Bài giảng Thực tập tranh luận tại quốc hội

THỰC TẬP TRANH LUẬN TẠI QUỐC HỘI 
 Ng ư ời biên tập : Nguyễn Chí Dũng 	 	 L ươ ng Phan Cừ 
KHỞI ĐỘNG 
Theo Anh, Chị tranh luận khác với chất vấn, thảo luận ở những vấn đ ề gì? 
Theo Anh, Chị tranh luận tại Quốc hội khác với tranh luận khác ở những đ iểm gì? 
Đối t ư ợng tranh luận với mình là ai? 
Anh Chị th ư ờng quan tâm tranh luận những vấn đ ề gì? 
Anh Chị thấy khó kh ă n nào th ư ờng gặp phải trong quá trình tranh luận? 
TÓM TẮT PHẦN KHỞI ĐỘNG 
Tranh luận là làm rõ, thuyết phục những ng ư ời khác đ ồng nhất với ý kiến của mình đư a ra mà không đ ồng quan đ iểm với ý kiến đ ối lập. Trong tranh luận vừa nêu những luận cứ đ ể chứng minh ý kiến của mình là hợp lý đ ồng thời cũng phải có các luận cứ đ ể chứng minh ý kiến khác ng ư ợc lại là không ch ư a hợp lý, qua đ ó thuyết phục những ng ư ời trái quan đ iểm, đ ang lừng chừng cũng thống nhất với mình. 
Chất vấn là hỏi đ ể làm rõ trách nhiệm của ng ư ời bị chất vấn. Mang tính cá nhân với ng ư ời có trách nhiệm. Trong chất vấn có tranh luận của ng ư ời chất vấn với ng ư ời bị chất vấn. 
Thảo luận mang tính bàn bạc, nêu ý kiến của mình và qua đ ó ng ư ời đ iều hành, tổng hợp thấy đư ợc xu thế của ý kiến chung nghiêng về với một vấn đ ề nào đ ó. 
Tranh luận ở QH là tranh luận những vấn đ ề có ý kiến khác nhau đ ã đư ợc nêu ra tranh luận qua rất nhiều vòng, với các cấp đ ộ khác nhau từ cấp thấp đ ến cấp cao, từ tập thể nhỏ cho tới tập thể lớn 
TÓM TẮT PHẦN KHỞI ĐỘNG 
Đại biểu QH có rất nhiều trách nhiệm, trong đ ó có trách nhiệm lớn nhất, quan trọng nhất là tham gia thảo luận (tranh luận) đ ể đ i đ ến quyết đ ịnh các vấn đ ề quan trọng của đ ất n ư ớc từ Hiến pháp, luật, nghị quyết, tổ chức Bộ máy nhà n ư ớc, các chức danh quan trọng nhất của đ ất n ư ớc, kế hoạch phát triển kinh tế xã hội, kế hoạch thu chi ngân sách và quyết toán ngân sách và các công trình quan trọng của đ ất n ư ớc đư ợc đư a ra Quốc hội xem xét, quyết đ ịnh tại các kỳ họp, các phiên họp của QH. 
Đại biểu cũng có trách nhiệm thảo luận (tranh luận) tại các phiên họp của các c ơ quan của QH mà mình là thành viên hoặc đư ợc mời dự đ ể xem xét, chuần bị ý kiến trình QH thảo luận (tranh luận) đ ể quyết đ ịnh tại các phiên họp, kỳ họp của QH. 
Nh ư vậy đ ại biểu có khá nhiều c ơ hội đ ể nêu vấn đ ề tranh luận bảo vệ quan đ iểm, ý kiến của mình với những cáp đ ọ khác nhau cũng nh ư thu thập, phân tích các thông tin, ý kiến trái chiều. 
Nội dung tranh luận đư a ra Quốc hội thảo luận (tranh luận) th ư ờng hình thành vài ba loại ý kiến khác nhau. Và sau mỗi loại ý kiến là một tập hợp ng ư ời có cùng quan đ iểm, đ ồng tình với loại ý kiến đ ó. Nh ư vậy việc tranh luận tại QH là việc tranh luận của một nhóm đ ại biểu này với nhóm đ ại biểu khác (nhóm này th ư ờng không xác đ ịnh số l ư ợng nhiều hay ít một cách chính xác) 
CHUẨN BỊ TRANH LUẬN 
Chọn vấn đ ề và nội dung tham gia tranh luận. 
Thu thập thông tin, tài liệu liên quan. 
Chuẩn bị lập luận, lý lẽ (số liệu, tài liệu, thực tiễn.) cho cả sự đ ồng thuận với nội dung mình đ ồng tình và với các sự phản bác, không đ ồng thuận với ý kiến khác( trái ng ư ợc) và chúng minh nội dung nờu ra là tối ư u. 
Chuẩn bị ph ươ ng pháp trình bày, nêu câu hỏi, phân tích các lý lẽ của ý kiến trái ng ư ợc 
Dự tính tình huống, diễn biến của quá trình tranh luận và chuẩn bị các biện pháp, giải pháp đ ể tiếp tục tranh luận. 
Tham vấn ý kiến chuyên gia, cử tri và nhóm đ ại biểu cùng quan đ iểm (chuẩn bị lập luận) 
CHỌN VẤN Đ Ề VÀ NỘI DUNG THAM GIA TRANH LUẬN  ( THỰC TẬP KỸ N Ă NG TRANH LUẬN VỀ LUẬT NG Ư ỜI CAO TUỔI) 
Vấn đ ề tranh luận đư a ra QH th ư ờng đ ã đư ợc xác đ ịnh tr ư ớc (ý kiến khác nhau nêu trong tờ trình, nêu trong báo cáo thẩm tra và các tài liệu gửi cho ĐBQH) 
- Theo Tờ trình dự án luật ng ư ời cao tuổi nêu có 6 vấn đ ề có ý kiến khác nhau: 
+ Phạm vi đ iều chỉnh; 
+ Vị trí của Hội ng ư ời cao tuổi trong hệ thống chính trị; 
+ Hệ thống tổ chức của Hội ng ư ời cao tuổi; 
+ Về đ ối t ư ợng ng ư ời cao tuổi có hoàn cảnh đ ặc biệt khó kh ă n; 
+ Việc giảm giá dịch vụ cho ng ư ời cao tuổi 
+ Và việc hỏa táng khi ng ư ời cao tuổi chết. 
PHẠM VI Đ IỀU CHỈNH 
Có 2 loại ý kiến: 
- Loại ý kiến thứ nhất: đ ồng tình với dự thảo không quy đ ịnh bao hàm cả ng ư ời cao tuổi là ng ư ời n ư ớc ngoài với lập luận: 
 1- Dự thảo quy đ ịnh quyền và nghĩa vụ của ng ư ời cao tuổi trong đ ó có rất nhiều quyền, nghĩa vụ chỉ quy đ ịnh riêng cho ng ư ời Việt Nam ( Thực hiện quy chế dân chủ; đ ấu tranh chống tham nhũng, quan liêu, lãng phí; thực hành tiết kiệm; phòng chống các tệ nạn xã hội, HIV/AIDS, ma túy; đ óng góp xây dựng, chính sách, pháp luật; giám sát thực hiện chính sách, pháp luật) 
2- Quy đ ịnh nhiều chính sách ư u đ ãi đ ối với ng ư ời cao tuổi đ òi hỏi tốn nhiều kinh phí. Hoàn cảnh Việt Nam lúc này ch ư a thể thực hiện đư ợc đ ối với ng ư ời cao tuổi là ng ư ời n ư ớc ngoài sống trên n ư ớc ta.( Nếu Điều ư ớc mà có quy đ ịnh thi ta thực hiện theo đ iều ư ớc) 
Loại ý kiến thứ hai đ ề nghị phạm vi bao hàm cả ng ư ời cao tuổi là ng ư ời n ư ớc ngoài sống trên đ ất n ư ớc ta. 
Y kiến chọn lựa của Anh Chị? Tranh luận theo lựa chọn của mình. 
VỊ TRÍ CỦA HỘI NG Ư ỜI CAO TUỔI TRONG HỆ THỐNG CHÍNH TRỊ 
Hai loại ý kiến: 
1. Hội ng ư ời cao tuổi là là tổ chức Chính trị - xã hội. Với lập luận: 
- Ng ư ời cao tuổi VN đ ã, đ ang và sẽ là nền tảng của gia đ ình; 
- Tài sản vô giá, nguồn lực của đ ất n ư ớc, giữ vai trò quan trọng trong việc vận đ ộng gia đ ình và cộng dồng chấp hành đư ờng lối, chủ tr ươ ng, chính sách và pháp luật của Đảng và nhà n ư ớc; 
- Tấm g ươ ng sáng về phẩm chất, đ ạo đ ức, lối sống mẫu mực, giáo dục lớp con, cháu giữ gìn truyền thống tốt đ ẹp của dân tộc; 
- Tính chất của Hội là tập hợp, đ oàn kết ng ư ời cao tuổi, đ ại diện cho ý chí và nguyện vọng của của ng ư ời cao tuổi; 
- Hội ng ư ời cao tuổi ngày càng giữ vai trò, vị trí quan trọng trong đ ời sống chính trị, xã hội của đ ất n ư ớc. 
2. Hội ng ư ời cao tuổi là một tổ chức xã hội. 
HỆ THỐNG TỔ CHỨC CỦA HỘI NG Ư ỜI CAO TUỔI 
Vấn đ ề này có 2 loại ý kiến: 
1. Quy đ ịnh vào trong luật hệ thống tổ chức của Hội là 4 cấp với lập luận: 
- Hội đ ang ngày càng đ óng vai trò quan trọng của xã hội và tham gia rất nhiều hoạt đ ộng; 
- Ng ư ời cao tuổi đ ang ngày càng t ă ng( già hóa dân số) 
- Hệ thống pháp luật cũng có ghi ngay trong luạt( Pháp lệnh Hội cựu chiến bình). 
2. Vấn đ ề này không quy đ ịnh trong luật mà sẽ do đ iều lệ của Hội quyết đ ịnh và ghi trong đ ó. 
VỀ Đ ỐI T Ư ỢNG NG Ư ỜI CAO TUỔI CÓ HOÀN CẢNH Đ ẶC BIỆT KHÓ KH Ă N 
Về việc mở rộng đ ối t ư ợng: 
1- Không bổ sung đ ối t ư ợng ng ư ời cao tuổi phải nuôi các cháu mồ côi do bố mẹ bị nhiễm HIV/AIDS chết với lý do: các cháu đ ã có chế đ ộ chính sách của Nhà n ư ớc rồi. 
2. Ng ư ời cao tuổi phải vất vả nuôi các cháu mồ coi do tác đ ộng của đ ại dịch HIV mà bố mẹ bị chết sớm nên đư a đ ối t ư ợng này là một đ ối t ư ợng đ ặc biệt khó kh ă n. 
VIỆC GIẢM GIÁ DỊCH VỤ CHO NG Ư ỜI CAO TUỔI 
Có 2 loại ý kiến: 
1. Quy dịnh cụ thể vào trong dự án; 
2. Không quy đ ịnh cụ thể mà giao cho Chính phủ quy đ ịnh với lập luận: 
- Mức giảm giá phụ thuộc vào đ iều kiện phát triển KT- XH của từng thời kỳ; 
- Phụ thuộc vào các biện pháp, chính sách phù hợp khác. 
- Giao Chính phủ phù hợp và linh hoạt h ơ n. 
VIỆC HỎA TÁNG KHI NG Ư ỜI CAO TUỔI CHẾT. 
Có 2 loại ý kiến: 
1. Quy đ ịnh khuyến khích hỏa táng ng ư ời cao tuổi khi chết ngay trong dự án với lập luận : 
- Ch ư a có quy đ ịnh về việc chôn cất ng ư ời chết; 
- Đất đ ai ngày càng hẹp, việc xây cất mồ mả quá tốn kém, chiếm diện tích đ ất lớn. 
2. Không nên chỉ khuyến khích hỏa táng riêng cho ng ư ời cao tuổi. Để Chính phủ quy đ ịnh chung.