Thực trạng công tác giáo dục thể chất cho học sinh Trung học cơ sở các tỉnh Trung du Bắc bộ

 Midland provinces.
Keywords: Education, middle school students
in the Northern Midland provinces.
(AÛnh minh hoïa)
29THEÅ DUÏC THEÅ THAO QUAÀN CHUÙNGVAØ TRÖÔØNG HOÏC
KHOA HOÏC THEÅ THAOSOÁ 4/2020
Keát quaû khaûo saùt thöïc traïng GV daïy theå duïc taïi
caùc tröôøng laø ñòa ñieåm nghieân cöùu coù nhöõng thuaän lôïi
vaø haïn cheá nhö sau:
Thuaän lôïi: Caùc GV ñeàu coù trình ñoä töø cao ñaúng
ñeán ñaïi hoïc TDTT, trong ñoù 5 GV trình ñoä ñaïi hoïc, 01
GV trình ñoä cao ñaúng. Caùc GV ñeàu coù nhieàu naêm
coáng hieán trong ngheà vôùi 2 ngöôøi giaûng daïy treân 10
naêm, 3 ngöôøi töø 5 - 10 naêm vaø 1 ngöôøi döôùi 5 naêm.
Chuyeân ngaønh cuûa caùc GV ñöôïc ñaøo taïo ñeàu laø nhöõng
moân theå thao laøm neàn taûng cho coâng taùc giaûng daïy
cuõng nhö coù tính lan toûa tôùi nhieàu ñoái töôïng. Nhö
vaäy, thuaän lôïi lôùn cho caùc em HS laø caùc thaày coâ ñeàu
coù trình ñoä ñaøo taïo toát vaø coù kinh nghieäm trong coâng
taùc giaûng daïy, truyeàn thuï caùc kieán thöùc, kyõ naêng cho
caùc em HS. 
Haïn cheá: Tyû leä GV/HS coøn nhieàu cheânh leäch,
chöa ñaûm baûo theo quy hoaïch phaùt trieån TDTT Vieät
Nam ñeán naêm 2020 vaø ñònh höôùng ñeán naêm 2030 xaùc
ñònh ñeán naêm 2015 trung bình 1 GV/300 HS, naêm
2020 laø 1 GV/250 HS), hoaëc tính theo ñieàu leä THCS
quy ñònh giôø daïy cho GV daïy tröôøng THCS laø 19
tieát/tuaàn thì soá giôø phaûi daïy cuûa caùc GV ñeàu nhieàu
hôn soá giôø daïy quy ñònh.
Ñaây coù theå laø moät trong nhöõng yeáu toá aûnh höôûng
tôùi phaùt trieån phong traøo taäp luyeän TDTT ngoaïi khoùa
cho HS THCS caùc tænh TDBB.
2.1.2. Ñaùnh giaù veà coâng taùc GDTC
Ñeå ñaùnh giaù coâng taùc GDTC taïi caùc tröôøng THCS
ñöôïc löïa choïn ñeå nghieân cöùu, luaän aùn tieán haønh
phoûng vaán ñaùnh giaù thöïc traïng möùc ñoä hoaït ñoäng
GDTC cuûa töøng tröôøng veà coâng taùc daïy hoïc noäi khoùa
vaø hoaït ñoäng ngoaïi khoùa moân theå duïc thoâng qua ñieàu
tra khaûo saùt thöïc teá baèng phieáu hoûi tôùi caùc GV, caùn
boä, laõnh ñaïo 03 tröôøng THCS ñaïi dieän cho caùc vuøng
TDBB vôùi 45 phieáu phaùt ra thu veà 45 phieáu. Keát quaû
phoûng vaán ñöôïc trình baøy taïi baûng 2. 
Keát quaû phoûng vaán cho thaáy, caùc tröôøng ñeàu daïy
ñuùng, daïy ñuû theo chöông trình GDTC chính khoùa ñaït
tyû leä laø 100%; caùc tröôøng thöôøng xuyeân toå chöùc kieåm
tra theå löïc cho HS theo ñònh kyø chæ ñaït 66.67% möùc
thænh thoaûng vaø möùc khoâng laø 33.33%; Toå chöùc hoaït
ñoäng TDTT ngoaïi khoùa giöõa caùc tröôøng coù söï khoâng
ñoàng nhaát ôû 03 möùc ñaùnh giaù coù - thænh thoaûng -
khoâng ñaït 33.33% cho töøng möùc.
Nhö vaäy, 2/3 chæ tieâu ñaùnh giaù coâng taùc GDTC taïi
caùc tröôøng THCS ñöôïc khaûo saùt cho thaáy coøn thieáu söï
ñoàng nhaát trong vieäc trieån khai toå chöùc kieåm tra theå
löïc cho HS cuõng nhö möùc ñoä toå chöùc caùc hoaït ñoäng
TDTT ngoaïi khoùa cho HS. Daãn ñeán tình traïng naøy
ñöôïc xaùc ñònh do nhieàu nguyeân nhaân khaùch quan nhö:
ñieàu kieän cô sôû vaät chaát trang thieát bò trong nhaø
tröôøng chöa ñaûm baûo, nguoàn nhaân löïc ñeå toå chöùc trieån
Baûng 1. Ñaùnh giaù thöïc traïng GV daïy moân theå duïc cuûa caùc tröôøng THCS caùc tænh TDBB 
Trình ñoä 
Thaâm nieân 
giaûng daïy 
TT Noäi dung 
Soá 
löôïng 
Tyû leä 
GV/HS 
Chuyeân 
ngaønh Treân 
ñaïi 
hoïc 
Ñaïi 
hoïc 
Cao 
ñaúng 
< 5 
naêm 
5-10 
naêm 
> naêm 
10 
1 
THCS Leâ Quyù Ñoân – 
Tuyeân Quang 
3 1/300 
Voõ coå truyeàn; 
Ñieàn kinh; 
Boùng ñaù 
- 2 1 1 1 1 
2 THCS Thaønh Laäp – 
Hoøa Bình 
1 1/280 Voõ - 1 - - 1 - 
3 THCS Chuøa Hang – 
Thaùi Nguyeân 
2 1/340 
Voõ; 
Theå duïc 
- 2 - - 1 1 
 Toång coäng 6 5 1 1 3 2 
 Baûng 2. Keát quaû phoûng vaán coâng taùc toå chöùc daïy hoïc taïi caùc tröôøng THCS thuoäc caùc tænh TDBB (n = 45)
Ñaùnh giaù (n = 45) 
Coù Thænh thoaûng Khoâng TT Noäi dung 
mi % mi % mi % 
1 Tröôøng daïy ñuùng, daïy ñuû chöông trình GDTC 
chính khoùa theo quy ñònh 
45 100 0 0 0 0 
2 Tröôøng thöôøng xuyeân toå chöùc kieåm tra theå löïc 
cho HS theo ñònh kyø 
0 0 30 66.67 15 33.33 
3 Tröôøng thöôøng xuyeân toå chöùc hoaït ñoäng TDTT 
ngoaïi khoùa 
15 33.33 15 33.33 15 33.33 
 X2 52.50 30.00 15.00 
30 THEÅ DUÏC THEÅ THAO QUAÀN CHUÙNGVAØ TRÖÔØNG HOÏC
KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 4/2020
khai kieåm tra coøn haïn cheá, vaø nhieàu nguyeân nhaân
khaùch quan khaùc Do vaäy, ñaây coù theå laø moät trong
nhöõng nguyeân nhaân phaàn naøo aûnh höôûng ñeán chaát
löôïng coâng taùc GDTC.
2.1.3. Ñaùnh giaù thöïc traïng reøn luyeän TDTT cuûa
HS THCS caùc tænh Trung du Baéc Boä
Ñeå ñaùnh giaù thöïc traïng coâng taùc GDTC, nghieân
cöùu tieán haønh ñaùnh giaù tình hình taäp luyeän TDTT taïi
caùc tröôøng vaø soá ñaït chuaån theå löïc cuûa HS. Keát quaû
theå hieän taïi baûng 3.
Keát quaû ñaùnh giaù cho thaáy, tyû leä HS taäp luyeän
TDTT thöôøng xuyeân chæ ñaït möùc treân trung bình
(53.0%), trong ñoù tyû leä HS nöõ coøn thaáp (18.3%).
Ñaùnh giaù veà soá HS ñaït tieâu chuaån theå löïc theo quy
ñònh (QÑ 53/2008 cuûa Boä GD&ÑT) khoâng coù söï
ñoàng ñeàu giöõa caùc möùc ñaùnh giaù, möùc Toát chieám tyû
leä coøn thaáp (15.4% ) rieâng HS nöõ laø 6.8%, möùc Ñaït
chieám 52.1% (HS nöõ laø 27.3%), coøn nhieàu HS Khoâng
ñaït chieám tyû leä 32.5% (HS nöõ ñaït 65.9%). So saùnh
baèng thoâng soá X2 coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ
giöõa 3 möùc ñaùnh giaù vôùi X2tính > X2baûng ôû ngöôõng xaùc
suaát p < 0.001.
2.2. Ñaùnh giaù thöïc traïng hoaït ñoäng TDTT ngoaïi
khoùa
Quaù trình nghieân cöùu ñaùnh giaù thöïc traïng coâng taùc
GDTC cho HS caùc tröôøng THCS taïi moät soá tænh
TDBB, ñeà taøi tieán haønh khaûo saùt ñaùnh giaù veà thöïc
traïng möùc ñoä hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa veà caùch
thöùc toå chöùc hoaït ñoäng, caùc moân theå thao ñöôïc HS
ham thích vaø nhu caàu taäp luyeän TDTT ngoaïi khoùa cuûa
caùc HS. Keát quaû ñöôïc trình baøy taïi baûng 4.
Keát quaû taïi baûng 4 cho thaáy:
Baûng 4. Ñaùnh giaù veà thöïc traïng hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa cuûa HS THCS caùc tænh TDBB (n = 1864)
Soá löôïng Trong ñoù X P 
(n = 1864) Nam (n = 1041) Nöõ (n = 823) TT Noäi dung 
n % n % n % 
1 Möùc ñoä tham gia hoaït ñoäng TDTT 
ngoaïi khoùa: 
1.1 Coù thöôøng xuyeân 387 20.8 220 11.80 167 8.96 
 > 60 phuùt / ngaøy 52 2.8 52 2.79 0 0.00 
 30 – 60 phuùt / ngaøy 96 5.2 81 4.35 15 0.80 
 < 30 phuùt / ngaøy 239 12.8 87 4.67 152 8.15 
1.2 Coù nhöng khoâng thöôøng xuyeân 1035 55.5 710 38.09 325 17.44 
 > 60 phuùt / laàn 62 3.3 52 2.79 10 0.54 
 30 -60 phuùt /laàn 259 13.9 121 6.49 138 7.40 
 < 30 phuùt /laàn 714 38.3 537 28.81 177 9.50 
1.3 Khoâng taäp 442 23.7 111 5.95 331 17.76 
614.0 <0.001 
2 Hình thöùc hoaït ñoäng TDTT 
2.1 Taäp theå duïc buoåi saùng 126 6.76 86 4.61 40 2.15 
2.2 Taäp theå duïc giöõa giôø 1864 100.0 1041 55.85 823 44.15 
2.3 Taäp sau giôø hoïc 456 24.46 368 19.74 88 4.72 
2.4 Taäp theo nhoùm lôùp 125 6.71 106 5.69 19 1.02 
2.5 Taäp theo CLB 86 4.61 57 3.06 29 1.56 
2.6 Taäp theo ñoäi tuyeån 45 2.41 31 1.66 14 0.75 
2.7 Töï taäp luùc raûnh roãi 103 5.53 89 4.77 14 0.75 
2.8 Hình thöùc taäp khaùc 365 19.58 308 16.52 57 3.06 
223.1
0 
<0.001 
Baûng 3. Ñaùnh giaù thöïc traïng reøn luyeän TDTT cuûa HS 
Trong ñoù Soá löôïng 
(HS) Nam Nöõ TT Noäi dung 
n % n % n % 
X2 P 
1 Toång soá HS caû 3 tröôøng 1864 100.0 1041 55.8 823 44.2 
2 
Tyû leä HS luyeän taäp TDTT 
thöôøng xuyeân (3 tröôøng) 
988 53.0 647 34.71 341 18.3 
24.83 <0.001 
3 Soá HS ñaït tieâu chuaån theå löïc theo QÑsoá 53/ 2008/QÑ-BGD-ÑT [10] 
Toát 287 15.4 231 22.19 56 6.8 
Ñaït 971 52.1 746 71.66 225 27.3 
Khoâng ñaït 606 32.5 64 5.15 542 65.9 
748.03 <0.001 
31THEÅ DUÏC THEÅ THAO QUAÀN CHUÙNGVAØ TRÖÔØNG HOÏC
KHOA HOÏC THEÅ THAOSOÁ 4/2020
32 THEÅ DUÏC THEÅ THAO QUAÀN CHUÙNGVAØ TRÖÔØNG HOÏC
3 Soá löôïng moân theå thao HS tham gia 
hoaït ñoäng ngoaïi khoùa: 
3.1 Chôi 1 moân theå thao 547 29.35 368 19.7 179 9.6 
3.2 Chôi 2-3 moân theå thao 657 35.25 254 13.6 133 7.1 
3.3 Chôi nhieàu hôn 3 moân theå thao 218 11.70 207 11.1 11 0.6 
3.4 Khoâng chôi 442 23.71 148 7.9 294 15.8 
458.6
9 
<0.001 
4 CLB TDTT trong nhaø tröôøng 
4.1 Khoâng thaønh laäp CLB TDTT trong 
nhaø tröôøng 
0 0.0 0 0.00 0 0.00 
4.2 Coù thaønh laäp CLB TDTT trong nhaø 
tröôøng vaø HS tham gia 
1864 100.0 1041 55.85 823 44.15 
 HS ñeàu tham gia CLB TDTT 1864 100.0 1041 55.85 823 44.15 
HS coù naêng khieáu TDTT môùi ñöôïc 
tham gia CLB TDTT 
0 0.00 0 0.00 0 0.00 
CLB hoaït ñoäng thöôøng xuyeân trong 
caû naêm hoïc 
0 0.00 0 0.00 0 0.00 
CLB chæ hoaït ñoäng khi coù phong traøo 
phaùt ñoäng 
1864 100.0 1041 55.85 823 44.15 
Coù CLB TDTT nhöng khoâng toå chöùc 
hoaït ñoäng 
235 12.61 142 7.62 93 4.99 
1.92 >0.05 
5 Caùch thöùc toå chöùc hoaït ñoäng TDTT 
ngoaïi khoùa vaø tham gia 
5.1 Töï phaùt (HS töï ta äp, töï chôi) 1647 88.36 968 51.93 679 36.43 
5.2 Ñònh höôùng, höôùng daãn cuûa GV 654 35.09 369 19.80 285 15.29 
5.3 
Tham gia caùc cuoäc thi ñaáu giöõa caùc 
khoái lôùp trong nhaø tröôøng 
257 13.79 125 6.71 132 7.08 
5.4 Tham gia caùc hình thöùc toå chöùc khaùc 218 11.70 207 11.11 11 0.59 
74.80 <0.001 
6 Nguyeân nhaân khoâng tham gia hoaït 
ñoäng TDTT ngoaïi khoùa 
6.1 Do khoâng coù thôøi gian raûnh roãi 245 13.14 165 8.85 80 4.29 
6.2 
Do khoâng coù ngöôøi höôùng daãn, chæ 
daïy 
412 22.10 354 18.99 58 3.11 
6.3 Do söùc khoûe khoâng cho pheùp 3 0.16 1 0.05 2 0.11 
6.4 Do khoâng öa thích moân theå thao naøo 86 4.61 36 1.93 50 2.68 
6.5 Do caùc moân theå thao khoâng haáp daãn 365 19.58 298 15.99 67 3.59 
6.6 Do nhieàu nguyeân nhaân khaùc 236 12.66 124 6.65 112 6.01 
146.0
9 
<0.001 
Veà hình thöùc hoaït ñoäng TDTT: HS chuû yeáu tham
gia taäp vaøo giôø theå duïc giöõa giôø (100%) vaø taäp sau
giôø hoïc (24,46%), soá ít HS coøn laïi löïa choïn tham gia
hoaït ñoäng theo nhoùm lôùp hoaëc CLB... Trong ñoù, HS
nam tham gia hoaït ñoäng TDTT nhieàu hôn HS nöõ. So
saùnh baèng thoâng soá X2 cho thaáy coù söï khaùc bieät coù yù
nghóa thoáng keâ giöõa ñoái töôïng nam vaø nöõ vôùi X2tính >
X2baûng ôû ngöôõng xaùc suaát p < 0.001. 
Veà soá löôïng moân theå thao HS tham gia hoaït ñoäng
ngoaïi khoùa: coù tyû leä ñoàng ñeàu ôû caùc möùc chôi 1 moân
theå thao (29,35%) vaø chôi töø 2 - 3 moân theå thao
(35,25%), tyû leä HS chôi nhieàu hôn 3 moân theå thao
chieám tyû leä thaáp hôn. Beân caïnh ñoù coøn nhieàu HS
khoâng tham gia moân theå thao naøo (23,71%) trong ñoù
HS nöõ nhieàu hôn HS nam. So saùnh baèng thoâng soá ÷2
cho thaáy coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa ñoái
töôïng nam vaø nöõ vôùi X2tính > X2baûng ôû ngöôõng < 0.001. 
Veà CLB TDTT trong nhaø tröôøng: cho thaáy caû 3
tröôøng THCS ñeàu coù thaønh laäp CLB TDTT, 100.0%
HS ñeàu ñöôïc thoaûi maùi tham gia CLB TDTT. So saùnh
baèng thoâng soá X2 cho thaáy khoâng coù söï khaùc bieät coù
nghóa thoáng keâ giöõa ñoái töôïng nam vaø nöõ coù X2tính <
X2baûng ôû ngöôõng > 0.05, cuï theå:
Ñaùnh giaù veà CLB TDTT hoaït ñoäng thöôøng xuyeân
trong caû naêm hoïc 100.% HS tham giahoaït ñoäng CLB
chæ khi coù phaùt ñoäng phong traøo. Beân caïnh ñoù, coù
12.61% HS coù CLB TDTT nhöng khoâng toå chöùc hoaït
ñoäng.
Veà caùch thöùc toå chöùc hoaït ñoäng TDTT ngoaïi
khoùa: chöa thöïc söï phong phuù vaø ña daïng. Trong
ñoù, HS nam nhieàu hôn HS nöõ. So saùnh baèng thoâng
soá X2 coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng keâ giöõa ñoái
töôïng nam vaø nöõ vôùi X2tính > X2baûng ôû ngöôõng <
0.001, cuï theå:
KHOA HOÏC THEÅ THAO SOÁ 4/2020
33THEÅ DUÏC THEÅ THAO QUAÀN CHUÙNGVAØ TRÖÔØNG HOÏC
HS hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa töï phaùt (töï chôi,
töï taäp) chieám tyû leä cao laø 88.36%;
Hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa coù ñònh höôùng,
höôùng daãn cuûa GV chieám tyû leä haïn cheá laø 35.09%;
Toå chöùc caùc cuoäc thi ñaáu giöõa caùc khoái lôùp trong
nhaø tröôøng coù tyû leä ít chieám 13.79%.
Veà nguyeân nhaân HS tham gia hoaït ñoäng TDTT:
keát quaû phoûng vaán cho thaáy coøn nhieàu nguyeân nhaân.
Trong ñoù, HS nam nhieàu hôn HS nöõ. So saùnh baèng
thoâng soá X2 cho thaáy coù söï khaùc bieät coù yù nghóa thoáng
keâ giöõa ñoái töôïng nam vaø nöõ vôùi X2tính > X2baûng ôû
ngöôõng xaùc suaát p < 0.001, cuï theå: Nguyeân nhaân do
khoâng coù thôøi gian raûnh roãi laø 13.14%; Do khoâng coù
ngöôøi höôùng daãn, chæ daïy laø 22.10%; Do söùc khoûe
khoâng cho pheùp coù tyû leä raát ít laø 0.16%; Do khoâng öa
thích moân theå thao naøo chieám tyû leä thaáp laø 4.61%; Do
caùc moân theå thao khoâng haáp daãn laø 19.58% vaø caùc
nguyeân nhaân khaùc laø 12.66%.
3. KEÁT LUAÄN
Caùc hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa cuûa HS caùc
tröôøng THCS moät soá tænh TDBB ñaõ ñöôïc söï quan taâm
cuûa caùc thaày coâ giaùo cuõng nhö cuûa nhaø tröôøng, tuy
nhieân chöa thöïc söï phaùt trieån nhö mong muoán vaø kyø
voïng. Keát quaû cho thaáy tyû leä HS thöôøng xuyeân tham
gia hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa coøn haïn cheá, caùc
hình thöùc hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa thieáu sinh
ñoäng, soá löôïng moân theå thao HS tham gia hoaït ñoäng
ngoaïi khoùa coøn ít, caùc CLB TDTT trong nhaø tröôøng
hoaït ñoäng chöa hieäu quaû, caùch thöùc toå chöùc hoaït
ñoäng TDTT ngoaïi khoùa chuû yeáu laø söï töï phaùt. Beân
caïnh ñoù, nguyeân nhaân cuûa vieäc HS ít hoaëc khoâng
tham gia hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa khoâng phaûi do
caùc em khoâng öa thích theå thao maø do nhieàu nguyeân
nhaân khaùc nhau.
TAØI LIEÄU THAM KHAÛO
1. Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo, Quyeát ñònh soá 47/2002/QÑ-BGD&ÑT, ngaøy 19/11/2002 veà chöông trình (thí
ñieåm) trong ñoù coù moân Theå duïc, Haø Noäi.
2. Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo (2008), Quyeát ñònh soá 53/2008/QÑ-BGDÑT ngaøy 18/9/2008, veà vieäc ñaùnh giaù,
xeáp loaïi theå löïc HS, sinh vieân, Haø Noäi
3. Boä Giaùo duïc vaø Ñaøo taïo (2008), Quyeát ñònh soá 72/2008/QÑ-BGDÑT ngaøy 23/12/2008,veà ban haønh Quy
ñònh toå chöùc hoaït ñoäng theå thao ngoaïi khoùa cho HS, sinh vieân, Haø Noäi
4. Hoaøng Coâng Daân (2006), “Nghieân cöùu bieän phaùp phaùt trieån theå chaát cho HS caùc tröôøng phoå thoâng daân
toäc noäi truù khu vöïc mieàn nuùi phía Baéc”, Tuyeån taäp nghieân cöùu khoa hoïc giaùo duïc theå chaát, y teá tröôøng hoïc (laàn
IV), Nxb TDTT, Haø Noäi.
5. Nguyeãn Ñöùc Thaønh (2012), Xaây döïng noäi dung vaø hình thöùc toå chöùc hoaït ñoäng TDTT ngoaïi khoùa cuûa sinh
vieân ôû moät soá tröôøng ñaïi hoïc ôû Thaønh phoá Hoà Chí Minh”, Luaän aùn tieán só khoa hoïc giaùo duïc, Vieän Khoa hoïc
TDTT, Haø Noäi.
6. Thuû töôùng Chính phuû (2016), Quyeát ñònh soá1076/QÑ-TTngaøy 17/6/2016 pheâ duyeät Ñeàaùn toång theå phaùt
trieån giaùo duïc theå chaát vaø theåthao tröôøng hoïc giai ñoaïn 2016-2020, ñònh höôùng ñeán naêm 2025
Nguoàn baøi baùo: trích töø keát quaû nghieân cöùu khoa hoïc cuûa LATS “Naâng cao theå chaát cho HS trung hoïc cô sôû
caùc tænh Trung du Baéc boä baèng ngoaïi khoaù moân voõ coå truyeàn Vieät Nam”, NCS Traàn Duõng, Vieän Khoa hoïc TDTT.
(Ngaøy Toøa soaïn nhaän ñöôïc baøi: 15/5/2020; ngaøy phaûn bieän ñaùnh giaù: 19/7/2020; ngaøy chaáp nhaän ñaêng: 16/8/2020)
(AÛnh minh hoïa)