Bài giảng Nghệ thuật lãnh đạo - Chương 7: Lãnh đạo theo tình huống - Nguyễn Quốc Ninh

 NGHỆ THUẬT LÃNH ĐẠO 
NGUYỄN QUỐC NINH 
TP. HCM, 2014 
Ch.1 • Bản chất của lãnh đạo 
Ch.2 • Quyền lực và sự ảnh hưởng 
Ch.3 • Chiến lược ảnh hưởng 
Ch.4 • Phẩm chất và kỹ năng lãnh đạo 
Ch.5 • Công việc và vai trò của người lãnh đạo 
Ch.6 • Phong cách lãnh đạo 
Ch.7 • Lãnh đạo theo tình huống 
Ch.8 • Lãnh đạo mới về chất 
Ch.9 • Lãnh đạo ra quyết định nhóm 
CHƯƠNG 7: LÃNH ĐẠO THEO TÌNH HUỐNG 
I. MIỀN LỰA CHỌN LIÊN TỤC HÀNH VI LÃNH ĐẠO 
II. THUYẾT ĐƯỜNG DẪN ĐẾN MỤC TIÊU 
III. THUYẾT CHU TRÌNH TRƯỞNG THÀNH CỦA 
NGƯỜI LAO ĐỘNG 
IV. THUYẾT NGẪU NHIÊN 
V. MÔ HÌNH QUYẾT ĐỊNH CỦA 
VROOM/YETTON/JAGO 
VI. NHỮNG THAY THẾ CHO LÃNH ĐẠO 
LÃNH ĐẠO THEO TÌNH HUỐNG 
MIỀN LỰA CHỌN LIÊN TỤC HÀNH VI LÃNH ĐẠO 
Những áp 
lực từ 
người lãnh 
đạo 
Những áp lực từ 
người dưới 
quyền 
Những áp 
lực từ tình 
huống 
Các yếu tố tác động đển lựa chọn hành vi lãnh đạo 
MIỀN LỰA CHỌN LIÊN TỤC HÀNH VI LÃNH ĐẠO 
THUYẾT ĐƯỜNG DẪN ĐẾN MỤC TIÊU 
Thuyết đường dẫn đến mục tiêu được phát triển để giải thích cách thức 
mà hành vi của người lãnh đạo ảnh hưởng tới sự thỏa mãn và thực 
hiện nhiệm vụ của người dưới quyền. Thuyết này quan tâm đến nâng 
cao động cơ của người dưới quyền và cho rằng người lãnh đạo có hiệu 
quả có thể nâng cao động cơ của người dưới quyền bằng cách: 
1. Làm cho người dưới quyền nhận thức rõ các mục tiêu của công 
việc 
2. Gắn chặt các phần thưởng có ý nghĩa với việc đạt được các mục 
tiêu 
3. Giải thích rõ ràng cách thức mà các mục tiêu và phần thưởng 
mong đợi có thể đạt được 
THUYẾT ĐƯỜNG DẪN ĐẾN MỤC TIÊU 
THUYẾT ĐƯỜNG DẪN ĐẾN MỤC TIÊU 
THUYẾT ĐƯỜNG DẪN ĐẾN MỤC TIÊU 
4 phong cách lãnh đạo: 
Lãnh đạo chỉ đạo: Giúp cấp dưới biết những kỳ vọng về họ, lập kế 
hoạch làm việc, hướng dẫn cụ thể để hoàn thành nhiệm vụ. 
Lãnh đạo hỗ trợ: Thân thiện, dễ gần, làm cho nhân viên cảm thấy 
công việc dễ chịu, đối xử công bằng, quan tâm đến nhu cầu nhân viên 
Lãnh đạo tham gia: khuyến khích nhân viên cùng tham gia vào quá 
trình ra quyết định. Quan tâm đến ý kiến của nhân viên khi ra quyết 
định 
Lãnh đạo định hướng thành tựu: Khuyến khích nhân viên làm việc 
để đạt được kết quả cao nhất. Nhà quản trị thiết lập các mục tiêu mang 
tính thách thức, cải thiện thành tích nhân viên, giúp họ nhận trách 
nhiệm và hoàn thành mục tiêu. 
THUYẾT CHU KỲ MỨC ĐỘ 
TRƯỞNG THÀNH CỦA CẤP DƯỚI 
Mức độ sẵn sàng của cấp dưới 
+ Khả năng hoàn thành công việc 
+ Sự sẵn lòng, tự tin để hoàn thành công việc 
THUYẾT CHU KỲ MỨC ĐỘ 
TRƯỞNG THÀNH CỦA CẤP DƯỚI 
THUYẾT CHU KỲ MỨC ĐỘ 
TRƯỞNG THÀNH CỦA CẤP DƯỚI 
Chỉ đạo (Directive): Người lãnh đạo xác định vai trò của mỗi cá nhân 
và truyền đạt cách thức nhân viên thực hiện công việc của mình. 
Hướng dẫn (Coaching): Người lãnh đạo vừa hướng dẫn vừa hỗ trợ 
Tham gia (Participating): Cả người lãnh đạo và nhân viên cùng tham 
gia quá trình ra quyết định. 
Ủy quyền (Delegating): Người lãnh đạo chỉ đưa ra những chỉ dẫn và 
ít hỗ trợ. 
TÌNH HUỐNG 
Một người trong nhân viên của bạn rất vui khi được giao công việc 
mới, song anh ta ít có kinh nghiệm trong lĩnh vực mà bạn mong muốn 
anh ta tham gia. Nhưng từ trước tới giờ anh ta đều hoàn thành tốt các 
công việc mà bạn giao cho. Lúc đó bạn nên: 
A. Giải thích cho anh ta biết những gì cần làm và làm thế nào, nhưng 
cũng nghe anh ta cho biết lý do tại sao lại ngại nhận công việc mới 
này 
B. Giao cho anh ta công việc mới và để anh ta tự xoay sở với công 
việc của mình 
C. Khuyên anh ta nên cố gắng làm công việc này và giúp đỡ anh ta 
bằng cách giải quyết khó khăn trong công việc làm chung với anh 
ta. 
D. Nói cho anh ta biết những việc cần phải làm để hoàn tất công việc 
mà bạn giao cho và thường xuyên theo dõi kết quả công việc của 
anh ta. 
THUYẾT NGẪU NHIÊN CỦA FIEDLER 
Tập trung vào 2 dạng phong cách lãnh đạo 
+ Định hướng quan hệ 
+ Định hướng công việc 
Thước đo đồng nghiệp kém ưa thích nhất (LPC) 
+ LPC Cao thì định hướng quan hệ 
+ LPC Thấp thì định hướng công việc 
3 yếu tố thuộc mức độ thuận lợi của tình huống 
+ Mối quan hệ lãnh đạo – thành viên (tốt-xấu) 
+ Cơ cấu nhiệm vụ/ cấu trúc công việc (cao thấp/chặt-lỏng) 
+ Quyền lực vị trí (mạnh-yếu) 
THUYẾT NGẪU NHIÊN CỦA FIEDLER 
THUYẾT NGẪU NHIÊN CỦA FIEDLER 
• Trong tình huống thuận lợi rất cao, người lãnh đạo có 
định hướng nhiệm vụ là thành công 
• Trong tình huống bất lợi rất cao, người lãnh đạo có 
định hướng nhiệm vụ là thành công 
• Trong tình huống bình thường(thuận lợi trung 
bình), người lãnh đạo có định hướng quan hệ là thành 
công 
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH CỦA 
VROOM/YETTON/JAGO 
+ 2 phong cách độc đoán 
+ 2 phong cách tham vấn 
+ 1 phong cách nhóm 
+ 7 Câu hỏi xác định tình huống 
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH CỦA 
VROOM/YETTON/JAGO 
MÔ HÌNH RA QUYẾT ĐỊNH CỦA 
VROOM/YETTON/JAGO 
LỰA CHỌN PHONG CÁCH? 
LỰA CHỌN PHONG CÁCH? 
NHỮNG THAY THẾ CHO LÃNH ĐẠO 
Những nhân tố tình thế như đặc tính của người lao 
động, đặc tính của nhiệm vụ, và đặc tính của tổ chức 
có thể thay thế hay tương tác với hành vi của người 
lãnh đạo trong việc ảnh hưởng tới việc thực hiện 
nhiệm vụ và sự thỏa mãn của người lao động. 
Miền lựa 
chọn liên 
tục của 
hành vi 
lãnh đạo 
Thuyết 
đường 
dẫn đến 
mục tiêu 
Thuyết 
chu kỳ 
mực độ 
trưởng 
thành của 
cấp dưới 
Thuyết 
ngẫu 
nhiên của 
Fiedler 
Mô hình 
ra quyết 
định của 
Vroom/yet
ton/jago 
Những 
thay thế 
cho lãnh 
đạo 
Các biến 
phụ thuộc 
•Áp lực từ 
lãnh đạo 
•Áp lực từ 
cấp dưới 
•Áp lực từ 
công việc 
•Yếu tố 
tình 
huống, 
môi 
trường 
•Đặc điểm 
của cấp 
dưới 
•Khả năng 
hoàn 
thành 
công việc 
•Sự sẵn 
lòng, tự 
tin 
•Mối quan 
hệ lãnh 
đạo-thành 
viên 
•Cơ cấu 
nhiệm vụ 
•Quyền 
lực vị trí 
•7 câu hỏi 
chuẩn 
đoán tập 
trung vào 
chất 
lượng, lợi 
ích và sự 
chấp 
nhận 
•Đặc tính 
người 
dưới 
quyền 
•ĐT Nhiềm 
vụ 
•ĐT Tổ 
chức 
Phong 
cách lãnh 
đạo 
•7 Phong 
cách lãnh 
đạo giữ 2 
thái cực 
độc đoán 
và tự do 
•Chỉ đạo 
•Hỗ trợ 
•Tham gia 
•Định 
hướng 
thành tựu 
•Chỉ đạo 
•Hướng 
dẫn 
•Tham gia 
•Ủy quyền 
•Đinh 
hướng 
quan hệ 
•ĐỊnh 
hướng 
nhiệm vụ 
•2 phong 
cách độc 
đoán 
•2 phong 
cách 
tham vấn 
•1 phong 
cách 
nhóm 
•Thay thế 
cho 
hướng 
nhiệm vụ 
•Thay thế 
cho 
hướng hỗ 
trợ