Bài giảng Phần cứng máy tính - Bài 11: Bảo trì và nâng cấp

MÔN : PHẦN CỨNG MÁY TÍNH 
Hiểu biết ý nghĩa của việc bảo trì và nâng cấp máy tính 
Giải pháp tối ưu để nâng cấp hệ thống máy tính 
Chẩn đoán và khắc phục lỗi trong quá trình bảo trì, nâng cấp máy tính 
BÀI 11 : BẢO TRÌ VÀ NÂNG CẤP 
Tổng quan 
Bảo trì máy tính 
Nâng cấp máy tính 
Chẩn đoán và xử lý sự cố 
Bài tập tình huống 
Ôn tập và tổng kết 
NỘI DUNG 
TỔNG QUAN 
	 Sau một thời gian sử dụng chúng ta cần phải bảo trì và nâng cấp máy tính để khắc phục các vấn đề sau: 
Bảo trì và nâng cấp máy tính là một trong những thao tác quan trọng phải được thực hiện theo định kỳ, nhằm đảm bảo cho hệ thống sử dụng được lâu dài và hoạt động hiệu quả hơn. 
Bụi bẩn 
Oxy hoá 
Hoen ố 
Tiếng ồn 
Tính ổn định 
Hiệu suất hoạt động 
Việc bảo trì và nâng cấp máy tính đúng cách và kịp thời có vai trò rất quan trọng góp phần: 
Tăng tuổi thọ 
Tính thẩm mỹ 
Tính ổn định 
Tính hiệu quả 
Kịp thời phát hiện sự cố 
Dụng cụ bảo trì : 
Dụng cụ lắp ráp 
Cọ, bình khí nén 
Bàn chảy, xăng thơm, gôm tẩy 
Hoá chất: Sumo, RP7 
BẢO TRÌ MÁY TÍNH 
DỤNG CỤ HỖ TRỢ BẢO TRÌ 
An toàn tuyệt đối về điện 
Sao lưu trước khi thao tác 
Đúng qui trình, cẩn trọng trong thao thác 
Không cấp nguồn cho HDD khi không cần thiết 
NGUYÊN TẮC BẢO TRÌ 
Các bước thực hiện 
Tắt máy, tắt nguồn hệ thống 
Vệ sinh bàn phím, chuột, màn hình 
Vệ sinh RAM và Card mở rộng 
Vệ sinh bo mạch chủ và khe cắm mở rộng 
Vệ sinh FAN CPU và FAN hệ thống, tra dầu cho FAN 
Vệ sinh ổ đĩa quang 
Vệ sinh bộ nguồn và thùng máy 
Lắp ráp trở lại, kiểm tra, khởi động và hoàn tất công tác bảo trì. 
Vệ sinh bằng hoá chất, cọ và vải sạch. 
Lưu ý: không rửa hoặc ngâm bàn phím vào nước. 
BÀN PHÍM - KEYBOARD 
Tháo vòng bi dưới nắp chuột, lấy bi ra và làm sạch 
Bụi thường bám quanh trục xoay, sử dụng que nhựa để vệ sinh 
Đối với chuột quang, ta chỉ cần lau bên ngoài, không nên mở ra. 
CHUỘT - MOUSE 
Vệ sinh mặt kính của màn hình theo chiều từ trên xuống bằng vải mềm với hoá chất chuyên dụng. 
Dùng Sumo để lau chùi phần vỏ của màn hình. 
MÀN HÌNH - MONITOR 
Sau khi gỡ ra khỏi board mạch chủ, vệ sinh chân tiếp xúc bằng giấy hay gôm bút chì 
Không dùng vật cứng cạo lên các chân tiếp xúc, dễ gây mòn dẫn đến hỏng hóc 
Lưu ý tem bảo hành trên RAM. 
BỘ NHỚ RAM 
Vệ sinh khe cắm giống như RAM 
Bộ phận tản nhiệt của Card, ta dùng cọ hay bình xịt vệ sinh, sau đó tra dầu vào bôi trơn. 
CARD MỞ RỘNG 
Vệ sinh bo mạch chủ bằng cọ hay bình xịt khí. Đối với các khe cắm, ta dùng bàn chải và hóa chất chống oxy hoá để vệ sinh. 
Lưu ý: không dùng vải ướt để lau, tránh tiếp xúc trực tiếp đến chip và các mối hàn trên bo mạch. 
BO MẠCH CHỦ - MAINBOARD 
Tháo quạt ra khỏi, dùng cọ để vệ sinh, đối với những nơi khó tiếp xúc có thể dùng bình xịt để thổi bụi. 
FAN CPU 
Vệ sinh cánh quạt. 
Tra dầu vào cánh quạt đúng chỗ. 
TRA DẦU CHO QUẠT 
Lau sạch bề mặt CPU 
Tra keo tản nhiệt mới vào. 
TRA KEO TẢN NHIỆT CPU 
Sử dụng đĩa làm sạch ổ quang chuyên dụng ( đĩa có gắn một số lông mềm để lau) 
Đối với các thiết bị bên trong ổ đĩa cần phải cẩn thận trong thao tác xử lý. 
Ổ ĐĨA QUANG 
Dùng cọ vệ sinh cánh quạt và tra dầu vào. 
Có thể tháo bộ nguồn ra để vệ sinh, tuy nhiên cần phải cẩn thận vấn đề điện áp và bảo hành của thiết bị. 
BỘ NGUỒN - PSU 
Dùng bình xịt vệ sinh bụi trong thùng máy, sau đó dùng cọ quét sạch ngóc ngách. 
Có thể dùng hóa chất để vệ sinh bên ngoài thùng máy. 
Lưu ý đến các dây dẫn nối đến các nút trên thùng máy và các ốc vít kẹt trong thùng máy trong quá trình vệ sinh. 
THÙNG MÁY - CASE 
Sau khi vệ sinh xong và đảm bảo các thiết bị đều khô ráo, ta ráp từng bộ phận vào thùng máy, kiểm tra lại và hoàn tất quá trình vệ sinh máy. 
Lưu ý: không nên cấp nguồn cho ổ đĩa cứng khi chưa kiểm tra kỹ các bộ phận khác. 
LẮP RÁP – HOÀN TẤT 
Điện áp 
Tĩnh điện 
Nhiệt độ 
UPS: Bộ lưu điện 
CÁC YẾU TỐ ẢNH HƯỞNG ĐẾN THỜI GIAN SỬ DỤNG 
Tắt màn hình khi không sử dụng 
Kích hoạt “Screen Saver” 
BẢO QUẢN MÀN HÌNH 
Tắt các tính năng không cần thiết trong CMOS Setup Utility 
Third Boot 
Try Boot Other Device 
Auto Detect 
Chỉnh chế độ Quick POST 
Bật/ tắt tính năng cảnh báo: Warning Virus 
TỐI ƯU HÓA BIOS 
Xoá các tập tin tạm (Disk Cleanup) 
Chống phân mảnh (Defragmenter) 
Tắt các chương trình startup cùng OS 
Tắt các tính năng tự động 
Thực hiện: Local Disk >> Properties >> Tools 
TỐI ƯU HÓA HỆ ĐIỀU HÀNH 
DISK CLEANUP 
Xác định nhu cầu nâng cấp 
Giải trí: chơi game, xem phim nghe nhạc 
Công việc: văn phòng, đồ hoạ, thiết kế 
Học tập và nghiên cứu 
Yêu cầu cá nhân 
Nâng cấp, bổ sung thêm các thiết bị phần cứng mới có tốc độ và hiệu suất tốt hơn nhằm nâng cao hiệu suất hoạt động cho cả hệ thống. 
NÂNG CẤP MÁY TÍNH 
Tương thích 
Đồng bộ 
Tối ưu 
Hiệu quả kinh tế 
Cần kiểm tra và chạy thử trước khi thực hiện nâng cấp 
NGUYÊN TẮC NÂNG CẤP 
Bổ sung: 
RAM 
HDD 
Thay thế: 
RAM 
HDD 
Bộ nguồn 
Card đồ hoạ 
Mua mới 
GIẢI PHÁP THỰC HIỆN 
Máy hoạt động chậm 
Không cài đặt và sử dụng được một số chương trình 
Dung lượng và công suất hoạt động của một số thiết bị luôn ở mức quá tải 
NHẬN DIỆN THIẾT BỊ CẦN NÂNG CẤP 
Phương pháp đơn giản 
Dễ thực hiện 
Có 2 phương án: bổ sung hoặc thay thế 
Cần quan sát Mainboard và RAM hiện có 
NÂNG CẤP BỘ NHỚ RAM 
Giải pháp: gắn thêm hay thay thế ? 
Kiểm tra dung lượng 
Quan sát chuẩn kết nối 
Dung lượng tối đa mà Mainboard hỗ trợ 
NÂNG CẤP HDD 
DUNG LƯỢNG HDD 
Hình ảnh không rõ nét, thường bị giật 
Card màn hình hiện là loại nào, có dung lượng bao nhiêu ? 
Quan sát để biết card màn hình mà Mainboard có thể hỗ trợ 
NÂNG CẤP VGA CARD 
Ảnh hưởng đến tuổi thọ và hiệu suất của toàn hệ thống 
Tiến hành thay thế khi PSU không đảm bảo điện áp và công suất 
Chập chờn, quá tải khi bổ sung thêm các thiết bị phần cứng mới 
Quan sát loại bộ nguồn mà mainboard hỗ trợ. 
BỘ NGUỒN - PSU 
Cần thay thế khi nhận thấy CPU hoạt động luôn ở mức quá công suất 
Thay thế bộ vi xử lý mới, chi phí khá cao 
Quan sát mainboard để biết CPU có thể thay thế hay không ? 
Tham khảo thông tin từ nhà sản xuất mainboard 
VI XỬ LÝ - CPU 
CÔNG SUẤT HOẠT ĐỘNG CPU 
Không thực hiện nâng cấp 
Thường phải mua máy mới để được hỗ trợ một số công nghệ mới 
Cũng có thể mua thiết bị chuyển đổi tiết kiệm chi phí. 
BO MẠCH CHỦ - MAINBOARD 
LƯU Ý THAO TÁC THÁP LẮP 
Đảm bảo tính tương thích, đồng bộ, tối ưu và hiệu quả kinh tế 
Tương thích: thay thế và kết nối có được không ? 
Đồng bộ: có phù hợp với các thiết bị hiện có  khả năng t ối ưu ? 
Mua mới hay nâng cấp  hiệu quả kinh tế. 
CÁC LƯU Ý 
Sự cố 
Chuẩn đoán 
Giải pháp khắc phục 
Bật máy nhưng không có tín hiệu trên màn hình 
Do kết nối cáp hay card mở rộng bị hỏng hoặc màn hình hỏng 
Kiểm tra dây cáp và nguồn điện cung cấp. Kiểm tra chân card màn hình và màn hình 
Máy tính tìm thấy ổ đĩa khởi động và CD-ROM 
Do cáp ổ đĩa bị lỗi 
CMOS không nhận diện được các thiết bị. 
Kiểm tra các kết nối giữa HDD, CD/DVD-ROm và Main Vào CMOS thiết lập lại cấu hình. 
Máy khởi động được vài phút rồi treo hay khởi động lại 
Bộ phận tản nhiệt bị hư, CPU không tản nhiệt được. 
Kiểm tra lại quạt CPU và các quạt giải nhiệt của thùng máy 
Các phím bị dính chặt hoặc lập lại liên tục 
Bàn phím bị kẹt do bụi hay côn trùng bay vào 
Gỡ nhẹ phím bị kẹt lên, vệ sinh bàn phím kỹ càng. 
CHẨN ĐOÁN VÀ XỬ LÝ SỰ CỐ 
Demo Film 
Bảo trì chuột và bàn phím 
Bảo trì màn hình 
Bảo trì mainboard 
Bảo trì RAM 
Bảo trì bộ nguồn 
Nâng cấp phần cứng 
Kiểm tra các thiết cần và có thể nâng cấp 
Nâng cấp OS, Driver 
Cách thức tiến hành nâng cấp Hệ điều hành và Driver 
Backup Driver 
Làm gì khi giao máy cho khách hàng ? 
BÀI TẬP TÌNH HUỐNG 
LÀM GÌ KHI GIAO MÁY CHO KHÁCH 
HỎI VÀ ĐÁP