Bài giảng Kỹ năng thảo luận tại kỳ họp quốc hội

KỸ NĂNG TH ẢO LU ẬN T ẠI KỲ H ỌP QU ỐC H ỘI 
Người trình bày 
 Phạm Phương Thảo 
Nguyên TĐ ĐBQH TP.HCM 
N ỘI DUNG TRÌNH BÀY 
CHUẨN BỊ VÀ TIẾN HÀNH 
THẢO LUẬN 
NÊN LÀM VÀ 
NÊN TRÁNH 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Thảo luận tại Quốc hội : 
=> là một phương thức hoạt động nhằm làm sáng tỏ vấn đề , 
tạo sự đồng thuận , giúp cho việc thực hiện tốt ba chức năng cơ bản của Quốc hội . 
 Thảo luận tại Quốc hội : 
 làm cho không khí sinh hoạt của Quốc hội được dân chủ , 
 thu hút sự quan tâm của người dân đối với việc dân , việc nước 
ĐẶT VẤN ĐỀ 
 Để có thể tham gia thảo luận tại Quốc hội , đòi hỏi đại biểu Quốc hội phải : 
 có kiến thức , am hiểu thực tiễn , 
 có bản lĩnh và cái tâm trong sáng , thiết tha vì lợi ích chung . 
 phải luôn trao dồi và rèn luyện kỹ năng . 
 Những kỹ năng cần thiết để thảo luận có hiệu quả tại Quốc hội bao gồm : 
kỹ năng lập luận , 
kỹ năng sử dụng thông tin, 
kỹ năng trình bày  
=> Đại biểu Quốc hội sẽ vận dụng các kỹ năng trong quá trình chuẩn bị thảo luận và tiến hành thảo luận . 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
Không chuẩn bị 
là chuẩn bị 
cho thất bại 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Xác định vấn đề thảo luận : 
 Đây là vấn đề quan trọng cần phải xác định để có sự tập trung nghiên cứu , chuẩn bị . 
Thực tế , không phải vấn đề nào đại biểu cũng có sự am hiểu sâu . Khi xác định vấn đề thảo luận cần lưu ý: 
+ Vấn đề đang được cử tri quan tâm , có tác động nhiều đến đời sống kinh tế-xã hội . 
+ Vấn đề còn có nhiều ý kiến khác nhau , nhiều phương án xử lý . 
+ Vấn đề thuộc lĩnh vực công tác có am hiểu . 
+ Vấn đề có điều kiện thu thập thông tin, tư liệu 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Thu thập thông tin, tư liệu phục vụ thảo luận : 
 Thông thường , muốn nói 1 trang giấy phải thu thập tài liệu đủ để nói ít nhất là 5 trang . 
 Tài liệu thu thập để thảo luận tại Quốc hội , cần lưu ý từ các nguồn : 
 Cơ quan nhà nước ( thông tin chính thức và giải trình theo yêu cầu ). 
 Các báo cáo của Quốc hội , báo cáo thẩm tra 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Cử tri, các tổ chức có liên quan . 
 Các ý kiến đánh giá của cơ quan chức năng ( kiểm toán , thanh tra , kiểm tra ). 
 Thu thập và tổng hợp của cá nhân . 
 Đánh giá và chọn lọc thông tin 
 (qua tổng hợp , phân loại , kiểm tra độ tin cậy , 
 hình thành ý kiến , khả năng sử dụng , thời điểm và mức độ sử dụng ). 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Lập luận : 
Trong thảo luận , lập luận là quan trọng nhất . Trên thực tế , có 3 cách lập luận : 
+ Lập luận dựa vào hệ thống giá trị chung , kinh nghiệm nhân loại , kinh nghiệm thực tiễn . 
+ Lập luận dựa vào quyền thế . 
+ Lập luận dựa vào chứng cứ và lôgic . 
=> Cách thứ 3 là thiết thực , dễ thuyết phục , dễ tạo sự đồng thuận , tiết kiệm được thời gian , tránh được công kích cá nhân , tìm ra giải pháp hợp lý , hợp lòng dân . 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Để thảo luận dựa vào chứng cứ và lôgic cần : 
Thu thập thông tin, sử dụng thông tin khoa học . 
Tìm hiểu thực tiễn , nắm bắt ý nguyện của dân . 
Nghiên cứu , tìm tòi , chuẩn bị  
 Kỹ năng sử dụng thông tin đòi hỏi : 
=> Nắm chắc thông tin, lắng nghe cử tri, phân tích , 
đánh giá độ chính xác của thông tin trước khi nói . 
=> Nắm chắc cơ sở lý luận và thực tiễn của thông tin. 
=> Biết lắng nghe để sử dụng thông tin của người 
thảo luận với mình . 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Chuẩn bị bài phát biểu : 
 Cần xác định rõ : 
 Những vấn đề đồng tình . 
 Những vấn đề không đồng tình . 
 Những nội dung cần lý giải . 
 Chuẩn bị các lập luận :	 
=> Căn cứ pháp lý , thẩm quyền của Quốc hội  
=> Căn cứ thực tế , kinh nghiệm đã xử lý . 
=> Lường trước tác động và hậu quả : tích cực , tiêu cực  
=> Nếu cần và phải làm thì phải có giải pháp ưu việt hơn . 
CHUẨN BỊ THẢO LUẬN 
 Lường trước một số câu hỏi : 
 Xác định đối tượng trả lời câu hỏi . 
 Mục đích hỏi . 
 Nội dung rõ ràng . 
 Hỏi ngắn , mạch lạc . 
 Đoán trước diễn tiến , khả năng chấp thuận hay tiếp tục . 
 Thái độ thân thiện , hợp tác . 
 Biết mình , biết người , biết 
 thời thế , biết tiến , biết lùi 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Kỹ năng nói : 
 Mở đầu thảo luận điềm tỉnh , kiểm soát giọng nói . 
 Nói thẳng vào vấn đề , không vòng vo , đúng sự thật . 
 Nói đủ ý, thông tin không thừa , không lặp . 
 Không nói những điều mình không biết hay phỏng đoán , không nắm vững . 
 Nói chính xác , tránh câu tối nghĩa , rườm rà , không lôgic . 
 Biết dẫn dắt để người cùng thảo luận đồng ý với một trong những quan điểm của mình . 
 Biết thiết lập những luận cứ vững chắc . 
Có thể cấu trúc bài nói theo luận cứ . 
Tiến dần đến cao trào và để lại ấn tượng vào phút chót . 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Cách đưa thông điệp : 
 Thông điệp là câu nói ngắn , thể hiện điều muốn nói . 
 Thông điệp là một lời yêu cầu , một hoạt động  
 Thông điệp không chỉ dùng trí mà còn dùng cả trái tim . 
 Có thể dùng thông điệp lúc mở đầu hoặc lúc kết . 
 Nếu thuộc lòng được thông điệp thì tốt . 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Ứng xử trước các lý lẽ , câu hỏi cử tọa 
 Bình tỉnh , trả lời tích cực . 
 Ý tứ rõ ràng , minh bạch . Có chứng cứ , số liệu chắc chắn . 
 Đối với những câu hỏi dồn vào chân tường cũng mĩm cười và bình tỉnh tìm câu trả lời tích cực . 
 Muốn bác lại ý kiến người khác , cần lưu ý: 
+ Bác lại sự kiện bằng tài liệu tin cậy hơn . 
+ Bác một thành kiến bằng biện pháp về tâm lý ( nhượng bộ trước , sau đó nói một cách quả quyết ). 
+ Bác một lời mỉa mai bằng lời nói sắc sảo hơn hoặc cười . 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Ngôn ngữ , ánh mắt , cơ thể : 
 Ngôn ngữ : 
 Từ ngữ giản dị , 
 phong phú , 
 chính xác , 
 giúp diễn đạt rõ ràng ý nghĩa và tạo sự liên kết 
( đừng để sai vì từ ngữ hoặc không sử dụng đúng chổ ). 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Ánh mắt luôn nhìn người nghe . 
Duy trì sự giao tiếp bằng mắt để tăng sự tin cậy , tập trung của người nghe và nhận sự phản hồi . 
Tránh nói đều đều và chỉ nhìn vào giấy . 
Cử chỉ , vẽ mặt phù hợp với nội dung và ý tưởng . 
Nét mặt thân thiện kể cả khi căng thẳng . 
Đừng quá nghiêm nghị , cứng nhắc từ đầu đến cuối . 
Điệu bộ tự nhiên ( không cứng như người máy ). 
Thành thật , nghiêm trang , quảng đại và khiêm tốn . 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
 Phong thái ( nhiệt huyết hay trầm lắng ): 
 Giọng nói rõ ràng , trong trẻo , hoặc vang và ấm , 
 hợp với ý 
 Có thể đổi giọng , nhấn mạnh . Ngừng trước và sau ý quan trọng . 
 Y phục trang nhã , không nhăn nhúm . 
 Đ ứng ngay ng ắn , ng ẩng đ ầu lên ( hai tay tự nhiên ). 
 Bỏ nh ững thói quen x ấu . 
 N ếu h ồi h ộp thì dùng bi ện pháp hít thở. 
TIẾN HÀNH THẢO LUẬN 
Một bồ cái lý 
không bằng một tí 
cái tình 
ĐIỀU NÊN LÀM 
ĐIỀU NÊN LÀM 
Tôn trọng ý kiến người khác . 
 đừng bao giờ quy kết , 
 đừng nghĩ tất cả những gì mình biết là đúng . 
Đặt mình vào hoàn cảnh người khác . 
=> Bình tỉnh , nhẹ nhàng , nhấn mạnh ý kiến xuất phát từ góc độ khác . 
Thừa nhận sai lầm . 
Nếu nhận ra sai thì không chần chừ , sẽ được coi trọng và hứa hẹn cho những lần sau . 
Cởi mở , chân thành trao đổi để hiểu rõ nguyên nhân , từ đó đề xuất quan điểm . 
Cảm thông với những mong muốn của người cùng tranh luận . 
Hãy là những người trong cuộc , tôn trọng lợi ích chung . 
=> Đối tượng tranh luận không phải vì cá nhân . 
Hãy biết dừng lại đúng lúc . 
=> Chủ động chấm dứt . 
ĐIỀU NÊN LÀM 
ĐIỀU NÊN TRÁNH 
 Công kích cá nhân , lồng động cơ cá nhân , bảo vệ lợi ích cục bộ , ngầm đề cao mình 
( vỗ ngực xưng tên ). 
 Cay cú thắng-thua , chụp mũ 
( vơ đủa cả nắm ). 
 Dựa vào dữ liệu thiếu chính xác . 
 Không lý lẽ , quanh co, dài dòng , không rõ quan điểm . 
 Không phát biểu chỉ để phát biểu . 
 Không để cảm xúc lấn át các luận điểm . 
 Ngụy biện 
=> ( nhầm lẩn khái niệm , suy luận , lợi dụng quyền thế , uy tín của người khác , quy nạp vội vã ) 
 Tranh luận đối lập với ngụy biện . 
=> Ngụy biện mang tính công kích cá nhân , đưa ra lập luận , sự kiện đánh lạc hướng vấn đề tranh luận , 
=> chủ quan cho rằng đa số thế nầy , thế kia  
ĐIỀU NÊN TRÁNH 
KẾT LUẬN 
 Thảo luận ở Quốc hội 
là xây dựng , phát huy dân chủ để đưa ra những quyết định đúng đắn , 
hợp lòng dân , thúc đẩy sự phát triển . 
 Đại biểu Quốc hội cần không ngừng học hỏi , 
rút kinh nghiệm 
nhất là của chính bản thân mình trong hoạt động nghị trường 
Kinh nghiệm của đồng nghiệp  
 để ngày càng hoàn thiện và đóng góp có hiệu quả , xứng tầm vào việc chung của đất nước 
CÙNG TRAO Đ ỔI 
 Nội dung : Luật đất đai ( sửa đổi , bổ sung) sẽ được Quốc hội xem xét trong thời gian tới . Theo đại biểu , hình thức sở hữu đất đai nên như thế nào : 1) như luật hiện hành ( chỉ một hình thức sở hữu toàn dân do nhà nước đại diện chủ sở hữu ); hay là 2) chấp nhận nhiều hình thức sở hữu như một số ý kiến đề xuất hiện nay . 
 Yêu cầu : Trao đổi quan điểm về vấn đề trên , đưa ra những luận cứ về lý luận và thực tiễn . 
 Thời gian : thảo luận nhóm 30 phút ; mỗi nhóm trình bày 5 phút. 
Xin cảm ơn c á c vị đại biểu