Xóa đói, giảm nghèo ở Hải Dương trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa hiện nay

đãihộnghèo.
-HoạtđộngcủaBanxóađóigiảmnghèocáccấpchưa
đều,sựphốihợpgiữacácngànhthànhviênchưachặt
chẽcònmangnặngnhhìnhthức.
-Khoảng cáchgiàu nghèo gia tăng: Do lịch sử để lại,
cùngvớimặt tráicủa nềnkinhtế thị trường làmcho
khoảngcáchgiàunghèogiữacáctầnglớpdâncư,giữa
nông thônvới thành thị gia tăng, làm tăng thêmnh
bứcxúccủacôngtácxóađóigiảmnghèo.Năm2019,
khoảngcáchnàylà9,3lần,caohơngấprưỡisovớinăm
2000,chỉlà6,2lần[3].
4.3.Nhữngvấnđềđặtrakhithựchiệnchínhsáchxóa
đói,giảmnghèoởHảiDươnggiaiđoạn2020-2025và
tầmnhìnđếnnăm
Tronggiaiđoạn2020-2025vàtầmnhìnđếnnăm2030,
côngtácxóađói,giảmnghèocủatỉnhHảiDươngđặtra
mộtsốvấnđềcầngiảiquyếtnhưsau:
-Điềukiệntựnhiêncónhữngdiễnbiếnphứctạp,mưa
lũthấtthường,thiếunướcsảnxuấtvàsinhhoạt.Đất
đai sản xuấtnôngnghiệp thuần túy,đất xấudo bạc
mầu,điềukiệncanhtáckhókhăn,năngsuất,sảnlượng
thấpkhôngthuậnlợichosảnxuấtnôngnghiệpcủacác
nônghộnghèo.
-Xuấtphátđiểmvềpháttriểnkinhtế-xãhộicủacác
huyệnnghèo,xãnghèothấpsovớimặtbằngchungcủa
tỉnh.Cótới90-95%thunhậpcủacáchuyệndựavào
kinhtếnôngnghiệp,lâmnghiệp,thunhậpthựctếcủa
ngườinghèoởmứcthấp(chỉđạt700-800nghìnđồng/
người/năm), trìnhđộhọcvấnthấp,nhiềungườichưa
quađào tạo nghề. Lao độngdựavào tự nhiên và lao
độngthủcônglàchính.Kếtcấuhạtầngthấpkém,hạ
tầng cơ sởphục vụ y tế, giáo dục, vănhóa thôngn
chưapháttriển.
- Đầu tư của địa phương cho nông nghiệp, nông
thôn,chưahợplý,cònởmứcthấp.Từnăm1998đến
nay, Chínhphủđãdànhmộtsố chươngtrìnhđầutư:
Chươngtrình135,nướcsạchvệsinhmôitrường,kiên
cốhtrườnglớphọc,...nhưngcơchếhỗtrợđầutưcòn
nhiềubấtcập:Đầutưdàntrải,phântán,thiếutậptrung,
chưađủđộvàthiếusựlồngghépgiữacácchươngtrình
dựán.Quytrình,thủtụcđầutưcònrườmrà,thiếuchỉ
đạodẫnđếnhiệuquảđầutưthấp,kém.
-Mộtsốchínhsách,cơchếtrợgiúpkéodài,chậmđổi
mớinhưchínhsáchtrợgiá,hỗtrợnướcsạch,chínhsách
hỗtrợnhàở,...chậmđổimớitạonêntâmlýỷlại,trông
chờcủangườidân.Bêncạnhđó,mặcdùviệcphânloại
ngườinghèo thì đúng, nhưng cơ chế thực hiện chưa
phùhợpdẫnđếnhiệuquảthựchiệnchưacao.
-TỷlệhộđóinghèoởHảiDươngthiếuvốnsảnxuất
năm2019 chiếm tỷ lệ cao (34,35%),mặcdùđã giảm
nhiều so với năm2015 (45,7%) [3].Kếtquả đó làdo
trongnhữngnămquatỉnhđãtậptrunghuyđộngcác
nguồnvốn và thựchiện tươngđối tốt chính sáchn
dụngưuđãiđốivớihộnghèo.
-Hộđóinghèothiếukinhnghiệmlàmăncủatỉnhchiếm
26,46%,do cáchộnàycótrìnhđộhọcvấnthấp,sản
xuấtvẫntheophươngthứctruyềnthốngdựavàođiều
kiệntựnhiênđểtổchứcsảnxuất.
- Nhận thức của các cấp chính quyền, người dân về
chínhsáchxóađói,giảmnghèocònchậmđượcđổimới,
hộnghèocòntâmlýcamchịuvớisựđóinghèo,nhiều
ngườichưacóýthứcvươnlêntronglàmănđểthoát
khỏiđói nghèo, không cókếhoạch chiêuphùhợp,
mộtsốngườicònlườibiếngcótưtưởngỷlại,chỉtrông
chờvàosựgiúpđỡcủaNhànước.
Ngoàira,còncócáchạnchếkhácnhư:Thiếuđấtsản
xuất(11,82%)đôngngườiăntheo,cóngườiđauốmdài
ngày(9,95%).Ngườimắctệnạnxãhội,gặprủiro,còn
ởmứccao.
5. MỘT SỐ GIẢI PHÁP NHẰM NÂNG CAO HIỆU
QUẢ CÔNG TÁCXÓAĐÓI, GIẢM NGHÈOỞHẢI
DƯƠNG GIAI ĐOẠN 2020-2025 VÀ TẦM NHÌN
ĐẾNNĂM
Đểthựchiệnhiệuquảchínhsáchxóađóigiảmnghèo
trongthờigiantới, tỉnhHảiDươngcầntậptrung làm
tốtcácgiảiphápcơbảnsau:
Mộtlà,cáccơquanquảnlýnhànướccáccấptừtỉnh,
huyện, tới xã, phường, thị trấn cần tuyên truyền để
nângcaonhậnthứccủangườidântrongcôngtácxóa
đóigiảmnghèo.
Cầnnângcaonhậnthứcvàquyếttâmthoátnghèocủa
chínhngườinghèoởcáckhuvựcđói,nghèothuộccác
xãnghèo,hộnghèo.Ngoàiviệctuyên truyềncácchủ
trươngchínhsáchxóađóigiảmnghèocủaĐảngvàNhà
nướcđếnngườinghèomà cácđịaphươngcần tuyên
truyềnchongườinghèovề cácmô hình thoátnghèo
thànhcôngnhằmnângcaonhậnthứccủachínhngười
nghèotrong việc tổchứcthực hiện mụcêu xóađói
giảmnghèo.
Cáccơquanquản lýnhànướcởcácđịaphươngcần
thựchựchiệntốtquychếdânchủcơsở,pháthuynăng
lựcsángtạocủacộngđồngdâncưtrongcôngtácxóa
đóigiảm nghèo ở địaphương. Tổchứcthựchiện tốt
quychếdânchủsẽpháthuyquyềnlàmchủ,sứcsáng
tạocủanhândânđượcpháthuy.Điềunàythựcsựlà
LIÊNNGÀNHTRIẾTHỌC-XÃHỘIHỌC-CHÍNHTRỊHỌC
TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021
nguồnđộngviênsứcmạnhvậtchấtvànhthầntolớn
củangườidântrongcôngtácxóađóigiảmnghèo.
Cácđịaphương cần thựchiện hiệu quả việc gắn kết
mụcêupháttriểnkinhtếvớimụcêupháttriểnxã
hộinhằmtăngcường năng lực, cải thiệnđiềukiệnvà
mứcsốngcủangườidângópphầnthựchiệnhiệuquả
mụcêuxóađóigiảmnghèo,trongđótậptrungở13xã
nghèothuộccáchuyệnKimThành,ThanhHà,GiaLộc,
NinhGiang,Bình Giang,CẩmGiàng,vàTứ Kỳ. Trong
cácchiếnlượcvàkếhoạchpháttriển,cầnluônđặtcon
ngườivàovị trí trung tâm,coiconngườivừa làđộng
lựcvàvừalàmụcêucủasựpháttriểnhướngđếnsự
ếnbộ,côngbằngxãhội, phát triểnvănhvàbảovệ
môitrường.
Hailà,cácđịaphươngcầnthựchiệnhiệuquảcôngtác
xóađói,giảmnghèomộtcáchvữngchắchướngđếnsự
pháttriểnbềnvững.
Cácđịa phương kết hợpvới các tổ chứcxãhội thực
hiệntốtchínhsáchkhuyếnnông,khuyếnlâm,chuyển
giaokỹ thuật,phát triểnngànhnghềphùhợpvớicác
đốitượngthuộccácxãnghèo,thônnghèovàhộnghèo,
giúp họ phát triển kinh tế ổnđinhvà lâu dài, qua đó
thoátnghèomộtcáchbềnvững.
CáchuyệnKimThành,ThanhHà,GiaLộc,NinhGiang,
BìnhGiang,CẩmGiảng,TứKỳ,...cócácxãthôncótỷ
lệ hộ nghèo cao cần kêu gọi các nguồn lực để thực
hiệncôngtácxãhộihóaxóađóigiảmnghèotheođịnh
hướngsau:
- Các địa phương cần triển khai thu hút vốn đầu tư
xâydựngcáccôngtrìnhthủylợi,đầutưsảnxuấtnông
nghiệphànghóagắnvớimụcêuphòngchốngthiên
tai,đầutưbảohiểmrủirogiảmthiểuthiệthạichocác
nhómyếuthế,nhữngngườicóhoàncảnhkhókhăn,xóa
bỏnhtrạngtáinghèo.
-Cácđịaphươngcầnthuhútđầutưtheophươngthức
Nhànướcvànhândâncùnglàmnhằmtrợgiúpcácxã
nghèo,ngườinghèoếpcậncácdịchvụthiếtyếu,dịch
vụgiáodụcvàdịchvụytế,chămsócsứckhoẻ.
-Chínhquyềncáccấpcủatỉnhcầntổchứctổngkếtvà
nhânrộngcácmôhìnhxãhộihóaxóađói,giảmnghèo
cóhiệuquả,tăngcườnglồngghépcácchươngtrìnhdự
ánpháttriểnvớimụcêuxóađóigiảmnghèo,nângcao
mứcsốngnhândânởcácxãnghèo.
-HảiDươngcầncóquyhoạchcácvùngsảnxuấtnông
nghiệpsạchởcáchuyệncóxãnghèo,bởicácxãnày
thườnggắnvớisảnxuấtnôngnghiệpvàcóđiềukiện
sảnxuất nôngnghiệp là chính như khu sản xuất rau,
củ,quảởTứKỳ,GiaLộc,KimThành,khutrồngcâyăn
quảởChíLinh,ThanhHà,...pháttriểntrangtrạichăn
nuôitheomôhìnhVACởNinhGiang,CẩmGiàng,Bình
Giang,...Cầnhỗtrợđầutưxâydựngcơsởhạtầngthiết
yếuchocácxãnghèo,cácxãđặcbiệtkhókhăn,trước
mắttậptrungcho13xãthuộc9huyệncótỷlệhộnghèo
cao.Đảmbảo100%cácxãnghèo,cácxãkhókhănphát
triểnđượccơsởhạtầngthiếtyếu.
Ba là,cácđịaphương,hộnghèocần sửdụngvà khai
thácmộtcáchcóhiệuquảcácnguồnlựcchocôngtác
xóađóigiảmnghèo.
Cácnguồn lựccủaHảiDương phụcvụ chocông tác
xóa đói, giảm nghèo là rất lớn như nguồn vốn hàng
nămtừ4-5trămtỷđồng,cácnguồnlựcvềtàinguyên,
nguồnnhân lực,khoahọckỹ thuật,...và liên tụchoàn
thiện các chính sáchxóađói giảmnghèonhằmtrợgiúp
cácxãnghèo,hộnghèopháttriểnkinhtế.Vấnđềlà,các
địaphương,cáchộnghèocầnsửdụngvàkhaitháchiệu
quảcácnguồnlực.Cụthể:
-Cácđịaphươngcầnđánhgiá,nângcaohiệuquảđầu
tưcácnguồnlựcvềtàinguyên,nguồnnhânlực,khoa
họckỹthuật,nguồnvốnvàcácchínhsáchpháttriển,
cácmôhìnhpháttriểngắnvớicáccây,concógiá trị
kinh tế, gắn với thị trường ổnđịnhđểhỗ trợcác hộ
nghèothamgiasảnxuấtnhằmnângcaothunhập,cải
thiệnđờisốngếntớithoátnghèomộtcáchvữngchắc.
-Cácđịaphươngcầnkêugọithêmcácnguồnvốnn
dụnghỗtrợcáchộnghèothôngquaphươngthứccho
vayưuđãinhằmtrợgiúphọpháttriểnsảnxuấtvượt
lênthoátnghèo.
-Các địaphươngcần thực hiện phương thức ưu đãi
thaychophươngthứcbaocấpđốivớicôngtácxóađói
giảmnghèonhằmhỗtrợcácđốitượnghộnghèophát
triểnkinhtếgắnvớithịtrườngtạođộnglựctrựcếp
đếncácđốitượngđượchưởngcácchínhsáchhỗtrợ
vươnlênthoátnghèo.
Bốnlà,cácđịaphươngvàngườidâncầnthựchiệnmột
cáchquyếtliệt,cóhiệuquảcácchínhsáchxãhộihướng
đếnmụcêugiảmkhoảngcáchgiàunghèo:
Cáccấplãnhđạocủatỉnhcầngắnchỉđạovớiđônđốc,
kiểmtracáchuyện,xãnghèothựchiệntốtchínhsách
xã hội, tạo điều kiện để ngườinghèođược cungcấp
cácdịchvụytế,giáodục,sửdụngnguồnnướcsạchvà
cácdịchvụxãhộicơbản.Hỗtrợngườinghèoếpcận,
sửdụngcácdịchvụytếchấtlượngvớigiácảphùhợp
quacáchìnhthứckhámchữabệnhmiễnphí,giảmphí
vàdịchvụkếhoạchhóagiađìnhchongườinghèonhư:
Cấpgiấychứngnhậnkhámchữabệnhmiễnphí,khám
chữabệnhnhânđạovàtừthiện,từđórútngắnkhoảng
cáchphúclợigiữacáctầnglớpdâncư.
Cácđịaphươngcầnsửdụnghiệuquảnguồnvốnđểđầu
tưpháttriểnhệthốnggiáodụcvànângcaochấtlượng
giáodụcởcáccấp,tăngcườngđầutưhệthốngnước
sạch, hệthốngxử lýrác thảichocácthôn,xãnghèo.
Huyđộngsựđónggópcủacộngđồngxâydựngquỹvì
ngườinghèo đểhỗ trợngườinghèovượtquanhững
khókhănkhicầnthiết.
Cácđịaphươngcầnthựchiệntốtchínhsáchansinhxã
hội,trợgiúpcácđốitượnglàngườinghèo,ngườibịrủi
ro,nhấtlàphụnữvàtrẻemnghèo,cụthểlà:
 TạpchíNghiêncứukhoahọc,TrườngĐạihọcSaoĐỏ,ISSN1859-4190,Số1(72)2021
NGHIÊNCỨUKHOAHỌC
- Các địa phương cần thực thiện có hiệu quả chính
sáchcứutrợđộtxuấtchođốitượnglàhộnghèo,người
nghèokhigặprủiro(thiêntai,hoảhoạn,mấtmùa)được
ngânsáchnhànướctrợcấpcóthờihạnhoặcmộtlần
(cứuđói,trợgiúpchữatrịngườibịthương,maitángphí,
dựng lạinhàbịsậpđổ,), thựchiện tốt chươngtrình
phòngchốnggiảmnhthiêntaiđặcbiệtquantâmđến
đốitượngcónguycơtáinghèo.Xâydựnghệthốngcác
giảiphápcứutrợxãhộiđộtxuấthiệuquảđốivớingười
nghèo.Chuẩnbịsẵnsàngcácphươngệncứutrợkịp
thời, nhanh chóng ứng phó và hạn chế thiệt hại về
ngườivàcủakhithiêntaixảyra,trợgiúpngườinghèo
khắcphụchậuquảthiêntai.
-Cáchuyện,xãcóhộnghèotăngcườngxãhộihóamở
rộngcácquỹphúclợiquamạnglướibảotrợxãhộivà
an sinhxãhội.Tiếnhành cải cáchcơchế hình thành
vàđiềuphốiquỹcứutrợđộtxuất, trợgiúpnhânđạo
thườngxuyênđốivớingườinghèo,triểnkhaihoạtđộng
quỹ này một cách công khai,minhbạch, cóhiệu quả
ngaytừcộngđồngthônbản,xã,
KẾTLUẬN
Côngtácxóađói,giảmnghèođãđượcnhiềunhàkhoa
họcnghiêncứu,đưa racáckháiniệmkhácnhau.Các
nhàkhoahọcđềukhẳngđịnhxóađói,giảmnghèocó
vaitròrấtquantrọngdođóluônđượcĐảngbộ,chính
quyềnvànhândântỉnhHảiDươngrấtquantâm.Trong
nhữngnămvừaqua,côngtácxóađói,giảmnghèocủa
tỉnhđãđạtđượcnhiềuthànhtựukhi tỷ lệđói,nghèo
năm2019đãgiảmtới8,5%sovớinăm2010.Tuycó
nhiều thành tựu, song công tác xóa đói, giảm nghèo
cũngcònnhiềuvấnđềđặtranhưtỷlệđói,nghèocủa
HảiDươngvẫncònkhácaosovớimộtsốtỉnh,thành
phốvùngĐồngbằngsôngHồng, tỷ lệnàygiảmchưa
vữngchắc,hiệuquảthựchiệncònchưacao,...Dođó,
đểđưaHảiDươngtrởthànhmộttỉnhcôngnghiệptheo
nh thần Đại hội XVII vừa qua, Hải Dương cần phải
giảm tỷ lệđói, nghèođểđưa tỉnh trở thànhmột tỉnh
cótrìnhđộpháttriểncao.Đểthựchiệnđượcmụcêu
đó,đòihỏi tỉnhphải thựchiệnđồngbộcácgiảipháp:
Cáccơquanquảnlýnhànướccáccấptừtỉnh,huyện,
tới cáccấpxã,phường, thị trấn cần tuyên truyềnđể
nângcaonhậnthứccủangườidântrongcôngtácxóa
đói giảm nghèo; các địa phương cần thực hiện hiệu
quảcôngtácxóađói,giảmnghèomộtcáchvữngchắc
hướngđếnsựpháttriểnbềnvững;cácđịaphương,hộ
nghèocầnsửdụngvàkhaithácmộtcáchcóhiệuquả
cácnguồnlựcchocôngtácxóađóigiảmnghèovàcác
địaphươngvàngườidâncầnthựchiệnmộtcáchquyết
liệt,cóhiệuquảcácchínhsáchxãhộihướngđếnmục
êugiảmkhoảngcáchgiàunghèohướngđếnmộtcộng
đồngxãhộihạnhphúctheoêuchíđãđượcChínhphủ
banhànhđượcquốctếcôngnhận.
TÀILIỆUTHAMKHẢO
[1].VũĐìnhBách (1998), Cácgiải pháp thúcđẩy tăng
trưởngkinhtếởViệtNam,NXB.Chínhtrịquốcgia
SựthậtHàNội.
[2]. Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội (2001),
Chương trìnhmụcêuquốcgiaxóađóigiảmnghèo
giaiđoạn(2001-2010).
[3].CụcThốngkêHảiDương(2019),Cácchỉêukinh
tế-xãhộichủyếu.
[4].TổngcụcThốngkê(2019),Kếtquảđiềutralaođộng
việclàm2018.
[5].ThủtướngChínhphủ(2015),Chuẩnnghèoếpcận
đa chiều áp dụng cho giai đoạn 2016-2020 Quyết
địnhsố59/2015/QĐ-TTg.
[6].TrungtâmtừđiểnViệtNam (1993),Từđiểnếng
Việtphổthông,tậpII,NXB.Giáodục,HàNội.
[7].UNDP(1990),Tăngtrưởngkinhtếvàvấnđềnghèo
đóicủathếgiới,Báocáothườngniênnăm1990.
VũVănĐông
-Tómtắtquátrìnhđàotạo,nghiêncứu(thờiđiểmtốtnghiệpvàchươngtrìnhđàotạo,
nghiêncứu):
+Năm2006:TốtnghiệpĐạihọcchuyênngànhSưphạmGiáodụcchínhtrị,rườngĐại
họcSưphạmIHàNội;
+Năm2011:TốtnghiệpThạcsĩchuyênngànhKinhtếchínhtrị,ĐạihọcQuốcgiaHàNội;
+Năm2020:TốtnghiệpTiếnsĩngànhKinhtếhọc,ChuyênngànhKinhtếchínhtrị,Khoa
Kinhtếhọc,HọcviệnKhoahọcxãhội;
-Tómtắtcôngviệchiệntại:GiảngviênkhoaGiáodụcChínhtrịvàThểchất,TrườngĐại
họcSaoĐỏ;
-Lĩnhvựcquantâm:Kinhtế,Khoahọcxãhội-nhânvăn;
-Email:duydongvu82@gmail.com;
-Điệnthoại:0985412618.
THÔNGTINVỀTÁCGIẢ