Bài giảng Xây dựng văn hóa doanh nghiệp - Phạm Văn Phổ

 XÂY DỰ NG 
 VĂN HOÁ DOANH NGHIỆ P
 TS. PHẠỔ M VĂN PH
 Chuyên gia EduViet Consultancy
Nguyên Việ n tr ưở ng vi ệ n nghiên c ứ u kinh t ế  và 
 kinh doanh Hà Nộ i
 HỌC VẤN – VĂN HOÁ
• Được sống giữa những con người có văn 
 hoá bao giờ cũng là một cuộc sống dễ chịu, 
 hạnh phúc và đáng mơ ước.
• Có người học vấn cao nhưng chưa chắc đã 
 có văn hoá, ngược lại, có người tuy học ít 
 nhưng sống có văn hoá.
• (Sống có văn hoá. Báo Phụ nữ Thế Giới)
 HỌC VẤN – VĂN HOÁ
• VÀNG TRẮNG NHA TRANG (1)
• ...Tạo hoá sinh ra muôn loài, nhưng chẳng có 
 loài nào làm nhà bằng máu thịt của chính mình như yến 
 Hàng.
• Suốt một năm, chúng đi sớm về khuya để tích 
 luỹ thứ nhựa sống kỳ diệu. Đông y gọi thứ nhựa ấy là 
 “Tâm dịch”, “Ngọc dịch” hay “Huyền tương”, ta gọi thứ 
 nhựa ấy là nước dãi. Trước tết Nguyên đán, chim yến 
 “rút ruột” làm tổ. Chúng nhả ra dòng “Tâm dịch” trong 
 suốt, “đan” thành chiếc tổ xinh xắn, trắng ngà.
• Yến Hàng sống với nhau tử tế và có “văn hoá 
 cao”: chim đực, chim mái cùng nhau làm tổ, ấp trứng, 
 nuôI con. Đặc biệt, yến Hàng không bao giờ tranh giành 
 tổ của nhau, bởi vậy, trong xã hội loài yến không có xung 
 đột, khiếu kiện về đất đai, nhà cửa.
 HỌC VẤN – VĂN HOÁ
• VÀNG TRẮNG NHA TRANG (2)
• Có người bảo chim yến “dạy" con tình yêu 
 quê hương từ nhỏ. Những tiếng kêu “chíp chíp” của 
 chim con phát ra, đập vào vách đá, dội lại tai chúng, 
 tạo nên trong não tín hiệu “quê hương”.
• Con người đã thử nghiệm mang chim yến 
 đến một nơi đầy “hoa thơm, mật ngọt”, nhưng 
 chúng vẫn tìm về nơi “chôn rau, cắt rốn” của mình. 
 Con người có thể lạc lối, còn chim yến thì không.
• (“Thanh Niên”. 6/5/2005)
 VĂN HOÁ
• Một dân tộc sống, nếu văn hoá của dân tộc đó 
 sống.
(Dòng chữ tại bảo tàng Kabul, Afganistan)
• Làm thầy thuốc mà lầm, thì giết một người.
• Làm thầy địa lý mà lầm, thì giết một họ.
• Làm chính trị mà lầm, thì giết một nước.
• Làm văn hoá mà lầm, thì giết cả một thế hệ.
• (Lão Tử – Khoảng 369 – 286 trước Công nguyên, 
 thời Xuân Thu - Chiến Quốc)
• Cái gì còn lại khi 
 tất cả những thứ 
 khác bị quên đi. Cái 
 đó chính là văn hoá.
 (E. Heriot)
 VĂN HOÁ
• Văn hoá phản ánh và thể hiện một 
 cách tổng quát, sống động mọi mặt của cuộc 
 sống (của mỗi cá nhân và của mỗi cộng 
 đồng), đã diễn ra trong quá khứ, cũng như 
 đang diễn ra trong hiện tại, qua hàng bao 
 nhiều thế kỷ nó đã cấu thành nên một hệ 
 thống các giá trị, truyền thống, thẩm mỹ và 
 lối sống, và dựa trên đó, từng dân tộc khẳng 
 định bản sắc riêng của mình.
 UNESCO
 VĂN HOÁ
• Trách nhiệm của mỗi dân tộc là thể hiện 
 rõ bản sắc của mình trước thế giới.
• Nếu một dân tộc không mang lại cho thế 
 giới điều gì, điều đó thật tệ hại, nó còn xấu 
 hơn sự diệt vong và sẽ không được lịch sử 
 tha thứ.
 (R. Tagor, nhà văn Ấn Độ, 1861 - 1941)
 VĂN HOÁ DÂN TỘC VÀ HỘI NHẬP
• “Tất cả những sản phẩm của con người mà 
 chúng ta hiểu được và hưởng thụ được đều 
 trở thành của chúng ta, bất kể xuất xứ của 
 chúng. Tôi tự hào về nhân loại của tôi khi tôi 
 có thể công nhận thi sĩ và nghệ sĩ các nước 
 khác như là của mình. Tôi vui mừng vô bờ 
 bến rằng mọi vinh quang vĩ đại của con 
 người đều thuộc về tôi”.
(R. Tagor, nhà văn Ấn Độ, 1861 - 1941)
 CÁC ĐẶC TÍNH CỦA VĂN HOÁ
• Là sản phẩm của con người (con người là 
 chủ thể của văn hoá).
• Có thể học hỏi.
• Có thể lưu truyền.
• Nhằm đáp ứng nhu cầu của con người.
• Thường gắn với một xã hội nhất định
 VĂN HOÁ
• Văn hoá là một bộ phận của môi 
 trường mà bộ phận đó thuộc về 
 con người. Tất cả những gì không 
 thuộc về tự nhiên, thì đều là văn 
 hoá.
Herskovits
• Văn hoá là sự tổng hợp của mọi 
 phương thức sinh hoạt cùng với 
 biểu hiện của nó mà loài người đã 
 sản sinh ra nhằm thích ứng những 
 nhu cầu đời sống và đòi hỏi của 
 sinh tồn.
Hồ Chí Minh
 CÁC BỘ PHẬN CẤU THÀNH VĂN HOÁ
• Các thông tục
• Các phong tục tập quán.
• Ngôn ngữ.
• Tôn giáo.
• Các chuẩn mực đạo đức.
• Các giá trị, quan điểm và lối sống.
• Giáo dục.
• Nghệ thuật (Kiến trúc, điêu khắc, hội hoạ, âm nhạc, dân ca, ca kịch...).
• Các thể chế xã hội
 - Gia đình.
 - Nhà trường.
 - Cơ sở tôn giáo, nhà thờ, nhà chùa.
 - Công sở.
 - Cơ sở kinh doanh.
 - Thể chế chính trị
 HỌC VẤN – VĂN HÓA
• VĂN HÓA khác HỌC VẤN về khái niệm và bản 
 chất.
• HỌC VẤN là bằng cấp, còn VĂN HÓA là tầng ứng 
 xử, là đối nhân xử thế.
(Nguồn: “TS. Thế Hùng” Cẩm nang ứng xử”)
 VĂN HÓA (PHƯƠNG ĐÔNG)
• Văn hóa là Từ Hán
• Một trong những người đầu tiên quan 
 tâm đến khái niệm văn hóa là triết gia 
 Lưu Hướng (thời Tây Hán)
• Theo Lưu Hướng, VĂN là đẹp, HÓA là 
 giáo hóa.
• Văn hóa là dùng văn để hóa
• Văn hóa nghĩa là lấy cái đẹp để giáo 
 hóa con người.
 VĂN HOÁ (PHƯƠNG TÂY)
Xuất phát từ tiếng La Tinh: CULTUS
CULTUS: Trồng trọt, gieo trồng, vun xới
•Trồng trọt, vun xới cây cối, thảo mộc  xanh tươi, tươi tốt.
•Trồng trọt, vun xới tinh thần (tâm hồn): Giáo dục, đào tạo 
con người hay một cộng đồng người để họ trở nên tốt đẹp 
hơn, sống với nhau tử tế, tôn trọng, thương yêu, không làm 
tổn thương và không xúc phạm.
VĂN HOÁ  TỐT, ĐẸP trong 2 mối quan hệ: Con người và 
thiên nhiên, con người và con người  Chân, Thiện, Mỹ.
 VĂN HÓA 
• VĂN HÓA  TỐT, ĐẸP trong 2 mối 
 quan hệ:
- CON NGƯỜI  THIÊN NHIÊN
- CON NGƯỜI  CON NGƯỜI 
 VĂN HÓA: CHÂN, THIỆN, MỸ
 VĂN HOÁ
• Tình yêu thiên nhiên là thước đo 
 văn hoá của con người. Chỉ có 
 những con người hoàn chỉnh về 
 nhân cách mới có cách ứng xử 
 đúng đắn với thiên nhiên.
M. Prisvin (Nguồn: “Hà Nội mới cuối 
 tuần”, 16/12/2006
 NỀN VĂN HOÁ BỐI CẢNH YẾU
• - Luật pháp và văn bản được coi trọng.
• - Đặc trưng: Bắc Âu và Hoa Kỳ.
• - Chiến lược: Hợp tác.
 NỀN VĂN HOÁ BỐI CẢNH MẠNH
• - “Lệ” được coi trọng.
Thí dụ: Ở Nhật Bản và Trung Quốc, người mua 
 có quyền hơn người bán.
• - Đặc trưng: Trung Quốc, Đài Loan.
• - Chiến lược cạnh tranh.