Bài giảng Kế toán tài chính - Chương 1: Tổng quan kế toán tài chính - Nguyễn Thị Thu Nguyệt

05/26/2017 
1 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
CHƯƠNG 1 
TỔNG QUAN KẾ TOÁN TÀI CHÍNH 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
Nội dung 
1. Những vấn đề chung 
2. Luật kế toán (2015) 
3. Chuẩn mực kế toán 01 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1. Những vấn đề chung 
Khái niệm – vai trò 
Đối tượng phục vụ 
KT tài chính & KT quản trị 
Môi trường pháp lý KTTC 
1.1 
1.2 
1.3 
1.4 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.1. Khái niệm – vai trò P.02 
“Kế toán là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân tích và cung 
cấp thông tin kinh tế, tài chính dưới hình thức giá trị, hiện 
vật và thời gian lao động” 
Vai trò: cung cấp thông tin kinh tế, tài 
chính cho người sử dụng 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
5 
5 
Đầu vào Đầu ra 
Hệ thống Kế toán 
Hoạt động kinh doanh/ 
Đầu tư / Tài chính 
Thu thập 
Dữ liệu 
Xử lý Cung cấp thông tin 
Thông 
tin đã 
xử lý 
Người ra quyết định 
Nhu cầu 
thông tin 
Các quyết định 
kinh tế 
? Đáp ứng 
nhu cầu 
thông tin của 
các đối 
tượng sử 
dụng => 
Thông tin kế 
toán trình 
bày trên báo 
cáo nào? 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.2. Đối tượng phục vụ 
Ai cần thông tin kế toán ? 
- Nhà quản trị 
- Nhà đầu tư 
- Chủ nợ 
- Nhân viên 
- Cơ quan quản lý nhà nước 
-  
05/26/2017 
2 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.3. KT tài chính & KT quản trị 
- “Kế toán quản trị là việc thu thập, xử lý, phân tích và 
cung cấp thông tin kinh tế, tài chính theo yêu cầu quản trị 
và quyết định kinh tế, tài chính trong nội bộ đơn vị.” 
- “Kế toán tài chính là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân 
tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính cho các đối 
tượng có nhu cầu sử dụng thông tin của đơn vị” 
 (Luật Kế toán Việt Nam-2015) 
P. 03 
Kế toán 
tài chính Kế toán 
quản trị 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.3. KT tài chính & KT quản trị 
“Kế toán tài chính là việc thu thập, xử lý, kiểm tra, phân 
tích và cung cấp thông tin kinh tế, tài chính cho các đối 
tượng có nhu cầu sử dụng thông tin của đơn vị” 
 (Luật Kế toán Việt Nam-2015) 
P. 05 
KTTC bắt buộc tuân thủ các chuẩn 
mực, nguyên tắc, thông lệ kế toán và 
pháp luật của nước sở tại 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.4. Môi trường pháp lý P. 06 
Luật 
Kế toán 
 Chuẩn 
mực 
 Kế toán 
Chế độ 
Kế toán 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
1.4. Môi trường pháp lý P. 07 
LUẬT KT 
văn bản pháp lý cao 
nhất về kế toán do 
Quốc hội ban hành. 
Luật kế toán quy định 
những vấn đề mang 
tính nguyên tắc và 
làm cơ sở nền tảng 
để xây dựng Chuẩn 
mực kế toán và Chế 
độ hướng dẫn kế 
toán. 
VAS 
quy định những 
nguyên tắc và phương 
pháp kế toán cơ bản 
làm cơ sở cho việc ghi 
chép kế toán và lập 
BCTC. Các CMKT tập 
trung vào quá trình lập 
và trình bày BCTC 
phục vụ chủ yếu cho 
những người sử dụng 
bên ngoài DN, 
CĐKT DN 
TT 200/ 2014/ TT-BTC 
Là những quy định và 
hướng dẫn về kế toán 
trong một lĩnh vực 
hoặc một số công 
việc cụ thể 
 hướng dẫn cụ thể 
cho kế toán thực hiện 
Luật và các chuẩn 
mực 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
Luật Kế toán 
Đối tượng áp dụng 
Phạm vi điều chỉnh 
Đơn vị tính trong KT 
Kỳ kế toán 
Giá trị của tài liệu, số liệu kế 
toán 
Nhiệm vụ, yêu cầu nguyên tắc KT LUẬT KẾ TOÁN: 
 1.4. Môi trường pháp lý 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
Nhóm 1 Nhóm 2 Nhóm 3 
Chuẩn mực KT 
cụ thể 
Chuẩn mực về 
lập và trình 
bày BCTC 
Chuẩn mực 
chung 
CHUẨN MỰC KẾ TOÁN: 
 1.4. Môi trường pháp lý 
05/26/2017 
3 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
CĐKT 
(TT 200/2014) 
2 
1 
4 
3 
HỆ THỐNG TÀI 
KHOẢN KẾ TOÁN 
CHỨNG TỪ 
& SỔ KẾ 
TOÁN 
 BÁO CÁO TÀI CHÍNH 
SƠ ĐỒ KẾ TOÁN 
THÔNG TƯ 200: 
 1.4. Môi trường pháp lý 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 2. Luật kế toán (2015) 
Kz kế toán 
Năm Quý Tháng 
- 01/01 31/12 
Hoặc 
- Ngày 01 tháng đầu quý này 
đến hết ngày cuối cùng của 
tháng cuối quý trước năm sau 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
3. Chuẩn mực kế toán 01 (VAS 01) 
No 01 
Các nguyên tắc kế toán 
Các yêu cầu cơ bản 
Các yếu tố của báo cáo tài chính 
3.1 
3.2 
3.3 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.13 
Cơ sở 
dồn tích 
Hoạt động 
liên tục 
Giá gốc 
Phù hợp 
Nhất 
quán 
Thận 
trọng 
Trọng 
yếu 
Accruals 
Going concern 
Costs 
Matching Consistent 
Prudence 
Materiality 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.13 
Cơ sở dồn tích 
Ghi sổ tại thời 
điểm phát 
sinh, không 
phụ thuộc vào 
thời điểm thực 
tế thu hoặc chi 
tiền 
Ví dụ 2: 
Cty An Bình: 
- Ký hợp đồng mua nguyên vật liệu vào 19/12/X. 
- NVL được giao và nhập kho vào 23/12/X. 
- Hóa đơn được gửi DN đến vào 9/1/X+1. 
- Tiền được chuyển khoản vào 23/2/X+1 
Khi nào ghi tăng nguyên vật liệu? 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.14 
Giá gốc 
 Tài sản phải được ghi 
nhận theo giá gốc. 
 Giá gốc được tính theo 
số tiền hoặc khoản tương 
đương tiền đã trả, phải trả 
hoặc tính theo giá trị hợp 
lý của tài sản đó vào thời 
điểm tài sản được ghi 
nhận. 
05/26/2017 
4 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.14 
Phù hợp 
- Việc ghi nhận doanh thu 
và chi phí phải phù hợp với 
nhau. 
- Khi ghi nhận một khoản 
doanh thu thì phải ghi nhận 
một khoản chi phí tương 
ứng có liên quan đến việc 
tạo ra doanh thu đó 
Ví dụ 3: 
Năm N: 
Mua 10 sản phẩm, giá mua 1đ/sp 
Bán 3 sản phẩm, giá bán 2đ/sp 
Lời, lỗ năm N? 
Năm N: 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.14 
Nhất quán 
- Các chính sách và 
phương pháp kế toán 
doanh nghiệp đã 
chọn phải được áp 
dụng thống nhất ít 
nhất trong một kỳ kế 
toán năm 
Ví dụ 4: 
- Lựa chọn phương pháp tính 
giá xuất kho (NT_XT; BQ) 
- Lựa chọn phương pháp 
khấu hao 
-  
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
 3.1. Các nguyên tắc kế toán P.14 
Thận trọng 
Thận trọng là việc xem xét, cân nhắc, phán đoán cần thiết để 
lập các ước tính kế toán trong các điều kiện không chắc chắn. 
Nguyên tắc thận trọng đòi hỏi 
Phải lập dự phòng nhưng không lập quá lớn 
Không đánh giá cao hơn giá trị của các tài sản và các 
khoản thu nhập 
Không đánh giá thấp hơn giá trị của các khoản nợ phải trả 
và chi phí 
Doanh thu và thu nhập chỉ được ghi nhận khi có bằng 
chứng chắc chắn về khả năng thu được lợi ích kinh tế, còn 
chi phí phải được ghi nhận khi có bằng chứng về khả năng 
phát sinh chi phí 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
- Tình hình tài chính 
- Tình hình kinh doanh 
- Tình hình lưu chuyển tiền tệ 
- Các thông tin bổ sung 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
23 
Thể hiện 
tình hình 
kinh doanh 
của DN 
trong 1 kỳ 
nhất định 
Trình bày 
tình hình tài 
chính của 
DN tại một 
thời điểm. 
BCĐKT 
BCKQ 
HĐ 
BCLCTT TMBCTC 
Giải thích 1 
số thông 
tin trên các 
BCTC 
Luồng tiền 
hình thành 
và sử dụng 
của DN 
trong 1 kỳ 
nhất định 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
24 
BCĐKT 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
- Tài sản 
- Nguồn hình thành Tài sản: 
 Nợ phải trả (NPT) 
 Vốn chủ sở hữu (VCSH) 
P.15 
05/26/2017 
5 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
25 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
BÁO CÁO TÌNH HÌNH TÀI CHÍNH 
Tài sản NPT VCSH 
- Là nguồn lực kinh 
tế do DN kiểm 
soát 
- Có thể thu được 
lợi ích kinh tế 
trong tương lai 
- Là nghĩa vụ hiện tại 
của DN phát sinh từ 
các giao dịch & sự 
kiện đã qua mà DN 
phải thanh toán 
bằng nguồn lực của 
mình 
- Là giá trị vốn của 
DN, được tính bằng 
số chênh lệch giữa 
TS & NPT 
P.15 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
26 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
BÁO CÁO KẾT QUẢ HOẠT ĐỘNG 
DT & TN khác Chi phí 
- Là tổng giá trị LIKT thu 
được trong kz 
 Làm tăng VCSH, không 
bao gồm vốn góp của 
cổ đông hoặc chủ sở 
hữu 
- Là tổng giá trị các 
khoản làm giảm LIKT 
trong kz 
 Làm giảm VCSH, không 
bao gồm khoản phân 
phối cho cổ đông hoặc 
chủ sở hữu 
P.17 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
MỐI LIÊN HỆ GiỮA CÁC BCTC: 
TÀI SẢN 
NỢ 
P. TRẢ 
VỐN 
CSH CHI PHÍ 
DOANH THU 
Nhận xét: Các nghiệp vụ phát sinh DT / CP ảnh hưởng đến 
 các yếu tố của BCTC nào ? 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
28 
BCLCTT 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
- Cho biết dòng tiền 
chung của DN gồm 
 Dòng tiền hoạt động 
kinh doanh 
 Dòng tiền hoạt động 
đầu tư 
 Dòng tiền hoạt động 
tài chính 
P.17 
BCLCTT 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
29 
TMBCTC 
3.3. Các yêu tố của BCTC 
- Là báo cáo được dùng như một tài liệu đi kèm 
với các báo cáo tài chính đã được nêu ở trên. 
- Giúp mô tả hoặc phân tích chi tiết các thông 
tin số liệu đã được trình bày trong Bảng cân 
đối kế toán, Báo cáo kết quả hoạt động kinh 
doanh, Báo cáo lưu chuyển tiền tệ và một số 
thông tin khác theo yêu cầu của chuẩn mực kế 
toán. 
P.17 
TMBCTC 
Ths. Nguyễn Thị Thu Nguyệt – Trường ĐH Kinh Tế Tp.HCM – 0907.707.745 – thunguyet4497@ueh.edu.vn 
TS 
CP 
NV 
DT 
Hệ thống TK kế toán doanh nghiệp và ứng 
dụng