tác giả tổng hợp) 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
64 
Hình 1: Mô hình sau khi nghiên cứu định tính 
Nghiên cứu định lượng 
Dữ liệu được thu thập dựa trên phỏng vấn trực tiếp 188 đáp viên theo bảng câu hỏi. Sau 
đó tiến hành phân tích như thống kê mô tả, đánh giá độ tin cậy của thang đo, phân tích nhân tố 
khám phá EFA, CFA, SEM để xác định sự tương quan giữa các mối quan hệ. 
4. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU ĐẠT ĐƯỢC 
4.1. Phân tích và kiểm định các nhân tố các yếu tố độc lập 
Tổng phương sai giải thích của các yếu tố độc lập cho thấy hệ số tải của các biến này 
đều lớn hơn 0,5 đạt yêu cầu, tổng cộng 6 nhân tố được rút trích từ 24 quan sát. Kết quả phân 
tích nhân tố khám phá các yếu tố độc lập cho thấy: Hệ số KMO là 0,759 > 0,5 và độ tin cậy 
của kiểm định Bartlet là Sig. = 0,000<0,05 cho thấy phương pháp phân tích nhân tố là phù 
hợp với bộ dữ liệu hiện tại. Tổng phương sai trích là 66,267% nghĩa là 66,267% sự biến thiên 
của dữ liệu được giải thích bởi 6 nhân tố được rút trích. Tất cả các hệ số tải nhân tố đều lớn 
hơn 0,5 nên các quan sát đều được giữ lại. 
Phân tích nhân tố khái niệm sự hài lòng cho thấy Hệ số KMO là 0,671 >0,5 và độ tin 
cậy của kiểm định Bartlet là Sig. = 0,000<0,05 cho thấy phương pháp phân tích nhân tố là phù 
hợp với bộ dữ liệu hiện tại. Tổng phương sai trích là 62,197% nghĩa là 62,197% sự biến thiên 
của dữ liệu được giải thích bởi 1 nhân tố được rút trích. Tất cả các hệ số tải nhân tố đều lớn 
hơn 0,5 nến các quan sát đều được giữ lại. 
Phân tích nhân tố khái niệm “Sự gắn kết” cho thấy: Hệ số KMO là 0,688 > 0,5 và độ tin 
cậy của kiểm định Bartlet là Sig. = 0,000 cho thấy phương pháp phân tích nhân tố là phù hợp 
với bộ dữ liệu hiện tại. Tổng phương sai trích là 68,4% nghĩa là 68,4% sự biến thiên của dữ 
liệu được giải thích bởi 1 nhân tố được rút trích. Tất cả các hệ số tải nhân tố đều lớn hơn 0,5 
nến các quan sát đều được giữ lại. 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
65 
Mô hình nghiên cứu điều chỉnh là mô hình sau nghiên cứu định tính. 
Giả thuyết nghiên cứu: 
H1: Lãnh đạo và đồng nghiệp có ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H2: Lương thưởng và phúc lợi có ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H3: Tính chất công việc có ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H4: Môi trường làm việc có ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H5: Kiến thức chuyên môn ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H6: Cơ hội đào tạo và phát triển ảnh hưởng đến sự hài lòng của nhân viên. 
H7: Sự hài lòng của nhân viên có ảnh hưởng đến Sự gắn kết với tổ chức 
4.2. Mô hình đo lường tới hạn 
Mô hình đo lường tới hạn (saturated model) có 237 bậc tự do. Kết quả CFA cho thấy 
mô hình đạt được độ tương thích với dữ liệu thị trường: Chi-square = 279,168; df = 237; 
p = 0,031; GFI = 0,889; TLI = 0,968; CFI = 0,973, RMSEA = 0,031. 
Hình 2. Kết quả mô hình đo lường tới hạn 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
66 
Kết quả cho thấy trọng số CFA của các biến quan sát đều > 0,5 khẳng định tính đơn 
hướng và giá trị hội tụ của các thang đo trong mô hình nghiên cứu. Hệ số tương quan các khái 
niệm trong mô hình đều nhỏ hơn 1, khẳng định giá trị phân biệt của các khái niệm 
(Steenkamp & Van Trip, 1991). 
 4.3. Độ tin cậy tổng hợp 
Bảng 2. Độ tin cậy tổng hợp của các thang đo 
Thang đo CR 
Lương thưởng và phúc lợi - LTPL 0.837 
Tính chất công việc - TCCV 0.819 
Môi trường làm việc - MTLV 0.817 
Kiến thức chuyên môn - KTCM 0.789 
Cơ hội đào tạo và phát triển - CHDTVTT 0.735 
Lãnh đạo và đồng nghiệp - LDVDN 0.872 
Kết quả cho thấy CR đều lớn hơn 0.5, như vậy độ tin cậy tổng hợp của các thang đo này 
tốt và được chấp nhận. 
4.4. Kiểm định mô hình lý thuyết 
Mô hình lý thuyết có 398 bậc tự do. Kết quả SEM cho thấy mô hình đạt độ tương thích 
với dữ liệu thị trường: Chi-square = 611; df = 398; p = 0,00; GFI = 0,84; TLI = 0,91; 
CFI = 0,92, RMSEA = 0,054 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
67 
Hình 3. Kết quả kiểm định mô hình bằng SEM 
4.5. Kết quả kiểm định Boostrap 
Nhìn vào kết quả kiểm định Boostrap ở bảng 4.23 ta thấy trị tuyệt đối của C.R < 1.96 có 
thể nói độ lệch chuẩn là rất nhỏ, không có ý nghĩa thống kê ở độ tin cậy 95%. Và như vậy ta 
có thể kết luận là các ước lượng trong mô hình là có thể tin cậy được. 
Bảng 3. Kết quả kiểm định Boostrap 
Parameter Estimate SE SE-SE Mean Bias SE-Bias CR 
SHL <--- LDVDN 0.234 0.068 0.002 0.236 0.003 0.002 1.5 
SHL <--- TCCV 0.095 0.044 0.001 0.095 0 0.001 0 
SHL <--- LTPL 0.124 0.046 0.001 0.124 0 0.001 0 
SHL <--- MTLV 0.141 0.048 0.001 0.142 0.001 0.002 0.5 
SHL <--- CHDTVTT 0.068 0.05 0.001 0.07 0.002 0.002 1 
SHL <--- KTCM 0.127 0.056 0.001 0.131 0.003 0.002 1.5 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
68 
5. KẾT LUẬN 
Nghiên cứu các nhân tố ảnh hưởng sự hài lòng và gắn kết của viên chức Đài Phát thanh 
và Truyền hình thành phố Cần Thơ cho thấy sự hài lòng của nhân viên có tác động đáng kể 
vào sự gắn kết với tổ chức. Sau khi tiến hành kiểm định Cronbach’s Alpha và phân tích nhân 
tố khám phá EFA, mô hình nghiên cứu được rút gọn lại còn 24 biến quan sát đo lường sự hài 
lòng của nhân viên Đài Phát thanh và Truyền hình thành phố Cần Thơ và được trích ra thành 
6 thành phần: (1) Lãnh đạo và đồng nghiệp, (2) Lương thưởng và phúc lợi, (3) Tính chất công 
việc, (4) Môi trường làm việc, (5) Kiến thức chuyên môn, (6) Cơ hội đào tạo và phát triển. 
6. HÀM Ý QUẢN TRỊ 
Lãnh đạo và đồng nghiệp. Đối với các cấp quản trị nên quan tâm hơn nữa công tác lãnh 
đạo, động viên, khuyến khích họ khi họ làm việc tốt hay khi họ làm việc chưa tốt, thưởng phạt 
công bằng, phân minh “thấu tình đạt lý”; luôn lắng nghe những ý kiến đóng góp về các 
phương pháp để thực hiện công việc, tin tưởng nhân viên, cùng họ trao đổi ý kiến trước khi ra 
quyết định trong công việc; Kịp thời hỗ trợ nhân viên khi họ gặp khó khăn trong công việc, 
giúp đỡ họ để họ vượt qua khó khăn và hoàn thành công việc đúng kế hoạch và đạt hiệu quả; 
 Môi trường làm việc. Cần quan tâm tạo môi trường làm việc thân thiện, đoàn kết, để 
phối hợp làm việc với nhau tốt hơn; kịp thời xử lý, tháo gỡ vướng mắc, từ đó nhân viên sẽ 
cảm thấy hài lòng và muốn gắn bó lâu dài với Đài. 
 Kiến thức chuyên môn. Nhà quản trị cần trang bị đầy đủ kiến thức, kỹ năng làm việc 
cho nhân viên. Từ đó, giúp cho nhân viên tự tin, chủ động với công việc được phân công. Cần 
tổ chức các lớp tập huấn thường xuyên, đào tạo nghiệp vụ ngắn hạn tại chỗ. Bên cạnh đó, việc 
cập nhật, bổ sung kiến thức cũng như một số kỹ năng để phục vụ cho công việc cũng rất cần 
thiết cho nhân viên trong ngành phát thanh và truyền hình. 
Lương thưởng và phúc lợi. Cần đảm bảo việc chi trả nhuận bút cho nhân viên tương 
xứng với công việc mà họ đang đảm nhận. Chính sách này, cần được xây dựng với các tiêu 
chí rõ ràng, gắn với năng suất, năng lực và kết quả công việc của từng vị trí trong toàn đơn vị. 
Điều này vừa đảm bảo tính công bằng, khích lệ nhân viên làm việc, thúc đẩy sự gắn kết lợi 
ích giữa cá nhân và tập thể. 
Tính chất công việc. Nhà quản lý cần rà soát, bố trí, sắp xếp lại công việc của nhân viên 
trên cơ sở trình độ chuyên môn, năng lực, thế mạnh của từng nhân viên để phát huy hết khả 
năng của họ, thực hiện bố trí công việc, luân chuyển nhân viên nhằm tạo điều kiện cho nhân 
viên nắm rõ quy trình nghiệp vụ, nâng cao kiến thức. 
 Cơ hội đào tạo và phát triển. Rà soát lại các vị trí công việc, nếu có các vị trí làm việc 
chưa đúng với chuyên môn mà không bố trí được việc cho đúng với chuyên môn, nên đưa 
những nhân viên này đi đào tạo đúng chuyên môn với công việc mà họ đang đảm nhiệm. Hạn 
chế của nghiên cứu là chưa khảo sát được toàn bộ viên chức. Các nghiên cứu trước về đài 
truyền hình quá ít nên chưa kế thừa được nhiều. 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
69 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
[1]. Trần Kim Dung, 2005 “Đo lường mức độ thỏa mãn đối với công việc trong điều kiện của 
Việt Nam. 
[2]. Đặng Thị Ngọc Hà, 2010. Ảnh hưởng của mức độ thỏa mãn công việc đến sự gắn kết của 
nhân viên TP.HCM. Luận văn thạc sĩ. Đại học Kinh tế Thành phố Hồ Chí Minh. 
[3]. Nguyễn Đình Thọ, 2011. Phương pháp nghiên cứu khoa học trong quản trị kinh doanh. 
Nhà xuất bản Lao động xã hội. 
[4]. Hoàng Trọng và Chu Nguyễn Mộng Ngọc, 2008. Phân tích dữ liệu nghiên cứu với SPSS. 
Nhà xuất bản Hồng Đức. 
[5]. Abdulaziz R. and Nazarmahd F., 2011. Quality of work Life of Librarians in government 
academic libraries in the KlangValley, Malaysia. Journal home page, 43:149-158. 
 [6]. Allen and Meyer J.P., 1990. The measurement and antecedents of affective, continuance 
and normative commitment to the organization. J. of Occupational Psychology, 23(5). 
[7]. Allen, N. and J Meyer, 1990. The measurement and antencedents of affective, 
continuance, and normative commitment to the organization. J. of Occupational 
Psychology, 63. 
[8]. Anbarasan, V. and N. Mehta, 2010. Importance of Emotional Intelligence for Enhancing 
Employee’s Perception on Quality of Working Life. Synergy, 8(2): 24-42. 
[9]. Antonakis, J. and et al., 2003. Context and Leadership: an examination of the nine - factor 
full - range leadership theory using the Multifactor Leadership Questionnaire, Science 
Direct. The Leadership, 14: 261-295. 
[10]. Avazpur A., 2007. Organizational commitment. Management Monthly, 128: 31-48. 
[11]. Ayesha Tabassum and et al., 2011. Quality of Working Life Among Male and Female 
Employees of Private Commercial Banks in Bangladesh. Journal of Economics and 
Management, 5(1): 266-282. 
[12]. Dessler, G., 1997. Human resource management. Sevent edition. London: Prentice Hall 
International, 385-387. 
[13]. Duyan, E. C and et al., 2013. Mesuring Work Related Quality of Work Life and 
Affective Well-being in Turkey. Mediterranean Journal of Social Sciences, 4(1): 105-
116. 
[14]. Esmaili K., 2001. Organizational commitment. Tadbir Magazine, 112: 
TRƯỜNG ĐẠI HỌC NAM CẦN THƠ Tạp chí Khoa học và Kinh tế phát triển số 07 
70