Bài giảng Hành vi tổ chức - Bài 5: Cơ sở hành vi của nhóm - Phạm Thị Kim Ngọc

Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 Hành vi tổ chức
 TS. PhạmThị Kim Ngọc
 Ngocptk-fem@mail.hut.edu.vn
 Bài 5
 Cơ sở hành vi của nhóm
 TS. PhạmThị Kim Ngọc
 ngocptk-fem@mail.hut.edu.vn
 1
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 2 Mục tiêu
 Sau khi học bài này, học viên cần:
 „ Hiểu được định nghĩa về nhóm và vì sao phải 
 hình thành nhóm trong tổ chức
 „ Nhận dạng và hiểu được các yếu tố ảnh hưởng 
 đến hành vi của nhóm 
 „ Hiểu được phương pháp ra quyết định nhóm: 
 nggyuyên tắc, đặc điểm, và áp dụng được các kỹ 
 thuật ra quyết định nhóm
 3 Nội dung
 „ Nhóm và lý do hình thành nhóm
 „ Mô hình làm việc nhóm
 „ Các yếu tố ảnh hưởng đến hành vi cá nhân 
 trong nhóm
 „ Ra quyết định nhóm
 2
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 4 Khái niệm và phân loại
 „ Định nghĩa NHÓM
 ‰ Hai hay nhiều cá nhân có tác động qua lại và phụ 
 thuộclc lẫn nhau để đạt được các mụctiêuc tiêu cụ thể
 ‰ Các nhóm tồn tại để cùng hoàn thành những mục tiêu 
 do tổ chức đặt ra
 Nhóm chỉ 
 Phân loại nhóm huy
 Nhóm chính
 thức
 Nhóm nhiệm 
 vụ
 Nhóm
 Nhóm lợiích
 Nhóm không
 chính thức
 Nhóm bạn 
 bè
 5 Lý do hình thành nhóm
 Đốivớitổ chức:
 - Đưa ra quyết định chính xác hơn
 - Phát triểncácsản phẩmdịch vụ tốthơn
 - Tạoramộtlựclượng lao động khí thế hơnso vớilàmviệc
 đơn lẻ
 Đốivới cá nhân:
 - Cảmthấymối quan hệ vớinhững người khác (nhu cầuhội
 nhập), được động viên để hoàn thành mục tiêu chung của
 nhóm (thể hiệnsứcmạnh cuả tậpthể)
 - Có thể thựchiện nhiều công việc khác nhau trong nhóm
 (giảmbớtsự nhàm chán)
 - Thỏamãnđược các nhu cầuvề an toàn, quyềnlựcliên
 minh và địa vị 
 3
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 6 Mô hình hành vi nhóm
 7 Các điều kiện bên ngoài ảnh 
 hưởng đến nhóm
 - Chiến lược của tổ chức
 - Bộ máy tổ chức
 - Các quy định do tổ chức đề ra một cách chính thức
 - Nguồn lực của tổ chức 
 - Quá trình tuyển chọn nhân sự của tổ chức
 - Hệ thống đánh giá thực hiện công việc và khen thưởng
 - Văn hóa tổ chức
 - Bố ttírí nơiilà làm v iệc
 4
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 8 Các yếutố nguồnlựccủa nhóm
 „ Khả năng: tập hợp những thước đo qua đó 
 xác định các thành viên có thể làm được 
 công việc của nhóm hay không? Có hiệu quả 
 ở mức độ nào?
 ‰ Khả năng giao tiếp cá nhân
 ‰ Quản lý mâu thuẫn và giải quyết mâu thuẫn
 ‰ Hợp tác giải quyết vấn đề
 ‰ Thông tin liên lạc
 9 Các yếutố nguồnlựccủa
 nhóm
 Đặc tính cá nhân:
 - Người có tính xã hội, cởi mở, linh động và 
 sáng tạo sẽ có mối quan hệ tích cực đến 
 năng suất, tinh thần làm việc và độ vững chắc 
 của nhóm
 - Người có tính độc đoán, thích thống trị và 
 không thích tuân theo những quy định sẽ làm 
 giảm năng suất, tinh thần và độ vững chắc 
 này.
 5
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 10 Cấutrúccủa nhóm
 - Người lãnh đạo chính thức
 - Vai trò của cá nhân
 - Chuẩn mực nhóm
 - Địa vị cá nhân trong nhóm
 - Quy mô nhóm
 - Thành phần nhóm
 - Tính liên kết
 11 Ra quyết định nhóm
 Quyết định cá nhân Quyết định Nhóm
 Nguyên tắc Ra quyết định trong tổ chức được đưa Ra quyết định trong tổ chức được đưara
 ra bởi 1 cá nhân bởimộtnhóm, đội hay đồng đội
 Đặc điểm + Một số tình huống có thể ra quyết + Thông tin đầy đủ hơn
 định theo mô hình ra quyết định hợplý: + Tính đadạng của các quan điểm
 xác định vấn đề, xác định các tiêu chí + Quyết định có chấtlượng cao hơn
 quyết định cân nhắc các tiêu chí, đưa + Dễ dàng chấpnhậngiải pháp
 ra các phương án, đánh giá các -Tốnnhiềuthờigian
 phương án, tính toán tối ưuvàquyết -Gây áp lực tuân thủ trong nhóm
 định -Mộthoặcmột vài thành viên có tính thống 
 -Phầnlớnraquyết định dựatrêntrực trị trong thảoluận
 giác; Giảiquyếtcácvấn đề ở dạng - Không quy định rõ trách nhiệm
 hiệndễđượcnhậnthấyvàđưara
 những giảiphápchấpnhận đượchơn
 là giảipháptối ưu
 -Bịảnh hưởng bởi nhiềuyếutố: 
 nguồnlựchạnchế, tiềnlệ củatổ chức, 
 cam kếttăng dầnkhiraquyết định, lợi
 ích cá nhân chi phối
 Các kỹ thuậtraquyết định -Ra quyết định bằng trựcgiác -Động não
 -Ra điềukiện trong điềukiệntínhhợp -Nhóm danh nghĩa
 lý bị giớihạn (tiêu chí và các phương -Họp điệntử
 án lựachọn, yếutố thuộcvề tổ chức, 
 thờigian, tiềnlệ
 6
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 12 Ra quyết định nhóm
 „ Động não (brainstorming): 
 ‰ khắcphụcáplực tuân thủ trong nhóm
 ‰ Liên quan đến quy trình tậphợp ý kiếncủa thành
 viên trong nhóm
 Nguyên tắc: lãnh đạo trình bày vấn đề mộtcáchrõ
 ràng, đảmbảo các thành viên đềuhiểu; vớimột
 khoảng thờigianchotrước, các thành viên nêu ra
 càng nhiều ý kiến càng tốt, không ai được phê
 phán và tất cả các ý kiến nêu ra đều đượcghilại
 để sau đó bàn luậnvà phân tích
 13 Ra quyết định nhóm
 „ Động não (brainstorming): 
 Quy trình:
 - Tập hợp một nhóm
 - Thông báo rõ vấn đề và mục đích cần đạt được
 - Các thành viên trong nhóm đưara ýkiếnmộtcáchtự do
 - Các ý tưởng đều đượctôntrọng và ghi chép lại
 - Xem xét để lựachọn ý tưởng khả thi và thựchiện
 Đặc điểm:
 - Số lượng các ý tưởng quan trọng hơn chất lượng các ý tưởng
 - Không được phép phê pháp khi ngườikhácđưara ýkiến
 - Những ý tưởng mới lạ phải được khuyếnkhích
 - Ýkiếnmới có thể đượcpháttriểntrêncơ sở ýkiếntrước
 - Khuyếnkhíchmọingười tham gia chứ không bắtbuộc
 7
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 14 Ra quyết định nhóm
 „ Nhóm định danh:
 ‰ Hạnchế sự thảoluận trong quá trình ra quyết định
 ‰ Các thành viên trong nhóm vẫngặpmặtnhư các cuộchọptruyền
 thống nhưng lại làmviệcmột cách độc lập
 Nguyên tắc:
 - Trướckhithảoluận, mỗi thành viên viếtragiấynhững ý tưởng
 của mình liên quan đếnvấn đề cầngiải quyết
 - Từng thành viên trình bày ý tưởng của mình, các ý kiến đượcghi
 chép lại
 - Nhóm tiến hành thảoluậnvà đánh giá các ý tưởng đượcnêu
 - Mỗi thành viên trong nhóm sắpxếpthứ tự ưu tiên trong nhóm. Ý
 kiến nào có thứ hạng cao nhất sẽ là quyết định cuốicùng
 15 Ra quyết định nhóm
 „ Họp điệntử:
 ‰ Phương pháp mớinhất trong việc ra quyết định
 ‰ Kếthợpgiữaphương pháp sử dụng nhóm định danh và công
 nghệ tin học
 ‰ Các thành viên thảoluậnvới nhau trên mạng máy tính
 Nguyên tắc:
 - Vấn đề được nêu ra cho tất cả mọingười
 - Các thành viên đánh câu trả lờicủa mình lên màn hình máy tính
 - Những bình luận cá nhân, tổng số phiếubầu,.. được phóng lên
 một màn hình to trong phòng
 Đặc điểm: trung thực, nhanh, người tham gia phát biểu ý kiến có 
 thể đượcgiấu tên, tránh tình trạng lạc đề, tán gẫu, cho phép
 những người tham gia đồng thời nêu ra ý kiếncủa mình.
 8
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 16 Ra quyết định nhóm
 Các tiêu chí hiệu quả Kỹ thuậtraquyết định nhóm
 Động não Nhóm danh Họp điệntử
 nghĩa
 Số lượng ý tưởng Trung bình Cao Cao
 Chấtlượng của ý tưởng Trung bình Cao cao
 Tốc độ ra quyết định Trung bình Trung bình cao
 Cam kếtvớigiải pháp - Trung bình Trung bình
 đưara
 Nguy cơ xung đột cá Thấp Trung bình Thấp
 nhân
 Tăng cường sự gắnkết Cao Trung bình thấp
 giữa các thành viên
 trong nhóm
 17 Tóm lượcbài5
 „ Hành vi của nhóm thể hiện qua kết quả thực hiện công 
 việc và sự hài lòng của các thành viên trong nhóm sẽ 
 phụ thuộc vào nhiều yếu tố
 „ Cấu trúc nhóm sẽ góp phần định hình và dự báo hành vi 
 của nhóm
 „ Quy trình làm việc của nhóm sẽ ảnh hưởng đến kết quả 
 công việc và sự hài lòng của các thành viên
 „ Mức độ phức tạp hay đơn giản của nhiệm vụ mà nhóm 
 đảm nhận cũng tác động đến hành vi của nhóm
 „ Việc ra quyết định nhóm có những điểm mạnh và những 
 hạn chế so với ra quyết định cá nhân. Có thể áp dụng 
 một số kỹ thuật ra quyết định nhóm để giảm bớt những 
 nhược điểm này
 9
Hành vi tổ chức, Viện Kinh tế và Quản lý, HSUT 4/26/2012
Mar. 2012, Ngoc PTK
 18 Câu hỏiôntậpbài5
 „ Nhóm được phân loại như thế nào? Cho ví dụ minh họa
 „ Tại sao các cá nhân tham gia vào nhóm
 „ Trình bày ưu điểm và hạnchn chế của tính liên kết nhóm. 
 Cho ví dụ minh họa
 „ Hành vi của cá nhân thay đổi như thế nào khi họ là 
 thành viên của nhóm
 „ Phân tích ưu nhược điểm của quyết định nhóm so với 
 quyết định cá nhân
 „ Kỹ thuật động não là gì và nó ảnh hưởng như thế nào 
 đến việc ra quyết định nhóm
 „ Để tăng hiệu quả của quá trình ra quyết định nhóm, các 
 nhà quản lý cần phải làm gì?
 10