Bài giảng Nhập môn công nghệ phần mềm - Chương 2: Mô hình phát triển - Nguyễn Thanh Bình

 Mô hình phát tri n
 (2)
 Nguy n Thanh Bình
 Khoa Công ngh Thôngtin
 Tr ưng ði h c Bách khoa
 ði h c ðà Nng
Ni dung

 Các ho t ñng phát tri n ph n m m

 Các mô hình phát tri n ph n m m
2
 1
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Phân tích tính kh  thi 

 Phân tích vàñc t  yêu c u

 Thi t k 

 Mã hóa

 Kim th 

 Bo trì
3
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Phân tích tính kh  thi 
  xác ñnh v n ñ cn gi i quy t, 
  xem xét các gi i pháp và kĩ thu t khác nhau 
 • thu n l i 
 • bt l i 
  ñánh giá v th i gian, giá thành, ngu n tài 
 nguyên c n thi t 
  Sn ph m: tài li u phân tích
4
 2
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Phân tích vàñc t  yêu c u (1)
  xác ñnh nhu c u c a khách hàng/ngưi s 
 dng
 • xác ñnh bài toán, ch  không ph i là gi i pháp
  khókhăn
 • khách hàng không bi t r  cái h  cn
 • khách hàng không trình bày r  cái h  mu n
 • các thay ñi
  Sn ph m: tài li u ñc t  yêu c u
5
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Phân tích vàñc t  yêu c u (2)
  các b ưc
 • kh o sát, t ng h p yêu c u
 • phân tích yêu c u
 • ñc t  yêu c u
 • hp th c hóa yêu c u
6
 3
 Các ho t ñng phát tri n 
 ph n m m
 
 Phân tích vàñc t  yêu c u (3) 
 Tng h p và
 phân tích yêu c u
 ðc t  yêu c u
 Hp th c hóa 
 yêu c u
Mô hình h  th ng
 Yêu c u h  th ng
 ca ng ưi s  dng
 Tài li u ñc t 
 yêu c u
 7
 Các ho t ñng phát tri n 
 ph n m m
 
 Thi t k  (1)
  chuy n t  tài li u ñc t  yêu c u thành c u trúc lô-gíc có
 th  cài ñt ñưc
  gi i pháp cho v n ññãñưc ñc t 
  thi t k  ki n trúc
 • các mo ñun và giao di n c a các mô-ñun
  thi t k  giao di n
  thi t k  các mô-ñun
 • cu trúc d  li u
 • thu t toán
  Sn ph m: tài li u thi t k 
 8
 4
 Các ho t ñng phát tri n 
 ph n m m
 
 Thi t k  (2)
 Thi t k 
 ki n trúc
 Thi t k 
 giao di n
 Thi t k 
 mô-ñun Thi t k 
 cu trúc d  li u
 ñc t  Thi t k 
ki n trúc ñc t  thu t toán
 giao di n ñc t 
 mô-ñun ñc t 
 cu trúc d  li u 
 ñc t 
 9 thu t toán
 Các ho t ñng phát tri n 
 ph n m m
 
 Thi t k  (3)
  các ph ươ ng pháp thi t k 
 • hưng ch c n ăng
 • hưng ñi t ưng
 10
 5
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Mã hóa và g ri
  mã hóa
 • cài ñt các thi t k  bng ngôn ng  lp trình
 • không ñơ n thu n ch  là lp trình
 • vi t tài li u
 • insertions/invariants
 • chu n l p trình (coding standards)
 • lp trình theo c p (pair programming)
 • công c 
 • qu n lý phiên b n
  g ri
 • phát hi n các l i trong quá trình l p trình
  Sn ph m: ch ươ ng trình
11
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Ki m th  (1)
  phát hi n l i trong ch ươ ng trình
  lp k  ho ch th c hi n ki m th 
 • to các tr ưng h p ki m th 
 • tiêu chu n ki m th 
 • ngu n tài nguyên ki m th 
  mã ngu n ñưc ki m th  theo tài li u thi t k 
  Sn ph m: báo cáo ki m th 
12
 6
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Ki m th  (2)
  các ho t ñng ki m th 
 • ki m th ñơnv
 • ki m th  tích h p
 • ki m th  h th ng
 • ki m th  ch p nh n
13
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Ki m th  (3)
  các ph ươ ng pháp ki m th 
 • ki m th  tĩnh
 • ki m th ñng
 • ki m th  hp ñen
 • ki m th  hp tr ng
14
 7
Các ho t ñng phát tri n 
ph n m m

 Bo trì
  bo ñm ch ươ ng trình v n hành t t
  cài ñt các thay ñi
  cài ñt các yêu c u m i
  x lý các l i khi v n hành
  Sn ph m: ch ươ ng trình
15
Các mô hình phát tri n ph n 
mm

 S t ch c các ho t ñng phát tri n ph n m m

 Mô hình phát tri n ph n m m hay ti n trình phát tri n 
 ph n m m

 Có nhi u mô hình phát tri n ph n m m
  mô hình thác n ưc
  mô hình nguyên m u
  mô hình V
  mô hình ti n hóa
  mô hình xo n c
  mô hình h p nh t
16
 8
Mô hình thác n ưc 
(waterfall model)
 Phân tích tính 
 kh  thi
 Phân tích và
 ñc t  yêu c u
 Thi t k 
 Mã hóa và
 ki m th 
 Cài ñt v à bo 
17 trì
Mô hình thác n ưc 

 Ưu ñim
  d án nh 
  yêu c u xác ñnh

 Nh ưc ñim
  d án l n
  th i gian
  sa l i
  yêu c u thay ñi
18
 9
Mô hình nguyên m u 
(prototyping model)
 Phân tích yêu c u
 Thi t k  nhanh
 Xây d ng nguyên m u
 ðánh giá
 Thi t k 
19
Mô hình nguyên m u 

 Ưu ñim
  phát hi n yêu c u
  hp th c hóa yêu c u
  thi t k  giao di n
 • giao di n trên gi y
 • giao di n “th t”
  h th ng có ri ro cao
 • yêu c u không ch c ch n
 • giao di n ch ưa r  ràng
 • chi n l ưc cài ñt ch ưa r  ràng
20
 10
 Mô hình nguyên m u 
 
 Hn ch 
  khách hàng có th  cho r ng nguyên m u là
 h th ng th c
 • mong ñi không th c t  v ti n tri n c a d  án
  ng ưi phát tri n có s ch n l a không t t
 • phù hp cho nguyên m u, nh ưng không phù hp 
 cho h  th ng th c
 • xây d ng h  th ng th c nh ư xây d ng nguyên 
 mu
  nguyên m u không gi ng hoàn toàn h 
 th ng cu i cùng
 • khách hàng s  có các ph n ng khác nhau
 21
 Mô hình V
 (V model)

 Nh n m nh vai trò ki m th 
 ðc t  yêu c u Ki m th  h th ng
 Thi t k  ki n trúc Ki m th  tích h p
 Thi t k  chi ti t Ki m th ñơnv
 Mã hóa
 22
 11
Mô hình ti n hóa 
(evolutionary model)
 Phiên b n 
 ðc t  ñu tiên
 Phát tri n
 Phiên b n 
 trung gian
 Hp th c 
 hóa Phiên b n 
 cu i cùng
23
Mô hình ti n hóa 

 Ưu ñim
  d án v a và nh 
  các ph n c a d  án ph c t p
  các h  th ng có th i gian s ng ng n

 Hn ch 
  cu trúc h  th ng t i
  ti n trình không r  ràng
24
 12
Mô hình xo n c
(spiral model)
 Determine objectives
 Evaluate alternatives
 alternatives and
 identify, resolve risks
 constraints Risk
 analysis
 Risk
 analysis
 Risk
 analysis Opera-
 Prototype 3 tional
 Prototype 2 protoype
 Risk
 analysis Proto-
 REVIEW type 1
 Requirements plan Simulations, models, benchmarks
 Life-cycle plan Concept of
 Operation S/W
 requirements Product
 design Detailed
 design
 Development Requirement
 plan validation Code
 Unit test
 Integration Design
 and test plan V&V Integration
 Plan next phase
 Acceptance test
 Service test Develop, verify
 next-level product
25
Mô hình xo n c

 nh n m nh vi c ñánh giá các ri ro

 ph n m m ñưc xây d ng theo nhi u chu k ỳ

 mi chu k ỳtươngng v i m t s n ph m c a m t giai 
 ñon phát tri n ph n m m
  xác ñnh các m c tiêu, gi i pháp, ràng bu c
  ñánh giá các gi i pháp, xác ñnh các nguy c ơ và tìm 
 cách gi i quy t chúng
  phát tri n và ki m th  sn ph m c a chu k ỳ này
  lp k  ho ch cho chu k ỳ ti p theo
26
 13
Mô hình xo n c

 Ri ro và gi i pháp cho ri ro
  th t b i v  nhân s 
 • tuy n d ng nhân s  cao c p, ñ ào t o l n nhau, cóñy ñ các nhân s 
 vi ch c n ăng khác nhau...
  th i gian bi u và ngân sách không th c t 
 • ñánh giá th t chi ti t, phát tri n d n d n, tái s  dng, lo i b  bt các 
 yêu c u không c n thi t ...
  phát tri n các ch c n ăng không phù hp
 • trao ñi th ưng xuyên v i ng ưi s  dng, có tài li u h ưng d n s 
 dng s m...
  phát tri n giao di n ng ưi dùng không thích h p
 • cn phân tích các công vi c, xây d ng các hình m u tr ưc, ...
  thi u yêu c u ñt ra
 • phát tri n các ph n n ñnh tr ưc
  vn ñ v hi u qu 
 • cn ph i mô ph ng, ñolưng, th  nghi m...
  ñòi h i v ưt quá sñ áp ng c a công ngh  hiên hành
 • phân tích k  tính kh  thi v  mt k  thu t
27
Mô hình xo n c

 Ưu ñim
  hn ch  ri ro s m
  nh n ñưc feedbacks t  khách hàng s m
  d án l n, ph c t p
  h th ng c n phát tri n nhi u phiên b n
  yêu c u ch ưa xác ñnh r  ràng
28
 14
 Mô hình h p nh t 
 (unified process)
 
 Ti n trình hp nh t có th ñưc nhìn 
 dưi hai góc nhìn khác nhau
  Góc nhìn qu n lý : quan tâm ñn l ĩnh 
 vc kinh t , chi n thu t, con ng ưi
 • Ti n trình g m bn giai ñon
  Góc nhìn k thu t: quan tâm ñn 
 công ngh , ki m tra ch t l ưng, 
 ph ươ ng pháp
 • Ti n trình g m nhi u b ưc l p
 29
 Mô hình h p nh t
 
 Góc nhìn qu n lý
ðt v n ñ    ñ Th c hi n
 Vn ñ Gi i quy t v n Gi i pháp
 Kh i ñu So n th o Xây d ng Chuy n giao
 Inception Elaboration Construction Transition
Th i gian
 30
 15
 Mô hình h p nh t
 
 Góc nhìn k  thu t: các b ưc l p
  Mi b ưc l p g m các ho t ñng:
 • ðc t 
 • Phân tích
 • Thi t k 
 • Mã hóa
 • Ki m th 
 • Cài ñt
  Mi b ưc l p là mt ti n trình thác ñ
 31
 Mô hình h p nh t
 
 Góc nhìn k  thu t
 Bưc l p Kt qu 
 Bưc l p chu n b  Mu th  (maquette)
 Bưc l p ki n trúc Nguyên m u ki n trúc
 Bưc l p ki n trúc Nguyên m u ki n trúc
 Bưc l p phát tri n Nguyên m u phát tri n
 Bưc l p phát tri n Nguyên m u phát tri n
 Bưc l p phát tri n Phiên b n β
 Bưc l p chuy n giao Phiên b n β
 Bưc l p chuy n giao Phiên b n chính th c
Th i gian32
 16
 Mô hình h p nh t
 
 Kt h p hai góc nhìn
 Bưc l p Kt qu  Giai ñon
 Bưc l p chu n b 
 Mu th  (maquette) Kh i ñu
 Bưc l p ki n trúc
 Nguyên m u ki n trúc So n th o
 ư  
 B c l p ki n trúc Nguyên m u ki n trúc
 ư  
 B c l p phát tri n Nguyên m u phát tri n
 Xây d ng
 Bưc l p phát tri n Nguyên m u phát tri n
 ư  
 B c l p phát tri n Phiên b n β
 Bưc l p chuy n giao
 Phiên b n β Chuy n giao
 Bưc l p chuy n giao
 Phiên b n chính th c
 33
Th i gian
 Mô hình h p nh t
 
 Mô hình h p nh t và UML
 34
 17
Kt lu n

 Có nhi u mô hình phát tri n ph n m m
  mô hình tuy n tính
 • mô hình thác n ưc
 • mô hình nguyên m u
 • mô hình V
  mô hình l p
 • mô hình ti n hóa
 • mô hình xo n c
 • mô hình h p nh t
35
Kt lu n

 Kt h p nhi u mô hình cho m t d  án
  h th ng ph c t p, chia d  án thành các h 
 th ng con
  mô hình xo n c hay mô hình h p nh t cho 
 toàn b  d án
  mi h  th ng con có th  áp d ng m t mô 
 hình khác nhau
 • mô hình nguyên m u cho các h  th ng con ph c 
 tp
 • mô hình thác n ưc cho các h  th ng con khác
36
 18