Bài giảng Quản lý sản xuất cho kỹ sư - Chương 9: Điều độ sản xuất - Đường Võ Hùng

Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
1. Tổng quan về công tác điều độ 
HĐ công suất 
- HĐ thiết bị / - Mua sắm thiết bị 
Kế hoạch dài hạn 
Hoạch định tổng hợp 
- Sử dụng thiết bị / - Nhu cầu lao động 
- Hợp đồng đặt hàng 
Điều độ sản xuất chính 
- MRP / - Chia nhỏ tiến độ SX 
HĐ nhu cầu 
NVL MRP 
Điều độ SX 
Lực lượng lao động NVL Máy móc TB 
Kế hoạch trung hạn 
Kế hoạch ngắn hạn 
3/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
1. Tổng quan về công tác điều độ 
Điều độ và 
đặt lộ trình 
Phát lệnh thực hiện 
Kiểm tra 
Xúc tiến 
(nếu cần) 
Xét 
lại 
Các hoạt động trong quá trình lập lịch trình SX 
4/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
1. Tổng quan về công tác điều độ 
1. Đặt lộ trình: xác định đơn hàng (CV) cần 
làm ở đâu 
2. Điều độ: xác định thứ tự và th/g thực hiện 
công việc. 
3. Phát lệnh: ra lệnh thực hiện đơn hàng 
xuống từng bộ phận liên quan tương ứng. 
4. Kiểm tra: giám sát quá trình để biết các 
công việc đúng kế hoạch hay không. 
5. Xúc tiến: hiệu chỉnh th/g thực hiện, bổ 
sung nguồn lực (nếu có thể). 
5/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
2. Điều độ trong phân xưởng 
Thời gian gia công (ti – processing time): là th/g 
dự kiến thực hiện đơn hàng. 
Thời điểm sẵn sàng (tr – ready time): là thời điểm 
mà đơn hàng đã được chuẩn bị xong, và sẵn sàng 
được gia công. 
Thời hạn hoàn thành (tc – completion time): là 
th/g mà đơn hàng được thực hiện (gia công) xong và 
sẵn sàng giao hàng. 
Thời gian giao hàng (d – due date): là th/g yêu 
cầu nhận hàng của khách hàng, thường được xác 
định trên hợp đồng. 
6/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
2. Điều độ trong phân xưởng 
Thời gian lưu (tf – flow time): là th/g từ khi đơn 
hàng sẵn sàng cho gia công đến khi hoàn thành (thời 
gian đơn hàng nằm trong PX). Th/g lưu trung bình 
của tất cả các đơn hàng có thể cho biết mức độ (tốc 
độ) thực hiện đơn hàng. 
Đơn hàng trễ (tt – tardyness): là đơn hàng nào có 
th/g hoàn thành muộn hơn thời gian giao hàng. Đây 
là một trong những tiêu chuẩn quan trọng trong điều 
độ sản xuất. 
7/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
1. Đến trước làm trước (First Come, First 
Served - FCFS): công việc (đơn hàng) nào 
chuẩn bị xong trước (đến máy trước) thì được 
gia công trước. 
2. Theo th/g gia công ngắn nhất (Short 
Processing time - SPT): công việc nào có th/g 
gia công ngắn nhất được thực hiện trước. 
3. Theo thời hạn sớm nhất (Earliest Due Date 
- EDD): công việc nào có thời hạn hoàn thành 
sớm nhất sẽ được chọn làm trước. 
8/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
Ví dụ: điều độ các đơn hàng trong bảng sau 
Đơn 
hàng 
Thời gian gia công 
(ngày) 
Thời gian giao hàng 
(ngày) 
A 
B 
C 
D 
E 
5 
3 
7 
4 
8 
9 
6 
19 
16 
25 
9/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
1. Xếp thứ tự đơn hàng theo nguyên tắc FCFS 
Thứ 
tự 
Đơn 
hàng 
Th/g 
gia công 
Th/g 
tích lũy 
Thời hạn 
giao hàng 
Th/g 
trễ 
1 
2 
3 
4 
5 
A 
B 
C 
D 
E 
5 
3 
7 
4 
8 
27 
10/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ có thể diễn tả KH điều độ theo sơ đồ găng như sau: 
A 
5 
Sơ đồ găng theo nguyên tắc FCFS (FIFO) 
9 
B 
8 
C 
15 
D 
19 
E 
27 
6 19 16 25 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
0 
Trật tự gia công theo nguyên tắc FIFO: 
1 2 3 4 5 
A B C D E 
11/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
2. Xếp thứ tự đơn hàng theo nguyên tắc SPT 
Thứ 
tự 
Đơn 
hàng 
Th/g 
gia công 
Th/g 
tích lũy 
Thời hạn 
giao hàng 
Th/g 
trễ 
1 
2 
3 
4 
5 
B 
D 
A 
C 
E 
3 
4 
5 
7 
8 
27 
12/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ có thể diễn tả KH điều độ theo sơ đồ găng như sau: 
B 
3 
Sơ đồ găng theo nguyên tắc SPT 
6 
D 
7 
A 
12 
C 
19 
E 
27 
16 9 19 25 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
0 
Trật tự gia công theo nguyên tắc SPT: 
1 2 3 4 5 
B D A C E 
13/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
3. Xếp thứ tự đơn hàng theo nguyên tắc EDD 
Thứ 
tự 
Đơn 
hàng 
Th/g 
gia công 
Th/g 
tích lũy 
Thời hạn 
giao hàng 
Th/g 
trễ 
1 
2 
3 
4 
5 
B 
A 
D 
C 
E 
3 
5 
4 
7 
8 
27 
14/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ có thể diễn tả KH điều độ theo sơ đồ găng như sau: 
B 
3 
Sơ đồ găng theo nguyên tắc EDD 
6 
A 
8 
D 
12 
C 
19 
E 
27 
9 16 19 25 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
0 
Trật tự gia công theo nguyên tắc EDD: 
1 2 3 4 5 
B A D C E 
15/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ Quy tắc Smith: 
Điều kiện để đơn hàng thứ i được gia công 
sau cùng: 
Được áp dụng khi kết quả điều độ không có 
đơn hàng trễ giảm thời gian lưu ( )trung 
bình 
F
1
n
i j
j
d t
 
i k
t t 
Trong tập đơn hàng thỏa điều kiện: 
Xác định đơn hàng: 
16/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ Ví dụ: 
Đơn hàng j tj dj 
1 
2 
3 
4 
5 
4 
7 
1 
6 
3 
16 
16 
8 
21 
9 
17/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
Bước 1: 21
j
t  Đơn hàng 4 thực hiện sau cùng 
Bước 2: Đơn hàng 2 thực hiện thứ tư 15jt 
Bước 3: Đơn hàng 1 thực hiện thứ ba 8jt 
Bước 4: Đơn hàng 5 thực hiện thứ hai 4jt 
Còn lại đơn hàng 3 thực hiện đầu tiên 
Trật tự gia công: I II III IV V 
4 2 1 5 3 
18/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
Trật tự gia công: I II III IV V 
4 2 1 5 3 
3 
1 
8 
5 
4 
1 
8 
2 
15 
4 
21 
9 16 16 21 
Th/g tích lũy 0 
Sơ đồ găng theo nguyên tắc Smith 
Th/g giao hàng 
19/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
Nếu EDD có nhiều hơn 1 đơn hàng trễ thì việc xác 
định KH ĐĐ sao cho tổng số đơn hàng trễ là nhỏ nhất 
được thực hiện theo giải thuật MOORE & HODGSON: 
Mỗi đơn hàng sẽ thuộc về tập E: tập đơn hàng hoàn 
thành sớm hoặc tập L: tập đơn hàng trễ. 
Bước 1: Cho tất cả đơn hàng thuộc E, tập L là tập 
rỗng. Sắp xếp E theo EDD. 
Bước 2: Nếu không có đơn hàng nào trong E là đơn 
hàng trễ, ngưng: kế hoạch điều độ là tối ưu. Ngược 
lại, xác định công việc trễ đầu tiên: công việc k. 
Bước 3: Trong k công việc đầu tiên, xác định đơn hàng 
có th/g xử lý dài nhất. Rút đơn hàng này ra khỏi tập 
E và đưa vào tập L. Thực hiện lại bước 2. 
20/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
3. Xếp thứ tự đơn hàng trên 1 máy 
+ Ví dụ: Đơn hàng j tj dj 
1 
2 
3 
4 
5 
1 
5 
3 
9 
7 
2 
7 
8 
13 
11 
1 
1 
2 
3 
4 
5 
11 
2 
16 
4 
25 
8 11 7 13 
Th/g tích lũy 0 
Th/g giao hàng 
21/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
Thời điểm sẵn sàng khác nhau 
0 
A 
6 
B 
8 
8 4 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
Đơn hàng thời gian 
chuẩn bị 
thời gian 
gia công 
thời gian 
giao hàng 
A 
B 
0 
2 
6 
2 
8 
4 
Trường hợp 1: chuyền không để trống, không 
kết nối. 
22/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
0 
B 
4 
A 
10 
4 8 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
Đơn hàng thời gian 
chuẩn bị 
thời gian 
gia công 
thời gian 
giao hàng 
A 
B 
0 
2 
6 
2 
8 
4 
Trường hợp 2: chuyền có thể để trống, không 
kết nối. 
2 
23/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
0 
B 
4 
A2 
8 
4 8 
Th/g tích lũy 
Th/g giao hàng 
Đơn hàng thời gian 
chuẩn bị 
thời gian 
gia công 
thời gian 
giao hàng 
A 
B 
0 
2 
6 
2 
8 
4 
Trường hợp 3: cho phép kết nối (đơn hàng có 
thể được cắt A = A1 + A2) 
2 
A1 
24/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
Điều độ song song 
+ Có m chuyền giống nhau (cùng thực hiện 
được các đơn hàng với th/g tương đương) sẵn 
sàng nhận các đơn hàng tại thời điểm điều độ. 
+ Có n đơn hàng độc lập đang chờ được gia 
công. 
25/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
Điều độ song song 
Trường hợp đơn hàng có tính kết nối, th/g lớn nhất có 
thể trên một chuyền bằng giá trị trung bình phân bổ 
đối với các chuyền: 

n
i
it
m
M
1
1
*
Áp dụng g/thuật Mc. Naughton xác định KHĐĐ tối ưu: 
Bước 1: chọn 1 đơn hàng phân bổ cho chuyền 1, 
Bước 2: chọn đơn hàng tiếp theo nếu tổng th/g chưa 
đạt M*. Tiếp tục đến khi th/g của chuyền bằng M*. 
Bước 3: tiếp tục thực hiện trên các chuyền còn lại cho 
đến khi tất cả các đơn hàng đã được phân bổ hết. 
26/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
+ Ví dụ: 
Th/g tối đa M* = (2+3+5+4+7+9)/3 = 10 
Đơn hàng (i) 
Thời gian ti 
0 
2 
5 
3 
10 
Chuyền 1 
2 
1 
0 4 
5 
10 
Chuyền 2 4 
1 
6 
10 
5 
0 
Chuyền 3 
1 
2 
2 
3 
3 
5 
4 
4 
5 
7 
6 
9 
27/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
Trường hợp không kết nối 
Giải thuật kinh nghiệm như sau: 
- Đối với tập đơn hàng chuẩn bị điều độ, sắp xếp theo 
thứ tự giảm dần th/g gia công của các đơn hàng 
(chuỗi thời gian gia công dài nhất – longest 
processing time – LPT) (có thể sắp xếp theo thứ tự 
tăng dần thời gian gia công, xây dựng chuỗi thời gian 
gia công ngắn nhất – shortest processing time – SPT) 
- Phân bổ đơn hàng đang xem xét vào chuyền có 
tổng th/g gia công nhỏ nhất; tương tự cho đến khi tất 
cả các đơn hàng đã được phân bổ. 
28/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
+ Mở rộng mô hình điều độ 
Trường hợp không kết nối, ví dụ theo LPT 
Đơn hàng (i) 
Thời gian ti 
0 9 11 
Chuyền 1 6
1 
0 7 
22 
10 
Chuyền 2 5
1 
0 5 
42 Chuyền 3 3
1 
9 
11 
6 
9 
5 
7 
3 
5 
4 
4 
2 
3 
1 
2 
29/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
4. Xếp thứ tự đơn hàng trên 2 máy 
Bước 1: Xác định th/g gia công nhỏ nhất của 
tập đơn hàng đang xét, 
Bước 2: Nếu th/g này xảy ra trên máy 1 thì 
đưa lên gia công trước. Nếu th/g này xảy ra 
trên máy 2 thì được gia công sau, 
Bước 3: Loại đơn hàng vừa phân bổ ra khỏi 
tập đơn hàng đang xét, lập lại bước 1 cho đến 
khi tất cả các đơn hàng đã được phân bổ 
xong. 
Giải thuật Johnson 
30/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
4. Xếp thứ tự đơn hàng trên 2 máy 
+ Ví dụ: 
Đơn hàng 1 2 3 4 
Thời gian gia trên máy 1 2 6 1 5 
Thời gian gia trên máy 2 4 2 2 7 
+ Trật tự gia công: I II III IV 
3 1 4 2 
31/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
4. Xếp thứ tự đơn hàng trên 2 máy 
+ Ví dụ: trật tự gia công 3 1 4 2 
Đơn hàng 1 2 3 4 
Thời gian gia trên máy 1 2 6 1 5 
Thời gian gia trên máy 2 4 2 2 7 
0 1 8 
M1 
3 
0 3 7 
M2 
3 
4 
1 
3 
1 
14 
2 
1 
8 15 
4 
17 
2 
32/32 
Bộ môn Quản lý sản xuất và điều hành\Khoa Quản lý Công nghiệp\Đại học Bách khoa Tp. HCM. 
GV: Đường Võ Hùng\Quản lý sản xuất cho kỹ sư\Chương 9: Điều độ sản xuất 
4. Xếp thứ tự đơn hàng trên 2 máy 
+ Ví dụ: trật tự gia công 3 1 2 4 
Đơn hàng 1 2 3 4 
Thời gian gia trên máy 1 2 6 1 5 
Thời gian gia trên máy 2 4 2 2 7 
0 1 9 
M1 
3 
0 3 7 
M2 
3 
2 
1 
3 
1 
14 
4 
1 
9 11 14 
2 
21 
4