Vận dụng triết lý vô ngôn - Hành động của Bác Hồ trong triển khai “Học tập và làm theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”

, chuẩn mực xã hội, các giá 
trị truyền thống. 
Đánh giá về những tồn tại, Nghị quyết Hội nghị 
TW4, khóa XII của Ban Chấp hành Trung ương 
Đảng đã chỉ rõ: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng 
chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận 
không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có 
mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp 
hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn 
nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức 
vụ trong bộ máy nhà nước. Tình hình mâu thuẫn, 
mất đoàn kết nội bộ không chỉ ở cấp cơ sở mà ở 
cả một số cơ quan Trung ương, tập đoàn kinh tế, 
tổng công ty. Nhiều tổ chức đảng, đảng viên còn 
hạn chế trong nhận thức, lơ là, mất cảnh giác, 
lúng túng trong nhận diện và đấu tranh, ngăn chặn 
“tự diễn biến”, “tự chuyển hoá”; việc đấu tranh, 
phản bác những luận điệu sai trái, xuyên tạc của 
các thế lực thù địch, tổ chức phản động, phần tử 
cơ hội, bất mãn chính trị còn bị động, thiếu sắc 
bén và hiệu quả chưa cao. Trong khi đó, sự suy 
thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống dẫn 
tới “tự diễn biến”, “tự chuyển hoá” chỉ là một 
bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn 
lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các 
thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự 
nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc” (Đảng 
Cộng sản Việt Nam, Nghị quyết Trung ương 4, 
khóa XII, ngày 30/10/2016, tr. 4). Những biểu 
hiện thực tế nêu trên vừa phản ánh sự yếu kém về 
năng lực trí tuệ, sự suy thoái về đạo đức, cá nhân 
chủ nghĩa, thiếu sự tự tu dưỡng, rèn luyện, vừa 
An Giang University Journal of Science – 2018, Vol. 19 (1), 97 – 103 
100 
phản ánh phong cách làm việc chưa đáp ứng được 
yêu cầu mới của một bộ phận cán bộ, đảng viên. 
Vấn đề đặt ra là vì sao lại còn tồn tại nhiều biểu 
hiện tiêu cực như đã nêu và việc triển khai Cuộc 
vận động có góp phần ngăn chặn, đẩy lùi những 
tiêu cực ấy được hay không và bằng các biện pháp 
gì? Chúng ta đã nhận rõ rằng có nhiều nguyên 
nhân dẫn đến thực trạng đó, song xét từ góc độ 
triển khai các Chỉ thị về Cuộc vận động, thì rõ 
ràng là kết quả chưa đạt được các yêu cầu đặt ra. 
Đánh giá việc thực hiện các Chỉ thị trên, Chỉ thị 
05 đã nêu rõ: “Sau 5 năm thực hiện Chỉ thị số 03-
CT/TW của Bộ Chính trị khóa XI về việc tiếp tục 
đẩy mạnh học tập và làm theo tấm gương đạo đức 
Hồ Chí Minh đã đạt được kết quả bước đầu, góp 
phần quan trọng vào việc thực hiện thắng lợi Nghị 
quyết Đại hội Đại biểu toàn quốc lần thứ XI của 
Đảng và Nghị quyết Trung ương 4 khóa XI về 
một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện 
nay”. Tuy nhiên, việc học tập và làm theo tấm 
gương đạo đức Hồ Chí Minh còn có những hạn 
chế, chưa trở thành việc làm thường xuyên, chưa 
thành ý thức tự giác của không ít tổ chức đảng, cơ 
quan, địa phương, đơn vị và một bộ phận cán bộ, 
đảng viên” (Bộ Chính trị, Chỉ thị số 05-CT/TW, 
2016). Trong khi đó, tình hình thực tiễn khách 
quan trong nước và trên thế giới có nhiều biến 
động khó lường, đang đặt ra nhiều yêu cầu mới về 
chức năng, nhiệm vụ của tổ chức, những đòi hỏi 
cao về năng lực, phẩm chất của người cán bộ, 
đảng viên, nhất là những người đứng đầu, người 
có chức có quyền. 
2.2.2 Những yêu cầu mới đặt ra đối với việc học 
tập, rèn luyện của cán bộ, đảng viên theo tư 
tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách Hồ Chí 
Minh 
Về mặt khách quan, các tác động từ bên ngoài 
trong hiện thực toàn cầu hoá, hội nhập quốc tế, 
vừa tạo ra các điều kiện thuận lợi, vừa tạo ra các 
thách thức rất lớn cho việc tu dưỡng, rèn luyện 
đạo đức, phong cách của con người mới Việt 
Nam. Nhiệm vụ của thời kỳ đẩy mạnh công 
nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước gắn với phát 
triển nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ 
nghĩa, hội nhập quốc tế đặt ra những yêu cầu, 
những phẩm chất mới về đạo đức, phong cách của 
cán bộ, đảng viên, cả trong nhận thức và hành 
động. 
Về mặt chủ quan, những thành tựu của công cuộc 
đổi mới đã tạo ra các tiền đề vật chất, văn hoá cho 
sự nâng cao chất lượng tu dưỡng, phấn đấu về 
phong cách, đạo đức của con người mới. Song 
mặt khác, sự tồn tại các nguy cơ, thách thức, tệ 
quan liêu, tham nhũng, tự chuyển biến, tự chuyển 
hoá trong nội bộ lại có tác động tiêu cực, làm hạn 
chế hiệu quả tu dưỡng, rèn luyện đạo đức phong 
cách của đảng viên, cán bộ, kể cả cán bộ cao cấp. 
Nhiệm vụ cách mạng nước ta hiện nay đặt ra 
những yêu cầu mới về nguồn nhân lực và cán bộ 
lãnh đạo, như: yêu cầu về xây dựng nền đạo đức 
mới; yêu cầu xây dựng mẫu người lãnh đạo quản 
lý, hoàn thiện nhân cách của người cán bộ lãnh 
đạo phù hợp với nhu cầu dân tộc và xu thế tiến bộ 
của thời đại; yêu cầu về sự trung thành, đức hy 
sinh và nêu gương của cán bộ, nhất là cán bộ lãnh 
đạo, trước đảng viên và quần chúng nhân dân. 
Thời cơ và thách thức mới đan xen càng đòi hỏi 
chúng ta phải tìm về với tư tưởng, tấm gương đạo 
đức và phong cách Hồ Chí Minh; học tập và làm 
theo Người để sống, làm việc, cống hiến cho sự 
nghiệp xây dựng và bảo vệ đất nước Việt Nam xã 
hội chủ nghĩa. Tuy nhiên, việc triển khai các Chỉ 
thị về Cuộc vận động ở nhiều nơi còn mang tính 
phong trào, chưa gắn chặt với nhiệm vụ chính trị, 
đặc biệt là còn chưa tìm đúng điều cốt lõi trong 
nội dung cần học tập và làm theo tư tưởng, tấm 
gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh. Do 
vậy, nhiều nơi chưa tìm ra những biện pháp khoa 
học, sát nhiệm vụ chính trị của đơn vị, cá nhân, 
nên chưa khắc phục được những khuyết điểm, hạn 
chế, dẫn tới kết quả Cuộc vận động chưa đạt yêu 
cầu đề ra. 
Như đã phân tích ở trên, theo chúng tôi, nếu mỗi 
tổ chức, đơn vị, cá nhân nhận thức đúng về triết lý 
vô ngôn - hành động đặc sắc của Bác và luôn luôn 
quán triệt, vận dụng một cách linh hoạt, sáng tạo 
An Giang University Journal of Science – 2018, Vol. 19 (1), 97 – 103 
101 
trong mọi hoạt động sống của mình, thì chắc chắn 
sẽ khắc phục được những sai lầm, khuyết điểm, 
khắc phục được mọi khó khăn, trở ngại. Nó sẽ 
giúp ta có thể chiến thắng chính bản thân mình, 
không ngừng tự rèn luyện, tự điều chỉnh, vươn lên 
hoàn thành tốt nhiệm vụ, đóng góp thiết thực cho 
sự nghiệp chung. Vì vậy, nhận thức và quán triệt 
triết lý vô ngôn - hành động đặc sắc của Bác, điều 
cốt lõi trong tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong 
cách Hồ Chí Minh, tùy vào vị trí cụ thể mà làm 
theo là điều có ý nghĩa rất cấp bách cả về lý luận 
và thực tiễn. 
2.3. Một số nội dung triết lý vô ngôn - hành 
động của Chủ tịch Hồ Chí Minh và biện pháp 
khắc phục hạn chế, phát huy mặt tích cực 
trong triển khai cuộc vận động 
2.3.1 Những nội dung cụ thể trong triết lý vô 
ngôn - hành động đặc sắc của Chủ tịch Hồ Chí 
Minh 
Trong giai đoạn hiện nay, để góp phần xây dựng 
đạo đức, phong cách làm việc của mỗi đảng viên, 
cán bộ lãnh đạo các cấp, Chỉ thị 05-CT/TW đã 
nêu rõ yêu cầu quán triệt sâu rộng các nội dung cụ 
thể: “Đó là các quan điểm và tấm gương đạo đức 
Hồ Chí Minh về: tuyệt đối trung thành, kiên định 
lý tưởng cách mạng, đặt lợi ích của Đảng, của đất 
nước, dân tộc lên trên tất cả; hết lòng, hết sức 
phục vụ Tổ quốc, phụng sự nhân dân, tận trung 
với nước, tận hiếu với dân; hết lòng yêu thương 
đồng bào, đồng chí, yêu thương con người; cần, 
kiệm, liêm chính, chí công vô tư, thật sự là công 
bộc của nhân dân, kiên quyết chống chủ nghĩa cá 
nhân, cơ hội,... Đó là phong cách Hồ Chí Minh, 
phản ánh những giá trị cốt lõi trong tư tưởng, đạo 
đức của Người và được thể hiện vô cùng sinh 
động, tự nhiên, độc đáo, có sức thu hút, cảm 
hóa kỳ diệu trong hoạt động, ứng xử hằng ngày. 
Đó là: phong cách tư duy độc lập, tự chủ, sáng 
tạo, luôn gắn chặt lý luận với thực tiễn; phong 
cách làm việc dân chủ, khoa học, kỹ lưỡng, cụ 
thể, tới nơi, tới chốn; phong cách ứng xử văn hóa, 
tinh tế, đầy tính nhân văn, thấm đậm tinh thần yêu 
dân, trọng dân, vì dân; phong cách nói đi đôi với 
làm, đi vào lòng người; nói và viết ngắn gọn, dễ 
hiểu, dễ nhớ, dễ làm; phong cách sống thanh cao, 
trong sạch, giản dị; phong cách quần chúng, dân 
chủ, tự mình nêu gương,...” (Bộ Chính trị, Chỉ thị 
số 05-CT/TW, 2016). Theo chúng tôi, đây cũng 
chính là những nội dung mang tính cụ thể hóa, 
phản ánh tương đối đầy đủ nội hàm khái niệm 
triết lý vô ngôn - hành động đặc sắc của Chủ tịch 
Hồ Chí Minh. 
2.3.2 Các biện pháp vận dụng triết lý vô ngôn - 
hành động đặc sắc của Chủ tịch Hồ Chí Minh 
vào hoạt động của mỗi cá nhân, tổ chức 
Để quán triệt và vận dụng triết lý vô ngôn - hành 
động đặc sắc của Bác, mỗi tổ chức, cá nhân cần 
thực hiện tốt một số biện pháp như sau: 
 Một là, nắm thật vững những nội dung cụ thể về 
đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh mà Chỉ thị 05-
CT/TW đã nhấn mạnh ở trên. Từ đó, cụ thể hóa 
và xác định những yêu cầu cơ bản về tư tưởng đạo 
đức, phong cách làm việc của từng cán bộ lãnh 
đạo, quản lý nói riêng và cán bộ, đảng viên nói 
chung cho phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ chính trị 
của mình. Mỗi cá nhân, nhất là cán bộ, đảng viên 
sống phải có lý tưởng đúng đắn, có hoài bão lớn. 
Mỗi cán bộ, đảng viên cần tuân thủ nghiêm ngặt 
nguyên tắc tập trung dân chủ, tập thể lãnh đạo, cá 
nhân phụ trách trong hoạt động công vụ, được 
biểu hiện từ việc lớn cho đến việc nhỏ. Chúng ta 
phải hiểu được rằng giữa đạo đức công vụ, phong 
cách làm việc có quan hệ hữu cơ với năng lực 
công tác, phẩm chất đạo đức và giá trị tự thân của 
từng người cán bộ. Đạo đức, phong cách làm việc 
của cán bộ, của người lãnh đạo không hình thành 
một cách tự nhiên mà đòi hỏi phải có sự rèn luyện 
nghiêm túc, thường xuyên. Từ đó, trong nhận thức 
và hành động, chúng ta cần loại bỏ ngay những tư 
duy, nhận thức thiếu sâu sắc, phiến diện, những 
quan niệm cho rằng phong cách làm việc là do cá 
tính riêng của từng người, do môi trường làm việc 
quy định. 
Hai là, cần nhận thức đúng đắn về sự phát triển 
ngày càng cao của các đối tác tác nghiệp, đối 
tượng quản lý và các nguyên tắc của phối hợp, hội 
An Giang University Journal of Science – 2018, Vol. 19 (1), 97 – 103 
102 
nhập. Ngày nay trình độ dân trí ngày càng cao, 
quan hệ ngày càng rộng mở, công khai hóa, dân 
chủ hoá, các thành tựu về khoa học công nghệ, kĩ 
thuật số đang được ứng dụng ngày càng sâu rộng 
vào đời sống và các quan hệ công việc. Thực tiễn 
đó đã đặt ra những yêu cầu mới về năng lực, 
phẩm chất và phong cách lãnh đạo quản lý của 
cán bộ; đòi hỏi họ phải tự mình rèn luyện nâng 
cao trình độ học vấn, trình độ chuyên môn nghiệp 
vụ, có hiểu biết sâu về con người, biết cách hội 
nhập, làm việc với từng đối tượng cụ thể một cách 
thật sự dân chủ. 
Ba là, mỗi cán bộ, đảng viên cần phải luôn luôn 
ghi nhớ nguyên tắc “tu thân”, tự mình rèn luyện, 
điều chỉnh, chủ động làm gương mọi lúc, mọi nơi, 
với mọi công việc; kiên quyết chống chủ nghĩa cá 
nhân, khắc phục sự tự suy thoái, tự chuyển hóa 
theo hướng xấu. Trong làm việc, người cán bộ 
phải nêu gương, tận tâm, tận lực với công việc, 
thể hiện rõ thái độ dám nghĩ, dám làm, dám chịu 
trách nhiệm trước pháp luật, trước cấp trên và tập 
thể. Mỗi cán bộ, đảng viên phải nêu gương, làm 
kiểu mẫu trong công tác và lối sống, ở mọi lúc, 
mọi nơi; thực hiện thật tốt nói đi đôi với làm, có 
phong cách làm việc khoa học, có tác phong quần 
chúng và dân chủ. 
Bốn là, mỗi cán bộ, đảng viên và người dân phải 
chú ý rèn luyện, giữ gìn đạo đức, phong cách 
khiêm tốn, bình dị, trong sáng, thanh cao, lành 
mạnh, nhân văn và tiến bộ ngay trong cuộc sống 
đời thường, ở trong gia đình, nơi cộng đồng định 
cư. Mỗi người trong chúng ta cần phải thực hành 
thật tốt các yêu cầu sau: luôn luôn sống có kỷ luật, 
điều độ, ngăn nắp, yêu lao động, quý trọng thời 
gian; gắn bó với thiên nhiên, tôn trọng quy luật tự 
nhiên; sống chan hòa, chân tình, có lòng vị tha, 
trước sau như một, không thay đổi trước mọi biến 
thiên của thời cuộc; biết trân trọng, giữ gìn và 
phát huy các giá trị truyền thống của dân tộc, của 
quê hương, biết tiếp thu và kế thừa chọn lọc các 
giá trị văn minh, tiến bộ của nhân loại; biết chống 
lại cái ác, đấu tranh bảo vệ cái thiện, quý trọng cái 
đúng, cái đẹp và khi cần thì sẵn sàng hy sinh bảo 
vệ hòa bình, sự phát triển bền vững cho nhân loại. 
3. KẾT LUẬN 
Việc học tập và rèn luyện theo tư tưởng, tấm 
gương đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh không 
chỉ là vấn đề mang tính chất lý luận, mà còn có ý 
nghĩa thực tiễn vô cùng sâu sắc trong giai đoạn 
hiện nay. Đạo đức sáng ngời của Bác thể hiện trọn 
vẹn trong phong cách sống, làm việc của Người. 
Đạo đức và phong cách sống đã đưa Người trở 
thành một con người bình dị mà vô cùng vĩ đại, 
trọn đời vì nước, vì dân, yêu thương con người, 
yêu thương nhân loại. Điều cốt lõi trong đạo đức, 
phong cách Hồ Chí Minh chính là triết lý vô ngôn 
- hành động. Bác luôn “nói ít làm nhiều, nói đi đôi 
với làm”, tự trau dồi học vấn để từng bước đạt tới 
sự trưởng thành văn hóa; rèn luyện đạo đức để bồi 
đắp nhân cách; biết hướng thiện và phục thiện, 
biết sống hòa đồng với mọi người, quý trọng và 
hài hòa với thiên nhiên. Học tập và làm theo tư 
tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đòi hỏi 
mỗi tổ chức Đảng, cán bộ, đảng viên và mỗi 
người dân cần đề cao ý thức tự giác tu dưỡng, rèn 
luyện, thể hiện cụ thể trong tư duy và thực hiện 
công việc hàng ngày, trong các mối quan hệ xã 
hội; kiên quyết đấu tranh, ngăn chăn, đẩy lùi sự 
suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống 
và các tệ nạn tham nhũng, tiêu cực. Nhận thức 
đúng và quán triệt thường xuyên triết lý vô ngôn - 
hành động của Bác trong mọi lúc, mọi nơi, ở từng 
công việc cụ thể chính là cách thức học tập và làm 
theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh 
thiết thực nhất, hiệu quả nhất./. 
TÀI LIỆU THAM KHẢO 
Bộ Chính trị. (2016). Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ 
Chính trị về cuộc vận động “Học tập và làm 
theo tư tưởng, tấm gương đạo đức, phong cách 
Hồ Chí Minh”. 
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2016). Kế hoạch thực 
hiện Chỉ thị số 05-CT/TW của Bộ Chính trị về 
đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo 
đức, phong cách Hồ Chí Minh. 
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2016). Kế hoạch số 
03-KH/TW về thực hiện Chỉ thị số 05-CT/TW 
ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị. 
An Giang University Journal of Science – 2018, Vol. 19 (1), 97 – 103 
103 
Đảng Cộng sản Việt Nam. (2016). Nghị quyết 
Trung ương 4, Đại hội khóa XII của Ban Chấp 
hành Trung ương Đảng. 
Nguyễn Văn Công. (2016). Học tập phong cách 
làm việc của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Website 
Khu Di tích Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch. 
Nguyễn Thị Phương Nam. (2015). Triết lý hành 
động Hồ Chí Minh. Báo Tri thức và Phát triển 
ĐT. 
Phạm Ngọc Anh. (2014). Đặc trưng nhân cách Hồ 
Chí Minh: giá trị và sức lan tỏa. Tạp chí Tổ 
chức nhà nước ĐT. 
Song Thành. (2014). Tư tưởng triết học Hồ Chí 
Minh. Tạp chí Triết học. Theo website Khoa 
Lý luận Chính trị, Đại học Duy Tân. 
Tỉnh ủy Bình Dương. (2015). Băng hình bài nói 
chuyện về đạo đức Hồ Chí Minh. 
Vũ Kim Yến. (2015). Chủ tịch Hồ Chí Minh và 
triết lý "tu thân" Nho gia. Website Khu Di tích 
Hồ Chí Minh tại Phủ Chủ tịch.