Biện pháp bồi dưỡng năng lực sư phạm cho đội ngũ giáo viên nhằm đáp ứng yêu cầu đổi mới chương trình giáo dục phổ thông

thống nhất. Đào tạo sư phạm có điểm 
đặc biệt là sản phẩm của nó là con 
người được phát triển toàn diện cả năng 
lực và phẩm chất nên cần phải đầu tư có 
hiệu quả thêm vào những học phần như 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 12 - 2019 ISSN 2354-1482 
12 
chuyên đề giáo dục và nghiệp vụ sư 
phạm; các PPDH và giáo dục hiện đại, 
chương trình ứng dụng công nghệ dạy 
học, công nghệ thông tin (CNTT). 
2.2. Những yêu cầu đối với giáo 
viên nhằm đáp ứng đổi mới giáo dục 
phổ thông 
Với vai trò là nguồn nhân lực, là 
nhân tố quyết định tạo nên sức mạnh, 
lợi thế cạnh tranh và tham gia thực hiện 
chiến lược phát triển giáo dục nhà 
trường, giáo viên cần có một số năng 
lực đặc thù như: năng lực thiết kế dạy 
học; năng lực tiến hành dạy học; năng 
lực kiểm tra đánh giá và năng lực quản 
lý dạy học. Ngoài ra, giáo viên cũng cần 
có năng lực hoạt động xã hội, năng lực 
phát triển chuyên môn, năng lực phát 
triển nhà trường hỗ trợ cho nhóm 
năng lực dạy học. Bên cạnh những yêu 
cầu trên, việc đào tạo giáo viên để đáp 
ứng yêu cầu đổi mới giáo dục cần chú 
trọng đến những yếu tố sau: 
2.2.1. Sự thay đổi về vai trò, vị thế 
của người giáo viên 
Cùng với sự biến đổi nhanh về mọi 
mặt hoạt động của xã hội như kinh tế, 
văn hóa, chính trị, an ninh quốc phòng, 
hợp tác quốc tế đang đòi hỏi ở con 
người ngày càng cao về nhận thức và 
năng lực hành động, do đó vai trò, vị 
thế của giáo viên trong xã hội cũng có 
nhiều thay đổi. Giáo viên cần có kiến 
thức vững vàng, có tầm nhìn rộng, có 
niềm tin vững chắc vào tương lai, có 
động cơ đúng đắn cho mọi hành động, 
có ham muốn khát vọng, có sự khả kính 
mô phạm, sự quản lý bản thân và sự tự 
chủ trong công việc và trong cuộc sống. 
2.2.2. Xã hội cần người giáo viên 
có tính sáng tạo 
Tính sáng tạo của người giáo viên 
không những biểu hiện trong nhiệm vụ 
chính “trồng người” mà còn ở ngay 
chính sự phát triển bản thân, bao gồm: 
có hoài bão, ước mơ, không ngừng tìm 
tòi, sáng tạo trong nghiên cứu, không 
hài lòng với kiến thức và năng lực hiện 
có; người giáo viên cần có nhu cầu đổi 
mới, biết động viên người khác và tự 
tìm đến kiến thức mới, sáng tạo kỹ năng 
mới, phương pháp làm việc mới, có nhu 
cầu về giao tiếp xã hội để tự hoàn thiện 
bản thân về phong cách giao tiếp, phong 
cách làm việc, phong cách học tập. 
2.2.3. Xã hội cần người giáo viên 
làm việc hiệu quả 
Trong thời kỳ hội nhập như hiện 
nay, ngoài việc bồi dưỡng tính sáng tạo 
cho giáo viên trong dạy học, việc bồi 
dưỡng phương pháp làm việc hiệu quả 
là hết sức cần thiết, xã hội luôn cần 
những giáo viên có nhu cầu học hỏi, có 
trí tưởng tượng phong phú, có lòng 
dũng cảm từ bỏ lối mòn, sẵn sàng chấp 
nhận những thử thách mới. Người giáo 
viên làm việc hiệu quả là: 
- Người giáo viên luôn yêu thích 
việc dạy học, luôn cảm thấy hạnh phúc 
với công việc giảng dạy trong mọi thời 
điểm và mọi hoàn cảnh, luôn yêu người 
và yêu nghề, luôn biết cách làm cho tiết 
dạy ở lớp học trở nên tích cực và thu 
hút sự chú ý của học sinh. 
- Người giáo viên luôn tạo nên sự 
khác biệt và lan tỏa cảm xúc tích cực. 
Giáo viên nhận thức và nhớ rằng trách 
nhiệm luôn song hành cùng với công 
việc, giáo viên làm cho học sinh cảm 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 12 - 2019 ISSN 2354-1482 
13 
nhận sự đặc biệt an toàn và thân thiện 
khi họ ở trong lớp học. Giáo viên làm 
việc hiệu quả là người tạo nên những 
ảnh hưởng tích cực đến học sinh, tạo nên 
sự khác biệt trong cuộc đời học sinh, là 
người mang cho học sinh một nguồn 
năng lượng tích cực mỗi khi đến lớp. 
- Người giáo viên luôn đặt ra tiêu 
chuẩn cho học sinh và cho chính bản 
thân để có thể tự kiểm định chất lượng 
dạy và học và kiểm định trình độ chính 
bản thân. Người làm việc có kế hoạch, 
có mục tiêu, biết quan tâm nhiều đến 
quyền lợi của học sinh. Người giáo viên 
có tư duy mở luôn biết học hỏi, biết 
lắng nghe sự phê bình, luôn luôn có suy 
nghĩ cho sự nỗ lực và cầu tiến. 
- Người giáo viên nuôi dưỡng sự 
khát khao, khuyến khích sự thay đổi và 
luôn tạo những không gian suy ngẫm. 
Người giáo viên làm việc hiệu quả là 
người sáng tạo trong công việc, nhưng 
điều đó không có nghĩa là tất cả, là 
người luôn suy ngẫm về việc giảng dạy 
của mình, nghĩ về những cái đã làm tốt 
để phát huy và ngẫm lại những cái cần 
thay đổi. Ai cũng có những thất bại 
trong nghề nghiệp, việc giảng dạy và 
giáo dục của người giáo viên luôn phát 
triển nên càng có nhiều kinh nghiệm 
học được từ thất bại, giáo viên càng 
trưởng thành trong sự nghiệp của bản 
thân. Trong cuộc sống, không phải mọi 
thứ lúc nào cũng diễn ra như kế hoạch 
ban đầu, hãy linh hoạt hơn và đối phó 
với sự thay đổi. Một giáo viên làm việc 
hiệu quả không bao giờ phàn nàn về sự 
thay đổi, không cảm thấy cần thiết phải 
so sánh họ đã có những gì khi làm việc, 
hãy đón nhận nó và thể hiện là người có 
khả năng đối phó với bất kỳ điều gì xảy 
đến trong cuộc đời. 
2.3. Biện pháp đổi mới để nâng 
cao năng lực sư phạm cho giáo viên 
phổ thông 
2.3.1. Xây dựng kế hoạch hoạt động 
bồi dưỡng giáo viên phổ thông 
Hiệu trưởng phải xác định được 
mục tiêu của kế hoạch đổi mới nhằm 
nâng cao chất lượng dạy học, tạo dựng 
môi trường làm việc tích cực, sáng tạo 
cho giáo viên, thực hiện việc dạy học 
theo hướng tiếp cận năng lực. 
Hiệu trưởng chỉ đạo các tổ chuyên 
môn lập kế hoạch quy định việc thực hiện 
cụ thể từ tổ chuyên môn đến cá nhân, chỉ 
đạo tổ trưởng chuyên môn cụ thể hóa 
mục tiêu đổi mới PPDH của nhà trường 
thành chương trình hành động trong kế 
hoạch của tổ. Cần phát huy vai trò của tổ 
trưởng chuyên môn, của giáo viên bộ 
môn, cần có biện pháp hỗ trợ việc thực 
hiện đổi mới của đội ngũ giáo viên. 
2.3.2. Tổ chức hoạt động bồi dưỡng 
nâng cao năng lực sư phạm cho giáo 
viên phổ thông 
2.3.2.1. Mục tiêu bồi dưỡng giáo 
viên phổ thông 
- Bồi dưỡng để cập nhật kiến thức về 
chuẩn nghề nghiệp giáo viên, về nhiệm 
vụ năm học, cấp học và yêu cầu đổi mới 
và nâng cao chất lượng giáo dục. 
- Bồi dưỡng để phát triển năng lực 
tự học, tự bồi dưỡng của giáo viên; tiếp 
tục phát triển năng lực tự đánh giá; năng 
lực tổ chức tự học, năng lực quản lý hoạt 
động tự bồi dưỡng của giáo viên. 
- Bồi dưỡng để gắn kết chặt chẽ 
việc triển khai công tác bồi dưỡng 
thường xuyên với việc triển khai đánh 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 12 - 2019 ISSN 2354-1482 
14 
giá giáo viên và cán bộ quản lý theo 
Chuẩn và theo chỉ đạo đổi mới giáo dục 
của Ngành để từng bước cải thiện và 
nâng cao năng lực đội ngũ nhà giáo và 
cán bộ quản lý giáo dục qua từng năm. 
2.3.2.2. Nội dung bồi dưỡng giáo 
viên phổ thông 
- Tập huấn giáo viên về việc đổi 
mới sinh hoạt tổ chuyên môn theo 
hướng nghiên cứu bài học, về xây dựng 
chuyên đề dạy học theo định hướng 
phát triển năng lực học sinh. 
- Bồi dưỡng giáo viên về giáo dục kỹ 
năng sống, giáo dục bảo vệ môi trường, 
phòng chống thiên tai, sử dụng di sản vào 
giảng dạy, giáo dục địa phương. 
- Bồi dưỡng giáo viên thuộc bộ 
môn tự nhiên về kỹ thuật bàn tay nặn 
bột, đổi mới việc phát triển năng lực thí 
nghiệm thực hành và năng lực nghiên 
cứu khoa học cho học sinh. 
- Bồi dưỡng giáo viên thuộc bộ 
môn xã hội về tự học, về năng lực 
nghiên cứu các vấn đề xã hội dưới hình 
thức dự án... 
- Các nội dung bồi dưỡng khác 
như giáo dục các kỹ năng trong trường 
học; đổi mới PPDH các bộ môn; khai 
thác thiết bị dạy học phục vụ đổi mới 
PPDH; bồi dưỡng năng lực kiểm tra 
hoạt động giáo dục và thanh tra hoạt 
động sư phạm của nhà giáo. 
2.3.2.3. Hình thức bồi dưỡng giáo 
viên phổ thông 
- Tiếp tục đổi mới phương pháp, 
ứng dụng CNTT trong công tác bồi 
dưỡng thường xuyên giáo viên, hướng 
dẫn phương pháp tự học, tự bồi dưỡng 
và tổ chức bồi dưỡng, tập huấn cho 
giáo viên. Phát huy tốt vai trò của giáo 
viên cốt cán trong việc bồi dưỡng, 
kiểm tra, hướng dẫn giáo viên thực 
hiện tốt các nội dung bồi dưỡng thường 
xuyên theo kế hoạch. Tăng cường việc 
bồi dưỡng thường xuyên giáo viên 
thông qua sinh hoạt chuyên môn theo 
tổ, trường, cụm trường. 
- Tăng cường hình thức bồi dưỡng 
thường xuyên qua mạng, bồi dưỡng 
thông qua sinh hoạt tổ chuyên môn và 
tự bồi dưỡng theo phương châm học tập 
suốt đời. Phát huy vai trò của đội ngũ 
chuyên gia, đội ngũ giáo viên cốt cán 
trong việc kiểm tra, hướng dẫn và bồi 
dưỡng giáo viên tại chỗ. 
- Ban giám hiệu trường cần chú 
trọng hướng dẫn học tập, trao đổi, thảo 
luận và tập huấn cho giáo viên các nội 
dung bồi dưỡng đáp ứng nhu cầu phát 
triển nghề nghiệp liên tục của giáo viên 
phổ thông cụ thể sau: đổi mới tổ chức 
hoạt động giáo dục theo hướng phát 
triển năng lực, phẩm chất cho học sinh; 
đổi mới đa dạng nội dung, phương pháp 
và phương thức giáo dục học sinh; nâng 
cao hoạt động ngoài giờ lên lớp, hướng 
nghiệp, hoạt động trải nghiệm sáng tạo. 
- Tổ chức bồi dưỡng năng lực ứng 
dụng CNTT trong dạy học cho giáo 
viên phổ thông: Sự ra đời và phát triển 
của khoa học công nghệ tạo cơ hội 
thuận lợi cho con người trong việc trao 
đổi và cập nhật thông tin. Việc lập kế 
hoạch là yếu tố quyết định để tiến hành 
được việc phát triển PPDH theo yêu cầu 
đổi mới. Việc áp dụng CNTT vào dạy 
học phổ thông đã làm thay đổi sâu sắc 
về nội dung, phương pháp, hình thức tổ 
chức dạy học, quản lý dạy học nên các 
hiệu trưởng cần thực hiện như sau: 
+ Tổ chức và thực hiện hoạt động 
dạy học trên lớp theo hướng phát huy 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 12 - 2019 ISSN 2354-1482 
15 
tính tích cực của cả giáo viên và học 
sinh bằng việc thường xuyên sử dụng 
thiết bị CNTT. 
+ Tổ chức rèn luyện kỹ năng sử 
dụng CNTT trong việc lập kế hoạch dạy 
học, soạn giáo án, quản lý học sinh, làm 
điểm... tổ chức thành từng nhóm giáo 
viên có chuyên viên kỹ thuật hỗ trợ, 
phân công cụ thể từng thành viên trong 
quá trình rèn luyện, đặt ra tiến độ thực 
hiện và tổ chức nghiệm thu sản phẩm 
đưa vào sử dụng trong quá trình dạy 
học sau này. 
2.3.2.4. Điều kiện thực hiện bồi 
dưỡng giáo viên phổ thông 
- Nhận thức đúng tầm quan trọng 
của bồi dưỡng thường xuyên, xác định 
rõ bồi dưỡng thường xuyên cho giáo 
viên là biện pháp quan trọng để nâng cao 
chất lượng đội ngũ giáo viên, cần phải 
đầu tư thỏa đáng về nguồn lực và đổi 
mới công tác quản lý để thực hiện công 
việc này có kết quả theo từng năm học. 
- Xây dựng kế hoạch bồi dưỡng 
cần xuất phát từ nhu cầu bồi dưỡng của 
giáo viên và yêu cầu thực tiễn của giáo 
viên địa phương theo nhiệm vụ năm 
học, đồng thời đối chiếu với đánh giá 
giáo viên để xác định rõ nội dung và 
hình thức bồi dưỡng phù hợp. 
- Cần có đội ngũ giáo viên cốt cán 
đảm bảo đủ số lượng và chất lượng để 
thực hiện các công việc: Hỗ trợ các 
giáo viên khác trong việc tổ chức các 
nhóm thảo luận, tháo gỡ vướng mắc; 
liên hệ, trao đổi với các chuyên gia để 
giải đáp thắc mắc trong quá trình bồi 
dưỡng. Chỉ bồi dưỡng tập trung những 
nội dung mới, cần có sự thảo luận và 
thực hành trực tiếp. 
- Cần sử dụng trang mạng “Trường 
học kết nối” để tổ chức bồi dưỡng và tự 
bồi dưỡng cho giáo viên, đảm bảo thực 
hiện tốt việc bồi dưỡng theo nhu cầu của 
từng cá nhân; phát huy hình thức sinh 
hoạt tổ chuyên môn trong nhà trường, 
giúp cho đội ngũ giáo viên chủ động bồi 
dưỡng và tự bồi dưỡng để nâng cao năng 
lực chuyên môn nghiệp vụ. 
- Cần tăng cường cơ sở vật chất, 
trang thiết bị..., đầu tư kinh phí cho 
công tác bồi dưỡng giáo viên. Công 
tác quản lý, chỉ đạo phải cụ thể, sát 
sao và hết sức linh hoạt. Triển khai 
nghiêm túc và hiệu quả việc đánh giá 
kết quả bồi dưỡng thường xuyên hằng 
năm đối với mỗi giáo viên, trên tinh 
thần lựa chọn các hình thức đánh giá 
linh hoạt, phù họp với đối tượng và 
hình thức tổ chức bồi dưỡng. 
- Hiệu trưởng cần có kế hoạch phát 
triển thư viện (truyền thống hoặc điện 
tử) giúp giáo viên tiếp cận nguồn tài 
liệu dạy học mới, tài liệu tham khảo, 
rèn luyện cho giáo viên thói quen đọc 
sách, tìm kiếm tài liệu trên mạng xã hội, 
đó là con đường duy nhất để giáo viên 
bổ sung kiến thức, phát triển kỹ năng kỹ 
xảo nghề nghiệp để phát triển bản thân, 
tự bồi dưỡng nâng cao trình độ chuyên 
môn, để hiểu biết thêm về xã hội, cập 
nhật sự phát triển của tri thức, đây là yêu 
cầu của bối cảnh mới đặt ra cho giáo 
dục, cho người dạy và cả người học. 
- Dựa vào những thuận lợi và khó 
khăn của thực tế nhà trường, căn cứ vào 
nhiệm vụ năm học, hiệu trưởng tổ chức 
hội thảo, thảo luận chuyên đề trao đổi 
về vai trò, vị trí và việc sử dụng PPDH 
tại đơn vị đảm bảo tính khả thi và thực 
TẠP CHÍ KHOA HỌC - ĐẠI HỌC ĐỒNG NAI, SỐ 12 - 2019 ISSN 2354-1482 
16 
hiện tốt yêu cầu đổi mới PPDH của Bộ 
Giáo dục và Đào tạo. 
- Trong các buổi sinh hoạt chuyên 
môn định kỳ, hiệu trưởng cần chia sẻ 
với giáo viên những định hướng giáo 
dục theo chủ trương, góp phần nâng cao 
nhận thức của giáo viên, đó là cách để 
giáo viên nhận thức sâu sắc hơn về vai 
trò của mình trong nhà trường đối với 
công cuộc đổi mới. 
3. Kết luận 
Đất nước muốn phát triển trong 
thời kỳ hội nhập thì phải tìm ra lời 
giải cho bài toán về nâng cao chất 
lượng giáo dục, cần nhiều biện pháp 
đồng bộ, quyết liệt và có tính hệ 
thống. Một trong những biện pháp 
quan trọng là nâng cao chất lượng đội 
ngũ giáo viên. Tổ chức bồi dưỡng cho 
giáo viên và tạo điều kiện cho việc tự 
bồi dưỡng của giáo viên là con đường 
quan trọng để nâng cao chất lượng đội 
ngũ được nhiều nước trên thế giới và 
Việt Nam sử dụng hiệu quả. Tổ chức 
bồi dưỡng giáo viên dựa vào những 
quy định hiện hành và những đề xuất 
nói trên có thể giúp nâng cao năng lực 
giáo viên một cách hiệu quả, đáp ứng 
mục tiêu đổi mới giáo dục phổ thông 
hiện nay. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
1. Bộ Giáo dục và Đào tạo (2017), Chương trình giáo dục phổ thông, chương 
trình tổng thể tháng 07 năm 2017 
2. Ban chấp hành Trung ương khóa XI (2013), Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 
04/11/2013 về “đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và đào tạo, đáp ứng yêu cầu 
công nghiệp hóa, hiện đại hóa trong điều kiện kinh tế thị trường định hướng XHCN 
và hội nhập quốc tế” 
SOLUTIONS FOR CULTIVATING TEACHERS’ PADAGOGICAL 
COMPETENCE MEETING THE REQUIREMENT OF THE GENERAL 
EDUCATION INNOVATION PROGRAMME 
ABSTRACT 
Due to the general education innovation programme, educational institutions 
and teachers need be conscious of essence of didactic method renovation according 
to the competence-development, pedagogical and occupational competent 
improvement meeting the requirement of the guideline. This research study proposed 
some solutions of professional development for teachers to enhance competency of 
teaching, self-fostering, using information technology, and applying teaching method 
and technique. 
Keywords: Pedagogical competence, teacher professional development, teaching 
competency, didactic method, occupational improvement 
(Received: 1/2/2018, Revised: 16/3/2018, Accepted for publication: 19/3/2019)